TY  - JOUR
TI  - Psikotrop ilaçların dermatolojik yan etkileri ve tedavi yaklaşımları
AB  - Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılan psikotrop ilaçlara bağlı olarak çok farklı yan etkilerin yanı sıra dermatolojik yan etkiler de gözlenebilir. Bu yan etkiler sık görülmesine karşın, çoğu zaman kolay tedavi edilebilir özelliktedir. Bununla birlikte, Stevens-Johnson sendromu, toksik epidermal nekroliz, anjiyoödem, eritrodermi, vaskülit ve ilaca bağlı döküntü-eozinofili ve sistemik bulgular gibi ölümle sonuçlanabilecek ciddi yan etkiler de görülebilir. Psikotrop ilaçlarla ortaya çıkan başlıca dermatolojik yan etkiler ürtiker, ekzantematöz döküntü, pruritus, fotosensitivite, pigmenter değişiklikler, fiks ilaç erüpsiyonu, alopesi, eritema multiforme, Stevens-Johnson sendromu, toksik epidermal nekroliz, ilaca bağı döküntü-eozinofili ve sistemik bulgular, vaskülit, eritrodermi, akneiform döküntü, psoriasiform döküntü, likenoid döküntü, lupus eritematozus, akut jeneralize ekzantematöz püstülozis, psödolenfoma ve hiperhidrozistir. Bu yan etkilerden bazılarında ateş, lenfadenopati, kan tablosunda değişiklikler gibi sistemik belirtilerin de tabloya eklenebileceği unutulmamalıdır. Sistemik bulguları olan hastalar hastaneye yatırılarak izlenmelidir. Çoklu ilaç kullanımlarında ve herhangi bir ilaca karşı allerji öyküsü veren hastalarda psikotrop ilaca bağlı dermatolojik yan etki riski daha fazla olabilmektedir. Böyle durumlarla karşılaşıldığında ilaca karşı gelişen dermatolojik yan etkilerin derlendiği kaynaklar taranarak hasta için en uygun olan ilaç seçilmeye çalışılmalıdır. Antidepresan ilaçların dermatolojik yan etkileri kadınlarda erkeklere göre daha fazla bildirilirken; lityum kullanan erkek hastalarda daha fazla yan etki ortaya çıkmaktadır. Steven-Johnson Sendromu lamotrijin kullanan çocuklarda erişkinlere göre daha sıktır. Antidepresan ve antipsikotik ilaçların hemen hepsinde ürtiker, ekzantematöz döküntü, pruritus, fotosensitivite görülebilmektedir. Antidepresan ilaçlardan şuoksetin, sertralin, amitriptilin ve imipramin; antipsikotik ilaçlardan klorpromazin, klozapin ve risperidon ile ilgili bildirilen dermatolojik yan etki çeşitleri daha fazladır. Bu durum ilaçların kulanım sıklıkları ile ilişkili olabilir. Duygudurum düzenleyici ilaçların hemen hepsinde de ürtiker, ekzantematöz döküntü ve pruritus görülebilmektedir. Tüm psikotrop ilaçları değerlendirdiğimizde ise duygudurum düzenleyici ilaçlarla ciddi dermatolojik yan etkilerin daha sık olduğu gözlenmektedir. Psikotrop ilaç tedavisine başlamadan önce hastanın geçmişte kullandığı ilaçlar ve bunlara ilişkin deri döküntüsü varlığı dikkatlice araştırılmalı; hasta gelişebilecek dermatolojik yan etkiler konusunda bilgilendirilmelidir. Tedavi başlatıldıktan sonra hasta olası dermatolojik reaksiyonlar açısından izlenmelidir. İlaca karşı reaksiyon gelişirse dermatologla işbirliği içinde durum değerlendirilmeli; gerekirse ilaç kesilerek farklı gruptan bir ilaca geçilmelidir.
AU  - Karakuş, Gonca
AU  - yücel, aydın
AU  - GÜNAŞTI, Suhan
PY  - 2008
JO  - Klinik Psikofarmakoloji Bülteni
VL  - 18
IS  - 3
SN  - 1017-7833
SP  - 235
EP  - 244
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/85547
ER  -