Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını
Yıl: 2008 Cilt: 0 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 75 - 99 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını
Öz: Millî Mücadele dönemi toplumsal yapı olağanüstü bir durum görünümdedir. Olağanüstü durum toplumda eskinin bitmek ve yok olmaz üzere olduğu ve yerine yenisinin konamadığı durumlardan biridir. Uzun savaş dönemleri zorunlu olarak toplumda olağanüstü durumlara neden olmaktadır.Basının ulus devlet ve modernleşme olgularıyla ilişkisi vardır. Toplumsal değişim ve toplumun yeniden yapılanmasında basın önemli işlevlerde bulunmaktadır. Aynı zamanda basın, olağanüstü durumlarda toplumsal bütünleşme ve toplumsal dayanışma olgusunu sağlayan öğelerden biridir. Olağanüstü bir durum olan savaşlarda halk, gerekli bilgiyi cephe ve cephelerde harekâtları gazetelerden öğrenmek istemi, gazete tirajları artırmıştır. Savaş neticesini bekleyen halkta bilgi açlığını gidermek için gazeteler, normal baskılarına ilâveten el ilanı, ikinci baskı, akşam baskısı gibi baskılar yapmışlardır. Gazeteler toplumun üyeleri arasında ortak bir duygunun gelişmesine katkıda bulunmuş ve özellikle olağanüstü durumda, gazeteler ortak düşmana karşı sembol ve anlamları temsil ederek ve taşıyıcılığını yaparak toplumsal dayanışma ve bütünleşmenin yaratılmasında önemli bir rol oynamışlardır.
Anahtar Kelime: -
Öz: The social structure of the period of Turkish National struggle can be considered as an unordinary social condition. In unordinary condition, the traditional features of society tend to be extinguished and no new ones come forth. The long periods of war are inevitable causes of unordinary conditions of the society. Press has a close relation with the phenomenon of nation-state and modernization. In social change and restructuration of society press has a central role. Specifically, in unordinary condition press plays one of the most important roles in social integration and social solidarity. In the unordinary condition, people had access to information about war solely through newspapers. So the sale of newspapers increased. In order to meet the need of information between people, second copies of the newspapers, hand notices and night editions were also published. The newspapers have contributed to the development of common feeling among the members of society. Especially in unordinary condition, newspapers had an important role in the creation of social solidarity and integration through representing and carrying symbols and events against the common enemy.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Süreli Yayınlar Açıksöz, Babalık, Hâkimiyet-i Milliye, İrade-i Milliye, İzmir’e Doğru, Öğüt
- Belgeler ATESE Belgeleri (Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı ) BCA, (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Belgeleri)
- Kitap ve Makaleler
- ANDERSON, Benedict 1993. Hayali Cemaatler, Çeviren, İskender Savaşır, Metis Yayınları, İstanbul.
- BALDİNİ, Moosimo 2000. İletişim Tarihi, Çeviren Gül Batuş, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
- BİLGİN, Nuri 1998. “Ulusal Bütünleşme ve Kimlik Arayışları”, Sosyal Bilimler Kavşağında Doğu ve Güneydoğu Anadolu, Yayına Hazırlayan Ahmet Bilgili, Van Valiliği, Van.
- BİRİNCİ, Ali 1998. “Fânizâde Ali İlmi Bey” (iç), Ali İlmî Fâni, Bir 150’liğin Mektupları, Yayına Hazırlayan, Abdullah Uçman, Handan İnci, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
- BOSTANCI, Naci 1999. Bir Kolektif Bilinç Olarak Milliyetçilik, Doğan Kitap, İstanbul.
- BROWN, J.A.C. 2000. Beyin Yıkama, Çeviren, Behzat Tunç, Boğaziçi yayınları, İstanbul.
- CANETTI, Elias 1998. Kitle ve İktidar, Çeviren, Gülşat Aygen, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- CARR, Edward Hallet 1996. Tarih Nedir?, Çeviren, Misket Gizem Gürtürk, İletişim Yayınları, İstanbul.
- ÇAKIR, Mikdat 2004. Savaş Sosyolojisi, Mars Matbaası, Ankara.
- DOUGLAS, Howard 2001. History of Turkey, Westport, CT, USA.
- FITCHER, Joseph 1994. Sosyoloji Nedir?, Çeviren, Nilgün Çelebi, Attila Kitabevi, Ankara.
- GASSET, Ortega Y. 1995. İnsan ve Herkes, Çeviren, Neyire Gül Işık, Metis Yayınları, İstanbul.
- GERÇEK, Selim Nühzet 1931 Türk Gazeteciliği, Devlet Matbaası, İstanbul.
- GİDDENS ANTHONY 2000. Sosyoloji, Çeviren, cemal Güzel, Hüseyin Özel, Ayraç Yayınları, Ankara.
- GÜNAY, Ünver 2003. “XV. Yüzyıl Osmanlı Toplumunda Sosyo-Kültürel Yapı, Din ve Değişme, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s.21-48.
- GÜNER Zekai, KABATAŞ Orhan 1990. Millî Mücadele Dönemi Beyannameleri ve Basını, ADTK Yayını, Ankara.
- GÜNEŞ, Sadık 1996. Medya ve Kültür Sessiz Yığınların Kültürel İntiharı, Vadi Yayınları, Ankara.
