Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları

Sadioğlu, Uğur; ÖMÜRGÖNÜLŞEN, Uğur

Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları

Uğur ÖMÜRGÖNÜLŞEN, (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Uğur SADİOĞLU (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Çağdaş Yerel Yönetimler

42 0

Yıl: 2009 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 22 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları

Öz:

Türk yerel yönetim sisteminin yeniden düzenlemesi konusu sürekli olarak tar-tışılmış; ancak en radikal yasal değişikler, Adalet ve Kalkınma Partisi hükümet-leri tarafından gündeme getirilmiştir. İl özel idarelerinin yapı ve işlevini değişti-ren 2005 tarih ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu (İÖİK), söz konusu kanuni düzenlemelerin en önemlilerinden birisidir. Bu yeni sistem çerçevesinde, özel-likle, merkezi yönetimin taşradaki vesayet makamı olan, valinin il özel idaresi sistemi içindeki özel konumundaki değişimden kaynaklanabilecek fırsatlar ve sorunların değerlendirilmesi elzemdir. Bu makalede, Türkiye’nin farklı coğrafi bölgelerinden örnek olarak alınan farklı gelişmişlik düzeyindeki illerdeki atan-mış yöneticiler (valiler) ile seçilmiş yöneticiler (il genel meclisi başkanları) üze-rinde yapılan araştırma ile İÖİK’nin uygulamada ne gibi faydalar sağladığı ve/veya ne gibi sorunlar yarattığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu araştırma-nın bulguları, İÖİK’nin “etkinlik ve katılım” ile “idarenin bütünlüğü ve üniter devlet yapısı” ikilemi üzerine kurulduğunu ve yeni sorunlara davetiye çıkardı-ğını göstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Tarih Siyasi Bilimler Kamu Yönetimi Kültürel Çalışmalar Hukuk

The Impacts of Recent Local Administration Reforms on Provincial Local Administration in Turkey

Öz:

Though the issue of reorganizing Turkish local government system has been frequently discussed, the most radical legal changes have been brought onto the agenda by the Justice and Development Party Government. The Provincial Local Administration Law No. 5302 (PLAL) of 2005 that has changed the structure and functions of provincial local administrations is among the most prominent legal regulations in question. Under the new system, it is particularly essential to thoroughly consider the opportunities and problems that may arise from the changes in the special position of governor in the system of local provincial administration since governor is also an agent of the central government in terms administrative tutelage. In this article, the advantages and/or disadvantages of PLAL in practice have been analyzed through an empirical research conducted among appointed administrators (i.e. governors) administrators (i.e. chairmen of general councils) of different provinces at different development levels and in different geographical regions. The findings of this research indicate that PLAL is established on a dilemma, “efficiency and participation” on one hand and “unified state and administrative structure” on the other, and it bears new problems in future.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Tarih Siyasi Bilimler Kamu Yönetimi Kültürel Çalışmalar Hukuk

