Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği

YILMAZ, Hilal; Yılmaz, Hasan

Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği

Hilal YILMAZ, (Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölümü, Artvin, Türkiye)

Hasan YILMAZ (Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A

14 3

Yıl: 2009 Cilt: 0 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 101 - 111 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği

Öz:

Peyzaj planlama çalışmalarının en önemli materyalini doğal bitkiler oluşturmaktadır. Erzurum ve çevresinde doğal olarak yetişebilen ağaç, çalı ve otsu bitki türlerinin peyzaj düzenleme çalışmalarında kullanımları yaygın değildir. Braun-Blaunquet’in (1932) Floristik Analiz Yöntemi kullanılarak, çalışma alanında ekstrem iklim ve yetişme ortamı şartlarında doğal olarak yetişebilen odunsu bitki türleri tespit edilerek kullanılabilecekleri alanlar irdelenmiştir. Bu araştırma 2005–2006 yıllarında, Erzurum-Uzundere karayolu boyunca yapılmıştır. Çalışma alanı fitocoğrafik konumu ile A8 ve A9 karelerinin kesiştiği alan üzerinde bulunmaktadır. Araştırma 875–2119 m’ler arasında bulunan karayolu şevleri boyunca 23 farklı istasyonda yürütülmüştür. Araştırma alanında 21 familyaya ait 43 odunsu bitki türü tespit edilmiş olup, tespit edilen bitkilerin estetik ve fonksiyonel özelliklerine göre peyzaj planlama çalışmalarında kullanım olanakları üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelime: odunsu bitkiler Erzurum yollar eğim

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Çalışmaları Coğrafya Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Orman Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

The examining of usage areas of naturally growing woody plants in highway slopes: Erzurum-Uzundere case

Öz:

The most important material of landscape planning is natural plants. Woody shurbs and herbaceous species grown naturally in Erzurum and environs are not commonly used in landscape desing. Using Braun-Blaunquet’in (1932) Floristic Analyze Method, the objective of this study was to determine woody and herbaceous species grown naturally in extreme climatic condition of the study area it’s different and using area. The study was carried out different 23 sampling point during 2005-2006 years, along with the Erzurum-Uzundere highway located on the intersection of phitogeographical A8 ve A9 squares (between 875-2119 meters). In this study, 43 woody plant species belonging to 21 taxa and their usability according to their aesthetical and technical properties were evaluated in landscape design.

