Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması

BALCI, Cafer; UNER, SARP; SEVENCAN, Funda; BAŞARAN, ERDEM; BİLALOĞLU, Burcu

Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması

Sarp ÜNER, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Funda SEVENCAN, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Erdem BAŞARAN, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Cafer BALCI, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Burcu BİLALOĞLU (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ankara, Türkiye)

TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni

10 5

Yıl: 2009 Cilt: 8 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 207 - 216 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması

Öz:

AMAÇ: Bu araştırmada bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumlarının saptanması ve bunların bazı sosyodemografik özelliklerle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM: Tanımlayıcı tipteki bu epidemiyolojik araştırmada bir sağlık ocağına 5 iş gününde başvuran 18 yaş ve üzerindeki kişiler araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Araştırmaya katılmayı kabul edenlere araştırıcılar tarafından hazırlanan anket formu yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Katılımcıların bilgi ve olumlu tutum puan ortalamaları hesaplanmış, analizlerde yüzde dağılımı ile t-test ve One Way Anova kullanılmıştır. BULGULAR: Araştırmaya katılanların %77,9’u kadın, %31,0’ı ilkokul mezunu, %75,5’i evlidir. Katılımcıların %41,5’i ellerini günde 11 ve üzeri sayıda yıkadığını belirtmiştir. Araştırmaya katılanların bilgi puanlarının ortalaması 61,6±21,4, olumlu tutum puanlarının ortalaması ise 61,9±13,4 olarak saptanmıştır. Katılımcıların öğrenim durumu arttıkça bilgi ve olumlu tutum puan ortalamalarının arttığı görülmektedir ve fark istatistiksel olarak anlamlıdır (sırasıyla p=0,002, p=0,013). Katılımcılardan kadın olanlarda ortalama olumlu tutum puanı erkeklerden daha yüksektir ve farklılık istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0,001). SONUÇ: Bu çalışmanın sonuçlarına göre el yıkama ile ilgili bilgi ve olumlu tutumların sosyodemografik özelliklerden etkilendiği söylenebilir. El yıkama alışkanlığı ile ilgili olarak bilgi ve olumlu tutumu iyileştirilmesi için en uygun çözümün eğitim seviyesini yükseltmek olduğu sonucuna varılabilir.

Anahtar Kelime: Birinci basamak sağlık hizmetleri Sağlık ocakları Sağlık bilgisi, tutumları, uygulamaları El yıkama Anketler

Konular: Tıbbi İnformatik Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Psikoloji Davranış Bilimleri

To determine some knowledge and attitudes related to the social hand washing of individuals who apply to a primary health center

Öz:

AIM: The aim of this study is to determine some knowledge and attitudes related to the social hand washing of individuals who apply to a health center and to examine the relationships with some socio-demographic characteristic. METHODS: The universe of this epidemiological descriptive study was applicants (over 18 years old) of a primary health center in five business days. A questionnaire, which was prepared by the researchers, was applied to the applicants who agree to participate in the survey with face to face interview method. The mean scores of the knowledge and positive attitude of participants were calculated and the percentage distribution, t-test and One Way Anova were used in analysis. RESULTS: 77.9% of participants in research were female, 31.0% were primary school graduate and 75.5% were married. Of the participants, 41.5% were washing hands 11 times and over in a day. The mean scores of the knowledge and positive attitudes of participants were 61.6±21.4 and 61.9±13.4, respectively. The mean knowledge and positive attitudes scores were significantly different increases with education (p=0.002, p=0.013 respectively). The mean scores of positive attitudes of females were higher than males and difference is statistically significant (p=0.001). CONCLUSION: According to the results of this study, it can be said that the knowledge and positive attitudes about hand washing influenced by socio-demographic characteristics. It can be concluded that the most appropriate solution for improving knowledge and positive attitudes about hand washing is to increase the level of education.

Anahtar Kelime: Handwashing Questionnaires Primary Health Care Community Health Centers Health Knowledge, Attitudes, Practice

Konular: Tıbbi İnformatik Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Güler Ç. Kişisel Hijyen Çevre ve Sağlık. Özgür Doruk Güler Çevre Dizisi:10. Ankara, Yazıt Yayıncılık, 2008.
2. Güler Ç. Çevre Kirliliği ve Çocuk. Özgür Doruk Güler Çevre Dizisi:3. Ankara, Yazıt Yayıncılık, 2008.
3. Dirican R, Bilgel N. Kişisel Sağlığı Koruma Önlemleri. Halk Sağlığı (Toplum Hekimliği). 2. Baskı. Bursa, Uludağ Üniversitesi Basımevi; 1993, p.493-503.
4. Hand Washing: Reducing the Risk of Common Infections. Canadian Center for Occupational Health_and_Safety._http://www.ccohs.ca/oshansw ers/diseases/washing_hands.html_[Erişim_Tarihi:0 6.02.2009].
5. Sandora TJ, Taveras EM, Shih MC, Resnick EA, Lee GM, Degnan DR et al. A Randomized, Controlled Trial of a Multifaceted Intervention Including Alcohol-Based Hand Sanitizer and Hand-Hygiene Education to Reduce Illness Transmission in the Home. Pediatrics. 2005;116. p. 587-594.
6.__Hand_Washing._http://www.searo.who.int/LinkFil es/Update_on_SEA_Earthquake_and_Tsunami_in fection_control_hand_washing.pdf_[Erişim_Tarihi: 07.02.2009].
7. The Handwashing Handbook. A guide for developing a hygiene promotion program to increase handwashing with soap. The World Bank, BNWP, WSP. May 2005.
http://esa.un.org/iys/docs/san_lib_docs/Handwashi ng_Handbook.pdf [Erişim Tarihi:07.02.2009].
8. Global Handwashing Day 15 October. Planner’s Guide.2008._http://www.globalhandwashingday.or g/Planners_Guide_Global_Handwashing_Day.pdf [Erişim Tarihi:07.02.2009].
9. Hand-Washing Recommendations to Reduce Disease Transmission From Animals in Public Settings. MMWR. Recommendations and Reports. July 6, 2007/56 (RR05); 16-17._http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/ rr5605a4.htm [Erişim Tarihi:07.02.2009].
10. Guideline for Hand Hygiene in Health-Care Settings Recommendations of the Healthcare
Infection Control Practices Advisory Committee and the HICPAC/SHEA/APIC/IDSA Hand Hygiene Task Force. MMWR. Recommendations and Reports October 25, 2002/Vol. 51/No. RR-16. http://www.cdc.gov/mmwr/PDF/rr/rr5116.pdf [Erişim Tarihi:06.02.2009].
1. Nenstıel RO, White GL, Aikans T. Clinical alert: handwashing-a century of evidence ignored. Clinician Reviews. 1997; 7(1): 55-58.
2. Bustreo F, Harding A, Axelsson H. Can developing countries achieve adequate improvements in child health outcomes without engaging the private sector? Bulletin of the World Health Organization. 2003; 81: 886-895.
3. Saade C, Bateman M, Bendahmane D. The story of a successful public–private partnership in Central America: handwashing for diarrheal disease prevention. Arlington (VA): BASICS II, EHP, UNICEF, USAID, World Bank, 2001.
4. Jarvis WR. Handwashing—the Semmelweis lesson forgotten? Lancet. 1994; 344: 1311–2.
5. Temel F, Sevencan F, Acar Vaizoğlu S. Bir Biyolojik ve Sosyal Çevre Öyküsü Semmel Weis. Özgür Doruk Güler Çevre Dizisi: 8. Ankara, Yazıt Yayıncılık, 2008.
6. Wenzel RP. The Economic of Nasocomial İnfektions. J. Hosp. Infect. 1995; 31: 79-87.
7. Lee GM, Salomon JA, FriedmanJF. Illness transmission in the home: a possible role for alcohol- based hand gels. Pediatrics. 2005;115: 852-860 503.
8. Curtis V, Cairncross S. Effect of washing hands with soap on diarrhoea risk in the community: a systematic review. Lancet. Infect Dis. 2003; 3: 275–81.
9. Luby SP, Agboatwalla M, Painter J, Altaf A, Billhimer WL, Hoekstra RM. Effect of Intensive Handwashing Promotion on Childhood Diarrhea in High-Risk Communities in Pakistan: A Randomized Controlled Trial. JAMA. 2004; 291: 2547-2554.
20. Black RE, Dykes AC, Anderson KE, Wells JG, Sinclair SP, Gary GW et al. Handwashıng To Prevent Diarrhea In Day-Care Centers. American Journal of Epidemiology. 1981; 113(4): 445-451.
21. Rabie T, Curtis VE. Spa: Lavado de manos y riesgo de infecciones respiratorias: una revisión cuantitativa sistemática. Tropical Medicine & International Health. 2006; 11(3): 258-267.
