1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma

SAATCİOĞLU, CEM

1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Cem SAATCİOĞLU (İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü, İstanbul, Türkiye)

ÖNERİ

68 8

Yıl: 2005 Cilt: 6 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 209 - 216 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Öz:

Özet: Çalışmamızda 1990 sonrası dönem için Türkiye Ekonomisi açısından ithalat büyüklüğünün belirleyicileri zaman serisi ekonometrik yöntemleri kullanılarak belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla ele alınan basit bir ekonometrik model yardımıyla gayri safi milli hasıla, ihracat, enflasyon ve nominal efektif döviz kuru gibi değişkenlerin ithalat değişkeni üzerindeki etkisi tahmin edilmeye çalışılmış ve elde edilen sonuçlar ile çalışma öncesi gerçekleştirilen beklentiler arasındaki uygunluk araştırılmıştır. Ayrıca dönem içi gerçekleşmiş ekonomik kriz oluşumlarının modelimiz üzerindeki olası etkilerini saptayabilmek için kukla değişkenler kullanılmıştır. Çalışmamızda gerçekleştirilen çözümleme sonucunda, ele alınan değişkenlerle ilgili ekonometri kuramının öngördüğü uzun dönemli bir denge yaklaşımı doğrultusunda, 199O'lı yıllarda döviz kurunda meydana gelen değişimlerin fiyat mekanizması yoluyla ithalat hacmi üzerinde meydana getirebileceği ikame etkilerinden ziyade ithalat hacminin milli gelire duyarlılığını dikkate alan gelir etkilerinin ithalat miktarı üzerinde belirleyici bir işleve sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime: ithalat ekonometrik analizler eş bütünleşme 1990 sonrası döviz kuru ekonomik büyüme Türkiye ekonomisi Gayrisafi Milli Hasıla

An Empirical Investigation on Imports for Turkey in the Light of the Main Developments for Period Post-1990

Öz:

Abstract: In this paper, the determinants of imports for Turkey are tried to be explored by using time series econometric analysis in the light of the main developments for the post-1990 period. For this purpose the aggregates, assumed as ex-ante determinants of imports such as gross national product, exports, inflation and nominal effective exchange rate, are used as explanatory variables and the ex-post results are compared with the ex-ante expectations. Also we have taken some structural effects considering domestic and external economic crisis phenomenon into account, so in a long run equilibrium perspective we examine the growth process of imports in Turkey. As a result of our analysis, we find that the variables except the nominal effective exchange rate behave as expected, and income effects emphasizing the sensitivity of imports to national income rather than the substitution effects considering price responsiveness of import volume to changes in exchange rate, dominate the growth process of imports in Turkey.

Anahtar Kelime: Gross National Product import econometric analysis cointegration post 1990 foreign exchange rate economic growth Turkish economy