Anahtar Kelime: roads slope woody plants Erzurum

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Çalışmaları Coğrafya Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Orman Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aichele, D., 1994. Was Blüht Denn Da? Franckh-Kosmos Verlags-Gmbh & Co., P:447, Stuttgart.
Akbari, H., Pomerantz, M., Taha, H., 2001. Cool surfaces and shade trees to reduce energy use and improve air quality in urban areas. Solar Energy, 70 (3), 295-310.
Altan, T., 1982. Akdeniz İklim Koşullarına Uygun Yer örtücü Bitkilerin Erozyon Kontrolünde Kullanım Olanaklarının Araştırılması. Peyzaj Mimarisi Derneği Yayınları No: 3, S:60, Ankara.
Altan, S., 1993. Yer örtücüler. Çukurova Üniversitesi, Ziraat fakültesi peyzaj mimarlığı bölümü, Ders Kitabı No:108, Adana.
Anonim, 1995. Karayolları Genel Müdürlüğü, Karayolları Ağı Özet Bilgiler. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Türkiye Çevre Atlası. Ankara
Arslan, M., Perçin, H., Barış, E., Uslu, A., 1996. İç Anadolu Bölgesi İklim Koşullarına Uygun Yeni Bazı Herdem Yeşil Bitki Çeşitlerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma. A. Ü. Ziraat Fak. Yayın No: 1470, s: 58, Ankara.
Aslanboğa, İ., 2002. Odunsu Bitkilerle Bitkilendirmenin İşleve Uygun Tasarımının, Uygulanmasının ve Bakımının Planlanması, s: 100. İzmir.
Bayraktar, A., 1980. İzmir ve Çevresi Yeşil Örtüsünde Bazı Doğal Bitki Türlerinin Saptanması ve Peyzaj Çalışmalarında Kullanım Olanakları Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı ve Süs Bitkileri Bölümü, Türkiye Peyzaj Mimarisi Derneği Yayınları No:1980/2, İzmir.
Beckett, K. P, Freer Smith, P. H., Taylor, G., 1998. Urban Woodlands; their role in reducing the effects of particulate pollution. Environmental Pollution, 99, 347-360.
Braun-Blaunquet, J., 1932. Plant Sociology, p 352, Germany.
Braun, S., Fluckiger, W., 1998. Soil amnedments for plantings of urban trees. Soil and Tillage Research, 49 (3), 201-209.
Brickell, C., 1996. The Royal Horticultural Societ A-Z Encyclopedia of Garden Plants. Dorling Kindersley, London, Nw York, Stuttgart, Moscow, P: 1080.
Cengiz, B., 2001. Batı Karadeniz Bölgesi Doğal Bitki Örtüsünde Peyzaj Uygulamaları Amacına Yönelik Bazı Creataegus L. Taksonlarının Saptanması. (Basılmamış Yükseklisans Tezi), Zonguldak Kara Elmas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, S:122, Bartın.
Çepel, N., 1988. Peyzaj Ekolojisi. İ.Ü. Orman Fak., Yayın No: 3510, s: 228, İstanbul.
Davis, P.H., 1965-1985. Flora Of Turkey And The Aegan İslands. Universty Pres, Vol: I-Ix, Edinburg.
Foster, H. L., 1968. Rock Gardening. Houghton Mifflin Company, P: 466, Boston. Harper, P., 1977. Flowers For A Rock Wall Garden. Horticulture The Magazine of American Gardening. 55 (6), 20-24.
Heisler, G.M., 1986. Effects of individual trees on the solar radiation climate of small buildings. Urban Ecology, 337-359.
Heisler, G.M., Grant, R.H, 2000. Ultraviolet radiation in urban ecosystems with consideration of effects on human healty. Urban Ecosystems, 4(3), 193-229.
Irmak, M.A., 2003. Tortum Çayı Havzası’nın Odunsu Bitkilerin Peyzaj Mimarlığında Kullanım Olanakları. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, S: 99, Erzurum.
Korkut, A.B., 1993. Trakya Bölgesi Doğal Bitki Örtüsünde Peyzaj Planlama Çalışmaları Yönünden Değerlendirilebilecek Bazı Bitkisel Materyalin Saptanması. Doğa Turkish Journal Of Agriculture And Forestry, 17 (1), 315-330
Köse, H., Şimşir, F., Güney, A., 1993. Açık Maden İşletmelerinde Rekültivasyon ve Rekresyon. Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Yayınları No:236, İzmir.
Leszczynski, N. A., 1999. Planting the Landscape. John Wiley and Sons, Inc, p: 208.
Moore RC, 2002. Plants for play. Mig Communications, California.
Novak, D.J, Civerolo, K.L, Rao, S.T, Sistla, G, Luley, C.J, Crane,D.E, 2000. A modeling study of the impact of urban trees on ozone. Atmospheric Environment, 34(10), 1601-1613.
Novak, D.J., Crane, D.E, 2002. Carbon storage and sequestration by urban trees in the USA. Environmental Pollution, 116(3), 381-389.
Öztan, Y., Arslan, M., 1992. İç Anadolu Bölgesi Ekolojik Koşullarına Uygun Sukkulent Bitki Türlerinden Peyzaj Mimarlığı Çalışmalarında Yer örtücü Olarak Yararlanma Olanakları. Ankara Büyükşehir Belediyesi Yayını, S: 165, Ankara.
Tanrıverdi, F., 1987. Peyzaj Mimarlığı Bahçe Sanatının Temel İlkeleri ve Uygulama Metodları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 291, S:367, Erzurum.
Tatlı, A., Behçet, L., 1989. Dumlu Dağları (Erzurum) Vejetasyonu Üzerine Fitososyolojik Bir Araştırma. Doğa Türk Botanik Dergisi, 9 (3), 397-417.
Theodore, D.W., 1991. Planting Desing, Van Nostrand Reinhold.
Türkmen, N., 1987. Çukurova Üniversitesi Kampus Alanının Doğal Bitkileri, Hayat Formları Ve Habitatları. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim dalı. S:128, Adana
Uzun, G., Atlan, T., Gültekin, E., 1982. Otoyol Peyzaj Planlama İlkeleri ve Tarsus-Pozantı Otoyolu Peyzaj Planlama Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayın No:161, Bilimsel Araştırma Ve İncelemeler No:52, S: 14, Adana.
Ürgenç, S., 1990. Ağaç ve Süs Bitkileri Fidanlık ve Yetiştirme Tekniği. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayınları, No:418, s: 569, İstanbul.
Ürgenç, S., İ., 2000. Kırsal Peyzaj. YTÜ. Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü. Sf.173-188. YTÜ. Basım yayın Merkezi, İstanbul.
Yılmaz, H., Kelkit, A., Bulut, Y., Yılmaz, S., 1996. Erzurum Yöresi Doğal Çayır-Mer’a Ve Yayla Vejetasyonlarında Yetişen Otsu ve Odunsu Bitki Türlerinin Peyzaj Mimarlığındaki Önemi. Türkiye 3. Çayır-Mer’a Ve Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, 212-218, Erzurum.
Yılmaz, H., Bulut, Y., Kelkit, A., 1996. Peyzaj Planlama Çalışmalarında Rosa canina (Kuşburnu)’nın Kullanım Alanları. Kuşburnu Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 5-6 Eylül, 169-175, Gümüşhane.
Yılmaz, H., 2006. Erzurum-Uzundere Karayolu Şevlerinde Doğal Olarak Yetişen Bitkilerin Estetik ve Fonksiyonel Yönden Değerlendirilmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, S: 180, Erzurum.
Walker, T.D., 1991. Planting Design. Van Nostrand Reinhold, p: 196, New York.

