2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri

CEYLAN, Erkan; Simsek, Zeynep; KOÇAKOĞLU, ŞENAY

2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri

Şenay KOÇAKOĞLU, (İspir Devlet Hastanesi, Erzurum, Türkiye)

Zeynep ŞİMŞEK, (Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Şanlıurfa, Türkiye)

Erkan CEYLAN (Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Şanlıurfa, Türkiye)

Türk Toraks Dergisi

6 0

Yıl: 2009 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 9 - 14 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri

Öz:

Giriş: Bu çalışmada Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde 2001-2006 yılları arasında izlenen tüberküloz olgularının tanımlayıcı özellikleri, tedavi başarısızlığı ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tedaviye alınan 1287 hastadan 1103 hastanın dosya bilgisine ulaşılmıştır (%85.7). Olguların %59.7'si erkek, yaş ortalaması ise 27.9' dur.Bulgular: Akciğer dışı tüberküloz (AD TB) oranı %28.8'dir. Kadınlarda AD TB, erkeklerde akciğer tüberkülozu (AC TB) anlamlı olarak yüksektir (p<0.05). Tüm olgular içinde ARB pozitifliği ile tanı konma oranı %48.1, kültür ile tanı oranı %0.8'dir. Akciğer dışı TB olgularının %49.8'sine biyopsi uygulanmıştır. Yayma pozitif olgular için kür oranı %21.8, tedaviyi tamamlama oranı ise %59.5, ARB pozitifliği ile tedaviyi terk %2.6'dır. Hastaların %8.3'ünde eşlik eden hastalık olduğu, eşlik eden hastalıklar içerisinde ise %41.5'inin diyabet olduğu saptanmıştır. Tedavi başarısızlığı %17.3-%3.3 arasında değişmekte olup, tedavi başarısızlığında yıllara göre anlamlı bir düşme izlenmiştir. Tedavi başarısızlığı ileri yaşta, okula gitmemişlerde, işsizlerde, mevsimlik göçebe tarım işçilerinde ve ilaç yan etkisi olanlarda anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Cinsiyet, eşlik eden hastalık durumu, tutulan organ ve BCG skarı olup olmamasıyla tedavi başarısızlığı arasında ilişki bulunmamıştır (p>0.05).Sonuç: Şanlıurfa'da tüberkülozun etkin kontrolü, tanı ve tedavi hizmetlerinin sürekliliği için, hizmet sunum sisteminin ilin özelliklerine uygun olarak düzenlenmesi, alt yapının iyileştirilmesi, sağlık çalışanlarının ve toplumun bilinçlendirilmesine yönelik sağlık eğitimi programlarının yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelime: Biyopsi Tüberküloz Şanlıurfa Tedavi başarısızlığı Epidemiyoloji Cinsiyet dağılımı

Konular: Solunum Sistemi Genel ve Dahili Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Onkoloji Tıbbi Laboratuar Teknolojisi

Epidemiologic characteristics of the tuberculosis cases followed up at Şanlıurfa Central Tuberculosis Control Dispensary between 2001 and 2006 Years

Öz:

Introduction: In this study, it was aimed to evaluate the descriptive characteristics, treatment failure and related factors of tuberculosis cases followed up at Şanlıurfa Central Tuberculosis Control Dispensary between 2001 and 2006. Material and Method: One thousand, one hundred and three case records could be reached of 1287 patients under treatment during these years (85.7%). Of these, 59.7% was male and the mean age was 27.9 years.Results: The rate of extrapulmonary tuberculosis (EP TB) was 28.8%. The percentage of EP TB was significantly higher in females than in males (p<0.05). While the percentage of diagnosis by the positive sputum analysis was 48.1%, the diagnostic tuberculosis culture was 0.8%. Of the patients, 49.8% EP TB cases had organ biopsy. The percentage of the cure status of the cases with positive sputum analysis was 21.8%, and 59.5% completed the treatment successfully. Although they had positive sputum analysis, 2.6% of the cases had stopped the therapy. Other comorbid diseases were present in 8.3% of the cases. Of these, DM was the most common disease - with the rate of 41.5%. Treatment failure rate was between 17.3%-3.3% and showed an annual decrease in rate. The treatment failure status was seen to be significantly higher in the elderly, uneducated, unemployed cases, seasonal workers, and those with side effects (p<0.05). No significant relation between gender, comorbidity, affected organ and treatment failure was found (p>0.05).Conclusion: Findings of this study showed the necessity for improvement of the services according to the characteristics of the province and infrastructure and development of the health education program regarding health professionals and the community in order to achieve effective and sustainable control, diagnosis and treatment of TB in Şanlıurfa.

