Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri

Uyar, Yavuz; Taylan Ozkan, Aysegul

Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri

Yavuz UYAR, (Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi, Salgın Hastalıklar Araştırma Müdürlüğü, Ankara, Türkiye)

HİKMET AYŞEGÜL TAYLAN ÖZKAN (Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi, Salgın Hastalıklar Araştırma Müdürlüğü, Ankara, Türkiye)

Türkiye Parazitoloji Dergisi

41 4

Yıl: 2009 Cilt: 33 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 140 - 150 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri

Öz:

Amebiyazis, gelişmekte olan ülkelerde önemli bir halk sağlığı sorunudur. İnsanlar Entamoeba'nın morfolojik olarak identik iki türü ile enfekte olmaktadır. Entamoeba histolytica, amebik kolitis ve karaciğer absesine neden olurken, Entamoeba dispar nonivazivdir. Giardia intestinalis, dünyada tüm yaş gruplarında yaygın bir şekilde görülür. Giardiyazis özellikle sanitasyon şartlarının zayıf olduğu ve temiz su kaynaklarının bulunmadığı ülkelerde ortaya çıkan çocukluk çağı diyare vakalarından sorumludur. Hücre içi bir parazit olan Cryptosporidium parvum, immünkomprimize bireylerde ölümcül diyarelere neden olabilmektedir. İnsan bağırsak protozoonları tanısı genellikle mikroskobiye dayanmaktadır. Mikroskobik tanı ucuz olmasına karşın yoğun iş gücü ve uzmanlık gerektirmektedir. Antijen tanı yöntemleri (direkt fluoresan antikor, enzim immunoassay ve hızlı dipstick benzeri testler) hızlıdır ve deneyimli ve usta değerlendiricilere ihtiyaç duyulmaz. Sonyıllarda, E. histolytica, G.intestinalis ve Cryptosporidium spp.'in laboratuvar tanısı için ticari tanı kitleri mevcuttur. Bu derlemede, bu üç bağırsak paraziti için kullanılan antijen testlerinin tartışılmıştır.

Anahtar Kelime: Kriptosporidioz Giardia lamblia Entamoeba histolytica Amebiyaz Entamoeba Cryptosporidium parvum Belirteç kitleri, tanısal Antijenler, protozoan Tanı, ayırıcı Giardiaz

Konular: Parazitoloji

Antigen detection methods in diagnosis of amebiasis, giardiasis and cryptosporidiosis

Öz:

Amebiasis is a significant health problem in developing countries. Humans are infected by two morphologically identical species of Entamoeba. Entamoeba histolytica causes amebic colitis and liver abscess, and Entamoeba dispar is noninvasive. Giardia intestinalis infection is seen worldwide and in all age groups. But giardiasis is especially prevalent in countries with poor sanitation and unsafe water, where it's responsible for most cases of childhood diarrhea. Cryptosporidium parvum, a protozoon, is an obligate intracellular parasite which can cause fatal diarrheal disease in immunocompromised individuals. Generally, the diagnosis of human intestinal protozoa depends on microscopic detection. Microscopic detection is inexpensive, but it is very labor-intensive and requires a skilled microscopist. Antigen detection methods (direct fluorescent antibody, enzyme immunoassay, and rapid, dipstick-like tests) can be performed quickly and do not require an experienced and skilled microscopist. Recently, commercially available diagnostic kits for the intestinal parasites E. histolytica, G.intestinalis and Cryptosporidium spp. use the laboratory diagnosis. In this review, we aimed to discuss the diagnosis of these three intestinal parasites using the antigen tests.

Anahtar Kelime: Giardia lamblia Entamoeba histolytica Amebiasis Entamoeba Cryptosporidium parvum Reagent Kits, Diagnostic Antigens, Protozoan Diagnosis, Differential Giardiasis Cryptosporidiosis