APA	YILMAZ H, Yılmaz H (2009). Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği. , 101 - 111.
Chicago	YILMAZ Hilal,Yılmaz Hasan Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği. (2009): 101 - 111.
MLA	YILMAZ Hilal,Yılmaz Hasan Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği. , 2009, ss.101 - 111.
AMA	YILMAZ H,Yılmaz H Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği. . 2009; 101 - 111.
Vancouver	YILMAZ H,Yılmaz H Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği. . 2009; 101 - 111.
IEEE	YILMAZ H,Yılmaz H "Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği." , ss.101 - 111, 2009.
ISNAD	YILMAZ, Hilal - Yılmaz, Hasan. "Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği". (2009), 101-111.

APA	YILMAZ H, Yılmaz H (2009). Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, 0(1), 101 - 111.
Chicago	YILMAZ Hilal,Yılmaz Hasan Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A 0, no.1 (2009): 101 - 111.
MLA	YILMAZ Hilal,Yılmaz Hasan Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, vol.0, no.1, 2009, ss.101 - 111.
AMA	YILMAZ H,Yılmaz H Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A. 2009; 0(1): 101 - 111.
Vancouver	YILMAZ H,Yılmaz H Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A. 2009; 0(1): 101 - 111.
IEEE	YILMAZ H,Yılmaz H "Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği." Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, 0, ss.101 - 111, 2009.
ISNAD	YILMAZ, Hilal - Yılmaz, Hasan. "Karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen odunsu bitkilerin kullanım alanlarının irdelenmesi; Erzurum-Uzundere örneği". Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A 1 (2009), 101-111.