Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu

Okray, Zihniye; CAKICI, EBRU

Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu

Zihniye Okray, (Yakın Doğu Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, KKTC)

Ebru ÇAKICI (Yakın Doğu Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Lefkoşa, KKTC)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

101 18

Yıl: 2008 Cilt: 9 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 132 - 138 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu

Öz:

Amaç: Tükenmişlik sendromu bireylerle yüz yüze çalışan meslek gruplarında sık yaşanan bir sorundur. Bu çalışmada sağlık çalışanlarının belirli sosyodemografik değişkenlere göre tükenmişliği artıran ve iş doyumunu azaltan etkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmanın örneklemini KKTC’deki Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi ve Barış Ruh ve Sinir Hastanesi’nde görevli 230 sağlık çalışanı oluşturmuştur. Araştırmada araştırmacı tarafından hazırlanan sosyodemografik bilgi formu, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve İş Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Sonuçlar: Araştırmaya katılan deneklerin yaş ortalaması 35.69±9.58’dir (aralık: 19-58). Deneklerin %17.8’i (n=41) doktor, %47.4’ü (n=109) hemşire, %26.1’i (n=60) memur ve % 8.7’si (n=20) işçidir. Erkeklerin (10.81±5.80) kadınlara (14.50±7.37) göre daha az duygusal tükenme yaşadığı ve iş doyumlarının kadınlara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. 41-50 yaş grubundaki bireyler 18-30 yaş grubuna göre kişisel başarılarını (p=0.009) daha iyi görmekte ve işten daha fazla doyum (p=0.021) almaktadır. Doktorların memurlara göre daha fazla duyarsızlaştıkları (p=0.023) ve hemşirelerin doktorlara göre daha az iş doyumu (p=0.000) yaşadıkları saptanmıştır. Denekler eğitim durumlarına göre karşılaştırıldıklarında tıpta uzmanlık veya doktora yapmış bireylerin iş doyumlarının diğerlerinden daha fazla olduğu saptanmıştır. Evlilerin bekar ve dullara göre (p=0.014 ve p=0.046) iş doyumlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Meslek yaşamında daha yeni (3-7 yıl arası) olanların iş doyumları, daha eski (20-25 yıl arası) olanlara göre daha az (p=0.033) olarak saptanmıştır. Bakmakla yükümlü olunan yatan ve ayaktan hasta sayısının artması veya hiç olmaması iş doyum puanını (p=0.011 ve 0.041) azaltmaktadır. Tartışma: Sonuç olarak sosyodemografik değişkenler tükenme konusunda farklı sonuçlar verebilmektedir. Tükenmişliği oluşturan kurumsal ve bireysel nedenleri araştıracak araştırmaların yapılması ve bulgular ışığında hizmet içi eğitim programlarının oluşturulması, kurumsal değişikliklere gidilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelime: Tıbbi personel, hastane Stres, psikolojik Kıbrıs Tükenmişlik, mesleğe bağlı İş doyumu Demografi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Freudenberger NJ. Staff burnout. Soc Issues 1974; 30.
2. Izgar H. Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik. istanbul, Nobel Yayın Dağıtım, 2001.
3. Maslach C. Job burnout. Annual Rev Psychol 2001; 52:397-422.
4. Maslach C, Pines A. The burn-out syndrome in the day care settings. Child and Youth Care Forum 1997; 6:110-113.
5. Hall L. Burnout: results of an empirical study of New Zealand nurses. Contemp Nurs 2001; 11:71-83.
6. Baysal CA. Çalışma Yaşamında insan. i.Ü. işletme Fakültesi, Yayın No.128, istanbul, 1996.
7. Başaran i. Örgütsel Davranış. A.Ü Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, No.108, Ankara, 1982.
8. Davis K. işletmede insan Davranışı, Örgütsel Davranış. istanbul, Venüs Ofset, 1984.
9. Balcı A. Öğretim Elemanlarının iş Stresi Kuram ve Uygulama. istanbul, Nobel Yayın Dağıtım, 2000.
10. Artan i. Örgütsel Stres Kaynakları ve Yöneticiler Üzerinde Bir Uygulama. BASİSEN Kültür ve Eğitim Yayınları, No.10, istanbul, 1986.
11. Aydın i. iş Yaşamında Stres. ikinci baskı, Ankara, Pegema Yayıncılık, 2002.
12. Güçlüol K. Eğitim Yönetiminde Karar ve Örnek Olaylar. Ankara, Kadıoğlu Matbaası, 1985.
13. Bursalıoğlu Z. Okul Yönetiminde Yen, Yapı ve Davranış. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi, No.154, Ankara, 1987.
14. Çam O. Tükenmişlik Envanterinin geçerlik ve güvenirliğinin araştırılması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara, 1992.
15. Ergin C. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin uyarlanması, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara, 1992.
16. Ergin C. Maslach Tükenmişlik Ölçeşi’nin Türkiye sağlık personeli normları. 3P Dergisi 1996; 4:28-33.
17. Sayğl I, Haran S, Ölmez i, Devrimci Özgüven H. Ankara Üniversitesi Hastanelerinde çalışan doktor ve hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri. Kriz Dergisi 1997; 5:71-77.
18. Demir A. Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Tükenmişliği Etkileyen Bazı Faktörlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sivas, 1995.
19. Arslan H. Bengi Gürkan S, Alparslan ZN, Ünal. M. Tıpta uzmanlık öğrencisi hekimlerde tükenme düzeyleri. Türk Psikiyatri Dergisi 1996; 7:39-45.
20. Arslan H. Ünal M, Aslan O, Gürkan S, Alpaslan N. Pratisyen hekimlerde tükenme düzeyleri. Düşünen Adam 1996; 9:48-52.
21. Aslan H, Alpaslan NZ, Aslan O, Ünal M. Hemşirelerde tükenme, iş doyumu ve ruhsal belirtiler. Nöropsikiyatri Arşivi 1996; 33:
22. Bilici M, Mete F, Soylu C, Bekaroğlu M, Kavakçı Ö. Bir grup akademisyende depresyon ve tükenme düzeyleri. Türk Psikiyatri Dergisi 1998; 9:181-189.
23. İlkkaracan P. Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik. istanbul, iletişim Yayınları, 2004.
24. Aiken L. Clarke S, Sloane D, Sochalski J, Silber J. Hospital nurse staffing and patient mortality, nurse burnout and job satisfaction. JAMA 2002; 288:1987-1993.
25. Kjeldmand D, Holmström I. Balint Groups as a means to increase job satisfaction and prevent burnout among general practitioners. Ann Fam Med 2008; 6:138-145.
26. Sharma A, Sharp DM, Walker LG, Monson JRT. Stress and burnout among colorectal surgeons and colorectal nurse specialists working in the National Health Services. Colorectal Dis 2007; 10:397-406.
27. Terzi Y, Sağlam V. Araştırma görevlilerinin melseki tükenmişlik durumu. e-Journal of New World Science Academy 2008; 3: A0049, 52-58.