Konular: Parazitoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Ackers JP, 2002. The diagnostic implications of the seperation of E.histolytica and E.dispar. J Biosc, (Supl. 3), 27: 573-578.
2) Ainsworth RG. 2002. Giardia in water supplies, A review of current knowledge, Foundation of water research, Technical Enquiries. FR/R0006, p.1-26.
3) Ak M, 1997. Enzyme Linked Immunsorbent Assay (ELISA). (Ed. Özcel MA, Altıntaş N). Parazit Hastalıklarında Tanı. Türkiye Parazitoloji Derneği, Ege Üniv. Basımevi, İzmir, s.241-259.
4) Ak M, Ozbilgin A, Yücetin T, Yolasığmaz A, Taylan Özkan A, Ustün S, Dağcı H, Özensoy S, Atay M. 1994. The studies on serodiagnosis of giardiosis. VIII. ICOPA, Izmir, Turkiye, 10- 14 Oct. 1994. Abs. Vol:2, p.300.
5) Alles AJ, Waldron MA, Sierra LS, Mattia AR. 1995. Prospective comparison of direct immunofluorescence and conventional staining methods for detection of Giardia and Cryptosporidium spp. in human fecal specimens. J Clin Microbiol, 33(6): 1632-1634.
6) Apan TZ, Taylan Özkan A, Dağaşan Özlük Ü, Yıldırım A. 2000. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Labora-tuvarı 1998 yılı parazit verilerinin retrospektif olarak değerlendiril-mesi. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fak Derg, 2(1): 15-19.
7) Apan TZ, Taylan Özkan A, Özlük ÜD 2000. 1998 yılında Kırıkkale Devlet Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuvarına başvuran hastalarda rastlanılan bağırsak parazitleri dağılımı. Türk Hij Den Biyol Derg, 57(2): 59-64.
8) Arıkan S, Ergüven S, Akyön Y, Günalp A. 1999. Cryptosporidiosis in immunocompromised patients in a Turkish university hospital. Acta Microbiol Immunol Hung, 46(1): 33-40.
9) Aziz H, Beck CE, Lux MF, Hudson MJ. 2001. A comparison study of different methods used in the detection of Giardia lamblia. Clin Lab Sci, 14(3): 150-154.
10) Babür C, Kılıç S, Taylan Ozkan A, Esen B. 2002. Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Parazitoloji Laboratu-varında 1995-2000 yıllarında saptanan bağırsak parazitlerinin değerlendirilmesi. Türkiye Parazitol Derg; 26(3): 286-291.
11) Balıkcı E, Ak M, Ozcel MA, Ozensoy S, Akyol U, Taylan Özkan A, Yolasığmaz A, Yucetin T, Ok Ü, Gül K, Mete O. 1994. The serodiagnosis of extraintestinal Amoebiasis.; VIII. ICOPA, Izmir, Turkiye, 10- 14 Oct. 1994. Abs. Vol:2, p:285.
12) Büyükbaba Ö, Babaoğlu G, Katrancı H, Uyar A, Kırkoyun H, Büget E. 1997. Dışkı örneklerinde Entamoeba histolytica “Galactose –Inhibitable -Adherence Protein” (GIAP) antijeninin ELISA ile aranması ve sonuçların mikroskobi ile karşılaştırıl-ması. Klimik Derg, 10 (2):57-59.
13) Ceber K, Aslan G, Otağ F, Delialioğlu N, Oztürk C, Babür C, Emekdaş G 2005. Investigation of Cryptosporidium spp. oocysts in tap water, well water, sewage water and sea water in Mersin, Turkey. Turkiye Parazitol Derg, 29(4): 224-228.
14) Centers for Disease Control and Prevention, 1991. Results of testing for intestinal parasites by state diagnostic laboratories: United States 1987. Morb Mortal Wkly Rep, 40: 25–47.
15) Centers for Disease Control and Prevention, 2004. Diagnostic Procedures for Stool Specimens: http://www.dpd.cdc.gov/dpdx/HTML/ DiagnosticProcedures.htm
16) Çetin ET, Ang Ö, Töreci K, 1995. Tıbbi Parazitoloji. 5. baskı, İstanbul Üniversitesi Basımevi, İstanbul, s: 80-85.
17) Delialioglu N, Aslan G, Sozen M, Babur C, Kanik A, Emekdas G. 2004. Detection of Entamoeba histolytica/ Entamoeba dispar in stool specimens by using enzyme-linked immunosorbent assay. Mem Inst Oswaldo Cruz, 99(7): 769-772
18) Demirçeken FG, Taylan Özkan A, Tosun M, Özgür Ö, Yıldırım I. 2005. Çocuklarda giyardiyazis olguları ve tanısal yöntemlerin karşılaştırılması. Türk Pediatri Arşivi, 40 (ek): 123.
19) Doğruman Al F, Kuştimur S, Özekinci T, Balaban N, İlhan MN, 2006. The use of Enzyme Linked Immunosorbent Assay (ELISA) and Direct Fluorescent Antibody (DFA) methods for diagnosis of Giardia intestinalis. Türkiye Parazitol Derg, 30: 275-278.
20) Duque-Beltrán S, Nicholls-Orejuela RS, Arévalo-Jamaica A, Guerrero-Lozano R, Montenegro S, James MA 2002 . Detection of Giardia duodenalis antigen in human fecal eluates by enzyme-linked immunosorbent assay using polyclonal anti-bodies. Mem Inst Oswaldo Cruz, 97(8): 1165-1168.
21) Federko DP, Williams EC, Nelson NA, Calhoun LB, Yan SS 2000. Performance of three enzyme immunoassays and two direct fluorescence assays for detection of G.lamblia in stool specimens preserved in ECOFIX. J Clin Microbiol, 38(7): 2781-2783.
