Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme

Amaç: Koroner arter hastalığı şüphesiyle koroner anjiografi yapılan hastalarda koroner arter ektazisi (KAE) sıklığı, koroner arterlere göre dağılımı, risk faktörleri ve prognozu araştırıldı. Ça lış ma pla nı: Merkezimizde 2003-2005 yılları arasında elektif koroner anjiyografi yapılan 4119 hastanın 173’ünde (%4.2; 139 erkek, 34 kadın; ort. yaş 61±11) KAE saptandı. Koroner arter ektazisi dağılımının belirlenmesinde Markis ve ark.nın sınıflandırması kullanıldı. Bulgular, ektazi olmadan koroner arterlerinde darlık olan 145 hasta (115 erkek, 30 kadın; ort. yaş 61±10) ile karşılaştırıldı. Koroner anjiyografiden sonra KAE’li hastalara aortokoroner baypas (n=39), perkütan koroner girişim (n=36) ve medikal tedavi (n=98) uygulandı. Ortalama takip süresi 34.2±2.5 ay idi. Bul gu lar: Ektazili hastaların %80.3’ü erkekti. Kırk altı hastada (%26.6) izole ektazi vardı; 127 hastada (%73.4) ise ek olarak anlamlı koroner arter darlığı görüldü. Başlangıç klinik özellikleri bakımından ektazili grupla kontrol grubu arasında tek anlamlı fark, KAE’li hastalarda daha sık görülen hipertansiyon idi (p=0.002). Hastaların %67.1’inde bir damarda, %24.9’unda iki damarda, %8.1’inde üç damarda ektazi görüldü. Sağ koroner arter ektaziden en çok etkilenen damardı (%50.9). Ektazik koroner arterlerin çapları 3.2 mm ile 9.7 mm arasında değişiyordu (ort. 5.6 mm). Markis ve ark.nın ölçütlerine göre en fazla tip IV ektazi (%64.2) görüldü. Çokdeğişkenli regresyon analizinde hipertansiyon KAE ile bağımsız ilişki gösterdi (odds oranı: 0.378; %95 güven aralığı: 0.211-0.678; p=0.001). Takip sonunda dokuz hastanın öldüğü (%5.2) öğrenildi. Yıllık mortalite oranı, medikal tedavi grubunda %1.5, perkütan koroner girişim grubunda %2.1, aortokoroner baypas grubunda %2.9 bulundu. So nuç: Bulgularımız, gelecekteki prospektif çalışmaların, hipertansiyon ile KAE arasındaki bağımsız ilişkiye ve KAE’nin anlamlı koroner arter darlığı ile birlikte görülmesine odaklanması gerektiğini düşündürmektedir.

Anahtar Kelime: Koroner arter hastalığı Regresyon analizi Genişleme, patolojik Koroner anjiyografi Odds oranı Koroner arter köprüleme Güven aralığı Cinsiyet faktörleri Koroner damarlar Seyir Risk faktörleri Yaygınlık İzleme çalışmaları Koroner darlık Hipertansiyon

Konular: Kalp ve Kalp Damar Sistemi

Coronary artery ectasia: Clinical and angiographical evaluation

Öz:

Objectives: We investigated the prevalence, distribution, risk factors, and prognosis of coronary artery ectasia (CAE) in patients undergoing coronary angiography for suspected coronary artery disease (CAD). Study design: Of 4,119 patients undergoing elective coronary angiography between 2003 and 2005, 173 patients (139 males, 34 females; mean age 61±11 years) had CAE, with a prevalence of 4.2%. Distribution of CAE was made according to the classification of Markis et al. The results were compared with those of 145 control patients (115 males, 30 males; mean age 61±10 years) who had CAD but not CAE. Following coronary angiography, treatment was designed as aortocoronary bypass (n=3), percutaneous coronary intervention (n=36), and medical therapy (n=98). The mean follow-up was 34.2±2.5 months. Results: Among CAE patients, there was a marked male preponderance with 80.3%. Coronary ectasia was isolated in 46 patients (26.6%) and was associated with significant coronary artery stenoses in 127 patients (73.4%). The only significant difference with the control group with respect to baseline features was the higher frequency of hypertension in the CAE group (p=0.002). Coronary ectasia involved a single vessel in 67.1%, two vessels in 24.9%, and three vessels in 8.1%, with the right coronary artery being the most common localization (50.9%). The diameters of ectatic coronary arteries ranged from 3.2 mm to 9.7 mm (mean 5.6 mm). According to the classification of Markis et al., the majority of patients (64.2%) had type IV ectasia. In multiple regression analysis, hypertension was independently associated with CAE (OR: 0.378; 95% CI: 0.211-0.678; p=0.001). Mortality occurred in nine patients (5.2%). The annual mortality rates were 1.5%, 2.1%, and 2.9% with medical therapy, percutaneous coronary intervention, and aortocoronary bypass, respectively. Conclusion: Our findings suggest that further prospective studies focus on the dependent relationship between hypertension and CAE, and on marked coexistence of CAD and CAE.

Anahtar Kelime: Prevalence Follow-Up Studies Coronary Stenosis Hypertension Coronary Artery Disease Regression Analysis Dilatation, Pathologic Coronary Angiography Odds Ratio Coronary Artery Bypass Confidence Intervals Sex Factors Coronary Vessels Prognosis Risk Factors

Konular: Kalp ve Kalp Damar Sistemi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Swaye PS, Fisher LD, Litwin P, Vignola PA, Judkins MP, Kemp HG, et al. Aneurysmal coronary artery disease. Circulation 1983;67:134-8.
2. Falsetti HL, Carrol RJ. Coronary artery aneurysm. A review of the literature with a report of 11 new cases. Chest 1976;69:630-6.
3. Befeler B, Aranda MJ, Embi A, Mullin FL, El-Sherif N, Lazzara R. Coronary artery aneurysms: study of the etiology, clinical course and effect on left ventricular function and prognosis. Am J Med 1977;62:597-607.
4. Oliveros RA, Falsetti HL, Carroll RJ, Heinle RA, Ryan GF. Atherosclerotic coronary artery aneurysm. Report of five cases and review of literature. Arch Intern Med 1974;134:1072-6.
5. Swanton RH, Thomas ML, Coltart DJ, Jenkins BS, Webb-Peploe MM, Williams BT. Coronary artery ectasia-a variant of occlusive coronary arteriosclerosis. Br Heart J 1978;40:393-400.
6. Papathanasiou AI, Katsouras CS, Goudevenos IA, Michalis LK, Achenbach K, Sideris DA. Rare association of diffused coronary ectasia and anomalous origin of left circumflex coronary artery in a man with heterozygous familial hypercholesterolemia: a case report. Angiology 2005;56:343-5.
7. Markis JE, Joffe CD, Cohn PF, Feen DJ, Herman MV, Gorlin R. Clinical significance of coronary arterial ectasia. Am J Cardiol 1976;37:217-22.
8. Dieter RS, Murtaugh T, Black J, Russell DC. Coronary arteriomegaly in a patient with Ehlers-Danlos syndrome and multiple aneurysms-a case report. Angiology 2003;54:733-6.
9. Crook BR, Raftery EB, Oram S. Mycotic aneurysms of coronary arteries. Br Heart J 1973;35:107-9.
10. Chaithiraphan S, Goldberg E, O’Reilly M, Jootar P. Multiple aneurysms of coronary artery in sclerodermal heart disease. Angiology 1973;24:86-93.
11. Sumino H, Kanda T, Sasaki T, Kanazawa N, Takeuchi H. Myocardial infarction secondary to coronary aneurysm in systemic lupus erythematosus. An autopsy case. Angiology 1995;46:527-30.
12. Altinbas A, Nazli C, Kinay O, Ergene O, Gedikli O, Ozaydin M, et al. Predictors of exercise induced myocardial ischemia in patients with isolated coronary artery ectasia. Int J Cardiovasc Imaging 2004;20:3-17.
13. Suzuki H, Daida H, Tanaka M, Sato H, Kawai S, Sakurai H, et al. Giant aneurysm of the left main coronary artery in Takayasu aortitis. Heart 1999;81:214-7.
14. Adiloglu AK, Can R, Nazli C, Ocal A, Ergene O, Tinaz G, et al. Ectasia and severe atherosclerosis: relationships with chlamydia pneumoniae, helicobacterpylori, and inflammatory markers. Tex Heart Inst J 2005;32:21-7.
15. Yilmaz H, Tayyareci G, Sayar N, Gurkan U, Tangurek B, Asilturk R, et al. Plasma soluble adhesion molecule levels in coronary artery ectasia. Cardiology 2006;105:176-81.
16. Papadakis MC, Manginas A, Cotileas P, Demopoulos V, Voudris V, Pavlides G, et al. Documentation of slow coronary flow by the TIMI frame count in patients with coronary ectasia. Am J Cardiol 2001;88:1030-2.
17. Kruger D, Stierle U, Herrmann G, Simon R, Sheikhzadeh A. Exercise-induced myocardial ischemia in isolated coronary artery ectasias and aneurysms (“dilated coronopathy”). J Am Coll Cardiol 1999;34:1461-70.
18. Hartnell GG, Parnell BM, Pridie RB. Coronary artery ectasia. Its prevalence and clinical significance in 4993 patients. Br Heart J 1985;54:392-5.
19. Gensini GG, Digiorgi S, Coskun O, Palacio A, Kelly AE. Anatomy of the coronary circulation in living man; coronary venography. Circulation 1965;31:778-84.
20. Kosar F, Acikgoz N, Sahin I, Topal E, Gunen H, Ermis N, et al. Effects of co-existence of coronary stenosis and the extent of coronary ectasia on the TIMI frame count in patients with coronary artery ectasia. Int Heart J 2005;46:211-8.
21. Syed M, Lesch M. Coronary artery aneurysm: a review. Prog Cardiovasc Dis 1997;40:77-84.
22. Yip HK, Chen MC, Wu CJ, Hang CL, Hsieh KY, Fang CY, et al. Clinical features and outcome of coronary artery aneurysm in patients with acute myocardial infarction undergoing a primary percutaneous coronary intervention. Cardiology 2002;98:132-40.
23. Demopoulos VP, Olympios CD, Fakiolas CN, Pissimissis EG, Economides NM, Adamopoulou E, et al. The natural history of aneurysmal coronary artery disease. Heart 1997;78:136-41.
24. Giannoglou GD, Antoniadis AP, Chatzizisis YS, Damvopoulou E, Parcharidis GE, Louridas GE. Prevalence of ectasia in human coronary arteries in patients in northern Greece referred for coronary angiography. Am J Cardiol 2006;98:314-8.
25. Tunick PA, Slater J, Kronzon I, Glassman E. Discrete atherosclerotic coronary artery aneurysms: a study of 20 patients. J Am Coll Cardiol 1990;15:279-82.
26. Sayin T, Doven O, Berkalp B, Akyurek O, Gulec S, Oral D. Exercise-induced myocardial ischemia in patients with coronary artery ectasia without obstructive coronary artery disease. Int J Cardiol 2001;78:143-9.
27. Gulec S, Atmaca Y, Kilickap M, Akyurek O, Aras O, Oral D. Angiographic assessment of myocardial perfusion in patients with isolated coronary artery ectasia. Am J Cardiol 2003;91:996-9.
28. Hamaoka K, Onouchi Z, Kamiya Y, Sakata K. Evaluation of coronary flow velocity dynamics and flow reserve in patients with Kawasaki disease by means of a Doppler guide wire. J Am Coll Cardiol 1998;31:833-40.
29. Saglam M, Barutcu I, Karakaya O, Esen AM, Akgun T, Karavelioglu Y, et al. Assessment of left ventricular functions in patients with isolated coronary artery ectasia by conventional and tissue Doppler imaging. Angiology 2008;59:306-11.
30. Tuzun N, Tanriverdi H, Evrengul H, Kuru DS, Ergene AO. Aortic elastic properties in patients with coronary artery ectasia. Circ J 2007;71:506-10.

APA	YILMAZ H, SAYAR N, YILMAZ M, TANGÜREK B, ÇAKMAK N, gürkan U, GÜL M, ŞİMŞEK D, BOLCA O (2008). Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme. , 530 - 535.
Chicago	YILMAZ Hale,SAYAR Nurten,YILMAZ MEHMET,TANGÜREK Burak,ÇAKMAK Nazmiye,gürkan Ufuk,GÜL MEHMET,ŞİMŞEK Dilek,BOLCA Osman Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme. (2008): 530 - 535.
MLA	YILMAZ Hale,SAYAR Nurten,YILMAZ MEHMET,TANGÜREK Burak,ÇAKMAK Nazmiye,gürkan Ufuk,GÜL MEHMET,ŞİMŞEK Dilek,BOLCA Osman Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme. , 2008, ss.530 - 535.
AMA	YILMAZ H,SAYAR N,YILMAZ M,TANGÜREK B,ÇAKMAK N,gürkan U,GÜL M,ŞİMŞEK D,BOLCA O Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme. . 2008; 530 - 535.
Vancouver	YILMAZ H,SAYAR N,YILMAZ M,TANGÜREK B,ÇAKMAK N,gürkan U,GÜL M,ŞİMŞEK D,BOLCA O Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme. . 2008; 530 - 535.
IEEE	YILMAZ H,SAYAR N,YILMAZ M,TANGÜREK B,ÇAKMAK N,gürkan U,GÜL M,ŞİMŞEK D,BOLCA O "Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme." , ss.530 - 535, 2008.
ISNAD	YILMAZ, Hale vd. "Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme". (2008), 530-535.

APA	YILMAZ H, SAYAR N, YILMAZ M, TANGÜREK B, ÇAKMAK N, gürkan U, GÜL M, ŞİMŞEK D, BOLCA O (2008). Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 36(8), 530 - 535.
Chicago	YILMAZ Hale,SAYAR Nurten,YILMAZ MEHMET,TANGÜREK Burak,ÇAKMAK Nazmiye,gürkan Ufuk,GÜL MEHMET,ŞİMŞEK Dilek,BOLCA Osman Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 36, no.8 (2008): 530 - 535.
MLA	YILMAZ Hale,SAYAR Nurten,YILMAZ MEHMET,TANGÜREK Burak,ÇAKMAK Nazmiye,gürkan Ufuk,GÜL MEHMET,ŞİMŞEK Dilek,BOLCA Osman Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, vol.36, no.8, 2008, ss.530 - 535.
AMA	YILMAZ H,SAYAR N,YILMAZ M,TANGÜREK B,ÇAKMAK N,gürkan U,GÜL M,ŞİMŞEK D,BOLCA O Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi. 2008; 36(8): 530 - 535.
Vancouver	YILMAZ H,SAYAR N,YILMAZ M,TANGÜREK B,ÇAKMAK N,gürkan U,GÜL M,ŞİMŞEK D,BOLCA O Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi. 2008; 36(8): 530 - 535.
IEEE	YILMAZ H,SAYAR N,YILMAZ M,TANGÜREK B,ÇAKMAK N,gürkan U,GÜL M,ŞİMŞEK D,BOLCA O "Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme." Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 36, ss.530 - 535, 2008.
ISNAD	YILMAZ, Hale vd. "Koroner arter ektazisi: Klinik ve anjiyografik değerlendirme". Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 36/8 (2008), 530-535.