Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri

BİLGİN, Mert

Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri

Mert BİLGİN (Bahçeşehir Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimleri ve Uluslararası İlişkiler Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Uluslararası İlişkiler

2 0

Yıl: 2009 Cilt: 5 Sayı: 20 Sayfa Aralığı: 57 - 88 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri

Öz:

Bu çalışma Türkiye’nin yükselen enerji ihtiyacına koşut olarak önemini artıran arz güvenliği ve kaynak çeşitliliği hususlarını, enerji tüketim trendini, fiyatlardaki gelişmeleri ve çevresel faktörleri ele almak suretiyle incelemektedir. Öncelikle küresel enerji kullanımının mevcut durumu ve gelecekteki eğilimi, petrol fiyatlarının seyri ve sektörü etkileyen çevresel etmen ve kıstaslar ortaya konmaktadır. Akabinde Türkiye’nin bu çerçevede nasıl bir enerji tüketim kompozisyonuna sahip olduğu ve olacağı, petrol fiyatlarındaki oynaklıktan nasıl etkilendiği, başta Kyoto olmak üzere çevresel kıstasların nelere yol açtığı ve açacağı, OECD ülkelerinin ortalamasına atıfla tanımlanmaktadır. Bu bölümün ardından petrol, doğal gaz, yenilenebilir ve nükleer enerjinin önemiyle, hidrokarbon sahibi ülkeler bir yanda, artan oranlarda enerjiye ihtiyaç duyan ülkeler diğer yanda olmak üzere, arz ve talep odaklı baskının jeopolitik anlamı ortaya konmaktadır. Çalışma, değişen şartlarda bütünsel bir stratejik yaklaşımın önemine dikkat çekerek, yeni enerji düzeni siyasetini neopolitik olarak kavramsallaştırmaktadır. Hemen ardından gelen bölüm, Türkiye için arz güvenliği ve kaynak çeşitliliği hususlarını neopolitik çerçevede fırsat ve tehditlere atıfla değerlendirmektedir. Sırasıyla petrol ve gaz, biyoyakıtlar ve nükleer enerjinin Türkiye nezdindeki neopolitik anlamı, güvenlik ve kalkınma hususlarına atıfla ortaya konmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Enerji ve Yakıtlar Fizik, Nükleer Nükleer Bilim ve Teknolojisi Uluslararası İlişkiler

Neopolitics (New Energy Order Politics) of Fossil, Renewable and Nuclear Fuels: Turkey’s Position and Alternative Futures

Öz:

This paper analyzes Turkey’s energy supply security and resource diversity with regard to consumption patterns, price fluctuations and environmental pressures as their significance is increasing constantly in parallel with the rising demand. The paper introduces consumption trends, expectations on oil prices and the environmental criteria affecting energy sector first at global scale. It then elaborates Turkey’s position by indicating similarities and dissimilarities on its energy consumption patterns with regard to the average of OECD countries, indicates the economic burden of price fluctuations in different cases and discusses its interaction with environmental criteria such as Kyoto. This chapter is followed by a product centered analysis mainly on oil, natural gas, bio-energy and nuclear which aims at mapping Turkey’s futures within the new energy order (N.E.O.) characterized by actor (state and non-state), resource and supply diversification. Interaction between hydrocarbon countries on the one hand, energy demanding countries on the other, is elaborated with regard to rising pressure upon supply and demand sides. The study conceptualizes neopolitics to define a comprehensive strategy in this picture leading to a new power configuration based on energy. The paper finally elaborates Turkey’s initiatives and capabilities in terms of oil and gas transit, bio-fuel production and nuclear energy to indicate the link between neopolitics, security and development.

Anahtar Kelime:

Konular: Enerji ve Yakıtlar Fizik, Nükleer Nükleer Bilim ve Teknolojisi Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

