Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma

Songül TÜMKAYA, (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Adana, Türkiye)
Erdal HAMARTA, (Selçuk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Konya, Türkiye)
M. Engin DENİZ, (Selçuk Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Eğitim Bölümü, Konya, Türkiye)
Metehan ÇELİK, (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Adana, Türkiye)
Birsel AYBEK (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Adana, Türkiye)
Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi
21 0
Yıl: 2008 Cilt: 3 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 1 - 18 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma

Öz:
Bu araştırmanın amacı üniversite öğretim elemanlarının duygusal zekâ yetenekleri, mizah tarzları ve yaşam doyumlarının akademik unvan değişkeni açısından anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığını, duygusal zekâ yeteneklerinin, mizah tarzları ve yaşam doyumlarını yordayıp yordamadığını belirlemektir. Araştırma verileri Bar-On EQ Anketi, Mizah Tarzları Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmanın grubu Çukurova Üniversitesi ve Selçuk Üniversitesinin farklı fakültelerinde çalışmakta olan 134 kadın ve 228 erkek olmak üzere toplam 362 öğretim elemanından oluşmaktadır.Verilerin istatistiksel analizinde tek yönlü varyans analizi, tukey testi, Kruskal Wallis H-Testi, Mann-Whitney-U testi ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır.Bu araştırmada öğretim elamanlarının duygusal zekanın kişisel beceriler, kişilerarası beceriler, uyum ve stresle başa çıkma alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılaşma gözlenirken genel ruh durumu boyutunda ise farklılaşmanın olmadığı gözlenmiştir. Öğretim elemanlarının mizah tarzlarının akademik unvana göre sadece saldırgan mizah tarzında farklılaştığı gözlenmiş, araştırma görevlilerinin saldırgan mizah tarzı puan ortalamaları öğretim görevlisi, yardımcı doçent, doçent ve profesörlerden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Yaşam doyumunun akademik unvana göre profesörlerin yaşam doyumları araştırma görevlisi, öğretim görevlisi, yardımcı doçent ve doçent unvanına sahip öğretim elemanlarından anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır. Öğretim elemanlarının duygusal zeka yeteneklerinin mizah tarzlarını ve yaşam doyumlarını anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür.
Anahtar Kelime: üniversite öğretim görevlileri bar-on duygusal zeka envanteri psikolojik durum istatistiksel analiz anket mizah tarzları yaşam doyumu ölçeği akademik ünvan akademisyenler duygusal zeka

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Acar, F.T. (2001). Duygusal Zeka Yeteneklerinin Göreve Yönelik Ve İnsana Yönelik Liderlik Davranışları ile İlişkisi: Banka Şube Müdürleri Üzerine Bir Alan Araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Acar, F. (2002). Duygusal zeka ve liderlik. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12, 53-68.
  • Akman, Y., Kelecioğlu, H. Ve Bilge, F. (2006). Öğretim elemanlarının iş doyumlarını etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 30, 11-20.
  • Aspinwall, L. G. ve Taylor, S. E. (1992). Modeling cognitive adaptation: A longitudinal investigation of the impact of individual differences and coping on college adjustment and performance . Journal of Personality and Social Psychology, 63, 989-1003.
  • Austin, E. J., Saklofske, D.H., ve Egan, V. (2005).Personality, well-being and health correlates of trait emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 38, 547-558.
  • Aysan, F., ve Harmanlı, Z. (2003). Yaşam doyumunu yordamada yaşam uyumu, özyeterlik ve başa çıkma stratejileri. VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Malatya.
  • Barut, Y. ve Kalkan, M. (2002). Ondokuz Mayıs Üniversitesi öğretim elemanlarının tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 65-76.
  • Bar-On, R. (1996). The era of the EQ: Defining and assessing emotional intelligence. Poster session presented at the annual convention of the American Psychological Assocation, Toronto, Canada.
  • Berk, R. A., ve Nanda, J. P. (1998). Effects of jocular instructional methods on attitudes of anxiety and achievement in statistics courses. Humor, 11 (4), 383-409.
  • Brackett, M. A., Mayer, J. D., ve Warner,R. M. (2004). Emotional intelligence and its relation to everyday behaviour. Personality and Individual Differences, 36, 1387-1402.