APA	Okray Z, CAKICI E (2008). Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. , 132 - 138.
Chicago	Okray Zihniye,CAKICI EBRU Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. (2008): 132 - 138.
MLA	Okray Zihniye,CAKICI EBRU Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. , 2008, ss.132 - 138.
AMA	Okray Z,CAKICI E Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. . 2008; 132 - 138.
Vancouver	Okray Z,CAKICI E Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. . 2008; 132 - 138.
IEEE	Okray Z,CAKICI E "Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu." , ss.132 - 138, 2008.
ISNAD	Okray, Zihniye - CAKICI, EBRU. "Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu". (2008), 132-138.

APA	Okray Z, CAKICI E (2008). Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9(3), 132 - 138.
Chicago	Okray Zihniye,CAKICI EBRU Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. Anadolu Psikiyatri Dergisi 9, no.3 (2008): 132 - 138.
MLA	Okray Zihniye,CAKICI EBRU Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.9, no.3, 2008, ss.132 - 138.
AMA	Okray Z,CAKICI E Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2008; 9(3): 132 - 138.
Vancouver	Okray Z,CAKICI E Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2008; 9(3): 132 - 138.
IEEE	Okray Z,CAKICI E "Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9, ss.132 - 138, 2008.
ISNAD	Okray, Zihniye - CAKICI, EBRU. "Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu". Anadolu Psikiyatri Dergisi 9/3 (2008), 132-138.