20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri

EGE, Emel; AKIN, Belgin; ALTUNKAN, Handan

20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri

Handan ALTUNKAN, (Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Karaman, Türkiye)

Belgin AKIN, (Selçuk Üniversitesi, Konya Sağlık Yüksek Okulu, Hemşirelik Bölümü, Konya, Türkiye)

Emel EGE (Selçuk Üniversitesi, Konya Sağlık Yüksek Okulu, Konya, Türkiye)

Meme Sağlığı Dergisi

97 16

Yıl: 2008 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 84 - 91 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri

Öz:

Çalışmanın amacı 20-60 yaş arası kadınların KKMM konusundaki bilgi ve uygulamalarının neler olduğunun incelenmesidir. Çalışma kapsamına Konya İli Karatay ilçesine bağlı 15 no’lu sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 20-60 yaş arası 253 kadın alınmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından literatür bilgileri doğrultusunda hazırlanmış bir anket formu ve Meme Kanseri Sağlık İnanç Modeli Ölçeği (MKSİMÖ) kullanılmıştır. Veriler bir araştırmacı tarafından ev ziyaretleri yapılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Ortalama ve yüzde dağılımları, Student t-testi, Mann-Whıtney U testi ve Ki kare yöntemle analiz edilmiştir. Kadınların % 66.9’u 39 yaş ve altındadır. Eğitim düzeyleri çoğunlukla ilkokul ve altındadır (% 89.7), çoğunluğu çocuk sahibidir (% 93.3) ve sosyal güvenceleri (% 73.6) vardır. Kadınların % 86.2’ si KKMM hiç uygulamamakta, % 13.8’ i arada bir uygulamaktadır. KKMM her ay düzenli uygulayan kadın bulunmamaktadır. Eğitim ve ailesinde meme kanseri öyküsü olma durumlarının KKMM uygulama durumu ile ilişkili olduğu gözlenmiştir (p<0.05).KKMM uygulamasının aylık düzenli olarak yapılmadığı bulgusuna dayanarak, meme kanseri günümüzde artmasına rağmen KKMM uygulama bilgi ve farkındalığının artmadığını söyleyebiliriz.

Anahtar Kelime: Erken tanı Sağlık davranışı Konu ile ilgili görüşmeler Kendi kendine meme muayenesi Kadın Anketler Farkında olma

