Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme
Yıl: 2002 Cilt: 52 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 26 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme
Öz: Bilginin ve beşeri sermayenin öneminin artması, bu konuda yapılan akademik çalışmaların sayısını artırmış ve ülkelerin gelişmişlik düzeylerini ölçmede yeni metotlar geliştirilmiştir. Bu metotlardan biri olan Beşeri Kalkınma İndeksi, UNDP tarafından geliştirilen ve ülkelerin kalkınmışlığını eğitim, sağlık ve gelir düzeyleriyle ölçen bir çalışmadır. Bu indeks, bazı eksikliklerine rağmen ülkelerin kalkınmışlığını ölçmede önemli bir gösterge olarak kabul edilmektedir. Bu makale, beşeri sermaye ile iktisadi kalkınma arasındaki ilişkiyi, bu konudaki teorik ve ampirik literatür ışığında incelemekte, Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye'nin bu indeksteki göstergelerini analiz etmektedir. Daha sonra, Türkiye'nin beşeri kalkınma trendini ele almakta ve seçilmiş bazı ülkelerle karşılaştırmasını yapmaktadır. Ayrıca Türkiye'nin bölgeler ve iller itibarıyla beşeri kalkınma düzeyleri de mukayese edilmektedir. Bu çalışmadaki önemli bulgulardan bazıları şunlardır: (i) Türkiye, orta derece beşeri kalkınma düzeyindeki ülkeler arasında olmasına rağmen sıralamadaki durumu kötüleşmektedir, (ii) Benzer gelir seviyesindeki ülkelerle karşılaştırıldığında eğitim ve sağlık göstergeleri daha düşüktür, (iii) Bölgeler açısından incelendiğinde, Marmara ve Ege Bölgelerinin yüksek, diğer bölgelerinin orta beşeri kalkınma düzeyinde olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akder, Halis, (1992) UNDP's Human Development Report and Turkey: Country Profile," Report on The First National Human Development Conference- Ankara, 7-8 September 1992, UNDP, Ankara.
- Blaug, Mark, (1970) An Introduction to The Economics of Education, Allen Lane The Penguin Press, London.
- Bowman, J.M., (1968) "The Human Investment Revoluation in Economics Thought," in Mark Blaug (Ed.) Economics Education 1, Penguin Books, London.
- Denison, Edward F., (1962) The Sources of Economic Growth in The U.S.A. and Alternatives Before Us, Committee for Economic Development, New York.
- Drucker, Peter F., (1997) Kapitalist Ötesi Toplum, İnkılap Kitabevi, İstanbul.
- Harbison, Charles- Frederich Myers, (1962) Education, Manpower and Economic Growth, Me Graw Hill Book Compony, New York.
- Healy, Tom, (1988) "Counting Human Capital," The OECD Observer, No:212.
- Güvenen, Orhan, (1992) "Human Development Report: A Statistician's View," Report on The First National Human Development Conference- Ankara, 7-8 September 1992, UNDP, Ankara.
- Kibritcioğlu, Aykut, (1998) "İktisadi Büyümenin Yeni Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt:53, No:l-4.
- Kirmanoğlu, Hülya, (2000) "Beşeri Kalkınma ve Eğitim-Sağlık Hizmetleri-Ülkelerarası Bir Karşılaştırma," İktisat Dergisi, Sayı:397-398.
- Klenow, Peter J., (1998) "Ideas Versus Rival Human Capital: Industry Evidence on Growth Models," Journal of Monetary Economics, Volume: 42.
- Lau, Lawrence J. vd. (1993) "Education and Economic Growth," Journal of Development Economics, Volume:41.
- Lucas, Robert E., (1998) "On The Mechanics of Economic Development," Journal of Monetory Economics, Volume:22.
- OECD, (1998) Human Capital Investment- An International Comparison-, Paris.
- Psacharapoulos, George, (1992) "The Contribution of Education to Economic Growth: International Comparisons," in Blaug, Mark, (Ed.) The Economic Value of Education: Studies in The Economics of Education, Edward Elgar Publishing, Cambridge.
- Romer, Paul M., (1989) Human Capital and Growth:Theory and Evidence, National Bureau Economic Research Working Paper, No:3173.
- Schultz, Theodore W., (1971) Investment in Human Capital-The Role of Education and Research-, The Free Press, NewYork.
- Schultz, Theodore W., (1993) "The Economic Importance of Human Capital in Modernization," Education Economics, Volume:1, Issue: 1.
- UNDP, (1990) Human Development Report-1990/96/97/98/99/2000 (www.undp.org/hdro)
- UNDP, (1992) Human Development Report-1992, Oxford University Press, New York.
- UNDP, (1994) Human Development Report-1994, Oxford University Press, NewYork.
- UNDP, (1995) Human Development Report-1995, Oxford University Press, NewYork.
- UNDP, (1996) Human Development Report-1996 (www.undp.org/hdro')
- UNDP, (1997a) Human Development Report-1997 (www, undp .org /hdro)
- UNDP, (1997b) Human Development Report- Turkey 1997, UNDP, Ankara.
- UNDP, (1998) Human Development Report-1998 (www.undp.org/hdro)
- UNDP, (1999) Human Development Report-1999 (www.undp.org/hdro)
- UNDP, (2000) Human Development Report-2000 (www.undp.org/hdro)
- Yumuşak, İbrahim Güran, (2000) Beşeri Sermaye Teorisi ve Beşeri Sermayenin İktisadi Gelişmedeki Rolü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, S.B.E., İstanbul.
| APA | TUNA Y, YUMUŞAK İ (2002). Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. , 1 - 26. |
| Chicago | TUNA YUSUF,YUMUŞAK İbrahim Güran Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. (2002): 1 - 26. |
| MLA | TUNA YUSUF,YUMUŞAK İbrahim Güran Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. , 2002, ss.1 - 26. |
| AMA | TUNA Y,YUMUŞAK İ Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. . 2002; 1 - 26. |
| Vancouver | TUNA Y,YUMUŞAK İ Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. . 2002; 1 - 26. |
| IEEE | TUNA Y,YUMUŞAK İ "Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme." , ss.1 - 26, 2002. |
| ISNAD | TUNA, YUSUF - YUMUŞAK, İbrahim Güran. "Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme". (2002), 1-26. |
| APA | TUNA Y, YUMUŞAK İ (2002). Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 52(1), 1 - 26. |
| Chicago | TUNA YUSUF,YUMUŞAK İbrahim Güran Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası 52, no.1 (2002): 1 - 26. |
| MLA | TUNA YUSUF,YUMUŞAK İbrahim Güran Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, vol.52, no.1, 2002, ss.1 - 26. |
| AMA | TUNA Y,YUMUŞAK İ Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. 2002; 52(1): 1 - 26. |
| Vancouver | TUNA Y,YUMUŞAK İ Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. 2002; 52(1): 1 - 26. |
| IEEE | TUNA Y,YUMUŞAK İ "Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme." İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 52, ss.1 - 26, 2002. |
| ISNAD | TUNA, YUSUF - YUMUŞAK, İbrahim Güran. "Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme". İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası 52/1 (2002), 1-26. |
