Yıl: 2006 Cilt: 15 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 29 - 48 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları

Öz:
Buğday (Triticum spp.), arpa (Hordeum vulgare) ve nohut’un (Cicer arietinum L.) üretimleri sırasında karşılaşılan biyotik ve abiyotik stres faktörleri nedeniyle ekonomik anlamda önemli verim ve kalite kayıpları oluşabilmektedir. Buğdayda; Sarı Pas (Puccinia striiformis f.sp. tritici ), Sürme (Tilletia foetida ve Tilletia caries) ve Rastık (Ustilago tritici), Arpada; Arpa Yaprak Lekesi (Rhynchosporium secalis), Arpa Çizgili Yaprak Lekesi (Pyrenophora gramineum), Nohutta; Antraknoz (Ascochyta rabiei) hastalıkları biyotik stres faktörleri olarak Orta Anadolu şartlarında öne çıkanlardır. Bu hastalıkların kontrolünde genellikle; uygulamanın kolay olması, hedefe hızlı ulaşılması nedeniyle kimyasal uygulamalar üreticiler tarafından öncelikle tercih edilmektedir. Kimyasallar önerilen şekilde kullanılsa bile; üretim maliyetlerini bir miktar arttırması, ciddi yatırımların yapıldığı ve önemli bir pazar haline gelen organik üretimde kullanım kısıtlamalarının olması belki daha da önemlisi çevreye/bitkiye olan olumsuz etkileri sorunlara neden olmaktadır. Kimyasal uygulamalar sonucunda ortaya çıkan kalıntılar ya da yeni oluşan bileşikler biyolojik ortamı etkilemekte, dengeleri bozabilmekte hatta besin zincirine girerek insanda bile toksik etki oluşturabilmektedir. Kamu kaynaklarının kullanımı noktasında; insan ve çevre sağlığında oluşabilecek olumsuzlukların giderilmesi için belirli bir maliyetin oluşması da önemli bir dezavantajdır. Tüm bu olumsuzluklar dikkate alındığında hastalıklarla mücadelede genetik dayanıklılık; üreticiler tarafından kullanılabilecek uygun, ucuz ve pratik bir kontrol metodu olarak alternatif bir yaklaşımdır.
Anahtar Kelime: nohut rastık hastalığı tahıl zararlı savaşımı kimyasal kontrol bitki hastalıkları Triticum zararlı öldürücüler yaprak lekesi zararlı öldürücü karışımları Ascochyta rabiei genetik direnç Hordeum vulgare İç Anadolu Bölgesi Tilletia laevis Türkiye Ustilago segetum var. tritici Cicer arietinum sarı pas Pyrenophora graminea kahverengi pas Rhynchosporium secalis Puccinia striiformis

Konular: Biyoloji

Important cereal and chickpea diseases in central anatolia

Öz:
During the growing season of wheat, barley and chickpea, there are a lot of losses yield and quality due to biotic and abiotic stress factors. Yellow rust (Puccinia striiformis f.sp. tritici ), Bunt (Tilletia foetida, Tilletia caries) and Smut (Ustilago tritici), in wheat, Scald (Rhynchosporium secalis) and barley leaf stripe (Pyrenophora gramineum) in barley, and Anthracnose (Ascochyta rabiei ) in chickpea were the most important diseases in Central Anatolia condition. The farmers prefer applying fungicide for controlling of diseases because of easy and more effect way. But there are some disadvantages of applying fungicide. For example increasing product cost and limited organic production. The most important disadvantage is pollution of environment condition. Residues result of applying pesticides are affected other organisms and even health of people. Removing these disadvantages need to be additional budget for government. Genetic resistance is cheap and practical control method for removing above disadvantages.
Anahtar Kelime: Tilletia laevis Turkey Ustilago segetum var. tritici Cicer arietinum stripe rust Pyrenophora graminea brown rust Rhynchosporium secalis Puccinia striiformis chickpeas smut disease cereals pest control chemical control plant diseases Triticum pesticides leaf spotting pesticide mixtures Ascochyta rabiei genetic resistance Hordeum vulgare Central Anatolia Region