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

[1]Parasız, İ. (1998). Türkiye Ekonomisi 1923'ten Günümüze İktisat ve İstikrar Politikaları. Bursa: Ezgi Kitabevi.
[2] Yeldan, E. (2002). Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi Bölüşüm, Birikim ve Büyüme. İstanbul: İletişim Yayınları, İstanbul.
[3] Altınkemer, M. (1998). Capital Inflows and Central Bank's Policy Response. CBRT Research Department Discussion Paper, (http://www.tcmb.gov.tr) [16.12.2004].
[4] Özatay, F. (2000). A Quarterly Macroeconometric Model For A Highly Inflationary and Indebted Country: Turkey. Economic Modelling, 17, 1-11.
[5] Boratav, K.; Türel, O. & Yeldan, E. (1995). The Turkish Economy in 1981-1992: A Balance Sheet, Problems and Prospects. METUStudies in Development, 22(1), 1-36.
[6] Boratav, K. & Yeldan, E. (2001). Turkey, 1980-2000: Financial Liberalization, Macroeconomic (In)-stability,and Patterns of Distribution. (http://www.bilkent.edu.tr/ -yeldane/crisis.html). [20.03.2005].
[7] Cizre-Sakalhoğlu, Ü. & Yeldan, E. (1999). Dynamics of Macroeconomic Dieequilibrium and Inflation in Turkey: The State, Politics and The Markets Under A Globalized Developing Economy. Bilkent University Department of Economics Working Paper, 99(10). (http://www.bilkent.edu.tr/~yeldane/crisis.html) [10.01.2005]
[8] Seyidoğlu, H. (1996). Uluslararası İktisat Teori Politika ve Uygulama. İstanbul: Güzem Yay.
[9] Gujarati, D. (1999). Temel Ekonometri. (Çev. Şenesen, Ü. & Şenesen, G.G.). İstanbul: Literatür Yayıncılık, İstanbul.
[10] Ertek, T. (1996). Ekonometriye Giriş. Genişletilmiş 2. Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
[11I]Kotan, Z. & Saygılı, M. (1999). Estimating An Import Function for Turkey. CBRT Research Department Discussion Paper, 9909. (http://www.cbrt.gov.tr). [12.02.2005].
[12] Engle, R.F. & Granger, C.W.J. (1987). Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica, 55(2), 251-276.
[13] Dickey, D.A.; Jansen, D.W. & Thornton, D.L. (1991). A Primer on Cointegration with an Application to Money and Income. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, March/April, 58-78.
[14] Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12 231-254.
[15] Johansen, S. & Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration - With Applications to The Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
[16] Kotan, Z. & Saygılı, M. (1999). Estimating An Import Function for Turkey. CBRT Research Department Discussion Paper, 9909, (http://www.cbrt.gov.tr) [15.02.2005].
[17] DPT. (1995). DPT Makroekonometrik Modeli (DPTMAKRO). Ankara: DPT Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü.
[18] Özatay, F. (1996). The Lessons From The 1994 Crisis in Turkey, Public Debt (Mis)Management and Confidence Crisis. Yapı Kredi Economic Review, 7(1), 21-37.
[19] Domaç, İ. & Bahmani-Oskooee, M. (1995). The Long Run Relation between Imports and Exports in an LDC. MEW Studies in Development, 22(2), 177-189.
[20] İMKB. (1998). Güneydoğu Asya Krizi: Türkiye Ekonomisi ve İMKB'ye Etkileri. İstanbul: İMKB Araştırma Müdürlüğü.
[21] Osterwald-Lenum, M. (1992). A Note With Quantiles of The Asymptotic Distribution of The Maximum Likelihood Cointegration Rank Test Statistics. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54, 461-472.
[22] Karaca, O. (2003). Türkiye'de Enflasyon - Büyüme İlişkisi: Zaman Serisi Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(2), 247-255.

APA	SAATCİOĞLU C (2005). 1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. , 209 - 216.
Chicago	SAATCİOĞLU CEM 1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. (2005): 209 - 216.
MLA	SAATCİOĞLU CEM 1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. , 2005, ss.209 - 216.
AMA	SAATCİOĞLU C 1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. . 2005; 209 - 216.
Vancouver	SAATCİOĞLU C 1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. . 2005; 209 - 216.
IEEE	SAATCİOĞLU C "1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma." , ss.209 - 216, 2005.
ISNAD	SAATCİOĞLU, CEM. "1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma". (2005), 209-216.

APA	SAATCİOĞLU C (2005). 1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. ÖNERİ, 6(24), 209 - 216.
Chicago	SAATCİOĞLU CEM 1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. ÖNERİ 6, no.24 (2005): 209 - 216.
MLA	SAATCİOĞLU CEM 1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. ÖNERİ, vol.6, no.24, 2005, ss.209 - 216.
AMA	SAATCİOĞLU C 1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. ÖNERİ. 2005; 6(24): 209 - 216.
Vancouver	SAATCİOĞLU C 1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. ÖNERİ. 2005; 6(24): 209 - 216.
IEEE	SAATCİOĞLU C "1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma." ÖNERİ, 6, ss.209 - 216, 2005.
ISNAD	SAATCİOĞLU, CEM. "1990 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Başlıca Gelişmeler Bağlamında İthalat Büyüklüğü Üzerine Ampirik Bir Çalışma". ÖNERİ 6/24 (2005), 209-216.