Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

ÇAKIR, Elif; ŞENOL, Vesile; Erkorkmaz, Ünal; ÜNALAN, Demet

Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Demet ÜNALAN, (Erciyes Üniversitesi, Halil Bayraktar Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Kayseri, Türkiye)

Vesile ŞENOL, (Erciyes Üniversitesi, Halil Bayraktar Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Kayseri, Türkiye)

Ahmet ÖZTÜRK, (Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Ünal ERKORKMAZ (Gaziantep Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Gaziantep, Türkiye)

İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi

11 0

Yıl: 2007 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 101 - 109 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Öz:

Kesitsel tipteki bu araştırma, sağlık ve sosyal alanlardaki meslek yüksekokullarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile öz-bakım gücü düzeylerini belirlemek, bunlar arasındaki ilişkiyi incelemek ve etkileyen faktörleri ortaya koymak amacıyla planlanmıştır. Sağlık programlarında öğrenim gören öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ) puan ortalaması 118,46±21,38, sosyal programlardakilerin ise 125,34±23,95’dir. Öğrencilerin eğitim programlarına göre; kendini gerçekleştirme, egzersiz ve beslenme düzeyi, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği toplam puan ortalaması ve öz-bakım gücü düzeyleri arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Sağlık programlarında öğrenim gören öğrencilerin öz-bakım gücü puan ortalaması, sosyal programlarda öğrenim gören öğrencilerinkinden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0,05). Kız öğrencilerin özbakım gücü puan ortalamaları, erkek öğrencilerin ise egzersiz puanı ortalaması karşı cinse kıyasla anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0,05). Yaş grupları ile sağlık sorumluluğu düzeyi, kaldığı yer ile egzersiz, beslenme ve SYBDÖ toplam puan ortalaması ve genel sağlık algısı ile kendini gerçekleştirme, egzersiz, beslenme, stres yönetimi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği puan ortalamaları arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,05). Sigara içmeyenlerin öz-bakım gücü puan ortalaması halen içenlerinkinden anlamlı düzeyde yüksektir (p<0,05). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile öz- bakım gücü düzeyleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,001).

Anahtar Kelime: Sağlık davranışı Kesitsel çalışmalar Yaşam tarzı Anketler Cinsiyet dağılımı Öğrenciler Öz bakım