22) Garcia LS, 2001. Diagnostic Medical Parasitology. Fourth Edition. ASM Press, Washington, USA. p.36-49.
23) Garcia LS, Garcia JP, 2006. Detection of Giardia lamblia antigens in human fecal specimens by a solid-phase qualitative immuno-chromatographic assay. J Clin Microbiol, 44: 4587-4588.
24) Garcia LS, Shimizu RY, 2000. Detection of Giardia lamblia and Cryptosporidium parvum antigens in human fecal specimens using the ColorPAC combination rapid solid-phase qualitative immunochromatographic assay. J Clin Microbiol, 38:1267-1268.
25) Garcia LS, Shimizu RY, Bernard CN, 2000. Detection of Giardia lamblia, Entamoeba histolytica/Entamoeba dispar, and Cryptosporidium parvum antigens in human fecal specimens using the Triage Parasite Panel Enzyme Immunoassay. J Clin Microbiol, 38: 3337–3340.
26) Garcia LS, Shimizu RY, Novak S, Caroll M, Chan F, 2003. Commercial assay for detection of Giardia lamblia and Cryptosporidium parvum antigens in human fecal specimens by rapid solid-phase qualitative immunochromatography. J Clin Microbiol, 41(1): 209-212.
27) Garcia LS, Shum AC, Bruckner DA, 1992. Evaluation of a new monoclonal antibody combination reagent for direct fluo-rescence detection of Giardia cysts and Cryptosporidium oo-cysts in human fecal specimens. J Clin Microbiol, 30(12): 3255-3257.
28) Gathiram V, Jackson TF, 1987. A longitudinal study of asymptomatic carriers of pathogenic zymodemes of Entamoeba histolytica. South Afr Med J, 72: 669-672.
29) Grigoriew GA, Walmsley S, Law L, Chee SL, Yang J, Keystone J, Krajden M 1994. Evaluation of the Merifluor immunofluorescent assay for the detection of Cryptosporidium and Giardia in sodium acetate formalin-fixed stools. Diagn Microbiol Infect Dis,19(2): 89-91.
30) Haque R, Neville LM, Hahn P, Petri JWA, 1995. Rapid diagnosis of Entamoeba infection by using Entamoeba and Entamoeba histolytica stool antigen detection kits. J Clin Microbiol, 33: 2558–2561.
31) Jackson TF, Ravdin JI, 1996. Differentiation of Entamoeba histolytica and Entamoeba dispar infections. Parasitol Today, 12(10): 406-409.
32) Johnston SP, Ballard MM, Beach MJ, Causer L, Wilkins PP, 2003. Evaluation of three commercial assays for detectionof Giardia and Cryptosporidium organisms in fecal specimens. J Clin Microbiol, 41: 623-626.
33) Karanis P, Opiela K, Al-Arousi M, Seitz HM. 1996. A comparison of phase contrast microscopy and an immuno-fluorescence test for the detection of Giardia spp. in faecal specimens from cattle and wild rodents. Trans R Soc Trop Med Hyg, 90(3): 250-251.
34) Kılıç S, Babür C, Taylan Özkan A, Çelebi B, Esen B. 2005. Intestinal amebiasis tanısında mikroskopik inceleme ve E.histolytica spesifik antijeni saptayan ELISA yönteminin karşı-laştırılması. IV.Ulusal Sindirim Yolu ile Bulaşan İnfeksiyonlar Simpozyumu, Mersin. 16-20 Mayıs 2005. Özet Kitabı, s.342.
35) Koneman EW, Allen SD, Janda WM, Schreckenberger PC, Winn WC 1997. Color Atlas and Textbook of Diagnostic Microbiology. 5th ed. Philadelphia: JB Lippincott Co, 1071-1171.
36) Korkmaz M, Köse Ş, Sin A, Taylan Özkan A, Ok ÜZ. 2000. Giardiasisli hastalarda IgG, IgA, IgM, IgD ve IgE düzeyleri. Türkiye Parazitol Derg, 24(2): 101-105.
37) Lucio-Forster A, Taylan Özkan A, Bowman DD. 2004. Continuous flow centrifugation and sucrose gradients for detecting cysts of Giardia and oocysts of Cryptosporidium in wastewater effluents. International Giardia and Cryptosporidium Conference, Amsterdam, Netherlands. 20-24 Sept 2004. p.169.
38) Maraha B, Buiting AGM, 2000. Evaluation of four enzyme immunassays for the detection of Giardia lamblia antigen in stool specimens. Eur J Clin Microbiol Infect Dis, 19: 485-487.
39) Mirelman D, Nuchamowitz Y, Stolarsky T. 1997. Comparison of use of enzyme-linked immunosorbent assay-based kits and PCR amplification of rRNA genes for simultaneous detection of E. histolytica and E. dispar. J Clin Microbiol, 35: 2405–2407.
40) Mungan M, Bayrak H, Danışmaz O, Taylan Özkan A, Kılıç S, Babür C, Demirçeken F, Esen B. 2005. Gastrointestinal şikayeti olan çocuklarda Giardia/Cryptosporidium DFA yönteminin yeri. XIV. Ulusal Parazitoloji Kongresi, İzmir, 18-25 Eylül 2005. Özet kitabı, s.245.
41) Nar S, Akbaş E, Esen B, 2003. Dışkı örneklerinde Entamoeba histolytica ve Entamoeba dispar’ın araştırılmasında direkt mikroskopi ve ELISA yöntemlerinin karşılaştırılması. Flora 8(3): 213-220.