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ayman-Güler, Birgül (2003), “İkinci Dalga: Siyasal ve Yönetsel Liberalizasyon (Kamu Yönetimi Temel Kanunu)”, Kamu Yönetimi Reform İncelemeleri: Mülkiye’den Perspektifler, Tartışma Metinleri Serisi (Özel Sayı), No. 59, A.Ü. SBF GETA, Ankara, s.1-34.
T.C. Başbakanlık (2003), Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma 1: Değişimin Yönetimi İçin Yönetimde Değişim, (Haz. Ömer Dinçer - Cevdet Yılmaz), T.C. Başbakanlık, Ankara.
T.C. Cumhurbaşkanlığı (2004), Cumhurbaşkanı’nın 5227 sayılı Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun’u Veto Gerekçesi, (http://www.-cankaya.gov.tr/tr_html/ACIKLAMALAR/03.08.2004-2819.html, 25.08.2007).
Coşkun, Bayram - Turgay Uzun (2005), “İl Özel İdaresi’nde Yeniden Yapılanma”, Özgür, Hüseyin ve Kösecik, Muhammet (Ed.), Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-I: Reform, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s. 157-174.
Derdiman, R. Cengiz (2007), “İl Özel İdaresi Uygulanmasında Ortaya Çıkan Bazı Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Hüseyin Özgür - Muhammet Kösecik (Ed.), Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-II: Uygulama, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s. 3-24.
Emre, Cahit (Ed.) (2002), İyi Yönetim Arayışında Türkiye’de Mülki İdarenin Geleceği, MİAR Grubu Raporu, Türk İdari Araştırmalar Vakfı, Ankara.
Fişek, K. (1976), Toplumsal Yapıyla İlişkileri Açısından Türkiye’de Mülki İdare Amirliği: Sistem, Sorunlar, Ayyıldız Matbaası, Ankara.
Göymen, Korel (2004), “Türkiye’de Yerel Yönetim Geleneği”, Yerel Yönetimlerde Yeniden Yapılanma Bildiriler Kitabı, Yerel Yönetimler Kongresi, 3-4 Aralık 2004, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, İİBF, Biga-Çanakkale, s. 31-38.
Gözübüyük, A. Şeref (2004), Yönetim Hukuku, (Gün. 21. Bası), Turhan Kitabevi, Ankara.
Gül, Hüseyin (2005), “Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısına Ademi Merkezileşme-Küreselleşme Dinamikleri ve Yönetimi Geliştirme Açılarından Bakış”, Hüseyin Özgür - Muhammet Kösecik (Ed.), Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-I: Reform, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s. 39-55.
58. Hükümet Programı (2002), (http://www.belgenet.com/hukumet/program/58-2.html, 23.08.2007).
İÖİK (İl Özel İdaresi Kanunu) (2005), (http://www.belgenet.com/yasa/k5302.html, 24.08.2007).
KYTK (Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun) (2004), (http://www.belgenet.com/yasa/k5227.html, 23.08.2007).
Karahanoğulları, Onur (2003), “Kamu Yönetimi Temel Kanun Taslağındaki Anayasaya Aykırılıklar”, Kamu Yönetimi Reform İncelemeleri: Mülkiye’den Perspektifler, Tartışma Metinleri Serisi (Özel Sayı), No. 59, A.Ü. SBF GETA, Ankara, s. 47-67.
Keleş, Ruşen (2006), Yerinden Yönetim ve Siyaset, (Gen. 5. Basım), Cem Yayınevi, İstanbul.
Kösecik, Muhammet - İsa Bağış (2005), “Tarihsel Bakış Açısıyla Türkiye’de Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim İlişkileri”, Nagehan Talat Arslan (Ed.), Türkiye’de Kamu Yönetimi Sorunları Üzerine İncelemeler, Seçkin, Ankara, s. 11-152.
Ortaylı, İlber (2000), Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri (1840-1880), Türk Tarih Kurumu, Ankara.
Özdemir, Hikmet (1995), “Demokrasimizin Arka Bahçesi: İl Genel Meclisleri”, Kamu Yönetimi Disiplini Sempozyum Bildirileri, II. Cilt, TODAİE Yayın no: 262, Ankara, s. 193-205.
Parlak, Bekir (2005), “Tarihi Perspektifte ve Reform Sürecinde İl Özel İdareleri”, Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik (Ed.), Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-I: Reform, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s. 175-200.
Tanılır, Mehmet Niyazi (2007), “5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nu Getirdiği Yeni Sistemde Valilerin Konumu”, İdarecinin Sesi, Cilt 21, No: 121, Mart-Nisan, s. 30-31.
Ulusoy, Ahmet ve Tekin Akdemir (2006), Mahalli İdareler: Teori-Uygulama-Maliye, Seçkin, Ankara.
Yalçındağ, Selçuk (1993), “Bitmeyen Senfoni: Yerel Yönetimler Reformu”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 26, Sayı 1, Mart, s. 43-69.

APA	ÖMÜRGÖNÜLŞEN U, Sadioğlu U (2009). Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları. , 1 - 22.
Chicago	ÖMÜRGÖNÜLŞEN Uğur,Sadioğlu Uğur Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları. (2009): 1 - 22.
MLA	ÖMÜRGÖNÜLŞEN Uğur,Sadioğlu Uğur Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları. , 2009, ss.1 - 22.
AMA	ÖMÜRGÖNÜLŞEN U,Sadioğlu U Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları. . 2009; 1 - 22.
Vancouver	ÖMÜRGÖNÜLŞEN U,Sadioğlu U Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları. . 2009; 1 - 22.
IEEE	ÖMÜRGÖNÜLŞEN U,Sadioğlu U "Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları." , ss.1 - 22, 2009.
ISNAD	ÖMÜRGÖNÜLŞEN, Uğur - Sadioğlu, Uğur. "Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları". (2009), 1-22.

APA	ÖMÜRGÖNÜLŞEN U, Sadioğlu U (2009). Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları. Çağdaş Yerel Yönetimler, 18(1), 1 - 22.
Chicago	ÖMÜRGÖNÜLŞEN Uğur,Sadioğlu Uğur Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları. Çağdaş Yerel Yönetimler 18, no.1 (2009): 1 - 22.
MLA	ÖMÜRGÖNÜLŞEN Uğur,Sadioğlu Uğur Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları. Çağdaş Yerel Yönetimler, vol.18, no.1, 2009, ss.1 - 22.
AMA	ÖMÜRGÖNÜLŞEN U,Sadioğlu U Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları. Çağdaş Yerel Yönetimler. 2009; 18(1): 1 - 22.
Vancouver	ÖMÜRGÖNÜLŞEN U,Sadioğlu U Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları. Çağdaş Yerel Yönetimler. 2009; 18(1): 1 - 22.
IEEE	ÖMÜRGÖNÜLŞEN U,Sadioğlu U "Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları." Çağdaş Yerel Yönetimler, 18, ss.1 - 22, 2009.
ISNAD	ÖMÜRGÖNÜLŞEN, Uğur - Sadioğlu, Uğur. "Türkiye'de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları". Çağdaş Yerel Yönetimler 18/1 (2009), 1-22.