Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü

ELMACI, Figen

Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü

Figen ELMACI (Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

63 0

Yıl: 2006 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 403 - 431 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü

Öz:

Bu araştırmada 15-18 yaşları arasındaki ortaöğretim düzeyinde okula devam eden parçalanmış ve bütünlüğünü koruyan aileye sahip ergenlerin depresyon ve uyum düzeyleri, algıladıkları sosyal destek ve aile yapısı yönünden ele alınmış, aile yapısı ve sosyal desteğin depresyon ve uyum düzeyi üzerindeki rolü incelenmiştir. Uygulamalar Kocaeli il merkezindeki ortaöğretim okulları arasından seçilen, 101’i bütünlüğ ünü koruyan, 102’si parçalanmış aileye sahip toplam 203 ergen [104 (% 51,2) erkek,99 (% 48,8) kız; yaş ortalaması = 16,46’dır.] üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ergenlerin uyum düzeyleri hakkında veri toplamak için Hacettepe Kişilik Envanteri, depresyon düzeyleri hakkında bilgi toplamak için Beck Depresyon Envanteri, algıladıkları sosyal destek hakkında veri toplamak için Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve araştırmaya katılacak ergenlerin aile yapılarının tespiti için kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Parçalanmış ve bütünlüğünü koruyan aileye sahip ergenlerin depresyon ve uyum düzeylerini etkilediği düşünülen sosyal destek algısının ve aile yapısının gruplar arasındaki farklılığının anlamlı olduğu (p<0.05) bulgularca desteklenmiştir. Buna göre bütünlüğünü koruyan aileye sahip ergenlerin, parçalanmış aileye sahip ergenlere göre kişisel ve sosyal uyum düzeyi yönünden daha uyumlu oldukları görülmüş ve algılanan sosyal desteğin depresyon ve uyum düzeyi üzerindeki etkisinin anlamlı olduğu saptanmıştır. Sosyal destek artıkça uyum düzeyinin yükseldiği, depresyon düzeyinin düştüğü; sosyal destek ile uyum arasında doğrusal, sosyal destekle depresyon arasında ise ters yönde bir ilişki olduğu bulgularca tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime: ilk öğretim ikinci kademe okulları aile ortamı ergenler beck depresyon envanteri(bde) algılanan sosyal destek ölçeği uyum kocaeli hacettepe kişilik envanteri parçalanmış aileler sosyal destek depresyon

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları

The Role of Social Support on Depression and Adjustment Levels of Adolescents Having Broken and Unbroken Families

Öz:

In this research, depression and adjustment levels of adolescents between ages 15- 18 in secondary education and having both broken and unbroken families were analyzed in respect of social support and family constitution. The role of family constitution and social support on depression and adjustment level were investigated. Instruments were conducted on 203 adolescents selected from secondary schools in Kocaeli Provincial Centre, 101 of which are from unbroken families and 102 of which are from broken families. Of the students, 104 were male (%51.2) and 99 were female (%48.8). A mean age of the oarticipants was 16.46 years. In the study, “The Hacettepe Personality Inventory” was used to collect the data about adolescents’ adjustment levels and “The Beck Depression Inventory” was used to collect the data about their depression levels. The Perceived Social Support Scale was used to collect the data on students’ perception of social support and personal information form was used to determine family constitutions. It was found that the perception of social support and family constitution considered to be influential on depression and the adjustment levels of adolescents from broken and unbroken families composed a significant diversity between groups. As to this finding, it was observed that the adolescents from unbroken families are more adaptable in respect of their personal and social adjustment levels than the students from broken families. It was also determined that perceived social suppport has a significant effect on depression and adjustment levels. It was stated that as social support increases, the adjustment level increases likewise and depression levels decreases; the adjustment level has a linear correlation with social support contrarily an inverse correlation with depression.

