BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ

Ozen, Sukru; Yeloğlu, Hakkı Okan

BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ

Şükrü ÖZEN, (Başkent Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

Hakkı Okan YELOĞLU (Başkent Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

Yönetim Araştırmaları Dergisi

4 0

Yıl: 2006 Cilt: 6 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 45 - 84 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ

Öz:

Bu çalışmada, yönetim modası ve örgüt kimliği yazınlarından yararlanarak, bir örgüt formuna verilen adın eşanlı kurumsallaşması ve çözülmesi sürecini açıklayan bir model önerilmektedir. Model, Türkiye’deki ‘holding’ adının bir örgüt kimliği olarak meşruiyetinin inşası ve çözülmesi süreci incelenerek sınanmaktadır. Araştırma sonuçları, ‘holding’ kimliğinin, nitelediği holding formunun örgütsel alanın merkezindeki görece saygın örgütlerden kenardaki örgütlere yayıldıkça kurumsallaştığını, ancak diğer yandan da, kenardaki örgütlerden farklılaştırmaya çalışan merkezdeki örgütlerin kimliklerini ‘holding’ dışındaki adlarla nitelemeleri sonucunda çözülmeye başladığını göstermektedir. Araştırma, bir örgütsel formu niteleyen kimliğin, o formun teknik verimliliğini zayıflatacak herhangi bir dışsal krize, kurumsal girişimciye veya çatışan kurumsal mantıklara gerek kalmaksızın, bir yandan kurumsallaşırken, diğer yandan çözülebileceğini ileri sürmektedir.