Anahtar Kelime: Sex Distribution Biopsy Tuberculosis Şanlıurfa Treatment Failure Epidemiology

Konular: Solunum Sistemi Genel ve Dahili Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Onkoloji Tıbbi Laboratuar Teknolojisi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Dye C, Scheele S, Dolin P, et al. Global burden of tuberculosis. Estimated incidence, prevalence, and mortality by country. JAMA 1999;282:677-86.
2) World Health Organization. Framework for effective tuberculosis control. World Health Organization Global Tuberculosis Programme. WHO/TB 1994;94:179.
3) Gümüşlü F, Özkara Ş, Özkan S, ve ark. Türkiye'de Verem Savaşı, 2007 Raporu. Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı. Ankara 2007.
4) Tanrikulu AÇ, Abakay A, Abakay Ö, Alp A. Diyarbakır ilinde tüberküloz insidansını etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2007;55:18-23.
5) Fishman PA. Epidemiology of tuberculosis. In: Alfred P Fishman ed. Fishman's Pulmonary Diseases and Disorders. Mc-Graw Hill, USA: 1998:2431-41.
6) Gustafson P, Gomes VF, Vieira CS, et al. Tuberculosis in Bissau: incidence and risk factors in an urban community in sub-Saharan Africa. Int J Epidemiol 2004;33:163-72.
7) Martinez AN, Rhee JT, Small PM, et al. Sex differences in the epidemiology of tuberculosis in San Francisco. Int J Tuberc Lung Dis 2000;4:26-31.
8) Needham DM, Foster SD, Tomlinson G, et al. Socioeconomic, gender and health services factors affecting diagnostic delay for tuberculosis patients in urban Zambia. Tropical Medicine and International Health 2001;6:256-9.
9) Bilgiç H. Tüberküloz epidemiyolojisi. In: Kocabaş A, ed. Tüberküloz Kliniği ve Kontrolü. 1. Baskı. Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi, 1991:401-38.
10) Tavusbay N, Aksel N, Çakan A, ve ark. Ekstrapulmoner tüberkülozlu olgularımız. Solunum Hastalıkları 2000; 11:294-8.
11) Ceylan E. Bingöl Verem Savaş Dispanseri'nde 1999-2000 yıllarında izlenen yeni tüberkülozlu olguların değerlendirmesi. Akciğer Arşivi 2004;1:26-30.
12) Kuzuca İG, Canbakan SÖ, Mutlu AG, ve ark. Ankara 2 nolu verem savaş dispanserinde 1996-1997 yıllarında izlenen 256 hastanın retrospektif olarak değerlendirilmesi. Solunum Hastalıkları 1999;10:16-22.
13) Saiman L, San Gabriel P, Schulte J, et al. Risk factors for latent tuberculosis infection among children in New York City. Pediatrics 2001;107:999-1000.
14) Stead WW, Senner JW, Reddick WT, et al. Racial differences in susceptibility to infection by Mycobacterium tuberculosis. N Engl J Med 1990;322:422-7.
15) Kallmann FJ, Reisner D. Twin studies on the significance of genetic factors in tuberculosis. Am Rev Tuberc 1942; 47:549-74.
16) Tatar D, Alptekin S, Coşkunol İ, ve ark. İzmir Eşrefpaşa Verem Savaş Dispanseri'nde 1995-2000 yılları arasında izlenen çocukluk çağı tüberküloz olgularının retrospektif analizi. Solunum Hastalıkları Dergisi 2002;13:94-100.
17) Alataş F, Duç G, Metintaş M, ve ark. 1995-2002 yılları arasında tanı konan akciğer dışı tüberküloz olgularının genel özellikleri. Osmangazi Tıp Dergisi 2005;27:1-7.
18) Elbek O, Yardı AD, Uyar M, ve ark. Gaziantep 2 No'lu Verem Savaş Dispanseri'nin 2004 yılı izlem sonuçları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2006;54:341-8.
19) World Health Organization. Stop TB, Communicable Diseases. An Expanded DOTS Framework for Effective Tuberculosis Control. World Health Organization. Geneva, 2002. WHO/CDS/TB/2002.297.
20) Arpaz S, Keskin S, Kıter G, ve ark. Nazilli Verem Savaş Dispanseri'nde Haziran 1996-Mayıs 2000 tarihleri arasında yürütülen çalışmaların değerlendirilmesi: DGT öncesi durum. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003;51:289 97.
21) Öztürk Ö, Akkaya A, Bilgiçli N, ve ark. Karaman Verem Savaş Dispanserinde 1991-2001 yılları arasında takip edilen tüberküloz olgularının değerlendirmesi. Solunum 2005;2:58-63.
22) Kıter G, Coşkunal İ, Alptekin S. İzmir Eşrefpaşa Verem Savaş Dispanserinde Ocak 1997-Haziran 1998 döneminde kayıtlı tüberkülozlu hastaların değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2000;48:333-9.
23) Çiftçi F, Bozkanat E, Kartaloğlu Z, ve ark. Tüberkülozlu er-erbaş hastaların 2002 yılı tedavi sonuçları. Toraks Dergisi 2004;5:189-95.
24) Kılıçaslan Z, Ozturk F, Sarimurat N, et al. Microscopic examination and treatment outcomes of new pulmonary tuberculosis cases in Istanbul dispensaries between 1998 and 2000. Int J Tuberc Lung Dis 2003;7:1059-63.
25) Karagöz T, Arda H, Erboran T, ve ark. İstanbul dispanserleri çalışmalarının yeni akciğer tüberkülozlu olguların tanıtedavi ve takip işlemleri açısından değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2000;48:128-35.
26) Talay F, Altın S, Çetinkaya E, Kümbetli Ş. İstanbul Eyüp Verem Savaş Dispanseri'ndeki Tüberküloz hastalarının değerlendirilmesi. Van Tıp Dergisi 2003;10:40-5.
27) Diel R, Niemann S. Outcome of tuberculosis treatment in Hamburg: a survey, 1997-2001. Int J Tuberc Lung Dis 2003;7:124-31.
28) Chowell G, Diaz-Duenas P, Chowell D. The dynamics of pulmonary tuberculosis in Colima, Mexico (1999-2002). Scand J Infect Dis 2005;37:858-62.
29) Mathema B, Pande SB, Jochem K, et al. Tuberculosis treatment in Nepal: a rapid assessment of government centers using different types of patient supervision. Int J Tuberc Lung Dis 2001;5:912-9.
30) Özkara Ş, Kılıçaslan Z, Öztürk F, ve ark. Bölge verileriyle Türkiye'de tüberküloz. Toraks Dergisi 2002;3:178-87.
31) Kelly E, Dooley MP, Sterling TR. Treatment of latent tuberculosis infection: Challenges and prospects. Clin Chest Med 2005;26:313-26.
32) Heal G, Elwood RK, Gerald JM. Acceptance and safety of directly observed versus self-administered isoniazid preventive therapy in aboriginal peoples in British Columbia. Int J Tuberc Lung Dis 1998;2:979-83.