  • Chemers, M. M.; Hu, L. ve Garcia, B. F. (2001). Academic self-efficacy and first-year college students performance and adjustment. Journal of Educational Psychology. 93. 55-64.
  • Ciarrochi, J.V., Chan, A. Y. C. ve Caputi, P. (2000). A critical evaluation of the emotional intelligence construct. Personality and Individual Differences, 28, 539-561.
  • Constantine, M.G. ve Gainor, K.A.(2001). Emotional ıntelligence and empathy: Their relation to multicultiral counselling knowledge and awareness. Professional School Counselling, 5, 2, 131-137.
  • Çeçen, A.R. (2007) Humor styles in predicting loneliness among Turkish university students. Social Behavior and Personality, 35 (6), 835-844.
  • Deniz, M. E. ve Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi.
  • Deniz, M. E., ve Yılmaz, E. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Duygusal Zeka ve Stresle Başa Çıkma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 25, 17-26.
  • Deniz, M. E., Öztürk, A. ve Hamarta, E. (2007). Duygusal Zekanın Yaşam Doyumunu Yordama Gücü. I. International Symposium Emotional Intelligence and Communication, 7-9 Mayıs 2007- İzmir.
  • Diener, E, Emmons, R. A., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49 (1), 71-75.
  • Doğan, B. ve Moralı, S. (1999). Üniversite Öğretim Elemanlarının Sporla İlgili Tutumları İle Yaşam ve İş Doyumu Düzeylerinin Spor Yapma Alışkanlıkları İle İncelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 3 (1), 16-27.
  • Elias, M., Tobias, S. ve Friedlander, B. (1999). Emotionaly intelligent parenting. NewYork: Harmony Boks.
  • Fitnesss, J. (2001). Emotional intelligence and intimate relationship. In J. Ciarrochi, J. P. Forgas, J. D. Mayer (Editör), Emotional intelligence in everyday life. Ss. 98-112. Philadelphia: Psychology Pres.
  • Friedman, H., Halpern N. ve Salb, D. (1999) Teaching statistics using humorous anecdotes. Mathematics Teacher, 92 (4), 305-308.
  • Frone, M. R., Russell, M. ve Cooper, M. L.(1992). Antecedents and outcomes of work-family conglict: testing a model of the work-family interface. Journal of Applied Psychology, 77, 65-78.
  • Furnham, A., & Petrides, K. V. (2003).Trait emotional intelligence and happiness. Social Behavior and Personality.31 (8), 815-824
  • Gold, Y. (1988). Recognizing and coping with academic burnout. Contemporary Education, 59 (3), 142-145.
  • Goleman, D. (1995). Emotional intelligence. New York: Bantam.
  • Goleman, D. (1998). Working with emotional intellegence. New York: Bantam.
  • Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: An integrative review. Review of General Psychology, 2, 271-299.
  • Gündoğar, D., Sallan-Gül, S., Uskun, E., Demirci, S. ve Diljin Keçeci (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordayan etkenlerin incelenmesi. Klinik Psikiyatri 2007;10:14-27
  • Hughes, D. L. ve Galinsky, E. (1994). Gender, job and family conditions and psychological symptoms. Psychology of Women Qyarterly, 18, 251-270.
  • Hugelshofer, D. S., Kwon, P., Reff, R. C. ve Olson, M.L. (2006). Humour’s role in the realtion between attributional style and dysphoria. European Journal of Personality, 20, 325-336.
  • Janes,L.M. ve Olson, J.M. (2000). The behavioral effects of observing ridicule of others. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, ss.474-485.
  • Kazarian,S.S. ve Martin,R.A. (2004). Humour styles, personality, and well-being among lebanese university students, Europen Journal of Personality, 18, 209-219.
  • Kinnunen, U. ve Mauno, S. (1998). Antecedents and outcomes of work-family conflict among employed women and men in Finland. Human Relations, 51, 157-177.
  • Kossek, E. ve Oseki, C. (1998). Work-family confilct, policies and the job life satisfaction relationship: a review and directions for organizational behavior-human resources research. Journal of Applied Psycgology, 83, 139-149.
  • Koyuncu, M. (2001). Üniversite öğretim elemanlarında tükenme duygusu ve organizasyondan ayrılma isteğine etkisi. 9.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 349-360.