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Karamanoğlu YA ve Gök Özer F. Meme kanserinde erken tanı, Hemşirelik Forumu Dergisi, Temmuz-Ağustos, Mayıs-Haziran 2006:55- 59
2) Baskan S. Meme Kanseri Tanı ve Tedavisinde Yenilikler Özel Sayısı. Hekimler Birliği Vakfı Türkiye Klinikleri Cerrahi Dergisi, 2002; 7 (2): 51- 57
3) Haydaroğlu A, Dubova S, Özsaran Z, Bölükbaşı Y, Yılmaz R, Kapkaç M, Özdedeli E. Ege Üniversitesinde Meme Kanserleri. 3897 Olgunun Değerlendirilmesi. Meme Sağlığı Dergisi, 2005; 1 (1): 6-7.
4) Faiza A., Sadia M., Hatcher j.,M Khan S., Breast cancer risk factor knowledge among nurses in teaching hospitals of Karachi, Pakistan: a cross-sectional study, BioMed central Nursing 2006, 5:6
5) Sadler R.G., M Ko C., Cohn A.J., White M., Weldon R., Wu P., Breast cancer knowledge, attitudes, and screening behaviors among African American women: the Black cosmetologists promoting health program, BioMed Central Public Health 2007, 7:57
6) Ko C. M., Sadler G.R., Ryujin L., Dong A., Filipina American women’s breast cancer knowledge, attitudes, and screening behaviors, BioMed Cantral Public Health 2003, 3
7) Perry S., Kowalski T.L., Chang C-H., Quality of life assessment in women with breast cancer: Benefits, acceptability and utilization, Helath and Quality of Life Outcomes 2007, 5:24
8) Fındık YÜ ve Turan N. Kadınların meme kanserinin erken tanısına yönelik davranışlarının belirlenmesi, Hemşirelik Forumu Dergisi, Kasım-Aralık 2004:54
9) Gençtürk N. Meme kanserinde risk faktörleri, Hemşirelik Forumu Dergisi, Temmuz-Ağustos, Mayıs-Haziran 2006:106-112.
10) Beacham A.O., Carpenter J.S., Andrykowski M.A., Impact of bening breast biopsy upon breast self examination, Preventive Medicine 2004, 38:723-731
11) Nahcivan ÖN ve Seçginli S, Meme kanserinde erken tanıya yönelik tutum ve davranışlar: Bir rehber olarak sağlık inanç modelinin kullanımı, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2003;7 (1): 33-38
12) İnanç N: Amerikan Kanser Birliği: Hemşireler İçin Kanser El Kitabı, Platin N (Eds), Akşam Sanat Okulu Matbaası, Ankara,1998:259-262
13) Çiçekçioğlu M, Ege EC, Türk Soyer M ve Çımat S. Birinci basamaktaki hemşire/ebelerin eğitiminde akran eğiticilerin kullanılması; Meme Kanseri Erken Tanısı Eğitim Programı Geliştirme Deneyimi, Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi,-STED, Kasım 2005; 14 (11):249-255.
14) Karamanoğlu YA ve Gök Özer F. Meme kanserinde erken tanı, Hemşirelik Forumu Dergisi, Temmuz-Ağustos, Mayıs-Haziran 2006:55- 59
15) Sadler G.R., Ryujin L.T., Ko C.M., Nguyen E., Korean women: breast cancer knowledge, attitudes and behaviors, BMC Public Health 2001, 1:7
16) Rosvold O. E., Hjartaker A., Bjertness E., Lund E., Breast self-examination and cervical cancer testing among Norwegian female physicians Anation-wide comparative study, Social Science and Medicine 52 (2001) 259-258
17) Arsham (2005) Sample size with acceptable absolute precision for finite populations (http://home.ubalt,edu/nt sbarsh/Business-stat/ other applets/samplesize.htme)
18) Karataş B., Araştırma Teknikleri, Çağlayan Kitapevi, 1984
19) Merey S. Kadınlarda Meme Kanseri Tarama Davranışları, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. 2002,
20) Aygın D, Uludağ C ve Şahin S. Gençlerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi, Hemşirelik Forumu Dergisi, Temmuz-Ağustos 2004;7 (4):1-6.
21) Erkal S, Akbulut G. ve Çevik C, Kadınların kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgi düzeylerinin kitlenin fark edilmesine etkisi, Hemşirelik Forum Dergisi, Mart-Nisan 2005: 45-49
22) Dündar EP, Özmen D, Öztürk B, Haspolat G, Akyıldız F, Çoban S, Çakıroğlu G. The knowledge and attitudes of breast self-examination and mammography in a group of women in a rural area in western Turkey, http://www.biomedcentral.com/1471-2407/6/43
23) Petro-Nustus W. Mikhail BI. Factors associated with breast selfexamination among Jordanian women, Public Health Nursing, 2002;19 (4):263-271.
24) Oluwatosin O A., Oladepo O., Knowledge of breast cancer and its early detection measures Among rural women in Akinyele Local Government Area, Ibadan, Nigeria, BMC Cancer 2006, 6:271
25) Jarvandi S., Montazeri A., Harirchi I., Kazemnejad A., Beliefs and behaviours of Iranian teachers toward early detection of breast cancer and breast self-examination, Public Health, (2002) 116, 245-249
26) Fung S., Factors associated with breast self-examination behaviour among Chinese women in Hong Kong, Patient Education and Counseling 33 (1998) 233-243
27) Coe K. Harmon M.P., Castro E.G., Campbell N., Meyer J.A., Meyer J.P., Breast self examination: Knowledge and Practices of Hispanic women in two Southwestern Metropolitan Areas, Journal of Community Health, 1994, 19:6, p.433
28) Nahcivan ÖN, Secginli S. Factors associated with breast cancer screening behaviours in a sample of Turkish women: A questionnaire survey, International Journal of Nursing Studies, 2006; 43:161-171.
29) Aydın İ. Meme Kanserinin Erken Tanısına Yönelik İki Farklı Eğitimin, Öğretmenlerin Meme Kanseri Taramalarındaki İnanç ve Davranışlarına Etkisi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı,Doktora Tezi 2004, Erzurum.
30) Canbulat N. Sağlık çalışanlarının meme kanseri, kendi kendine meme muayenesi ve mamografiye ilişkin sağlık inançlarının incelenmesi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 2006
31) Han Y,Baumann LC, Cimprich B.Factors influencing registered nurses teaching breast self-examination to female clients. Cancer Nursing 1996;19(3):197-203.

APA	ALTUNKAN H, AKIN B, EGE E (2008). 20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. , 84 - 91.
Chicago	ALTUNKAN Handan,AKIN Belgin,EGE Emel 20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. (2008): 84 - 91.
MLA	ALTUNKAN Handan,AKIN Belgin,EGE Emel 20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. , 2008, ss.84 - 91.
AMA	ALTUNKAN H,AKIN B,EGE E 20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. . 2008; 84 - 91.
Vancouver	ALTUNKAN H,AKIN B,EGE E 20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. . 2008; 84 - 91.
IEEE	ALTUNKAN H,AKIN B,EGE E "20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri." , ss.84 - 91, 2008.
ISNAD	ALTUNKAN, Handan vd. "20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri". (2008), 84-91.

APA	ALTUNKAN H, AKIN B, EGE E (2008). 20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. Meme Sağlığı Dergisi, 4(2), 84 - 91.
Chicago	ALTUNKAN Handan,AKIN Belgin,EGE Emel 20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. Meme Sağlığı Dergisi 4, no.2 (2008): 84 - 91.
MLA	ALTUNKAN Handan,AKIN Belgin,EGE Emel 20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. Meme Sağlığı Dergisi, vol.4, no.2, 2008, ss.84 - 91.
AMA	ALTUNKAN H,AKIN B,EGE E 20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. Meme Sağlığı Dergisi. 2008; 4(2): 84 - 91.
Vancouver	ALTUNKAN H,AKIN B,EGE E 20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. Meme Sağlığı Dergisi. 2008; 4(2): 84 - 91.
IEEE	ALTUNKAN H,AKIN B,EGE E "20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri." Meme Sağlığı Dergisi, 4, ss.84 - 91, 2008.
ISNAD	ALTUNKAN, Handan vd. "20-60 yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri". Meme Sağlığı Dergisi 4/2 (2008), 84-91.