Yıl: 2009 Cilt: 33 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 79 - 88 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey

Öz:
Ankara ilinin Haymana ilçesinde halk arasında tedavi, gıda ve diğer şekillerde yararlanılan yabani bitkilerin kayıt altına alınması amacıyla etnobotanik bir saha çalışması yürütülmüştür. Bilgiler seçilen dokuz yerleşim biriminde 160 kişi ile yüzyüze görüşülerek toplanmıştır. Bilgi alınan kişilerin demografik özellikleri değerlendirilerek sonuçların belirginliği SPSS istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, bilgi alınan kişilerin % 83,8’ünün yabani bitkilerin gıda ya da ilaç olarak kullanılışları hakkında bilgi sahibi olduğu, % 16,2’sinin ise bu konuda bir bilgisi bulunmadığı tespit edilmiştir. Bitkiler hakkında bilgi sahibi olunması ve kullanım sıklığı kişilerin yaşı arttıkça artış göstermektedir. Ancak kişinin eğitim durumu ile bitkiler hakkında bilgi sahibi olması arasında bir ilişki tespit edilememiştir. Çalışmanın yürütüldüğü alanda 18 familyadan 50 bitki türüne ait 103 kullanılış kaydedilmiştir. Bu kullanımlardan 67’si tedavi amaçlı, 28’i gıda olarak ve 8’i diğer çeşitli kullanım şekllerinde olup, en çok Asteraceae (16 tür) ve Lamiaceae (7 tür) familyası bitkilerinin kullanıldığı görülmektedir. Sonuç olarak, Haymana ilçesinin büyük bir kente yakın bir yerleşim alanı olmasına karşılık, yabani bitkilerin yerel halk tarafından tedavi ve gıda amacıyla sık olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Ancak dikkati çeken bir bulgu olarak, daha önce komşu ilçelerde yürütülen etnobotanik çalışmalarda tespit edilen bitkiler ait yerel adlarda ve kullanılış amaçlarında önemli farklılıklar görülmektedir. Bu durumun en belirgin etkeninin son yıllardaki göçler nedeniyle ilçenin demografik yapısındaki değişim olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: Haymana etnobotanik yabani bitkiler tıbbi bitkiler demografi kullanım yerleri İç Anadolu Bölgesi Ankara etüt etme yerel bilgi

Konular: Biyoloji

Ankara İlinin (Turkey) Haymana İlçesinde etnobotanik bir saha çalışması

Öz:
Dietary, therapeutical, and other ethnobotanical utilizations of the wild plants grown in Haymana district of Ankara were investigated. Information was collected by face-to-face interviews with 160 individuals in 9 selected sites. The demographic characteristics of the informants were evaluated and cross-relationships with the recorded data were also analyzed by SPSS statistical software. Results of the study show that 83.8% of the informants recognize the utilization of wild plants either as foodstuff or as remedy, while only 16.2% was unaware of that. Both the knowledge and the utilization of plants significantly increased with the increasing age of the informants. However, there was no significant correlation between the knowledge on plants and the educational status of the informants. Altogether 103 utilizations, recorded in the surveyed area, were obtained from 50 plant species belonging to 18 different plant families. Among these utilizations, 67 were therapeutical, while 28 as foodstuff, and 8 for various other ethnobotanical purposes. Those with the highest number of utilized species; Asteraceae (16 species) and Lamiaceae (7 species) were employed for various purposes. In conclusion, despite the close proximity of the Haymana district to a metropolitan center, wild plants are still recognized and utilized by the inhabitants in the countryside either therapeutically or as foodstuff. However, local plant names and uses were found to be different to some extend than those previously reported in the neighboring districts of Ankara, which might be due to the evolving demographics of the local population with migrations from neighboring provinces or from eastern parts of Turkey.
Anahtar Kelime: surveying indigenous knowledge Haymana ethnobotany wild plants medicinal plants demography uses Central Anatolia Region Ankara