Anahtar Kelime: örgütsel kültür kurumsallaşma

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abrahamson, E. 1991. Managerial fads and fashions: The diffusion and rejection of innovations. The Academy of Management Review, 16(3): 586-612.
Abrahamson, E. 1996. Management fashion. Academy of Management Review, 21(1): 254-285.
Abrahamson, E. ve Fombrun, C. J. 1994. Macrocultures: Determinants and consequences. Academy of Management Review, 19(4): 728-755.
Alkan, H. 1998. Türkiye’de işadamı örgütleri ve devlet. Birikim, 114: 43-62.
Alvarez, J. L. 1998. The sociological tradition and the spread and institutionalization of knowledge for action. J. L. Alvarez (Der.), Diffusion and consumption of business knowledge: 13-57. London: Macmillan Press.
Amsden, A. H. 1989. Asia's next giant: South Korea and late industrialization. New York: Oxford University Press.
Amsden, A. H. ve Hiking, T. 1994. Project execution cpability, Organizational Know-how and Conglomerate Corporate Growth in Late Industrialization” Industrial and Corporate Change. 3 (1): 111-148.
Arıkan, V. 1974. Bağlı şirketlerde değerleme problemleri. Holding şirketlerde muhasebe, denetim ve vergi problemleri: 25-39, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları No:1954:.
Armour, O. ve Teece, J. D. 1978. Organization structure and economic performance: a test of the multidivisional hypothesis. Bell Journal of Economics, 9:106–122.
Barley, S. R. ve Tolbert, P. S. 1997 Institutionalization and structuration: Studying the links between action and institution. Organization Studies,18 (1): 93-117.
Berkman, Ü. 1987. Amme İdaresi Dergisi’nde yayınlanan makaleler ve Türk yönetim bilimi. Amme İdaresi Dergisi, 20: 19-42.
Buğra A., ve Üsdiken, B. 1995. Societal variations in state dependent organizational formas. The South Korean chaebol and Turkish holding company. EMOT (European Management and Organization in Transition) çalıştayında sunulan bildiri. Helsinki, Finlandiya, 20-23 Nisan.
Buğra, A. 1990. The Turkish holding company as a social institution. Journal of Economics and Administrative Sciences, 4 (1): 35-51.
Buğra, A. 1994. State and business in Turkey. Albany: State University of New York Press (Çeviri: Devlet ve İşadamları. İstanbul: İletişim Yayınları).
Buğra, A. 1998. Class, culture, and state: An analysis of interest representation by two Turkish business associations. International Journal of Middle East Studies, 30 (4): 521-540.
Chandler, A. D. 1962. Strategy and structure. Chapters in the history of the American industrial enterprise. Cambridge: MIT Press.
Clemens, E. S. ve Cook, M. J. 1999. Politics and institutionalism: Explaining durability and change. Annual Review of Sociology, 25:441-66
Czarniawska, B. ve Joerges, B. 1996. Travels of ideas. B. Czarniawska ve G. Sevón (Der.), Translating organizational Change: 13-48, Berlin: Walter de Gruyter.
Czarniawska, B. ve Wolff, R. 1998. Constructing new identities in established organization fields: Young universities in old Europe. International Studies of Management & Organization, 28(3): 32-56.
Czarniawska, B., ve Wolff, R. 1998. Constructing new identities in established organization fields: Young universities in old Europa. International Sudies of Management and Organization, 28: 32-56.
Czarniawska-Joerges, B. 1994. Narratives of individual and organizational identities. S. Deetz (Der) Communication yearbook, cilt 17: 193-221. Thousand Oaks, Ca: Sage.
Çokgezen, M. 2000. New fragmentations and new cooperations in the Turkish bourgeoisie. Government and Policy, 18: 525-544.
Demirağ, İ. ve Serter, M. 2003. Ownership patterns and control in Turkish listed companies. Corporate Governance, 11 (1): 40-51.
DiMaggio, P. J. 1988. Interest and agency in institutional theory. Institutional patterns and organizations. L. G. Zucker (Der.), 3-22. Cambridge, Mass.: Ballinger.
DiMaggio, P. J. ve Powell, W. W. 1991. Iron cage revisited: Institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields. W. W. Powell ve P. J. DiMaggio (Der.), The new institutionalism in organizational analysis: 63-82. Chicago: University of Chicago Press.
Donaldson, Lex. 1995. American anti-management theories of organizations: a critique of paradigm proliferation. Cambridge: Cambridge University Press.
Dutton, J. E. ve Dukerich, J. M. 1991. Keeping an eye on the mirror: The role of image and identity in organizational adaptation. Academy of Management Journal, 34: 517–554.
Eisenstadt, S. N. 1978. Revolution and the Transformation of Societies: A Comparative Study of Civilizations. New York: Free Press.
Erçek, M. 2004. Çeviri, aktör ağları ve eksik/öncül kurumsallaşma: Türkiye’deki mesleki personel/insan kaynakları söyleminin yeniden kurgulanması, 1960-1999. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4 (2): 51-128.
Fligstein, N. 1985 The spread of the multidivisional form among large firms 1919-1979. American Sociological Review. 52:44-58.