42) Otağ F, Aslan G, Emekdaş G, Aydın E, Taylan-Özkan A, Çeber K, 2007. Mersin İlinde ilkokul öğrencilerinde Cryptosporidium spp. ookistlerinin araştırılması. Türkiye Parazitol Derg, 31: 17-19.
43) Özcel MA, Üner A, 1997. Giardiosis. Türkiye Parazitoloji Derneği Yayın no: 14, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova, İzmir.
44) Özcel MA, Üner A, Ertuğ S, 1997. Immunfloresans Yöntemi. (Ed. Özcel MA, Altıntaş N). Parazit Hastalıklarında Tanı. Türkiye Parazitoloji Derneği, Ege Üniv. Basımevi, İzmir, s.215-39.
45) Parija SC, Srinivasa H. 1999. Viewpoint: The neglect of stool microscopy for intestinal parasites and possible solutions. Trop Med Int Health 4(7): 522-524.
46) Petri WA, Singh U. 1999. Diagnosis and management of amebiasis. Clin Infect Dis; 29: 1117-1125.
47) Redlinger T, Corella-Barud V, Graham J, Galindo A, Avitia R, Cardenas V. 2002. Hyperendemic Cryptosporidium and Giardia in housholds lacking municipal sewer and water on the United States-Mexico Border. Am J Med Trop Hyg, 66: 794-798.
48) Rosenblatt JE, Sloan LM. 1993. Evaluation of an enzyme-linked immunosorbent assay for detection of Cryptosporidium spp. in stool specimens. J Clin Microbiol, 31: 1468-1471.
49) Schunk M, Jelinek T, Wetzel K, Nothdurft HD, 2001. Detection of Giardia lamblia and Entamoeba histolytica in stool samples by two Enzyme Immunassay. Eur J Clin Microbiol Infect Dis; 20: 389-391.
50) Sharp SE, Suarez CA, Duran Y, Popiti RJ. 2001. Evaluation of the Triage Micro Parasite Panel for detection of Giardia lamblia, Entamoeba histolytica/Entamoeba dispar, and Cryptosporidium parvum in patient stool specimens. J Clin Microbiol, 39(1): 332-334.
51) Stibbs HH 1989. Monoclonal antibody-based enzyme immunoassay for Giardia lamblia antigen in human stool. J Clin Microbiol, 27(11): 2582-2588.
52) T.C. Sağlık Bakanlığı 2004. Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, Sürveyans ve Laboratuar Rehberi.
53) Tanyuksel M, Yilmaz H, Ulukanligil M, Araz E, Cicek Mutalip, Koru O, Tas Z, Petri WA. 2005. Comparison of two methods (microscopy and enzyme-linked immunosorbent assay) for the diagnosis of amebiasis. Exp Parasitol, 110: 322–326.
54) Tanyüksel M, Petri JWA, 2003. Laboratory diagnosis of amebiasis. Clin Microbiol Rev, 16: 713-729.
55) Tanyüksel M, Ulukanlıgil M, Araz E, Ali IKM, Koru O, Herbein J, Clark CG, Petri WA. 2005. Entamoeba histolytica tanısında hızlı tanı yönteminin (Dipstick test) yeri ve genotiplendirmede yeni bir yöntemin tanımlanması. IV. Ulusal Sindirim Yolu ile Bulaşan İnfeksiyonlar Simpozyumu, Mersin. 16-20 Mayıs 2005. Özet Kitabı, s.343.
56) Taylan Özkan A. 2005. Rutin Dışkı Bakısına Alternatif: Antijen Tarama Yöntemleri. XIV. Ulusal Parazitoloji Kongresi, İzmir, 18-25 Eylül 2005. Özet kitabı: s.58-60.
57) Taylan Özkan A, Mungan M, Kılıç S, Babür C, Demirçeken F, Esen B. 2005. Giardiasis tanısında Giardia/Cryptosporidium DFA yönteminin kullanımı. IV. Ulusal Sindirim Yolu ile Bulaşan İnfeksiyonlar Simpozyumu, Mersin. 16-20 Mayıs 2005. Özet. Kitabı, s.344.
58) Tee GH, Moody AH, Cooke AH, Chiodini PL. 1993. Comparison of techniques for detecting antigens of Giardia lamblia and Cryptosporidium parvum in faeces. J Clin Pathol, 46(6): 555-558.
59) Vidal AMB, Catapani WR, 2005. Enzyme-linked immunsorbent assay (ELISA) immunoassaying versus microscopy: advantages and drawbacks for diagnosing giardiasis. Sao Paulo Med J; 123: 282-285.
60) WHO, 1997. World Health Organization report of a consultation experts on amoebiasis. Weekly Epidemiol. Rep, 72: 97–100.
61) Winiecka-Krusnell J, Linder E. 1995. Detection of Giardia lamblia cysts in stool samples by immunofluorescence using mono-clonal antibody. Eur J Clin Microbiol Infect Dis, 14(3): 218-222.
62) Yau YCW, Crandall I, Kain KC, 2001. Development of monoclonal antibodies which specifically recognize Entamoeba histolytica in preserved stool samples. J Clin Microbiol; 39: 716-719.
63) Yıldız-Zeyrek F, Özbilge H,Yüksel MF, Zeyrek CD, Sırmatel F, 2006. Şanlıurfa’da parazit faunası ve ELISA yöntemi ile dışkıda Entamoeba histolytica/Entamoeba dispar sıklığı. Türkiye Parazitol Derg, 30: 95-98.
64) Zimmerman SK, Needham CA 1995. Comparison of conven-tional stool concentration and preserved-smear methods with Merifluor Cryptosporidium/Giardia Direct Immunofluores-cence Assay and ProSpecT Giardia EZ Microplate Assay for detection of Giardia lamblia. J Clin Microbiol, 33(7): 1942-3.