Anahtar Kelime: harmony kocaeli hacettepe personality inventory broken families social support depression secondary schools family environment adolescents beck depression inventory(bdi) perceived social support scale

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Psikoloji Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Adler, A. (1985). İnsanı tanıma sanatı (çev. Ş. Başar). İstanbul: Dergah Yayınları. Amato, P. R. (1993). Childrens adjustment to divorce theories, hypotheses and emprical support. Journal of Marriage and Familiy, 55, 23-28.
Arcus, M. E. (1992). Family life education: Toward the 21st centruy. Family Relations.
Banaz, M. (1992). Lise öğrencilerinde sosyal destek kaynakları ve stres ile ruh sağlığı arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Bayram, D. (1999). Bir grup genç de ruhsal belirti ve sosyal destek ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Brubeck, D., & Beer, J. (1992). Depression, self-esteem, suicide ideation, death anxiety, and GPA in high school students of divorced and nondivorced parents. Psychological Reports, 71, 755-63.
Budak, B. (1999). Lise öğrencilerinde algılanan sosyal destek düzeyi ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Bulut, I. (1996). Korunmaya muhtaç genç kızların ruh sağlığına etki eden psikolojik faktörler. Kriz Dergisi, 2, 120.
Cohen, S., & Wills, T. A. (1985). Stres, social support and buffering hypothesis.Psychological Bulltein, 92, 257-310.
DİE. (1999; 2000; 2001; 2002).Devlet istatistik enstitüsü; istatistiki bölge birimleri sınıfandırması. Ankara: DİE Yayınları
Eker, D. & Arkar, H. (1995). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin faktör yapısı geçerlilik güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 10 (34), 44-45.
Ekşi, A. (1990). Çocuk, genç, ana-babalar. Ankara: Bilgi Yayınevi. Gander, M. J., & Gardiner, H. W. (1998). Çocuk ve ergen gelişimi (çev. B. Onur, 2. Baskı). Ankara: İmge Kitapevi.
Gilman, S. E., Kawachi, I., Ştzmaurice, G. M., & Buka, S. L. (2003). Familiy disruption in childhood and risk of adult depression. The American Journal of Psychiatry, 160, 939-946.
Harland, P., Reijneveld, S. A., Brugman, E, Vanhorick, S.P., & Verhulst, F. C. (2002). Family factors and life events as risk factors for behavioural and emotional problems in children. European Child & Adolescent Psychiatry, 11(4), 176-184.
Hisli, N. (1988). Beck depresyon envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliliği ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 6 (23), 3-13.
Hugh, F. (2004). Social support, conşict, major life stressors and adaptive coping strategies in Latino Middle school students. Journal of Adolescent Resarch,19, 657-676.
ELMACI / The Role of Social Support on Depression and Adjustment Levels of Adolescents... • 429 Kasatura, İ. (1998). Kişilik ve özgüven. İstanbul: Evrim Yayınları.
Kayaalp, M. L., Demet, K. & Büyükkal, B. (1999). Ergenlerde depresif bozukluğ un yaygınlığı ve depresif bozukluğu olan ergenlerin özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 6 (1), 3-11.
Kulaksızoğlu, A. (1999). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Leung, A.K., & Robson, W. L. (1990). Chilren of divorce. Journal of the Royal Society of Heath, 110 (5), 161-163.
Öner, N. (1997). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Özbay, Y. (2004). Gelişim ve öğrenme psikolojisi. Ankara: Pegem Yayınları. Özgüven, E. İ. (1992). Hacettepe kişilik envanteri el kitabı. Ankara: Odak Ofset Matbaası.
Palmer, S. E. (2002). Custody and access issues with children whose parents are separated or divorce. Canadian Journal of Community Mental Health, 4, 25-38
Reid, W., & Crisafulli, A. (1990). Marital discord and child behaviour problems. Journal of Abnormal Child Psychology, 18, 105-117.
Richter, E. H. (1991). Hasta aile. İstanbul: Gümüş Basım evi.