Frenkel, M. 2005. The politics of translation: How state-level political relations affect the cross national travel of management ideas. Organization, 12: 275 -301.
Friedland, R., ve Alford. R. R. 1991. Bringing society back in: Symbols, practices, and institutional contradictions. The new institutionalism in organizational analysis: 232-266. Walter W. Powell ve Paul J. DiMaggio (Der.), Chicago: University of Chicago Press.
Glynn, M. A.ve Abzug, R. A. 2002. Institutionalizing identity: Symbolic isomorphism and organizational names. Academy of Management Journal, 45: 267-280.
Gökşen, N. S. ve Üsdiken, B. 2001. Uniformity and diversity in Turkish business groups: Effects of scale and time of founding. British Journal of Management, 12(4): 325-340.
Granovetter, M. 1994. Business groups. N. J. Smelser ve R. Swedberg (Der) The handbook of economic sociology: 453-475. Princeton, N. J.: Princeton University Press.
Greenwood, R. ve Hinings, C. R. 1996. Understanding radical organizational change: Bringing together the old and new institutionalism. Academy of Management Review, 21 (4): 1022-1054.
Greenwood, R., Suddaby, R. ve Hinings, C. R. 2002. Theorizing change: The role of professional associations in the transformation of institutionalized fields. Academy of Management Journal, 45(1): 58-80.
Guillén, M. F. 2000. Business groups in emerging economies: A resource-based view. Academy of Management Journal, 43 (3): 362-380
Hayes, R. H.ve Abernathy, W. J. 1980. Managing our way to economic decline. Harvard Business Review, 58: 67-77.
Jepperson, L. R.1991. Institutions, Institutional Effects, and Institutionalism. W. W. Powell ve P. J. DiMaggio (Der.), The new institutionalism in organizational analysis: 143-163, Chicago: University of Chicago Press,.
Jepperson, R.L. ve J.W.Meyer 1991, The public order and the construction of formal organizations. W.W. Powell ve P.J. DiMaggio (Der.), The New Institutionalism in Organizational Analysis: 204-231, Chicago: University of Chicago Pres.
Jick, T. D. 1979. Mixing qualitative and quantitative methods: Triangulation in action. Administrative Science Quarterly, 24(4): 602-611.
Khan, F. R., Munir, K. A. ve Willmott, Hugh. 2007. A dark side of ınstitutional entrepreneurship: Soccer balls, child labour and postcolonial impoverishment Organization Studies, 28 (7): 1055-1077.
Khanna, T., ve Palepu, K. 2000. The future of business groups in emerging markets: Long run evidence from Chile. Academy of Management Journal, 43: 268-285.
Kim, H., Hoskisson, R. E., Tihanyi, L., ve Hong, J. 2004. The evalution and the restructuring of diversified business groups in emerging markets: The lessons from chaebols in Korea. Asia Pacific Journal of Management. 21: 25-48
Koç, V. 1983. Hayat Hikayem, İstanbul: Çeltüt Matbaacılık.
Koç, V. 1987. Hatıralarım, görüşlerim, öğütlerim. İstanbul: Vehbi Koç Vakfı Yayınları, No. 53.
Lawrence, T.B., Hardy, C., ve Phillips, N. 2002. Institutional effects of interorganizational collaboration: The emergence of proto-institutions. Academy of Management Journal. 45: 281-290.
Leblebici, Huseyin, Gerald R. Salancik, Anne Copay, ve Tom King. 1991. Institutional change and the transformation of interorganizational fields: An organizational history of the U.S. radio broadcasting industry. Administrative Science Quarterly, 36: 333-363.
Lee, A. S. 1991. Integrating positivist and interpretive approaches to organizational research. Organization Science, 2 (4): 342-365.
Leff, N. H. 1978. Industrial organization and entreprenurship in the developing countries: The economic groups. Economic Development and Cultural Change, 26: 661-675.
Mardin, Ş. 1973. Center-periphery relations: A key to Turkish politics. Daedalus, Winter: 169-190.
Mayer, M. C. J. ve Whittington, R. 1999. Strategy, structure and ‘systemness’: National institutions and corporate change in France, Germany and UK, 1950-1993. Organization Studies, 20 (6): 933-959.
Mayer, M. ve Whittington, R. 2004. Economics, politics and nations: Resistence to the multidivisional form in France, Germany and the United Kingdom, 1983-1993. Journal of Management Studies, 41 (7): 1057-1082.
Meyer, J., ve Rowan, B. 1977. Institutionalized organizations: Formal structure as myth and ceremony. American Journal of Sociology, 83: 340-363.
Morris, T. ve Lancaster, Z. 2006. Translating management ideas. Organization Studies, 27(2): 207-233
Oğuz, F. 2007. Örgüt iktisadı: Ekonomi, hukuk ve örgüt ilişkileri. A. S. Sargut ve Ş. Özen (Der) Örgüt Kuramları: 193-235, Ankara: İmge.
Oh, I. and Varçın, R. 2002. The mafioso state: State-led market bypassing in South Korea and Turkey. Third World Quarterly, 23 (4): 711-723.
Oliver, C. 1991. Strategic responses to institutional processes. Academy of Management Review, 16 (1): 145-179.
Oliver, O. 1992. The antecedents of deinstitutionalization. Organization Studies, 13 (4): 563-588.
