Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması

ÇİFTÇİ, OSMAN

Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması

Osman ÇİFTÇİ (Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

18 0

Yıl: 2008 Cilt: 22 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 289 - 292 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması

Öz:

Dioksin ve benzeri bileşikler geniş yayılım alanına sahip, doğada kararlı durumda bulunan, insan ve hayvan sağlığı açısından son derece zehirli çevresel kirleticilerdir. Yapılan bu araştırmada, kanser başta olmak üzere birçok toksik etkiye neden olan bu bileşiklerin Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarındaki düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Elazığ’ın değişik bölgelerinden 20 adet tereyağı numunesinde; dioksinli bileşiklerden TCDD, PeCDD, HxCDD, OCDD, furan türevlerinden TCDF, PeCDF, HXCDF ve poliklorlubifenillerden (PCB) TCB ile HpCB bileşiklerinin düzeyleri araştırıldı. Bu bileşiklerin miktar tayini Gaz Kromotografi-Kütle Spektrometresi (GC-MS) cihazı kullanılarak, Amerikan Çevre Koruma Ajansının (USEPA) belirlediği 1613 ve 8290 no’lu metotlara göre yapıldı. Analizi yapılan tereyağı numunelerindeki dioksin ve benzeri bileşiklerin Toksik Eşdeğer Konsantrasyonu ortalama, 0,0138 ng TEQ/g yağ olarak tespit edildi. Bu değer kullanılarak yapılan hesaplama sonucunda; ülkemizde yaşayan, 70 kg ağırlığında bir insanın, analizi yapılan tereyağlarından 25 gr tüketmesi durumunda kilogram başına aldığı toplam dioksin düzeyi 4.92 pg TEQ/ kg olarak hesaplandı. Sonuç olarak; tespit edilen dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen, 1-4 pg TEQ/kg olan günlük alım miktarının üzerinde olduğu, bu nedenle anılan numunelerin tüketimine bağlı olarak başta kanser olmak üzere ciddi sağlık risklerinin oluşabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelime: kütle spektrometrisi toksik maddeler dioksinler GC-MS halk sağlığı tereyağ Elazığ Türkiye gaz kromatografisi

Konular: Toksikoloji Gıda Bilimi ve Teknolojisi

The ınvestigation of dioxins and dioxins like compounds levels in butter, consumed in Elazig region

Öz:

Dioxins and dioxin like compounds find stable in earth and are extremely toxic environmental pollutants in term of human and animal healthy. In the present study, it was aimed to determine the level of these compounds in butter. These compounds have many toxic effects such as cancer. For this purpose, 20 butter samples collected at Elazig region were examined to determine the levels of TCDD, PeCDD, HxCDD, OCDD from dioxin compounds, TCDF, PeCDF, HXCDF from furan derivatives and (PCB), TCB, HpCB from policloridebifeniles. The levels of compounds were determined using the methods 1613 and 8290 given in USEPA by using Gas Chromatography- Mass Spectrometer (GC-MS). The toxic equivalent (TEQ) concentrations of dioxins and dioxin like compounds in butter was found 0,0138 ng TEQ/g lipid. According to calculation done by using these values, total dioxin intake amount for a person with 70 kg in weight was 4.92 pg TEQ/ kg from these analyzed compounds when it is consumed 25 gr daily as butter. In conclusion, it was found that the daily intake amounts of dioxins and dioxin like compounds was higher than 1-4 pg TEQ/kg given by World Health Organization (WHO). Thus, it is possible to observe serious health risks, as cancer which is depend to consumption of butter in Elazig region.

Anahtar Kelime: Turkey gas chromatography mass spectrometry toxic substances dioxins GC-MS public health butter Elazig