Konular: Biyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Yesilada E, Sezik E. Phytotherapie in der Türkei. Zeitschrift für Phytotherapie 19: 132-13, 1988.
  • 2. Yesilada E, Sezik E. A Survey on the traditional medicine in Turkey: semi-quantitative evaluation of the results. In: Singh VK, Govil JN, Hashmi S, Singh G. Eds. Recent Progress in Medicinal Plants. Vol.VII. Studium Press, LLC, Pp.389- 412. Houston, Texas, 2003,
  • 3. Yesilada E. Biodiversity in Turkish Folk Medicine. In: Şener B. (ed): Biodiversity: Biomolecular Aspects of Biodiversity and Innovative Utilization. Kluwer Academic/Plenum Publishers. Pp.119- 135. London, 2002.
  • 4. Şimşek I, Aytekin F, Yesilada E et al. An ethnobotanical survey in Beypazarı, Ayaş and Güdül towns of Ankara province. Econ Bot 58: 705- 720, 2004.
  • 5. Sezik E, Yesilada E, Honda G et al. Traditional Medicine in Turkey X. Folk Medicine in the Eastern part of Central Anatolia. J Ethnopharmacol 75: 95- 115, 2001.
  • 6. Şimşek I, Aytekin F, Yesilada E et al. A field survey on the utilization purposes and ways of wild plants in Gölbaşı, Ankara. OT Sistematik Botanik Dergisi 8: 105- 120, 2001.
  • 7. Davis PH. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. vols. 1- 10. University Press, Edinburgh, 1965-1988.
  • 8. Akaydın G. Doğal Bitkilerimiz. Hacettepe Üniversitesi Yayınları No.148-1, Ankara, 2003.
APA SARPER F, Akaydın G, ŞİMŞEK I, Yesilada E (2009). An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey. , 79 - 88.
Chicago SARPER FULYA,Akaydın Galip,ŞİMŞEK IŞIL,Yesilada Erdem An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey. (2009): 79 - 88.
MLA SARPER FULYA,Akaydın Galip,ŞİMŞEK IŞIL,Yesilada Erdem An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey. , 2009, ss.79 - 88.
AMA SARPER F,Akaydın G,ŞİMŞEK I,Yesilada E An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey. . 2009; 79 - 88.
Vancouver SARPER F,Akaydın G,ŞİMŞEK I,Yesilada E An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey. . 2009; 79 - 88.
IEEE SARPER F,Akaydın G,ŞİMŞEK I,Yesilada E "An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey." , ss.79 - 88, 2009.
ISNAD SARPER, FULYA vd. "An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey". (2009), 79-88.
APA SARPER F, Akaydın G, ŞİMŞEK I, Yesilada E (2009). An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey. Turkish Journal of Biology, 33(1), 79 - 88.
Chicago SARPER FULYA,Akaydın Galip,ŞİMŞEK IŞIL,Yesilada Erdem An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey. Turkish Journal of Biology 33, no.1 (2009): 79 - 88.
MLA SARPER FULYA,Akaydın Galip,ŞİMŞEK IŞIL,Yesilada Erdem An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey. Turkish Journal of Biology, vol.33, no.1, 2009, ss.79 - 88.
AMA SARPER F,Akaydın G,ŞİMŞEK I,Yesilada E An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey. Turkish Journal of Biology. 2009; 33(1): 79 - 88.
Vancouver SARPER F,Akaydın G,ŞİMŞEK I,Yesilada E An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey. Turkish Journal of Biology. 2009; 33(1): 79 - 88.
IEEE SARPER F,Akaydın G,ŞİMŞEK I,Yesilada E "An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey." Turkish Journal of Biology, 33, ss.79 - 88, 2009.
ISNAD SARPER, FULYA vd. "An ethnobotanical field survey in the Haymana district of Ankara Province in Turkey". Turkish Journal of Biology 33/1 (2009), 79-88.