Orrú, M., Biggart N. W. ve Hamilton G. 1997. The economic organization of East Asian capitalism. Thousand Oaks: Sage Publications.
Özen, Ş. 2002. Toplam kalite yönetiminin Türkiye’de yeniden kurgulanması: Koşulbağımlı türdeşleşme tezinin bir testi. Amme İdaresi Dergisi, 35 (1): 105-142.
Özen, Ş. 2007. Yeni kurumsal kuram: Örgütleri çözümlemede yeni ufuklar ve yeni sorunlar. A. S. Sargut ve Ş. Özen (Der.), Örgüt Kuramları: 237-331. Ankara: İmge.
Özen, Ş. ve Berkman, Ümit. 2007. Cross-national reconstruction of managerial practices: TQM in Turkey. Organization Studies, 28 (6): 825-851.
Özen, Ş, ve Kalemci, A. 2006. Örgüt adlarının kurumsal analizi: Ankara’daki eczane adları üzerine bir inceleme. 14. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 25-27 Mayıs 2006, Erzurum, 361-368.
Özen, Ş. ve Küskü, F. (incelemede). Corporate environmental citizenship variation in developing countries: An institutional framework.
Palmer, D. A., Jennings, D. P. ve Zhou, X. 1993. Late adoption of the multidivisional form by large US corporations: Institutional, political, and economic accounts. Administrative Science Quarterly, 38: 100-132.
Pekiner, K. 1974. Ana şirkette konsolide bilanço ve kar-zarar problemleri. Holding şirketlerde muhasebe, denetim ve vergi problemleri: 9-23, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları No:1954.
Ryan, Gery W., ve Russell, H. Bernard. 2000. Data management and analysis methods. N. K. Denzin and Y. S. Lincoln (Der.), Handbook of qualitative research: 769-802. Thousand Oaks: Sage.
Sabancı, S. 1985. İşte Hayatım, İstanbul: Aksoy Matbaacılık.
Sargut, A. S. 1999. Institutionalization process in collectivist cultures: A cross-cultural approach. Utrecht Business Review. 1 (1): 75-87.
Scott, W. R. 1987. The adolescence of institutional theory. Administrative Science Quarterly, 32: 493–511.
Scott, W. R. 1995. Institutions and organizations. Thousand Oaks: Sage.
Scott, W. R. ve Meyer, J. W. (Der.). 1994. Institutional environment and organizations. London: Sage.
Seo, M-G. ve Creed, W. E. D. 2002. Institutional contradictions, praxis, and institutional change: A dialectical perspective. Academy of Management Review, 27 (2): 222-247.
Shils, E. 1961. Centre and periphery. The logic of personal knowledge: Essays presented to Michael Polanyi on his seventieth birthday: 117-130, Glencoe: Free Press.
Simmel, G. 2003 (1957). Modern kültürde çatışma. (Çev. Elçin Gen, Nazile Kalaycı, Tanıl Bora). İstanbul: İletişim yayınları.
Suchman, M. C. 1995. Managing legitimacy: Strategic and institutional approaches. Academy of Management Journal, 20(3): 571-610.
Tenker, N. 1979. Türkiye’de holdingler ve vergi muhasebesi açısından incelenmesi. Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, Yayın no:128.
Tolbert, P. S., ve Zucker, L. G. 1983. Institutional sources of change in the formal structure of organizations: The diffusion of civil service reform 1880-1935. Administrative Science Quarterly, 28:22-39.
Üsdiken, B. ve Erden, Z. 2001. Örnek alma, mecbur tutulma ve geçmişe bağımlılık: Türkiye’deki yönetim yazınında değişim. Amme İdaresi Dergisi, 34 (4): 1-31.
Üsdiken, B. ve Pasadeos, Y. 1993. Türkiye'de örgütler ve yönetim yazını. Amme İdaresi Dergisi, 26 (2): 73-93.
Üsdiken, B., Selekler, N. ve Çetin, D. 1998. Türkiye'de yönetim yazınına egemen anlayışın oluşumu: Sevk ve İdare Dergisi üzerine bir inceleme. Amme İdaresi Dergisi, 31 (1): 57-88.
Van Hulle, C. 1998. On the nature of European holding groups. International Review of Law and Economics. 18: 255-277.
Westphal, J. D., Gulati, R. ve Shortell, S. M. 1997. Customization or conformity? An institutional and network perspective on the content and consequences of TQM adoption. Administrative Science Quarterly, 42:366-394.
Whetten, D. A. ve Mackey, A. 2002. A social actor conception of organizational identity and its implications for the study of organizational reputation. Business and Society, 41(4): 393.
Williamson, O. E. 1975. Markets and hierarchies, analysis and antitrust Implications: A study in the economics of internal organization. New York NY: Free Press.
Yıldırım, Ö. ve Üsdiken, B. 2005. Boards of directors in firms within family business groups: Evidence from Turkish ‘Holding’ companies. 21. EGOS Kollokyumu, Berlin, 30 Haziran-2 Temmuz 2005.
Yurtoglu, B. 2003. Corporate governance and implications for minority shareholders in Turkey. Corporate Ownership & Control, 1(1):72-86.
Yurtoğlu, B. 2000. Ownership, control and performance of Turkish listed firms. Emprica, 27: 193-222.
Zeitz, G., Vikas, M. ve Brian M. A. 1999. Distinguishing adoption and entrenchment of management practices: A framework for analysis. Organization Studies, 20(5): 741-776.
Zucker, L. G. 1977. The Role of institutionalization in cultural persistance. American Sociological Review, 42: 726-43.
Zucker, L.G. (Der.) 1988. Institutional patterns and organizations. Cambridge: Ballinger.