Rosen, D. (1999). Depresyondan kurtuluş. İstanbul: Timaş Yayınları.
Rubenstein, J. L., Halton, A., Kasten L., Rubin, C., & Stechler,G. (1998). Suicidal behavior in adolescents: Stress and protection in different family contexts.The American Journal of Ortopsychiatry, 68, 274-28
Sadock B. J., Kaplan, H. I., & Sadock V. A. (2003). Kaplan & Sadock’s synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry (9th. Edition). Philadelphia,PA:Lippincott Williams & Wilkins.
Sarosan, I. G. (1985). Life events, social support and illnes. Psychological Medicine,47 (2), 156-163.
Shapira, P.(1997).Çocukluk ve ilk gençlik depresyonu (çev. M. Kesim). Ankara: Papirus Yayınları.
Smart, L. M. (1980). Families. New York: Macmillan Press.
Sorias, O. (1988). Sosyal destek kavramı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,27, 626-640.
Storksen, I., Roysamb, E., Moun, T., & Tambs, K. (2005). Adolescents with a childhood experience of parental divorce : a longitudinal study of mental health and adjustment. Journal of Adolesence, 28, 725-739.
Şakır, A. (1987). H.Ü. Devlet konservatuarına devam eden 14-18 yaş grubu öğ- rencilerinin sosyal uyumları ile ana baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Taysi, E. (2000). Benlik saygısı arkadaşlardan ve aileden sağlanan sosyal destek: Üniversite öğrencileriyle yapılan bir çalışma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Tegin, B. (1980). Depresyonda bilişsel bozukluklar, Beck modeline göre bir inceleme. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Ankara.
Tuğrul, C. D. (2000). Stres ve depresyon. Psikiyatri Dünyası, 4 (1),12-17.
Unger, J. B., Kipke, M. D., Simon, T. R., Johson, C. J., Montomory, S. B., & Iverson, E. (1998). Stres coping and social support among loneliness youth. Journal of Adolescent Resarch, 13 (2), 134-157.
Ünüvar, A. (2003). Çok yönlü algılanan sosyal desteğin 15-18 yaş arası lise öğrencilerinde problem çözme becerilerine ve benlik saygısına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Weyburne, D. (2000). Annemle babam boşanıyor (çev.: H. Koşar). İstanbul: Kuraldı şı Yayıncılık.
Wolchik, S. A., Ruehlman, L. S., Braver, S. L., & Sandler, I. N. (1989). Social support of children of divorce: Direct and stres buffering effects. American Journal of Community Psychology, 17 (4), 485-501.
Worsley, P. (1980). Introducting sociology. New York: Penguin Book.

APA	ELMACI F (2006). Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü. , 403 - 431.
Chicago	ELMACI Figen Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü. (2006): 403 - 431.
MLA	ELMACI Figen Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü. , 2006, ss.403 - 431.
AMA	ELMACI F Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü. . 2006; 403 - 431.
Vancouver	ELMACI F Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü. . 2006; 403 - 431.
IEEE	ELMACI F "Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü." , ss.403 - 431, 2006.
ISNAD	ELMACI, Figen. "Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü". (2006), 403-431.

APA	ELMACI F (2006). Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 403 - 431.
Chicago	ELMACI Figen Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 6, no.2 (2006): 403 - 431.
MLA	ELMACI Figen Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.6, no.2, 2006, ss.403 - 431.
AMA	ELMACI F Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2006; 6(2): 403 - 431.
Vancouver	ELMACI F Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2006; 6(2): 403 - 431.
IEEE	ELMACI F "Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6, ss.403 - 431, 2006.
ISNAD	ELMACI, Figen. "Parçalanmış ve Bütünlüğünü Koruyan Aileye Sahip Ergenlerin Depresyon ve Uyum Düzeylerinde Sosyal Desteğin Rolü". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 6/2 (2006), 403-431.