Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?

VATAN, SEVGİNAR; DAĞ, İHSAN

Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?

Sevginar VATAN, (Hacettepe Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

İhsan DAĞ (Hacettepe Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

1 0

Yıl: 2009 Cilt: 10 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 187 - 197 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?

Öz:

Amaç: Bu çalışmada farklı psikopatoloji belirtileri ile problem çözme becerileri, umutsuzluk, çaresizlik, talihsizlikarasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Klinik bir örneklemde yürütülen araştırmada MMPI-2 alt ölçekpuanları psikopatoloji belirti düzeyi için bağımlı ölçüm olarak kabul edilmiştir. Problem çözme, umutsuzluk,çaresizlik ve talihsizlik değişkenleri de yordayıcı değişkenler olarak alınmıştır. Çalışmada incelenen yordayıcıdeğişkenler açısından cinsiyet farklılıklarının bulunup bulunmadığı da araştırılması amaçlanan bir diğer noktaolmuştur. Yöntem: Çalışma psikiyatri kliniklerinde tedavi görmekte olan bireylerden oluşan 52 kadın ve 48 erkekkatılımcı ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama amacıyla demografik bilgi formu dışında Problem ÇözmeEnvanteri, Umutsuzluk Çaresizlik Talihsizlik Ölçeği, Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri-2 kullanılmıştır.Bulgular: Yapılan analizlerde, kadın ve erkek katılımcıların problem çözme tarzları, umutsuzluk, çaresizlik vetalihsizlik düzeyleri açısından farklılaşmadığı görülmüştür. Ayrıca çeşitli problem çözme yaklaşımları ve umut- suzluk, çaresizlik, talihsizlik düzeyleri ile MMPI-2 psikopatoloji belirti düzeyleri arasında anlamlı ilişkiler bulunmuş- tur. Regresyon analizi sonuçlarına göre, genel olarak kadın olmanın, yapıcı olmayan problem çözme yönelimiiçinde yer aldığı düşünülen yaklaşımları daha çok kullanmanın, Umutsuzluk ve Talihsizlik düzeyinin yüksekolmasının MMPI-2 ile değerlendirilen belirti ve kişilik özellikleri açısından önemli yordayıcılar olduğu bulunmuştur.Sonuç: Belirli problem çözme yaklaşımlarının, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik düzeylerinin psikopatolojibelirtilerinin önemli yordayıcıları olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmış,sonuçlara dayalı olarak alan için önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Problem solving style, hopelessness, helplessness and hapless- ness as the predictors of psychopathology assessed by MMPI-2

Öz:

Objective: The objectives of the present study were to investigate the relationships among problem solving style,hopelessness, helplessness, haplessness and psychopathology symptoms level and personality characteristicsassessed by MMPI-2. The other point, which was planned to investigate, is, analyzing the effect of gender onmediator variables of the research. Methods: The study has been carried with 100 patients (52 women, 48 men)treated in psychiatric services. Problem Solving Inventory, Hopelessness, Helplessness and Haplessness Scale,Minnesota Multiphasic Personality Inventory-2 were used to collect data in the study other than demographicalinformation form. Results: Findings of the analyses revealed that the female and male participants did not differ in terms of problem solving styles, and levels of hopelessness, helplessness, and haplessness. Significantcorrelations were found among various problem solving approaches and the levels of Hopelessness, Help- lessness and Haplessness with psychopathology symptom level assessed by MMPI-2. According to theregression analysis, being a female, using the approaches more which are thought to be included in thedysfunctional problem solving orientation, and the high level of Hopelessness and Haplessness were found as theimportant predictors for symptoms and personality features, which were evaluated with MMPI-2. Conclusion:Some problem solving styles, hopelessness, helplessness and haplessness are important predicted of psychopathology symptoms. The results were discussed in the light of the related literature and dependent recommendations to the area were given.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. D’Zurilla TJ, Nezu AM. Problem-solving therapies. KS Dobson (Ed.), The Handbook of Cognitive- Behavioral Therapies, second ed., New York, The Guilford Press, 2001.
2. Nezu A M, Perri M G. Social problem solving therapy for unipolar depression: An initial dismantling investigation. J Consult Clin Psychol 1989; 57:408-413.
3. Lazarus RS, Folkman S. Stress, Appraisal, and Coping. New York, Springer, 1984.
4. Haugh J A. Specificity and social problem-solving: Relation to depressive and anxious symptoma- tology. J Soc Clin Psychol 2006 ; 25:392-403.
5. Kant GL, D’Zurilla TJ, Maydeu-Olivares A. Social problem-solving as a mediator of stress-related depression and anxiety in middle-aged and elderly community residents. Cognit Ther Res 1997; 21:73-96.
6. Nezu A M. Problem-solving and behavior therapy revisited. Behav Ther 2004; 35:1-33.
7. Buwalda FM, Bouman T, Van Duijin MAJ. Psychoeducation for hypochondriasis: A comparison of a cognitive-behavioural approach and a problem solving approach. Behav Res Ther 2006; 45:887-899.
8. Zanello A, Perrig L, Huguelet P. Cognitive functions related to interpersonal problem-solving skills in schizophrenic patients compared with healthy subjects. Psychiatry Res 2006;142:67-78.
9. Cuijpers P, Van Straten A, Warmerdam L. Problem solving Therapies for depression: A metaanalysis. Eur Psychiatry 2007; 22:9-15.
10. Panzarella C, Alloy LB, Whitehouse WG. Expanded hopelessness theory of depression: On the mechanisms by which social support protects against depression. Cognit Ther Res 2006; 30:307-333.
11. Abela JRZ, Brozina K, Seligman MEP. A test of the integration of the activation hypothesis and the diathesis-stress component of the hopelessness theory of depression. Cognit Ther Res; 2004; 43:111-128.
12. Hankin BL, Fraley RC, Abela JRZ. Daily depression and cognitions about stress: Evidence for a traitlike depressogenic cognitive style and the prediction of depressive symptoms in a prospective daily diary study. J Pers Soc Psychol 2005; 88:673-685.
13. Clark DA, Beck AT, Alford BA. Scientific Foundations of Cognitive Theory and Therapy of Depression. New York, Wiley, 1999.
15. Carroll A, Pantelis C, Harvey C. Insight and hopelessness in forensic patients with schizophrenia. A N Z J Psychiatry 2004; 38:169-175.
14. Gray MJ, Pumphrey JE, Lombardo TW. The relationship between dispositional pessimistic attributional style versus trauma-specific attributions and PTSD symptoms. J Anxiety Disord 2003; 17:289-303.
16. Hiroto DS, Seligman MEP. Generality of learned helplessness in man. J Pers Soc Psychol 1975; 31:311-327.
17. Alloy LB, Kelly K, Mineka S, Clements C. Comorbidity of anxiety and depressive symptoms after laboratory and natural stressors. J Abnorm Psychol 1990; 101:234-245.
18. Aydın G, Aydın O. Depression and explanatory style: An investigation of the learned helplessness hypothesis with Turkish university students and depressed patients. J Human Sci 1991; 10:27-37.
19. Swendsen JD. Anxiety, depression, and their comorbidity: An experience sampling test of the helplessness-hopelessness theory. Cognit Ther Res 1997; 21:97-114.
20. Lester D. An inventory to measure hopelessness, helplessness and haplessness. Psychol Rep 2001; 89:495-498.
21. Dağ İ. Kontrol odağı, öğrenilmiş güçlülük ve psikopatoloji ilişkileri. Türk Psikoloji Derg 1992;7:1-9.
22. Holder EE, Levi DJ. Mental health and locus of control: SCL-90 and Levensons IPC scales. J Clin Psychol 1988; 4:753-755.
23. Heppner PP, Peterson CH. The development and implications of a personal problem solving inventtory. J Clin Consult Psychol 1982; 29:66-75.
24. Şahin N, Şahin NH, Heppner PP. Psychometric proporties of the Problem Solving Inventory in a group of Turkish university students. Cognit Ther Res 1993; 17: 379-396.
25. Beck A T, Weissman A, Lester D, Trexler L. The measurement of pessimisim. J Clin Consult Psychol 1974; 42:861-865.
26. Gençöz F, Vatan S, Lester D. Umutsuzluk Çaresizlik ve Talihsizlik Ölçeği’nin Türk Örnekleminde Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Kriz Dergisi 2006; 14:21-29.
27. Graham J R. MMPI-2 Assessing Personality and Psychopathology. New York, Oxford University Press, 1993.
28. Demir B, Uluğ B, Batur S, Mercan S. Alkol bağımlılarında MMPI-2 bağımlılık alt ölçeklerinin psikometrik özellikleri. Türk Psikiyatri Derg 2002; 13:265-272.
29. Uluç S. MMPI-2 depresyon, kaygı ve öfke içerik ölçeklerinin ölçüt geçerliği açısından değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Derg 2007; 19:57-66.
30. Yıldırım AS, Çelik M, Kabakçı E, Uluşahin A. Bipolar bozukluğu olan hastaların birinci derece akrabalarında psikopatoloji ve kişilik örüntüleri. Türk Psikiyatri Derg 2005; 16:229-236.
31. Borkovec TD. Psychological treatment for generalized anxiety diorder. MR Mavissakalian (Ed.), Long-term Treatments of Anxiety Disorders, Washington, D.C., American Psychiatric Press, 1996, p.171-199.
32. Kessler R C, Sonnega A, Bromet E, Hughes M, Nelson C B, Posttraumatic stress disorder in the National Comorbidity Survey. Arch Gen Psychiatry 1995; 52:1048-1060.
33. Nolen-Hoeksema S. Gender differences in depression. IH Gotlib, CL Hammen (Eds.), Handbook of Depression. New York, Guilford Press, 2002.
34. Sprock J, Gender-typed behavioral examples of histrionic personality disorder. J Psychopathol Behav Assess 2000; 22:107-122.
35. Heppner PP, Reeder BL, Larson LM. Cognitive variables associated with personal problemsolving appraisal: Implications for counseling. J Consult Clin Psychol 1983; 30:537-545.
36. Davison GC, Neale JM. Abnormal Psychology. United States, John Wiley & Sons, 1998.
37. D’Zurilla TJ, Maydeu-Olivares A, Kant GL. Age and gender differences in social problem solving ability. Pers Individ Dif 1998; 25:241-252.

APA	VATAN S, DAĞ İ (2009). Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?. , 187 - 197.
Chicago	VATAN SEVGİNAR,DAĞ İHSAN Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?. (2009): 187 - 197.
MLA	VATAN SEVGİNAR,DAĞ İHSAN Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?. , 2009, ss.187 - 197.
AMA	VATAN S,DAĞ İ Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?. . 2009; 187 - 197.
Vancouver	VATAN S,DAĞ İ Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?. . 2009; 187 - 197.
IEEE	VATAN S,DAĞ İ "Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?." , ss.187 - 197, 2009.
ISNAD	VATAN, SEVGİNAR - DAĞ, İHSAN. "Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?". (2009), 187-197.

APA	VATAN S, DAĞ İ (2009). Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(3), 187 - 197.
Chicago	VATAN SEVGİNAR,DAĞ İHSAN Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?. Anadolu Psikiyatri Dergisi 10, no.3 (2009): 187 - 197.
MLA	VATAN SEVGİNAR,DAĞ İHSAN Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.10, no.3, 2009, ss.187 - 197.
AMA	VATAN S,DAĞ İ Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009; 10(3): 187 - 197.
Vancouver	VATAN S,DAĞ İ Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009; 10(3): 187 - 197.
IEEE	VATAN S,DAĞ İ "Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, ss.187 - 197, 2009.
ISNAD	VATAN, SEVGİNAR - DAĞ, İHSAN. "Problem çözme, umutsuzluk, çaresizlik ve talihsizlik MMPI-2ile ölçülen psikopatolojinin yordayıcıları olabilir mi?". Anadolu Psikiyatri Dergisi 10/3 (2009), 187-197.