AA, “Nükleer ihalesine tek teklif geldi,” Radikal, 24 Eylül 2008, http://www.radikal.com.tr/ Default.aspx?aType=Detay&ArticleID=900217&Date=24.09.2008&CategoryID=77, (Erişim Tarihi 26 Eylül 2008).
Albiyobir, http://www.albiyobir.org.tr/index.htm, (Erişim Tarihi 23 Eylül 2008).
Altunsoy, İsmail, “BOTAŞ, 15 milyar dolarlık doğalgaz pazarından çekilmeyecek,” Zaman, 23 Eylül 2008, http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=741499, (Erişim Tarihi 26 Eylül 2008).
Aydemir, Bülent, “Başbakan Türkmenistan’ı Nabucco’da Ortaklığa Çağırdı,” Sabah, 30 Nisan 2008, s. 13.
Aydın, Murat Zekeriya, “Türkiye’nin Enerji Politikası,” Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Çalışma Dosyası, Ankara, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2007.
Bilgin, Mert, “Energy Supply Security Problems and Alternative Solutions,” Working Paper, Turkey’s Strategic Vision in 2023 Project, Istanbul, TASAM, 17 September 2008.
Bilgin, Mert, Avrupa Birliği’nin Enerji Tedarik Güvenliğinde Türkiye’nin Transit Önemi, TOBB ETU Sunum, Ankara, TOBB ETU, 26 Eylül 2007.
Bilgin, Mert, “New Prospects in the Political Economy of Inner-Caspian Hydrocarbons and Western Energy Corridor through Turkey,” Energy Policy, Cilt 35, Sayı 12, 2007, s. 6387-6390.
Bilgin, Mert, “The Emerging Caspian Energy Regime and Turkey’s New Role,” The Turkish Yearbook of International Relations 2003, Cilt 34, 2004, s. 1-22.
BOTAŞ, Doğal Gaz Anlaşmaları, http://www.botas.gov.tr/dogalgaz/dg_alim_ant.asp, (Erişim Tarihi 10 Temmuz 2008).
BP, Statistical Review of World Energy 2008, Haziran 2008 http://www.bp.com/productlanding. do?categoryId=6929&contentId=7044622, (Erişim Tarihi 27 Temmuz 2008).
Brahic, Catherine, “Carbon emissions rising faster than ever,” New Scientist, 10 Kasım 2006, http://www.newscientist.com/article/dn10507-carbon-emissions-rising-faster-than-ever.html, (Erişim Tarihi 10 Temmuz 2008).
“Brezilya Biyo-etanolü Keşfetti Petrol Açığı Sıfıra Yaklaştı,” Otomarket, 22 Nisan 2008, s. 3.
Chlapowski, Jan Anthony, “Meeting the Challenges of Contemporary Energy Crises,” Journal of Futures Studies, Cilt 12, No 3, 2008, s. 131-140.
Dannreuther, Roland, International Security, Cambridge, Polity Press, 2007.
EIA, International Energy Outlook 2008, Report DOE/EIA-0484(2008), Haziran 2008, http://www.eia.doe.gov/oiaf/ieo/highlights.html, (Erişim Tarihi 17 Temmuz 2008).
EIA, Annual Energy Outlook 2008, DOE/EIA 0383(2008), Haziran 2008, http://www.eia.doe.gov/ oiaf/aeo/pdf/0383(2008).pdf, (Erişim Tarihi 23 Eylül 2008).
Engardio, Pete, Chindia: How China and India are Revolutionizing Global Business, New York, McGraw-Hill, 2007.
European Environment Agency, Turkey Country Profile: Greenhouse Gas Emission Trends and Projections in Europe 2007, Kopenhag, European Environment Agency Report, 2007, http://reports. eea.europa.eu/eea_report_2007_5/en/Turkey.pdf, (Erişim Tarihi 15 Temmuz 2007).
Fuerth, Leon, “Turkey: Nuclear Choices amongst Dangerous Neighbors,” Kurt M. Campbell, Robert J.
Einhorn ve Mitchell Reiss (Der.) The Nuclear Tipping Point: Why States Reconsider Their Nuclear Choices, Washington DC, Brookings Institution Press, 2004, s. 145-174.
Grace, John D., Russian Oil Supply: Performance and Prospects, Oxford, Oxford Institute for Energy Studies Publications, 2005.
Hamilton, Clive ve Turton, Hal “Determinants of Emissions Growth in OECD Countries,” Energy Policy, Cilt 30, No 1, 2002, s. 63-71.
Hutton, John, “Britain to build world’s biggest biomass plant,” Space Daily, 21 Kasım 2007, http://www. spacedaily.com/report /Britain_to_build_worlds_biggest_biomass_plant_999.htm, (Erişim Tarihi 28 Temmuz 2008).
IEA, Analysis of the Impact of High Oil Prices on the Global Economy, Mayıs 2004, www.iea.org/ Textbase/Papers/2004/High_Oil_Prices.pdf, (Erişim Tarihi 23 Eylül 2008).
IEA, Medium-Term Oil Market Report 2008, Paris, OECD Publications, 2008, s. 10-18.
Jones, Aubrey, Britain’s Economy, Cambridge, Cambridge University Press, 1985.
Kegley, Charles W. ve Wittkopf, Eugene R., World Politics, Belmont, Thomson Wadsworth, 2006.
Konuklar, Murat, TBB Makro Ekonomi Alt Çalışma Grubu Türkiye Ekonomisi Raporu, Tekstil Bankası, 26 Ocak 2007.
Koramaz, Emin, “Türkiye’nin Doğalgaz Temin ve Tüketim Politikalarının Değerlendirilmesi,” TMMOB Makine Mühendisleri Odası Raporu, Ankara, TMMOB Makine Mühendisleri Odası, Haziran, 2008.
Noreng, Oystein, Crude Power, London, I.B. Tauris, 2006.