  • Köker, S. (1991). Normal ve Sorunlu Ergenlerin Yaşam Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniveristesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
  • Kuiper, N. A., Martin, R. A. ve Dance, K. A. (1992). Sense of humor and enhanced quality of life. Personality and Individual Differences, 13, 1273-1283.
  • Lopes, P. N. Brackett, M. A., Nezlek, J., Schültz, A., Sellin, I. ve Salovey, P. (2004). Emotional intelligence and social intraction. Personality and Social Psychology Bulletin, 30, 1018-1034.
  • Lopes, P. N., Salovey, P. ve Straus, R. (2003). Emotional intelligence, personality and the perceived quality of social relationships. Personality and Individual Differences, 35, 641-655.
  • Mayer, J. D., Caruso , D. ve Salovey, P. (1999). Emotional intelligence meets traditional standards for an intelligence. Intelligence, 27, 267-298.
  • Mayer, J. D. ve Salovey, P. (1995). Emotional intellegence and construction and regulation of feelings. Applied and Preventing Psychology, 4, 197-208.
  • Martin, R. A. (2001). Humor, Laughter and physical health: Methodological issues and research findings. Psychological Bulletin, 127, 504-519.
  • Martin, R. A. (2003). Sense of humor. In S. J. Lopez, C. R. Snyder (Editör), Possitive psycholohical assesment: A handbook of model and measures, ss.313-326. Washington. DC: American Psychological Association.
  • Martin, R. A. ve Lefcourt, H. M. (1983). Sense of humor as a moderator of the relation between stressors and moods. Journal of Personality and Social Psychology, 45, 1313-1324.
  • Martin, R. A. ve Lefcourt, H. M. (1984). The situational humor response Questionnaire: Quantitative measure of sense of humor, Journal of Personality and Social Psychology, 47, 145-155.
  • Martin, R. A., Puhlik-Doris, P., Larsen, G., Gray, J. ve Weir, K. (2003). Individual differences in uses of humor and their relation to psychological well-being: Development of he Humor Styles Questionaire. Journal of Researc in Personality. 37, 48-75.
  • Mayer, J. D. , Salovey, P. ve Caruso, D. R. (2004). Emotional intelligence: Theory, findings and implications. Psychological Inquiry, 15, 197-215.
  • Murat, M. (2003). Üniversite öğretim elemanlarında tükenmişlik. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (19), 25-34.
  • Palmer, B., Donaldson, C., & Stough, C. (2002). Emotional intelligence and life satisfaction. Personality and Individual Differences 33 (2002) 1091–1100
  • Pellitteri, J. (2002). The relationship between emotional intelligence and ego defence mechanisms. The Journal of Psychology, 136 (2). 182-194.
  • Perrewe, P. L., Hochwarter, W. A. ve Kiewitz, C. (1999). Value attainment: an explation for the neggative effects of work-family conflict on job and life satisfaction. Journal of Occupational Health Psychology, 4, 318-326.
  • Rusbult, C. E., Bissonnette, V. L. ve Arriaga, X. B. (1998). Accommodation processes during the early years of marriage In T. N. Bradbury (Editör), The developmental course of marital dysfunction. Ss.74-113. New York: Cambridge Universty Pres.
  • Saarni, C. (1997). Emotional competence and self-regulation in children. In P. Salovey, D. Sluyter (Editör), Emotional development and emotional intelegence. ss. 35-66. New York: Basic Boks.
  • Saklofske, D. H., Austin, E.J. ve Minski, P.S.(2003). Factor structure and validity of a trait emotional intelligence measure. Personality and ındividual Differences, 34, 702-721.
  • Salovey, P. ve Mayer, J. (1990). Emotional intellegence. Imagination, Cognition and Personality. 9 (3), 185-211.
  • Scheier, M. F. ve Carver, C. S.(1992). Effects of optimism on psychological and physical well-being: Theoretical overview-an empirical update. Cognitive Therapy and Research. 16. 201-228.
  • Schutte, N. S., Malouf, J. M., Hall, L. E., Haggerty, D. J., Cooper, J. T., Golden, C. J. ve Dornheim, L. (1998). Development and validation of a measure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 25, ss. 167-177.
  • Svebak, S. (1996). The development of the sense of Humor Questionnaire: From SHQ to SHQ-6 Humor. International Journal of Humor research, 9, ss.341-362.