- GÜNGÖR, Erol 1995. Ahlâk Psikolojisi ve Sosyal Ahlâk, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
- GÜZ, Nurettin 1991. Türkiye’de Basın İktidar İlişkileri (1920-1927), G.Ü. Basın Yayın Yüksek Okulu Yayını, Ankara.
- HOBSBAWM, Eric 1997. Kısa 20. Yüzyıl. 1914-191, Aşırılıklar Çağı, Çeviren, Yavuz Alogan, Sarmal Yayınları, İstanbul.
- HOBSBAWM, Eric 1999. Tarih Üzerine, Çeviren, Osman Akınhay, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
- ILGAR, İhsan 1973. Mütarekede Yerli ve Yabancı Basın, Toker Yayınları, İstanbul.
- İSKİT, Server R.1943. Türkiye’de Matbuat İdareleri ve Politikaları, Başvekalet Basın ve Yayın Umum Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
- KABACALI Alpay 2000. Başlangıcından Günümüze Türkiye’de Matbaa ve Basın, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
- KARAASLAN, Halis 1997. Millî Mücadele Döneminde İç İsyanların Çıkışında Dini Faaliyet ve Propagandanın Rolü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- KARAÇOŞKUN, Doğan M. 2004. “Dini İnanç-Dini Davranış İlişkisine Sosyo-Psikolojik Yaklaşımlar”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi IV, Sayı 2, s.23-36.
- KARAY, Refik Halid 1964 Minelbab İlelmihrab, İnkılâp ve Aka Kitabevleri, İstanbul.
- KESKİN, Mustafa 2004. “Din ve Toplum İlişkileri Üzerine Bir Genelleme” Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Cilt IV, Sayı 2, s.7-21.
- KOLOĞLU, Orhan 1993. Türk Basını Kuva-yı Milliye’den Günümüze, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- KOLOĞLU, Orhan 1994. Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Basın, İletişim Yayınları, İstanbul.
- KURTKAN, Amiran 1976. Genel Sosyoloji, Fakülteler Matbaası, İstanbul.
- LAZAR, Judith 2001. İletişim Bilimi, Çeviren, Cengiz Anık, Vadi Yayınları, Ankara.
- MARDİN, Şerif 1997. Türkiye’de Toplum ve Siyaset, Makaleler 1, Derleyenler, Mümtaz’er Türköne/Tuncay Önder, İletişim Yayınları, İstanbul.
- MARSHALL, Gordon 1999. Sosyoloji Sözlüğü, Çevirenler, Osman Akınhay, Derya Kömürcü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
- MCLUHAN, Marshall 2001 Gutenberg Galaksisi, Çeviren, Gül Çağalı Güven, YKY, İstanbul
- ONG, Walter J. 2003. Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi, Çeviren, Sema Postacıoğlu Banon, Metis Yayınları, İstanbul.
- ORAL, Süreyya Fuat 1968. Türk Basın Tarihi 1916-1965, Cilt 2, Yeni Adam Matbaası, Ankara.
- ÖZTOPRAK, İzzet 1981. Kurtuluş Savaşında Türk Basını, Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara.
- SHOEMARKER, Pamela ve REESE, Stephan D. 1997. “İdeolojinin Medya İçeriği Üzerindeki Etkisi” (iç), Medya Kültür Siyaset, Çeviren Ahmet Gürata, Derleyen, Süleyman İrvan, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, s.99-136.
- SOYSAL, İlhami 1985. 150’likler, Gür Yayınları, İstanbul.
- TANÖR, Bülent 1998. Türkiye’de Kongre İktidarları, YKY, İstanbul.
- TILIÇ, Doğan L.2001, 2000’ler Türkiye’sinde Gazetecilik ve Medyayı Anlamak, Su Yayınları, İstanbul.
- TIRYAKIAN, Edward A.1990. “Emile Durkheim”, (iç), Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi, Derleyenler Tom Bottomore, Robert Nisbet, Çeviren, Ceylan Tokluoğlu, Verso Yayınları, Ankara.
- TOLAN, Barlas 1991. Toplum Bilimlerine Giriş, Adım Yayıncılık, Ankara.
- WACH, Joachim 1995. Din Sosyolojisi, Çeviren Ünver Günay, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul.
- WEBER, Max 1987. Sosyoloji Yazıları, Çeviren, Taha Parla, Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul.
| APA | Ayhan B (2008). Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını. , 75 - 99. |
| Chicago | Ayhan Bünyamin Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını. (2008): 75 - 99. |
| MLA | Ayhan Bünyamin Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını. , 2008, ss.75 - 99. |
| AMA | Ayhan B Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını. . 2008; 75 - 99. |
| Vancouver | Ayhan B Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını. . 2008; 75 - 99. |
| IEEE | Ayhan B "Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını." , ss.75 - 99, 2008. |
| ISNAD | Ayhan, Bünyamin. "Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını". (2008), 75-99. |
| APA | Ayhan B (2008). Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(19), 75 - 99. |
| Chicago | Ayhan Bünyamin Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.19 (2008): 75 - 99. |
| MLA | Ayhan Bünyamin Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.19, 2008, ss.75 - 99. |
| AMA | Ayhan B Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2008; 0(19): 75 - 99. |
| Vancouver | Ayhan B Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2008; 0(19): 75 - 99. |
| IEEE | Ayhan B "Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.75 - 99, 2008. |
| ISNAD | Ayhan, Bünyamin. "Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 19 (2008), 75-99. |