“Nükleer Güç Santrallarının Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışına İlişkin Kanun Kapsamında Yapılacak Yarışma ve Sözleşmeye İlişkin Usul ve Esaslar ile Teşvikler Hakkında Yönetmelik”, Resmi Gazete, 19 Mart 2008, Sayı 26821, http://www.epdk.gov.tr/mevzuat/diger/NukleerYonetmelik/ NukleerYonetmelik.doc, (Erişim Tarihi 30 Temmuz 2007).
Nwafor, O. M. I., “Emission characteristics of diesel engine running on vegetable oil with elevated fuelinlet temperature,” Biomass and Bioenergy, Cilt 27, No 5, 2004, s. 507-511.
Odell, Peter R., Why Carbon Fuels Will Dominate The 21st Centurys Global Energy Economy,Brentwood, Multi-Science Publishing Co., 2004.
OECD Nuclear Energy Agency, Nuclear Energy Today, Paris, OECD Publishing, 2003.
Oliveira, Luciano Basto; Araujo, Maria Silvia Muylaert de; Rosa, Luiz Pinguelli; Barata, Martha and Rovere, Emílio Lebre La, “Analysis of the sustainability of using wastes in the Brazilian power industry,” Renewable and Sustainable Energy Reviews, Cilt 12, No 3, 2008, s. 883-890.
Oliveira Matias, João Carlos de ve Devezas, Tessaleno Campos, “Consumption Dynamics of Primary-Energy Sources: The Century of Alternative Energies,” Applied Energy, Cilt 84, No 7-8, 2007, s. 763-770.
Özemre, Ahmet Yüksek, “Yeni Nükleer Enerji Kanunu Türkiye’yi Nereye Götürür,” Stratejik Analiz, Ocak 2008, s. 26-38.
Özemre, Ahmed Yüksel Ah Şu Atomdan Neler Çektim!.., İstanbul, Pınar Yayınları, 2002.
Özemre, Ahmet Yüksek; Bayülken Ahmet ve Gençay, Şarman, 50 Soruda Türkiye’nin Nükleer Enerji Sorunu, İstanbul, 2000, http://ozemre.com/files/50sorudaturkiyeninnukleerenerjisorunu.pdf, (Erişim Tarihi 27 Temmuz 2007).
PetDer, Dağıtım Şirketleri 2007 Yılı Akaryakıt Satışları, http://www.petder.org.tr/Yayinlar/ liquid_fuel_2007.asp, (Erişim Tarihi 4 AŞustos 2008).
Peters, Jörg ve Thielmann, Sascha, “Promoting biofuels: Implications for developing countries,” Energy Policy, Cilt 36, No, 4, 2008, s. 1538-1544.
Pickles, John; Nikolova, Mariana; Staddon, Caedmon; Velev, Stefan; Mateeva, Zoya ve Popov, Anton, “Bulgaria”, Francis W. Carter, David Turnock (Der.) Environmental Problems of East Central Europe, Londra, Routledge, 2002, s. 305-329.
Pyuskulyan, K.; Atoyan, V.; Arakelyan, V. ve Saghatelyan, A., “The Net Effect of the Armenian Nuclear Power Plant on the Environment and Population Compared to the Background from Global Radioactive Fallout,” Brit Salbu, Lindis Skipperud (Der.), Nuclear Risk in Central Asia, Dordrecht, Springer, 2008, s. 125-132.
Steed, Roger G., Nuclear Power: In Canada and Beyond, Renfrew, General Store Publishing House, 2002.
Stein, Karen “Food vs Biofuel,” Journal of the American Dietetic Association, Cilt 107, No 11, Kasım 2007, s. 1870-1878.
Strauss, Delphine, “Turkey’s nuclear tender falls flat”, Financial Times, 25 Eylül 2008, http://www. ft.com/cms/s/0/919ae02c-8a8a-11dd-a76a-0000779fd18c.html, (Erişim Tarihi 26 Eylül 2008).
Suphi, Can, “BTC’den 20 Milyar Dolarlık Petrol Aktı Bize 1,5 Milyar Dolar Kaldı,” Hürriyet, 2 Nisan 2008, s. 11.
Tat Tan, Kok; Lee, Keat Teong ve Mohamed, Abdul Rahman, “Role of energy policy in renewable energy accomplishment: The case of second-generation bioethanol,” Energy Policy, Cilt 36, No 9, 2008, s. 3360-3365.
Tezcan, Semih, Akkuyu Nuclear Power Plant, Mersin, Turkey: Geotechnical Investigations, Istanbul, Earthquake Engineering Research Center, BoŞaziçi University, 1979.
Tezel, Özhan, “Mısır Depoya Girdi Tarımda Zammın Sorumlusu Oto Oldu,” Otomarket, 22 Nisan 2008, s. 3.
Torney, François; Moeller, Lorena; Scarpa, Andréa ve Wang, Kan, “Genetic engineering approaches to improve bioethanol production from maize,” Current Opinion in Biotechnology, Cilt 18, No 3, 2007, s. 193-199.
TÜREB, Neden Rüzgar Enerjisi, Ankara, EİE İdaresi Genel Müdürlüğü, 2008. http://www.ruzgarenerjisi birligi.org.tr/yayinlar/brosur/Neden-Ruzgar-Enerjisi-Tureb.pdf, (Erişim Tarihi 24 Temmuz 2007).
van der Laak, W.W.M.; Raven, R.P.J.M.; Verbong, G.P.J., “Strategic niche management for biofuels: Analysing past experiments for developing new biofuel policies,” Energy Policy, Cilt 35, No 6, 2007,s. 3213-3225.
World Nuclear Association, Emerging Nuclear Energy Countries, Ağustos 2008, http://www.worldnuclear.org/info/inf102.html, (Erişim Tarihi 12 AŞustos 2008).
Yarman, Tolga, Nuclear Energy Decision-making for Turkey, Istanbul, Institute for Nuclear Energy,Technical University of Istanbul, 1982.