22.__Influenza:_A_Fact_Sheet._http://www.achd.net/ chrond/hands.html [Erişim Tarihi: 06.02.2009].
23. Akın L, Özcebe H, Güler Ç. Kişisel Hijyen. Editörler: Akın L, Özcebe H, Haznedaroğlu D, Özbaş S, Serim H. Adölesan Sağlığı ve Gelişimi Eğitici Eğitimi Rehberi Kitabı. TC Sağlık Bakanlığı AÇSAP Genel Müdürlüğü-UNICEF, 2001, p. 105–122.
24.__Handwashing_on_Cruise_Ships._http://www.cdc .gov/nceh/vsp/pub/Handwashing/handwashingtips. pdf [Erişim Tarihi:06.02.2009].
25.__Hand_Washing_Guide._http://www.mommydocs .com/newsevents/wash_hands.pdf_[Erişim_Tarihi: 06.02.2009].
26.__The_Manager’s_Guide_To_Handwashing.http:// www.co.lucas.oh.us/health/HandwashingGuide.pd f [Erişim Tarihi:06.02.2009].
27. Aronson S. 2002 Update on Hand Hygiene in Child_(day)_Care_Setting._http://mail.ccie.com/libr ary/5015058.pdf [Erişim Tarihi:07.02.2009].
28. Hand Washing and food safety. World Health Organization Regional Office for Africa Division of Healthy Environments and Sustainable Development Food Safety Unit (FOS). Fact Sheet 2._http://www.afro.who.int/des/fos/afro_codex- fact_sheets/handwash_fact_sheet2.pdf_[Erişim_T arihi:07.02.2009].
29. Pittet D, Mourouga P, Perneger TV. Members of the Infection Control Program. Compliance with handwashing in a teaching hospital. Ann Intern Med. 1999; 130: 126–30.
30. Boyce JM. It is time for action: improving hand hygiene in hospitals. Ann Intern Med. 1999; 130: 153–5.
31. Dubbert PM, Dolce J, Richter W, Miller M, Chapman SW. Increasing ICU staff handwashing: effects of education and group feedback. Infect Control Hosp Epidemiol. 1990; 11: 191–3.
32. Larson E, Kretzer EK. Compliance with handwashing and barrier precautions. J Hosp Infect. 1995; 30(suppl): 88–106.
33. Sproat LJ, Inglis TJJ. A multicentre survey of hand hygiene practice in intensive care units. J Hosp Infect. 1994; 26: 137–48.
34. Kretzer EK, Larson EL. Behavioral interventions to improve infection control practices. Am J Infect Control. 1998; 26: 245–53.
35. Voss A, Widmer AF. No time for handwashing!? Handwashing versus alcoholic rub: can we afford 100% compliance? Infect Control Hosp Epidemiol. 1997; 18: 205–8.
36. Thompson BL, Dwyer DM, Ussery XT, Denman S, Vacek P, Schwartz B. Handwashing and glove use in a long-term care facility. Infect Control Hosp Epidemiol. 1997; 18: 97–103.
37. Pittet D. Improving compliance with hand hygiene in hospitals. Infect Control Hosp Epidemiol. 2000; 21: 381–6.
38. Teare L, Handwashing Liasion Group. Hand washing: a modest measure-with big effects. Br Med J. 1999; 318: 686.
39. Teare EL, Cookson B, French GL. UK handwashing initiative. J Hosp Infect. 1999; 43: 1–3.
40. Larson EL, Bryan JL, Adler LM, Blane C. A multifaceted approach to changing handwashing behavior. Am J Infect Control. 1997; 25: 3–10.
41. Weeks A. Why I don’t wash my hands between each patient contact [Letter]. Br Med J. 1999; 319: 518.
42. Webster J. Handwashing in a neonatal intensive care nursery: product acceptability and effectiveness of chlorhexidine gluconate 4% and triclosan 1%. J Hosp Infect. 1992; 21: 137–41.
43. Kelen GD, Green GB, Hexter DA. Substantial improvement in compliance with universal precautions in an emergency department following institution of policy. Arch Intern Med. 1991;151: 2051–6.
44. Lundberg GD. Changing physician behavior in ordering diagnostic tests [Editorial]. JAMA. 1998; 280: 2036.
45. Phillips DF. “New look” reflects changing style of patient safety enhancement. JAMA. 1999; 281: 217–9.
46. Topic: Risk Factors Influencing Children’s Healthy Environment In Kaplamaı Division Trans-Nzoıa district. Baseline Survey Report. Nairobi. World Health_Organization._http://www.afro.who.int/eph/ ceh/heca_baseline_kenya_final.pdf_[Erişim_Tarihi :07.02.2009].
47. Stanton BF, Clemens JD. An educational intervention for altering watersanitation behaviors to reduce childhood diarrhea in urban Bangladesh. Am J Epidemiol. 1987; 125: 292–301.

