TY - JOUR TI - Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomonological Approach AB - Problem Durumu:Değer eğitimi konusuna duyulan ilgi ve ihtiyaç gittikçe artmaktadır. Eğitim danısmanları ve eğitimciler bugünün çocuklarını topluma daha yararlı hale getirmek için büyük bir uğras içine girmislerdir. Özellikle son zamanlarda okullarda yasanan siddet olayları uzmanların dikkatinin bu noktaya yönlenmesine neden olmustur. Yasanan bu problemler arastırmacıların aklına doğrudan su soruyu getirmektedir: “Çocuklara değer eğitimi gerektiği gibi verilmekte midir?”. Bütün bu tartısmaları ilköğretim ve lise düzeyindeki değer eğitimi kavramıyla iliskilendirilmesi gerektiği savunulmaktadır. Yani topluma iyi vatandas yetistirme üzerine odaklanan değerlerin (dürüstlük, saygı, hosgörü, sorumluluk, yardımseverlik, ahlaki değerler vb.) kazandırılmasında okulların daha etkili rol oynaması gerektiği belirtilmektedir. Eğitim sürecinde çocuklara bu değerleri kazandıracak okullardaki en önemli unsurlardan biri olarak da öğretmenler gösterilebilir. Yapılan arastırmalar da öğretmenlerin değerlerin öğretimindeki etkin rolünü önemle ortaya koymaktadır. Öğretmenlerin, okul ortamında ve dısında değerleri doğru yansıtan örnek model olmaları, ahlaki sınıf ortamları olusturmaları, değisik stratejiler kullanarak formal olarak sınıf içinde, informal olarak da sınıf dısında değerlerin kazandırılmasına iliskin çocuklara çesitli uygulamalar yaptırmaları gerektiği önemle vurgulanmaktadır. Doğal olarak değer eğitimi konusunda yeterli donanıma sahip öğretmenlerin yetistirecekleri bireyler de demokratik yurttaslık becerilerini kazanarak, içinde bulundukları topluma gerekli katkıları sağlayacaklardır. Dolayısıyla öğretmenlerin çocuklara temel değerlerin kazandırılması sürecine iliskin görüs ve deneyimleri önem arz emektedir. Arastırmanın Amacı: Yapılan bu arastırma ile toplumun sahip olduğu temel değerlerin, kendini ayakta tutan bireylere aktarılmasını sağlayan en önemli unsurlardan biri olan sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimi iliskin görüsleri alınarak, değerlerin kazandırılması sürecine yönelik düsünceleri ve deneyimleri betimlenmeye çalısılmıstır. Arastırmanın Yöntemi: Arastırmanın ifade edilen problemi ve genel amacı doğrultusunda bu çalısmada nitel arastırma paradigması kullanılmıstır. Bu arastırma, ilköğretimde görev yapan sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine iliskin görüs ve deneyimlerini belirlemeye yönelik bir çalısma olduğundan fenomenolojik bir durum çalısmasıdır. Bu çalısma 2007-2008 öğretim yılının ikinci döneminde Kırsehir ili merkeze bağlı orta sosyoekonomik düzeydeki üç devlet ilköğretim okulunda yürütülmüstür. Yürütülen arastırmada birden fazla örneklem metodu kullanılmıstır. Öncelikle kolay ulasılabilir örneklem metodundan faydalanılmıs ve görev yaptığım üniversiteye en yakın üç okulda çalısılmıstır. Đkinci olarak benzesik örnekleme metodu kullanılmıs, seçilen okulların sosyo-ekonomik açıdan orta düzeyde olmasına dikkat edilmistir. Buradaki amaç, küçük, benzesik, bir örneklem olusturma yoluyla belirgin bir alt-grubu tanımlamaktır. Aynı zamanda ölçüt örnekleme tekniği de arastırmaya dahil edilmis, katılımcı adaylarının en az 10 yıllık sınıf öğretmenliği tecrübesi ve farklı sınıf düzeylerini (1., 2., 3., 4. ve 5. sınıflar) okutan sınıf öğretmenlerinin olmasına dikkat edilmistir. Bu kosulları sağlayan toplam 20 sınıf öğretmeni ile toplam üç oturum halinde odak grup görüsmeler gerçeklestirilmistir. Arastırmanın verileri odak grup görüsmeleri yoluyla toplanmıstır. Odak grup görüsmelerinde literatüre dayalı hazırlanmıs yarı yapılandırılmıs görüsme formu kullanılmıstır. Verilerin analizinde içerik analizi yaklasımından ve NVivo2.0 programından yararlanılmıstır. Bulgular:Bu bölümde odak grup görüsme verilerinin analizinden elde edilen bulgulara yer verilmistir. Görüsmelerin analizinden elde edilen bulgular, “kategorilere (temalara) göre veri gösterimi yaklasımı” izlenerek sunulmustur. Öğretmenlerin değerler eğitimi sürecine iliskin görüsleri üç kategori altında toplanmıstır. Bunlar, değerlere yüklenen anlamlar kategorisi; öğretmenlerin değerleri nasıl algıladıkları ve değer kavramının kendileri için ne ifade ettiğidir. Değerler eğitimi süreci kategorisi; öğretmenlerin değerlerin niçin öğretilmesi gerektiği, değerlerin nerede, ne zaman ve kimler tarafından öğretilmesinin uygun olduğu, öğretmenlerin değerleri çocuklara nasıl kazandırdığını açıklamaktadır. Değerler eğitimi ve yasanan problemler kategorisi ise öğretmenlerin değerler eğitimi sürecinde yasadıkları problemleri ifade etmektedir. Sonuçlar:Bu çalısmanın amacı sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine iliskin görüs ve deneyimlerini derinlemesine incelemek ve ortaya koymak olduğundan, arastırmada uygun veri toplama tekniği olarak odak grup görüsmeleri kullanılmıstır. Odak grup görüsmelerinin en önemli özelliklerinden biri de görüsmeyi gerçeklestiren arastırmacının grup üyeleri arasındaki tartısma ortamını kolaylastırmaya çalısmasıdır. Bu arastırmada ilk odak grup görüsmesi arastırmacının deneyimsizliğinden dolayı arastırmanın amacı hakkında daha az bilgi vermesine rağmen diğer odak grup görüsmeleri istenilen amaca ulasmıstır. Odak grup görüsmelerinin amacı elde edilen bulgular doğrultusunda genellemelere ulasmak değil arastırmanın amacı doğrultusunda gizli kalmıs çok önemli gerçekleri ortaya koymaktır. Bu çalısmada da bu ilkeye bağlı kalınmaya çalısılmıstır. Öğretmenlerin çocuklara kazandırılması gereken temel değerler arasında “vatanseverlik” değerini ön plana çıkardıkları, değerleri; inanç, tutum, erdemli olma, karakter, etik, estetik, ahlak gibi farklı kavramlarla açıklamaya çalıstıkları, değerler eğitiminin ailede baslaması ve bu süreçte ailenin daha etkin bir rol üstlenmesi daha sonra çocukların okula baslaması ile bu görevi okulun üstlenmesi gerektiğini ifade ettikleri, değerleri çocuklara kazandırmak için hem sınıf içinde hem de sınıf dısında farklı etkinlikler düzenledikleri ve son olarak da değerler eğitimi sürecinde özellikle ailenin ve çevrenin yetersizliğinden kaynaklanan birçok problemlerle karsılastıkları seklinde görüs belirtt AU - YILDIRIM, Kasım PY - 2009 JO - Eurasian Journal of Educational Research VL - 0 IS - 35 SN - 1302-597X SP - 165 EP - 184 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/90559 ER -