Sayısal canlandırma sineması mimari projelerin sunuluşunda yeni bir olanak sağlarken, yapı tasarımının kimi niteliklerini doğru biçimde ele almayı da zorunlu kılıyor. Bu makale, mimari çevrelere ilişkin çeşitli sinemasal imgelerin sunumuyla ilgili genel bir değerlendirme yapıyor ve mimari projelerin sayısal canlandırma yoluyla sergilenmesinde gözönünde bulundurulacak ilkeleri saptıyor. Sekizi sinema tarihinin farklı dönemlerinden ve büyük yapımlardan; altısı, özgül mimari çevreleri sergilemeyi hedefleyip tarihi yapılar üzerine çekilmiş belgesellerden; ve altısı da son dönemlerde yarışmalarda profesyonelliği ve yeni teknoloji kullanımıyla dikkati çekmiş ya da ödül almış olan sayısal canlandırma örneklerinden olmak üzere, toplam yirmi yapım bu inceleme sırasında çalışılmıştır. Araştırma, “Metropolis” ve “Bladerunner” gibi iki sinema filmi, Venedik’teki San Marko Bazilikası üzerine yapılmış “Basilica of San Marco” belgeseli ve “Urban Prototype” adlı sayısal canlandırma örneğine özellikle eğilmektedir. Değerlendirme, ‘görüntü kompozisyonu’, ‘çekimler ya da ardışık görüntülerin kuruluşu’ ve ‘sahnenin genel montajı’ olan, sinematografik ifadenin üç ölçeğinde temellenmektedir: Ardışık kuruluş içindeki çekimler kayda geçirilmiş, kimi çerçeveler özelinde bakış-çekim noktaları saptanmış ve filme çekilen çevre ya da mimari ürün çizilmiştir. Görüntülerin grafik açıdan değerleri ortaya konarak, kamera konumları ve hareketi, çekimlerin süresi, ses ve geçişler incelenmiş; kültürel ortam açısından ve bütün yapım yoluyla elde edilen düzen ve anlam çözümlenmiştir. Ana bulgu, mimari çevrelerin sergilenmesinde gözlenen, farklı çekimler yoluyla geliştirilen ya da çekim yapılan çevre içindeki kamera açılarının değişmesiyle elde edilen ifadeyle sağlanan, görsel parçalanmanın (fragmentation) varlığı olmuştur. Öte yandan ‘yer’in varlığı ve bütünlüğü, algıya ve anlatıya dayanarak sağlanmaktadır. Dolayısıyla çalışmanın getirdiği çözümleme, mimari çevrelerin sunumunda, özellikle sayısal canlandırmada kullanılabilecek sinematografik özellikleri tanımlayarak, mekansal koşullar ve tasarımda etkin olan anlamların ne olabileceğini ortaya çıkarmıştır. Çalışma ayrıca, zamanla ilgili sergilenişlerin yalnızca bir kronolojik sergilenimle desteklenip ondan evrilmesi durumunda bir kurgusal ifade kazanacağını da ortaya çıkarmaktadır.