TY  - JOUR
TI  - Yüklemin Özne ve Nesne İlişkisi
AB  - Türkçe sözdizimi çalışmalarında -genellikle- yüklem ve özne temel öğe nesne de yardımcı öğe olarak işlenir. Bazı araştırıcılar da temel öğe olarak sadece yüklemi kabul etmektedir. Ne birinci ne de ikinci yaklaşım tarzı doğrudur. Zira, kurucu öğe olan yüklem, özne veya nesne olmadan cümle kuramaz. Dolayısıyla yüklem, daima; özne veya nesne de birbiriyle değişmeli olarak temel öğedir. Yani, yüklemin temel öğe oluşu değişmez; özne ve yüklemin temel öğe oluşu ise yüklemin türüne göre değişkendir. Bu yazının dayandığı temel nokta, yüklemin türüne göre tamamlayıcı temel öğelerin değişkenlik gösterdiğidir. Yüklem kılış fiili ise yüklemin yanındaki temel öğe özne; yüklem oluş fiili veya isim ise yüklemin yanındaki temel öğe, nesne olacaktır. Buna göre, cümlelerdeki tamamlayıcı temel öğeler esas alındığında nesneli ve özneli cümle olmak üzere iki farklı cümle tipi ortaya çıkmaktadır. Nesneli cümlelerde iki temel öğe vardır: Yüklem ve nesne. Özneli cümlelerde ise kılış fiilinin çatısına göre temel öğe değişmektedir. Netice itibariyle, cümlenin bir kurucu ve iki tamamlayıcı olmak üzere üç temel öğesi vardır. Yüklem yanına bu tamamlayıcı temel öğelerden en az birini almadan cümle kuramaz. Nesneli cümlelerde özne bulunmaz; ancak, özneli cümlelerin geçişli olması durumunda nesne de temel öğe olarak cümleye katılabilir.
AU  - DELİCE, H. İbrahim
PY  - 2007
JO  - Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi
VL  - 31
IS  - 2
SN  - 1305-5143
SP  - 141
EP  - 145
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/89374
ER  -