APA	BİLGİN M (2009). Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. , 57 - 88.
Chicago	BİLGİN Mert Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. (2009): 57 - 88.
MLA	BİLGİN Mert Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. , 2009, ss.57 - 88.
AMA	BİLGİN M Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. . 2009; 57 - 88.
Vancouver	BİLGİN M Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. . 2009; 57 - 88.
IEEE	BİLGİN M "Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri." , ss.57 - 88, 2009.
ISNAD	BİLGİN, Mert. "Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri". (2009), 57-88.

APA	BİLGİN M (2009). Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. Uluslararası İlişkiler, 5(20), 57 - 88.
Chicago	BİLGİN Mert Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. Uluslararası İlişkiler 5, no.20 (2009): 57 - 88.
MLA	BİLGİN Mert Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. Uluslararası İlişkiler, vol.5, no.20, 2009, ss.57 - 88.
AMA	BİLGİN M Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. Uluslararası İlişkiler. 2009; 5(20): 57 - 88.
Vancouver	BİLGİN M Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri. Uluslararası İlişkiler. 2009; 5(20): 57 - 88.
IEEE	BİLGİN M "Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri." Uluslararası İlişkiler, 5, ss.57 - 88, 2009.
ISNAD	BİLGİN, Mert. "Fosil, Yenilenebilir ve Nükleer Yakıtların Neopolitik Anlamı–Türkiye’nin Durumu ve Gelecek Alternatifleri". Uluslararası İlişkiler 5/20 (2009), 57-88.