APA	Ozen S, Yeloğlu H (2006). BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ. , 45 - 84.
Chicago	Ozen Sukru,Yeloğlu Hakkı Okan BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ. (2006): 45 - 84.
MLA	Ozen Sukru,Yeloğlu Hakkı Okan BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ. , 2006, ss.45 - 84.
AMA	Ozen S,Yeloğlu H BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ. . 2006; 45 - 84.
Vancouver	Ozen S,Yeloğlu H BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ. . 2006; 45 - 84.
IEEE	Ozen S,Yeloğlu H "BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ." , ss.45 - 84, 2006.
ISNAD	Ozen, Sukru - Yeloğlu, Hakkı Okan. "BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ". (2006), 45-84.

APA	Ozen S, Yeloğlu H (2006). BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1-2), 45 - 84.
Chicago	Ozen Sukru,Yeloğlu Hakkı Okan BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ. Yönetim Araştırmaları Dergisi 6, no.1-2 (2006): 45 - 84.
MLA	Ozen Sukru,Yeloğlu Hakkı Okan BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ. Yönetim Araştırmaları Dergisi, vol.6, no.1-2, 2006, ss.45 - 84.
AMA	Ozen S,Yeloğlu H BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ. Yönetim Araştırmaları Dergisi. 2006; 6(1-2): 45 - 84.
Vancouver	Ozen S,Yeloğlu H BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ. Yönetim Araştırmaları Dergisi. 2006; 6(1-2): 45 - 84.
IEEE	Ozen S,Yeloğlu H "BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ." Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6, ss.45 - 84, 2006.
ISNAD	Ozen, Sukru - Yeloğlu, Hakkı Okan. "BİR ÖRGÜT KİMLİĞİ OLARAK ‘HOLDİNG’ ADININ İNŞASI VE AŞINMASI: EŞANLI KURUMSALLAŞMA VE ÇÖZÜLME ÜZERİNE BİR MODEL ÖNERİSİ". Yönetim Araştırmaları Dergisi 6/1-2 (2006), 45-84.