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Aykut M, Ceyhan O, Çetinkaya F ve ark. Gençlik döneminin özellikleri ve sağlık sorunları (eds: Öztürk Y, Günay O). Aile Sağlığı El Kitabı. Erciyes Üniversitesi yayınları No: 83, Kayseri,1995;115-9.
2. Dirican R, Bilgen N. Gençlerin sağlık sorunları. Halk Sağlığı (Toplum Hekimliği).1993;419-428, Uludağ Üniversitesi Basımevi.
3. Bakoğlu E, Yetkin A. Hipertansiyonlu hastaların öz-bakım gücünün değerlendirilmesi.C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000;4(1):41-9.
4. Kara B. Öz-Bakım tanımı ve kavramsal yönü. Sendrom, 2001;13(7):105-8.
5. Erci B, Okanlı A. The relationship between suicide attempt and self-care agency.International Journal of Human Sciences, ISSN: 1303-5134. 2004;1(1).
6. Parissopoulos S, Kotzabassaki S. Orem’s Theory, transactional analysis and the managements of elderly rehabilitation. ICUS NURS WEB J-ISSUE 17-January-March 2004 (Nursing. Gr). http://www.nursing.gr/index1.html
7. Oran NT, San Turgay A. Hemşirelik eğitiminin öğrencilerde sağlık davranışlarını geliştirmeye etkisi. I. Ulusal Sağlığı Geliştirme ve Sağlık Eğitimi Sempozyumu (uluslar arası katılımlı), 24-26 Kasım 2004, Ankara.
8. Pasinlioğlu T, Gözüm S. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin sağlık davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998;2(2):60-8.
9. Altun İ. Kocaeli’nde yaşayan halkın sağlıkla ilgili tutumlarına ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına ilişkin bir çalışma. Sağlık ve Toplum Dergisi 2002;12(3):41-51.
10. Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res. 1987 Mar-Apr;36(2):76-81.
11. Süzek H, Çakmak O. Muğla Sağlık Yüksek Okulu Öğrencilerinin Sosyo-Demoğrafik Özelliklerinin Öz-Bakım Güçlerine Etkisinin Belirlenmesi. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, ISSN: 1303-5134, 2004;1(1).
12. Ergül A, Erol S. Lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. IX. Halk Sağlığı Kongresi Bildiri Kitabı, 2004, Ankara.
13. Esin MN. Endüstriyel alanda çalışan işçilerin sağlık davranışlarının saptanması ve geliştirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). İ.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1997,İstanbul.
14. Kearney BY, Fleischer BJ. Development of an instrument to measure exercise of selfcare agency. Res Nurs Health. 1979;2(1):25-34.
15. Nahcıvan N. Sağlıklı gençlerde “öz-bakım gücü” ve aile ortamının etkisi, (Yayınlanmamış doktora tezi) İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.1993,İstanbul.
16. Özdamar K. SPSS ile Biyoistatistik. Eylül 2003, Eskişehir.
17. Özbaşaran F, Çakmakcı Çetinkaya A, Güngör N. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlık davranışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004;7(3):43-55.
18. Güdücü Tüfekçi F, Arıkan D. Sağlıklı adölesanların öz-bakım gücü ile anne babalarının öz-bakım gücünün karşılaştırılması ve sosyo-demografik özelliklerle ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002;5(1):45-52.
19. Batı H, Tezer E, Duman E, Önen E, Yılmaz C, Fadıoğlu Ç, Esen A. Üniversite öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışı değerlendirmesi, 8. Halk Sağlığı Günleri,23-25 Haziran 2003, Sivas.
20. Peltzer K. Health-promoting and personality among black South African students Social Behavior and Personality, 2002;30 (4):417-22.
21. Walker SN,Volkan K, Sechrist KR, Pender NJ. Health- promoting life styles of older adulths: comparison with young and middle-aged adults, correlates and patterns. Adv Nurs Sci. 1988;11(1):76-90.
22. Akduman S, Bolışık B, Sönmez S. Sağlıklı ergenlerin öz-bakım güçlerinin incelenmesi.Hemşirelik Forumu Dergisi Ocak- Şubat 2004;7(1):17-21.
23. Ersoy AF, Arpacı F. Üniversite öğrencilerinin konut koşulları ve konutta yaşamayı tercih etme nedenlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, Bahar 2003:sayı 158.
24. Erengin H.K., Dedeoğlu N. Sağlıkta eşitsizliğin gösterilmesi. Toplum ve Hekim, 1998;13(2): 105-9.

APA	ÜNALAN D, ŞENOL V, ÇAKIR E, Erkorkmaz Ü (2007). Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. , 101 - 109.
Chicago	ÜNALAN Demet,ŞENOL Vesile,ÇAKIR Elif,Erkorkmaz Ünal Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (2007): 101 - 109.
MLA	ÜNALAN Demet,ŞENOL Vesile,ÇAKIR Elif,Erkorkmaz Ünal Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. , 2007, ss.101 - 109.
AMA	ÜNALAN D,ŞENOL V,ÇAKIR E,Erkorkmaz Ü Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. . 2007; 101 - 109.
Vancouver	ÜNALAN D,ŞENOL V,ÇAKIR E,Erkorkmaz Ü Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. . 2007; 101 - 109.
IEEE	ÜNALAN D,ŞENOL V,ÇAKIR E,Erkorkmaz Ü "Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi." , ss.101 - 109, 2007.
ISNAD	ÜNALAN, Demet vd. "Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi". (2007), 101-109.

APA	ÜNALAN D, ŞENOL V, ÇAKIR E, Erkorkmaz Ü (2007). Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14(2), 101 - 109.
Chicago	ÜNALAN Demet,ŞENOL Vesile,ÇAKIR Elif,Erkorkmaz Ünal Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 14, no.2 (2007): 101 - 109.
MLA	ÜNALAN Demet,ŞENOL Vesile,ÇAKIR Elif,Erkorkmaz Ünal Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, vol.14, no.2, 2007, ss.101 - 109.
AMA	ÜNALAN D,ŞENOL V,ÇAKIR E,Erkorkmaz Ü Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2007; 14(2): 101 - 109.
Vancouver	ÜNALAN D,ŞENOL V,ÇAKIR E,Erkorkmaz Ü Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2007; 14(2): 101 - 109.
IEEE	ÜNALAN D,ŞENOL V,ÇAKIR E,Erkorkmaz Ü "Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi." İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14, ss.101 - 109, 2007.
ISNAD	ÜNALAN, Demet vd. "Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi". İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 14/2 (2007), 101-109.