TY  - JOUR
TI  - İnsanda boy uzunluğunun evrimi ve ergonomik açıdan önemi
AB  - Bedensel yapının bütününü ifade eden iki antropometrik değişkenden biri olan boy uzunluğu (diğeri vücut ağırlığı) pek çok alanda olduğu gibi ergonomik çalışmalarda da önemli bir yer tutar. Başta giysi ve taşıt imalâtı olmak üzere, tüm mekânların tasarımı ve inşasında boy uzunluğu vazgeçilmez bir değişkendir. Ergonomik açıdan bu denli önem taşıyan insan boyu tarih boyunca sürekli değişim göstermiştir. Değişimin günümüzde de devam ettiği yönünde kuvvetli bulgular mevcuttur. İnsan boyunun hangi aşamalardan geçerek günümüze ulaştığının bilinmesi, bir taraftan insan-çevre ilişkilerinin aydınlatılmasına, diğer taraftan da insan boyunun ileride ne gibi değişimler geçireceğinin öngörülmesinde yardımcı olmaktadır. Bu çalışmada, ön-insanların tarih sahnesine çıktığı dönemden başlayarak yerleşik hayata geçildiği döneme kadar geçen zaman diliminde boyda nasıl bir değişimin olduğu mercek altına alınmıştır. Çalışma, literatürden sağlanan verilere dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Veriler biraraya getirildiğinde, insan boyunun evrim sürecinde düz bir hat şeklinde sürekli artmadığı, kimi zaman yükselmeler gösterirken kimi zaman da düşüşler sergilediği anlaşılmaktadır. Kadın ve erkek arasındaki boy farkı (seksüel dimorfizm) da buna benzer biçimde düzenli bir azalma göstermekten ziyade, dalgalı bir değişim örüntüsü çizmektedir. Günümüz insanı boy ortalaması açısından yegâne tür değildir; 2 milyon yıl öncesinde Homo sapiens’le yaklaşık aynı boyda ön-insanlar tarih sahnesine çıkmıştır. Homo erectus’te ise boy ortalaması bir miktar azalma göstermekle birlikte dağılım aralığı günümüz toplumlarından çok farklı değildir. Üst Paleolitiğin erken evrelerine tarihlenen buluntularda boy uzunluğu tekrar artma eğilimi göstermektedir.
AU  - duyar, izzet
AU  - ÖZENER, ECEVİT BARIŞ
PY  - 2009
JO  - Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
VL  - 8
IS  - 1
SN  - 1303-0094
SP  - 63
EP  - 75
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/92972
ER  -