Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi

EKERGİL, VEDAT

Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi

Vedat EKERGİL (Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Eskişehir, Türkiye)

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi

2 0

Yıl: 2008 Cilt: 3 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 85 - 111 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi

Öz:

1980’li yılların başından itibaren yeni bir yönetim felsefesi olarak ortaya çıkan kısıtlar teorisi, işletmelerin başarısızlık nedenlerini ortaya koyarak çözüm yollarına yönelik çalışmaların yapılmasına katkı sağlamıştır. Üretim işletmelerinin mamul karmasına ilişkin kararlarda yaşadıkları sorunlarda kısıtlar teorisi önemli bir araç olarak kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı, kısıtlar teorisi altında en uygun birleşik mamul, yan mamul ve ek mamul karmasının ve algoritmasının geliştirilmesidir. Bu mamul karmasında üretilen mamuller ortak ya da birbirini izleyen üretim süreçlerinden geçmekte ve bu nedenle de üretim maliyetlerinden farklı paylar almaktadır. Algoritmanın oluşturulmasında Tsai, Lai ve Chang’ın yedi aşamalı sürecinden yararlanılmaktadır. Bu aşamalarda işletmenin mamullere olan talebi karşılayamaması nedeniyle darboğaza neden olan kaynaklarının ve öncelik sırasının belirlenmesi gerekir. Bu sıralamada baskın kısıtlı kaynak temel alınarak temel üretim programı geliştirilmektedir. İlk üretim programı, diğer darboğaza neden olan kaynakların koşulları göz önünde bulundurularak yeniden gözden geçirilip güncellenmekte ve böylece en uygun mamul karmasına ulaşılmaya çalışılmaktadır. Üretim işletmeleri, mamul karması sorununu çözümlemek için doğrusal ve dinamik programlama araçlarından da yararlanmaktadır. Kısıtlar teorisi yaklaşımı da bu araçlardan birisi olmasına rağmen, diğer araçlardan farklı olarak işletmedeki darboğazların tespit edilmesine ve en uygun mamul karmasının daha basit bir şekilde belirlenmesine olanak sağlamaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme

Developing an Algorithm For Optimizing Joint Products and Additional Products Mix Decisions Based on Theory of Constraints

Öz:

Theory of constrains (TOC) which occurred by the beginning of 80’s as a management philosophy, contributed for solving the business failure causes. TOC is used as an important tool for solving the problems of product mix decisions in manufacturing companies. The aim of this study is to develop an algorithm for optimising joint products, by-products and additional products mix under the TOC. Products produced within this product mix, pass through the common product line or sequential product lines and fort his they have different shares from the production costs. For developing the algorithm, it’s benefited from the “seven step process” of Tsai, Lai and Chang. The priority of resources and the resources causing bottlenecks because of failure in meeting the demands for products are determined in these steps. The master production schedule performed is based on dominant bottleneck resource in this sequence. The master production schedule consider the facts of the other resources conditions that causes the bottlenecks, reviews them, updates them and with this it aims to reach the proper product mix. Manufacturing companies also benefits from the tools of linear and dynamic programming tools for solving the product mix problem. Although TOC is one these tools, it’s used for identifying the bottlenecks and determining the proper mix more easily.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aryanezhad, Mir-Bahador-Goli Komijan, Alireza R. (2004) “An Improved Algorithm for Optimizing Product Mix under the Theory of Constraints” International Journal of Production Research, Vol.42, No.20.
Fredendall, Lawrence D. Lea, Bih-Ru (1997) “Improving the Product Mix Heuristic in the Theory of Constraints” International Journal of Production Research, Vol.35, No.6.
Goldratt, Eliyahu M. (1990) The Haystack Syndrome. New York: North River Press, Croton-on-Hudson.
Goldratt, Eliyahu M.Cox, Jeff. (2007) Amaç: Sürekli İyileştirme Süreci. Çev: Ayşe Bilge Dicleli. Göz. geç. 2. Baskı. İstanbul: Optimist Yayınları. Hsu, Tien-Chun Chung, Shu-Hsing(1998) “The TOC-based algorithm for Solving Product Mix Problems”, Production Planning & Control, Vol.9, No.1. Lea, Bih-Ru Fredendall, Lawrence D. (2002) “The Impact of Management Accounting, Product Structure, Product Mix Algorithm, and Planning Horizon on Manufacturing Preformance, International Journal of Production Economics Vol.79, No.3.
Lee, Terry Nels, Plenert, Gerhard(1993) “Optimizing Theory of Constraints When New Product Alternatives Exist” Production and Inventory Management Journal Third Quarter Vol.34, No.3.
Maday, Clarence J.(1994)“Proper Use of Constraint Management” Production and Inventory Management Journal Vol.35, No.1.
Luebbe, Richard Finch, Byron (1992) “Theory of constraints and linear programming: a comparison” International Journal of Production Research Vol.30, No.6.
Onwubolu, Godfrey C. Mutingi, Michael(2001) “A Generic Algorithm Approach to the Theory of Constraints Product Mix Problems” Production Planning & Control, Vol.12, No.1.
Patterson, Mike C.(1992)“The Product-Mix Decision: A Comparison of Theory of Constraints and Labor-Based Management Accounting” Production and Inventory Management Journal, Vol.33, No.3. Plenert, G.(1993)“Optimising Theory of Constraints When Multiple Constrained Resources Exist” European Journal of Operational Research, Vol. 70, No.1. Posnack, Alan J.(1994) “Theory of Constraints: Improper Applications Yield Improper Conclusions” Production and Inventory Management Journal, Vol. 35, No.1. Rahman, Shams-ur(1998) “Theory of Constraints: A Review of the Philosophy and Its Applications” International Journal of Operations & Production Management Vol.18, No.4.
Sağlam, Necdet Şengel, Salim Öztürk, Bünyamin(2008) Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması: Yorum, Açıklama, Örnekler. 2. Baskı. Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları. Souren, Rainer Ahn, Heinz Schmitz, Christian(2005)“Optimal Product Mix Decisions Based on the Theory of Constraints? Exposing Rarely Emphasized Premises of Throughput Accounting, International Journal of Production Research, Vol.43, No.2. Tsai, Wen-Hsien Lai, Chien-Wen Chang, J.Celler (2007) “An Algorithm for Optimizing Joint Products Decision Based on the Theory of Constraints” International Journal of Production Research, Vol.45. No.15.
Üstün, Rifat.(1985)Maliyet Muhasebesi. İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
Wang, Jun-qiang Sun, Shu-dong Si, S.B. Yang, Hong-an (2008) “Theory of Constraints Product Mix Optimisation Based on Immune Algorithm” International Journal of Production Research First Published on: 03 May 2008 [http://prod.informaworld.com/smpp/ content~content= a792663921~db=all~order=pubdate (18.08.2008)]

APA	EKERGİL V (2008). Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi. , 85 - 111.
Chicago	EKERGİL VEDAT Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi. (2008): 85 - 111.
MLA	EKERGİL VEDAT Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi. , 2008, ss.85 - 111.
AMA	EKERGİL V Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi. . 2008; 85 - 111.
Vancouver	EKERGİL V Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi. . 2008; 85 - 111.
IEEE	EKERGİL V "Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi." , ss.85 - 111, 2008.
ISNAD	EKERGİL, VEDAT. "Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi". (2008), 85-111.

APA	EKERGİL V (2008). Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 85 - 111.
Chicago	EKERGİL VEDAT Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 3, no.2 (2008): 85 - 111.
MLA	EKERGİL VEDAT Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.3, no.2, 2008, ss.85 - 111.
AMA	EKERGİL V Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2008; 3(2): 85 - 111.
Vancouver	EKERGİL V Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2008; 3(2): 85 - 111.
IEEE	EKERGİL V "Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3, ss.85 - 111, 2008.
ISNAD	EKERGİL, VEDAT. "Kısıtlar Teorisine Dayalı En Uygun Birleşik ve Ek Mamul Karması Kararına İlişkin Bir Algoritmanın Geliştirilmesi". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 3/2 (2008), 85-111.