  • Talbot, L. A. (2000). Burnout and humor usage among community college nursing faculty members. Community College Journal of Research & Practice, 24(5), 359-374.
  • Taylor, G. J. (2001). Low emotional intelligence and mental illness. In J. Ciarrochi, J. P. Forgas (Editör), Emotional intelligence in everyday life: A scientific enquiry, ss.67-81. Philadelphia, PA: Taylor ve Francis.
  • Thomas, L. T. ve Ganster, D. C. (1995). Impact of fanily-suppurtive work variables on work-family conflict and strain: A control perspective. Journal of Applied Psychology, 80, ss.6-15.
  • Todd-Mancillas, W. R. (1988). Academic burnout: A call to action. Thought and Action, 4 (2), 65-74.
  • Torok, S. E., McMorris, R. F. ve Lin, W-C. (2004). Is humor and appreciated teaching tool? Perceptions of professors’ teaching styles and use of humor. College Teaching, 52 (1), ss.14-20.
  • Tümkaya, S. (1999). Çukurova Üniversitesi öğretim elemanlarının tükenmişlik düzeyleri. 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları. Yayın No: 51, 47-60.
  • Tümkaya, S. (2006). İş ortamı ve mizah yoluyla başa çıkmanın öğretim elemanlarındaki tükenmişlikle ilişkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(3), 889-921.
  • Tümkaya, S. (2007). Burnout and humor relationship among university lecturers, Humor: International Journal of Humor Research, 20 (1), 73-92 .
  • Yerlikaya, E. E. (2003). Mizah Tarzları Ölçeğinin Uyarlama Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Yeşilyaprak, B. (2001). Duygusal zeka ve eğitim açısından doğurguları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 7 (25), 139-146.
  • Zins, J., Travis, L. ve Freppon, P. (1997). Linking research and educational programming to promote social and emotional learning. In P. Salovey, D. Sluyter (Editör), Emotional development and emotional intelligence.ss. 257-274. New York: Basic Boks.
  • Ziv, A. (1988). Teaching and learning with humor: Experiment and replication. Journal of Experimental Education, 57, ss.5-15.
APA TÜMKAYA S, HAMARTA E, DENİZ M, ÇELİK M, AYBEK B (2008). Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. , 1 - 18.
Chicago TÜMKAYA Songül,HAMARTA Erdal,DENİZ MEHMET ENGİN,ÇELİK Metehan,AYBEK Birsel Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. (2008): 1 - 18.
MLA TÜMKAYA Songül,HAMARTA Erdal,DENİZ MEHMET ENGİN,ÇELİK Metehan,AYBEK Birsel Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. , 2008, ss.1 - 18.
AMA TÜMKAYA S,HAMARTA E,DENİZ M,ÇELİK M,AYBEK B Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. . 2008; 1 - 18.
Vancouver TÜMKAYA S,HAMARTA E,DENİZ M,ÇELİK M,AYBEK B Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. . 2008; 1 - 18.
IEEE TÜMKAYA S,HAMARTA E,DENİZ M,ÇELİK M,AYBEK B "Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma." , ss.1 - 18, 2008.
ISNAD TÜMKAYA, Songül vd. "Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma". (2008), 1-18.
APA TÜMKAYA S, HAMARTA E, DENİZ M, ÇELİK M, AYBEK B (2008). Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 1 - 18.
Chicago TÜMKAYA Songül,HAMARTA Erdal,DENİZ MEHMET ENGİN,ÇELİK Metehan,AYBEK Birsel Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3, no.30 (2008): 1 - 18.
MLA TÜMKAYA Songül,HAMARTA Erdal,DENİZ MEHMET ENGİN,ÇELİK Metehan,AYBEK Birsel Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, vol.3, no.30, 2008, ss.1 - 18.
AMA TÜMKAYA S,HAMARTA E,DENİZ M,ÇELİK M,AYBEK B Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2008; 3(30): 1 - 18.
Vancouver TÜMKAYA S,HAMARTA E,DENİZ M,ÇELİK M,AYBEK B Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2008; 3(30): 1 - 18.
IEEE TÜMKAYA S,HAMARTA E,DENİZ M,ÇELİK M,AYBEK B "Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma." Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, ss.1 - 18, 2008.
ISNAD TÜMKAYA, Songül vd. "Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma". Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3/30 (2008), 1-18.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
16-04-2024 20:55

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları