İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği

BAYAT, Bülent

İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği

Bülent BAYAT (Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler Bölümü, Ankara, Türkiye)

Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

50 2

Yıl: 2008 Cilt: 10 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 67 - 91 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği

Öz:

Son çalışmalar İnsan Kaynakları Yönetimi konusunda bir birinden farklı tanımlama eğilimlerinin varlığını göstermektedir. Bu eğilimlerden biri geleneksel personel yönetimi yaklaşımı üzerine yapılanırken diğer eğilim insan kaynakları yönetimi yaklaşımı (kaynak temelli) üzerine yapılanmaktadır. Geleneksel “personel yönetimi” yaklaşımı insan kaynakları yönetimi kavramının personel yönetiminin yeni adı olduğunu iddia eder. Yeni yaklaşımların iddiası ise bu kavramın geleneksel tanımlamalarla hiçbir biçimde benzeşmediği ve farklı olduğudur. Buna karşılık her iki yaklaşımın ortak noktası/ortak kabulü örgütlerde insan faktörünün artık “stratejik” bir nitelik taşıdığıdır. Her iki yaklaşımın “stratejik” kavramsallaştırmaları da farklı olmakla birlikte “stratejik” olma temel kabuldür. Bu “stratejik” nitelemesi örgütlerin “stratejik iş planları/süreçleri” ile insan kaynakları faktörlerinin arasındaki yakın ilişkileri (organik ilişkiler) vurgulamak için kullanılmaktadır. Bu yakın ilişkiler insan kaynakları yönetimini ya da yöneticilerini bir “üst yönetici” olarak örgütlerin üst pozisyonlarına taşır. Yukarıda ifade ettiklerimiz örgütlerdeki insan kaynakları ile ilgili yeni perspektiflerdir. Zira geleneksel anlamda örgüt-insan ilişkisi kolektif/çoğulcudur ve “insan yönetimi” alt düzey yönetsel işlevler içerisinde kabul edilir. Ek olarak, personel yönetimi yaklaşımında insan faktörü uzun dönemli örgütsel planların içerisinde değerlendirilmez. Bu değişme ile örgütler “insan” faktörünü geleneksel anlamından farklı olarak ele alıp yeni ve uzun dönemli iş stratejileri ile bütünleşmiş bir konuma taşıdıklarında aslında örgütlerdeki “insan yönetimi” gelenekleri ile ilgili her şey radikal biçimde değişmiştir. Bu değişimden sonra ortaya çıkan yeni durumun adı artık stratejik personel yönetimi ya da stratejik insan kaynakları yönetimi değil “insan kaynakları yönetimi”dir. Bu makale örgütlerde insan kaynaklarını örgüt içi fonksiyonlar ve pozisyonlar bakımından ya da stratejik niteliği ile ele alarak tanımı, süreçleri ve değişimi ortaya çıkaran nedenler esasında tartışmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Strategic Qualification of Human Resource Management

Öz:

Recent studies show that there are dualistic description trends on HRM. One of these trends is based on traditional personnel management approach, the other is based on contemporary (resource based) HRM approach. Traditional personnel management approach claims that human resource management is the new name of personnel management. The new approach has a different claim about description of HRM. However, both approaches have accepted that “human factor in organization” is strategic. Although the way of describing “strategic” qualification is different, both approaches have agreed on the term “strategic”. This strategic qualification can be explained as close/organic relation with strategic job process and human factors in organization. Thus, human resource management or managers to rise on top management position are called as “vice president”. At the same time, human in organization no longer has an individual importance. In addition, human factors have been included in organizational planning process. These factors both suggest a new perspective about HR in organization because traditional relationship between organization and human is collective/ plural and operational. Human factor has also become an evaluation of long term organizational planning process. When HR factor added in top organizational process or integrated in organizational strategies, all of the traditions (approaches, descriptions etc.) about HR in organization have changed. The name of this new concept is Human Resource Management not personnel or strategic personnel management. In this article, we deal with HR function and position in organizations as a strategic factor or strategic structure of an organizational process.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AYKAÇ, Mustafa. (2000), “Sendikaların Geleceği: Küreselleşme ve Yapısal Değişiklikler Açısından Bir Analiz”, Prof. Dr. Nusret Ekin’e Armağan, Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Yayını, Yayın No: 38, Ankara, ss. 553-595.
BAIRD, Lloyd and I. MESHOULAM. (1988), “Managing Two Fits of Strategic Human Resource Management”, The Academy of Management Review, Vol. 13, No: 1, pp. 116-128.
BECKER, Brian and B. GERHART. (1996) “The Impact of Human Resource Management on Organizational Performance: Progress and Prospects”, The Academy of Management Journal, Vol. 39, No: 4, pp. 779-801.
BİNGÖL, Dursun. (2003), İnsan Kaynakları Yönetimi, Beta Basım A.Ş., Yayın No. 1326, İstanbul.
BOXALL, Peter and J. PURCELL. (2000), “Strategic Human Resource Management: Where Have We Come From and Where Should We Be Going?”, International Journal of Management Reviews, Vol. 2, Issue 2, pp. 183-203.
BOZKURT, Veysel. (2000), “Küreselleşme: Kavram, Gelişim ve Yaklaşımlar”, Küreselleşmenin İnsani Yüzü, (Der. Veysel Bozkurt), Alfa Yayınları, İstanbul, ss.17-31.
BRATTON, John and J. GOLD. (1999), Human Resource Management Theory and Practice, Macmillan Business Press, London.
CASCIO, Wayne F. (2003), Managing Human Resources: Productivity, Quality of Work Life, Profits, International Edition, McGraw–Hill/Irwin, New York.
CHEW, Irene Keng-Howe and P. CHONG. (1999), “Effects of Strategic Human Resource Management on Strategic Vision”, International Journal of Human Resource Management, 10:6, pp. 1031-1045.
ERDUT, Tijen. (2002), İnsan Kaynakları Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Değişim, Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Yayını, Yayın No: 40, İzmir.
ERICKSEN, Jeff and L. DYER. (2005), “Toward a Strategic Human Resource Management Model of High Reliability Organizational Performance”, International Journal of Human Resource Management, 16: 6, pp. 907-928.
HAREL, Gedaliahu H., and S. S. TZAFRIR. (1999), “The Effect of Human Resource Management Practices on the Perceptions of Organizational and Market Performance on the Firm”, Human Resource Management, Vol. 38, No: 3, pp. 185-200.
HUSELID, Mark A. (1995), “The Impact of Human Resource Management Practices on Turnover, Productivity and Corporate Financial Performance”, The Academy of Management Journal, Vol. 38, No: 3, pp. 635-672.
HUSELID, Mark A., S. E. JACKSON and R. S. SCHULER. (1997), “Technical and Strategic Human Resource Management Effectiveness as Determinants of Firm Performance”, The Academy of Management Journal, Vol. 40, No: 1, pp. 171-188.
LADO, Augustine A. and M. C. WILSON. (1994), “Human Resource Systems and Sustained Competitive Advantage: A Competency-Based Perspective”, The Academy of Management Review, Vol. 19, No: 4, pp. 699-727.
MARTIN-ALCAZAR, Fernando, P. M. ROMERO-FERNANDEZ and G. SANCHEZ-GARDEY. (2005), “Strategic Human Resource Management: Integrating the Universalistic, Contingent, Configurational, and Contextual Perspectives”, International Journal of Human Resource Management, 16:5, pp. 633-659.
MELLO, Jeffrey A. (2002), Strategic Human Resource Management, South Western Thomson Learning, Ohio.
PANAYOTOPOULOU, Leda, D. BOURANTAS and N. PAPALEXANDRIS. (2003), “Strategic Human Resource Management and Its Effects on Firm Performance: An Implementation of the Competing Values Framework”, International Journal of Human Resource Management, 14:4, pp. 680-699.
RICHARD, Orlando C. and N. B. JOHNSON. (2001), “Strategic Human Resource Management Effectiveness and Firm Performance”, International Journal of Human Resource Management, 12: 2, pp. 299-310.
SAA-PEREZ, Petra De and J. M. GARCIA-FALCON. (2002), “A Resource-Based View of Human Resource Management and Organizational Capabilities Development”, International Journal of Human Resource Management, 13:1, pp. 123-140.
SCHULER, Randall S. (2002), “Strategic Human Resource Management: Linking the People with the Strategic Needs of the Business”, Strategic Human Resource Management, Ed. Jeffrey A. MELLO, South Western Thomson Learning, Ohio, pp. 86-97.
SHEPPECK, Michael A. and J. MILITELLO (2005), “Strategic HR Configurations and Organizational Performance”, Human Resource Management, Vol. 39, No: 1, pp. 5-16.
TOKOL, Aysen, “Yeni Teknolojiler ve Değişen Endüstri İlişkileri”, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, 2000, http://www.isguc.org.
YOUNDT, Mark A., S. A. SNELL, J. W. DEAN Jr and D. P. LEPAK. (1996), “Human Resource Management, Manufacturing Strategy and Firm Performance”, The Academy of Management Journal, Vol. 39, No: 4, pp. 836-866.
YÜKSEL, Öznur. (2004), İnsan Kaynakları Yönetimi, Gazi Kitabevi, Ankara.

APA	BAYAT B (2008). İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. , 67 - 91.
Chicago	BAYAT Bülent İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. (2008): 67 - 91.
MLA	BAYAT Bülent İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. , 2008, ss.67 - 91.
AMA	BAYAT B İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. . 2008; 67 - 91.
Vancouver	BAYAT B İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. . 2008; 67 - 91.
IEEE	BAYAT B "İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği." , ss.67 - 91, 2008.
ISNAD	BAYAT, Bülent. "İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği". (2008), 67-91.

APA	BAYAT B (2008). İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), 67 - 91.
Chicago	BAYAT Bülent İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10, no.3 (2008): 67 - 91.
MLA	BAYAT Bülent İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.10, no.3, 2008, ss.67 - 91.
AMA	BAYAT B İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2008; 10(3): 67 - 91.
Vancouver	BAYAT B İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2008; 10(3): 67 - 91.
IEEE	BAYAT B "İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği." Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10, ss.67 - 91, 2008.
ISNAD	BAYAT, Bülent. "İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği". Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10/3 (2008), 67-91.