APA	Uyar Y, Taylan Ozkan A (2009). Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri. , 140 - 150.
Chicago	Uyar Yavuz,Taylan Ozkan Aysegul Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri. (2009): 140 - 150.
MLA	Uyar Yavuz,Taylan Ozkan Aysegul Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri. , 2009, ss.140 - 150.
AMA	Uyar Y,Taylan Ozkan A Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri. . 2009; 140 - 150.
Vancouver	Uyar Y,Taylan Ozkan A Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri. . 2009; 140 - 150.
IEEE	Uyar Y,Taylan Ozkan A "Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri." , ss.140 - 150, 2009.
ISNAD	Uyar, Yavuz - Taylan Ozkan, Aysegul. "Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri". (2009), 140-150.

APA	Uyar Y, Taylan Ozkan A (2009). Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 33(2), 140 - 150.
Chicago	Uyar Yavuz,Taylan Ozkan Aysegul Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri. Türkiye Parazitoloji Dergisi 33, no.2 (2009): 140 - 150.
MLA	Uyar Yavuz,Taylan Ozkan Aysegul Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri. Türkiye Parazitoloji Dergisi, vol.33, no.2, 2009, ss.140 - 150.
AMA	Uyar Y,Taylan Ozkan A Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2009; 33(2): 140 - 150.
Vancouver	Uyar Y,Taylan Ozkan A Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2009; 33(2): 140 - 150.
IEEE	Uyar Y,Taylan Ozkan A "Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri." Türkiye Parazitoloji Dergisi, 33, ss.140 - 150, 2009.
ISNAD	Uyar, Yavuz - Taylan Ozkan, Aysegul. "Amebiyazis, giardiyazis ve kriptosporidiyazis tanısında antijen tarama yöntemlerinin yeri". Türkiye Parazitoloji Dergisi 33/2 (2009), 140-150.