Konular: Toksikoloji Gıda Bilimi ve Teknolojisi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. McKay G. Dioxin characterization, formation and minimization during municipal solid waste (MSW) incineration. Rev. Chemical Engineering Jour 2002; 86, 343-368.
2. Japan Ministry of Health and Welfare. Interin Report of Studies on Dioxsin Risk Assessment (in japanese). 1996
3. Pohjanvirta R, Tuomisto J. Short-term toxicity of 2,3,7,8- tetrachlorodibenzo-p-dioxin in laboratory animals: effects, mechanisms and animal models. Pharmacol. Rev. 1994; 46: 483-549,
4. Siewers S, Schact U. Untersuchungen zur dioxinnebildungbeim compostierungprozess-unter realen bedingungen, Organohalogen Comp. 1994; 18, 180-185
5. Dioxins FactSheet Published by The Instituation of Electirical Engineers Savoy Place (IEE). London WC2R 0BL November 2001, Second edition January 2003.
6. Lavric ED, Konnov AA, Ruyck JD. Surrogate Compounds for Dioxins in Incineration. Rev. Waste Management 2005; 25, 755-765.
7. Beukens A, Huang H, Stieglitz L. Dioxins from the sintering process. 1. particle charecteristation and SEM/ wet analysis of samples. Organohalogen Comp. 1999; 41, 109-112.
8. National Institute of Occupational Safety and Health. 2,3,7,8-TCDD. Cincinnati, Ohio, Publication 1984; 84-1004.
9. Schatwitz B, Brant G, Gafner, F. et.al. Dioxin Emission from wood combustion, Chemosphere. 1994; 29, 2005- 2013.
10. European Commission meeting at Brussels july 2001. Fact Sheet on dioxin in feed and food. Publishedon 24.07.2001
11. Japan Environment Agency. Dioxin Risk assessment Committee Report (in japanese). 1997
12. WHO (World Health Organization) Executive Summary Report of ‘ Assessment of health risks of dioxins; reevaluation of the Tolerable Daily Intake (TDI). 1998
13. Fernandez-Salguero P.M, Hilbert DM, Rudikoff, S. et.al. Aryl-hydrocarbon receptor deficient mice are resistant to 2,3,7,8-TCDD- induced toxicity. Toxicol. Appl. Pharmacol. 1996; 140, 173-179.
14. Mimura J, Fuji-Kuriyama Y. Ah receptor (in japanese). Experimental Medicine, 1999; 17, 252-257.
15. Mimura J, Yamashita K, Nakamura K. et.al. Loss of teratogenic response to 2,3,7,8-TCDD in mice lacking the Ah receptor. Genes to Cells. 1997; 2, 645-654.
16. Van Birgelen APJM, Diliberto JJ, Smialowicz RJ. et.al. Toxic and biochemical responses in tissue re¯ ect 2,3,7,8- TCDD concentration in corresponding tissue and 2,3,7,8- TC DD body burden. Fundamenta l and Applied Toxicology1997; 36, 216.
17. Birnbaum LS. Developmental toxicity of TCDD and related compounds: species sensitivities and di€ erences. Banbury Report1991; 35, 51± 67.
18. Viluksela M, Stahl B, Birnbaum LS. et.al. Subchronic/chronic toxicity of heptachlorodibenzop- dioxin (HpCDD) in rats. Part II: Biochemical effects. Toxicology and Applied Pharmacology1997b; 146, 217± 226.
19. Yoshida R. and Ogawa Y. (2000). Oxidative stres induced by 2,3,7,8-TCDD: An application of oxidative stres markers to cancer risk assesstment of dioxins. Rev. Industrial health. 38, 5-14
20. Weber LW, Ernst SW, Stahl BU. et.al. Tissue distribution and toxicokinetics of 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin in rats after intravenous injection. Fundam Appl Toxicol. 1993; 21(4):523-534.
21. Emond C, Birnbaum LS, De Vito MJ. Physiologically based pharmacokinetic model for developmental exposures to TCDD in rat. Toxicological Sciences. 2004 ; 80, 115-133.
22. Patterson DG, Needham LL, Pirkle JL. et.al. Correlation between serum and adipose tissue levels of 2,3,7,8-TCDD in 50 persons from missouri. Arch. Environ. Contam. Toxicol. 1988; 17, 139-143.
23. Malisch R. Increase of the PCDD/F-contamination of milk, butter and meat samples by use of contaminated citrus pulp. Chemosphere. 2000; May-Jun;40(9-11):1041-53.
24. Schecter A, Päpke O, Harris TR. et.al. Polybrominated diphenyl ether (PBDE) levels in an expanded market basket survey of U.S. food and estimated PBDE dietary intake by age and sex. Environ Health Perspect. 2006; Oct;114(10):1515-20.
25. Bakoğlu M, Karademir A, Durmusoğlu E. Evalation of PCDD/F levels in air and soils and estimation of deposition rates in Kocaeli, Turkey. Chemosphere2005; Vol. 59, Issue 10, 1373-1385.

APA	ÇİFTÇİ O (2008). Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması. , 289 - 292.
Chicago	ÇİFTÇİ OSMAN Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması. (2008): 289 - 292.
MLA	ÇİFTÇİ OSMAN Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması. , 2008, ss.289 - 292.
AMA	ÇİFTÇİ O Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması. . 2008; 289 - 292.
Vancouver	ÇİFTÇİ O Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması. . 2008; 289 - 292.
IEEE	ÇİFTÇİ O "Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması." , ss.289 - 292, 2008.
ISNAD	ÇİFTÇİ, OSMAN. "Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması". (2008), 289-292.

APA	ÇİFTÇİ O (2008). Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 22(5), 289 - 292.
Chicago	ÇİFTÇİ OSMAN Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 22, no.5 (2008): 289 - 292.
MLA	ÇİFTÇİ OSMAN Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.22, no.5, 2008, ss.289 - 292.
AMA	ÇİFTÇİ O Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2008; 22(5): 289 - 292.
Vancouver	ÇİFTÇİ O Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2008; 22(5): 289 - 292.
IEEE	ÇİFTÇİ O "Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması." Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 22, ss.289 - 292, 2008.
ISNAD	ÇİFTÇİ, OSMAN. "Elazığ ve çevresinde tüketilen tereyağlarında, dioksin ve benzeri bileşik düzeylerinin araştırılması". Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 22/5 (2008), 289-292.