Konular: Biyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akan K., Mert Z., Çetin L., Albostan S., Düşünceli F., Yazar S. 2005. Tescilli Bazı Buğday Çeşitleri İle Ümitvar Buğday Hatlarının Adi Sürme (Tilletia foetida (Wallr.) Liro, Tilletia caries (D.C.) Tul.)’ye Karşı Reaksiyonlarının Ankara’da Tarla Koşullarında Belirlenmesi (Sunulu Bildiri) Sayfa 316-321 Türkiye II. Tohumculuk Kongresi 09–Kasım 2005 Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Adana
  • Aktaş, H. 2001. Önemli Hububat Hastalıkları ve Sürvey Yöntemleri Kitapçığı Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı 80 sayfa Ankara
  • Anonymous, 1986; CMI Distribution Maps of Plant Diseases, no. 151,4th edn.
  • Anonymous. 1995a. Zirai Mücadele Teknik Talimatları Cilt I. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü Yayınları., 291 s. Ankara
  • Anonymous. 1995b. Zirai Mücadele Teknik Talimatları Cilt IV. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü Yayınları., 393 s. Ankara
  • Cramer, Von H.H.,1967. Phlanzenschutz und welternte Phlanzenschutz. Nachricten "Bayer", 20 (1) : 523.)
  • http://www.fao.org FAO-Veritabanı, 2006,
  • Jordan, V.W.L. and Tarr, H. 1981. Effects of fungicide timing on control of Rhynchosporium secalis in barley plants. Ann. Appl. Biol. (1982), 100 : 305 314
  • Nene, Y.L. and M.V. Reddy. 1996. Chickpea Diseases and Their Control. P. 233 270 in The Chickpea (M.C. Saxena and K.B. Singh (eds.).
  • Yücer M. .Mete 2007. Ruhsatlı Tarım İlaçları 2007, Hasat Yayıncılık LDT. Şti. (Basım Kasım 2006)
APA Akan K, ÇETİN L, ALBOSTAN S, DÜŞÜNCELİ F, MERT Z (2006). İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. , 29 - 48.
Chicago Akan Kadir,ÇETİN Lütfi,ALBOSTAN Seval,DÜŞÜNCELİ Fazıl,MERT Zafer İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. (2006): 29 - 48.
MLA Akan Kadir,ÇETİN Lütfi,ALBOSTAN Seval,DÜŞÜNCELİ Fazıl,MERT Zafer İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. , 2006, ss.29 - 48.
AMA Akan K,ÇETİN L,ALBOSTAN S,DÜŞÜNCELİ F,MERT Z İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. . 2006; 29 - 48.
Vancouver Akan K,ÇETİN L,ALBOSTAN S,DÜŞÜNCELİ F,MERT Z İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. . 2006; 29 - 48.
IEEE Akan K,ÇETİN L,ALBOSTAN S,DÜŞÜNCELİ F,MERT Z "İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları." , ss.29 - 48, 2006.
ISNAD Akan, Kadir vd. "İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları". (2006), 29-48.
APA Akan K, ÇETİN L, ALBOSTAN S, DÜŞÜNCELİ F, MERT Z (2006). İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 15(1-2), 29 - 48.
Chicago Akan Kadir,ÇETİN Lütfi,ALBOSTAN Seval,DÜŞÜNCELİ Fazıl,MERT Zafer İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 15, no.1-2 (2006): 29 - 48.
MLA Akan Kadir,ÇETİN Lütfi,ALBOSTAN Seval,DÜŞÜNCELİ Fazıl,MERT Zafer İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, vol.15, no.1-2, 2006, ss.29 - 48.
AMA Akan K,ÇETİN L,ALBOSTAN S,DÜŞÜNCELİ F,MERT Z İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2006; 15(1-2): 29 - 48.
Vancouver Akan K,ÇETİN L,ALBOSTAN S,DÜŞÜNCELİ F,MERT Z İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2006; 15(1-2): 29 - 48.
IEEE Akan K,ÇETİN L,ALBOSTAN S,DÜŞÜNCELİ F,MERT Z "İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları." Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 15, ss.29 - 48, 2006.
ISNAD Akan, Kadir vd. "İç Anadolu'da görülen önemli tahıl ve nohut hastalıkları". Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 15/1-2 (2006), 29-48.