APA	UNER S, SEVENCAN F, BAŞARAN E, BALCI C, BİLALOĞLU B (2009). Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. , 207 - 216.
Chicago	UNER SARP,SEVENCAN Funda,BAŞARAN ERDEM,BALCI Cafer,BİLALOĞLU Burcu Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. (2009): 207 - 216.
MLA	UNER SARP,SEVENCAN Funda,BAŞARAN ERDEM,BALCI Cafer,BİLALOĞLU Burcu Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. , 2009, ss.207 - 216.
AMA	UNER S,SEVENCAN F,BAŞARAN E,BALCI C,BİLALOĞLU B Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. . 2009; 207 - 216.
Vancouver	UNER S,SEVENCAN F,BAŞARAN E,BALCI C,BİLALOĞLU B Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. . 2009; 207 - 216.
IEEE	UNER S,SEVENCAN F,BAŞARAN E,BALCI C,BİLALOĞLU B "Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması." , ss.207 - 216, 2009.
ISNAD	UNER, SARP vd. "Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması". (2009), 207-216.

APA	UNER S, SEVENCAN F, BAŞARAN E, BALCI C, BİLALOĞLU B (2009). Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 8(3), 207 - 216.
Chicago	UNER SARP,SEVENCAN Funda,BAŞARAN ERDEM,BALCI Cafer,BİLALOĞLU Burcu Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 8, no.3 (2009): 207 - 216.
MLA	UNER SARP,SEVENCAN Funda,BAŞARAN ERDEM,BALCI Cafer,BİLALOĞLU Burcu Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.8, no.3, 2009, ss.207 - 216.
AMA	UNER S,SEVENCAN F,BAŞARAN E,BALCI C,BİLALOĞLU B Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2009; 8(3): 207 - 216.
Vancouver	UNER S,SEVENCAN F,BAŞARAN E,BALCI C,BİLALOĞLU B Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2009; 8(3): 207 - 216.
IEEE	UNER S,SEVENCAN F,BAŞARAN E,BALCI C,BİLALOĞLU B "Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 8, ss.207 - 216, 2009.
ISNAD	UNER, SARP vd. "Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 8/3 (2009), 207-216.