APA	KOÇAKOĞLU Ş, Simsek Z, CEYLAN E (2009). 2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri. , 9 - 14.
Chicago	KOÇAKOĞLU ŞENAY,Simsek Zeynep,CEYLAN Erkan 2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri. (2009): 9 - 14.
MLA	KOÇAKOĞLU ŞENAY,Simsek Zeynep,CEYLAN Erkan 2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri. , 2009, ss.9 - 14.
AMA	KOÇAKOĞLU Ş,Simsek Z,CEYLAN E 2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri. . 2009; 9 - 14.
Vancouver	KOÇAKOĞLU Ş,Simsek Z,CEYLAN E 2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri. . 2009; 9 - 14.
IEEE	KOÇAKOĞLU Ş,Simsek Z,CEYLAN E "2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri." , ss.9 - 14, 2009.
ISNAD	KOÇAKOĞLU, ŞENAY vd. "2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri". (2009), 9-14.

APA	KOÇAKOĞLU Ş, Simsek Z, CEYLAN E (2009). 2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri. Türk Toraks Dergisi, 10(1), 9 - 14.
Chicago	KOÇAKOĞLU ŞENAY,Simsek Zeynep,CEYLAN Erkan 2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri. Türk Toraks Dergisi 10, no.1 (2009): 9 - 14.
MLA	KOÇAKOĞLU ŞENAY,Simsek Zeynep,CEYLAN Erkan 2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri. Türk Toraks Dergisi, vol.10, no.1, 2009, ss.9 - 14.
AMA	KOÇAKOĞLU Ş,Simsek Z,CEYLAN E 2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri. Türk Toraks Dergisi. 2009; 10(1): 9 - 14.
Vancouver	KOÇAKOĞLU Ş,Simsek Z,CEYLAN E 2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri. Türk Toraks Dergisi. 2009; 10(1): 9 - 14.
IEEE	KOÇAKOĞLU Ş,Simsek Z,CEYLAN E "2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri." Türk Toraks Dergisi, 10, ss.9 - 14, 2009.
ISNAD	KOÇAKOĞLU, ŞENAY vd. "2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının epidemiyolojik özellikleri". Türk Toraks Dergisi 10/1 (2009), 9-14.