Yıl: 2008 Cilt: 11 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 17 - 33 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme

Öz:
Bu araştırmada, Young (1994) tarafından geliştirilen Young Ebeveynlik Ölçeği (YEBÖ)'nin Türk üniversite örneklemi üzerinde geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma farklı fakülte ve sınıflara devam eden üniversite öğrencilerinden oluşan bir örneklem üzerinde yürütülmüştür (N= 107-994). Varimaks rotasyonuyla yapılan temel bileşenler analizi sonucu, ölçeğin Türkçe Anne ve Baba formları için 10 faktörlü ortak bir yapının uygun olduğu görülmüştür. Belirtilen faktörler açısından yürütülen test-tekrar test ve iç tutarlık analizlerinde istatistiksel olarak anlamlı katsayılara ulaşılmıştır. Birleşen geçerliğine ilişkin incelemeler açısından, SCL-90-R ile incelenen korelasyon katsayıları istatistiksel olarak anlamlı olup, ilişkilerin yönü kuramsal olarak beklendik şekilde gözlenmiştir. Bir ön çalışma kapsamında, normal ve klinik örneklem verileri üzerinde yürütülen t-testi analizine göre, bazı ebeveynlik boyutları bakımından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu izlenmiştir (N= 100-38). Bulgular doğrultusunda, YEBÖ'nün, Türkiye'de yürütülen klinik uygulama ve araştırma faaliyetlerinde kullanılabilirliği açısından, kabul edilebilir düzeylerde geçerli ve güvenilir bir değerlendirme aracı olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: young ebeveynlik ölçeği t-testi faktör yapısı geçerlik psikometrik ölçek uyarlama güvenirlik iç tutarlılık katsayısı çocuk yetiştirme tarzı test-tekrar test güvenirliği türkçeye uyarlama

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Bowlby, J. (1973). Attachment and loss; Vol. I. Attachment. Australia: Pimlico.
  • Calvete, E., Estevez, A., de Arrayobe. E. L. ve Ruiz, P. (2005). Schema questionnaire - short form: Structure and relationship with automatic thoughts and symptoms of affective disorders. Europen Journal of Psychological Assessment, 21 (2), 90-99.
  • Dağ, İ. (1991). Belirti tarama listesi (SCL-90-R)'nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 2, 5-12.
  • Dağ, İ. (2000). Belirti tarama listesi (SCL-90-R). Ö. Aydemir ve E. Köroğlu, (Çev., Ed.), Psikiyatride kullanılan klinik ölçekler. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
  • Glaser, B. A., Campell, L. E, Calhoun, G. B., Bates, J. F. ve Petrocelli, J. V. (2002). The early maladaptive schema questionnaire - short form: A construct validity. Measurement and Evoluation in Counseling and Development, 35, 2-13.
  • Harris, A. E. ve Curtin, L. (2002). Parental perceptions, early maladaptive schemas and depressive symptoms in young adults. Cognitive Therapy and Research, 26, 405-416.
  • Hill C. ve Safran, J. (1994). Assessing interpersonal schemas: Anticipated responses of significant others. Journal of Social and Clinical Psychology, 13, 366-379.
  • Kagitcibasi, C. (2007). Family, self and human development across cultures: Theory and applications (2. baskı). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
  • McGinn, L. K., Cukor, D. ve Sanderson, W. C. (2005). The relationship between parenting style, cognitive style, anxiety and depression: Does increased early adversity influence symptom severity through the mediating role of cognitive style? Cognitive Therapy and Research, 29, 219-242.
  • Safran, J. (1990). Towards a refinement of cognitive therapy in light of interpersonal theory: I. theory. Clinical Psychology Review, 10, 87-105.
  • Savaşır, I. (1994). Ölçek uyarlamasında sorunlar ve bazı çözüm yollan. Psikolojik Testler I, Özel Sayı, Türk Psikoloji Dergisi, 33, 27-32.
  • Sheffiled A., Waller, G., Emanuelli, E, Murray, J. ve Meyer, C. (2005). Links between parenting and core beliefs: Preliminary psychometric validation of the Young parenting inventory. Cognitive Therapy and Research, 29, 787-802.
  • Sheffield A., Waller, G., Emanuelli, F. ve Murray, J. (2006). Is comorbidity in the eating disorders related to perceptions of parenting? Criterion validity of the revised Young Parenting Inventory. Eating Behaviours, 7, 37-45.
  • Soygüt G. ve Savaşır, I. (2001). The relationship between interpersonal schemas and depressive symptomatology. Journal of Counseling and Clinical Psychology, 48 (3), 359-364.
  • Soygüt, G. ve Çakır, Z. (baskıda). Ebeveynlik biçimleri ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkilerde kişilerarası şemaların aracı rolü: Şema odaklı bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi.
  • Soygüt, G., Karaosmanoğlu, A., ve Çakır, Z. (baskıda). Erken dönem uyumsuz şemaların değerlendirilmesi: Young şema ölçeği kısa form-3'ün psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. Türk Psikiyatri Dergisi.
  • Welburn, K., Corstine, M., Dagg, P., Ponterfract, A. ve Jordan, S. (2002). The schema questionnaire -short form: Factor Analysis and relationships between schemas and symptoms. Cognitive Theraphy and Research, 26 (4), 519-530.
  • Young, J. E., ve Lindemann, M. (1992). An integrative schema-focused model for personality disorders. Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quaterly, 6, 11-23.
  • Young, J. (1994). Young Ebeveynlik Ölçeği. Basılmamış Rapor.
  • Young, J. E., Klosko, J. S., ve Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner s guide. New York: The Guilford Press.
APA SOYGÜT G, Cakir Z, KARAOSMANOĞLU A (2008). Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. , 17 - 33.
Chicago SOYGÜT Gonca,Cakir Zehra,KARAOSMANOĞLU Alp Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. (2008): 17 - 33.
MLA SOYGÜT Gonca,Cakir Zehra,KARAOSMANOĞLU Alp Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. , 2008, ss.17 - 33.
AMA SOYGÜT G,Cakir Z,KARAOSMANOĞLU A Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. . 2008; 17 - 33.
Vancouver SOYGÜT G,Cakir Z,KARAOSMANOĞLU A Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. . 2008; 17 - 33.
IEEE SOYGÜT G,Cakir Z,KARAOSMANOĞLU A "Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme." , ss.17 - 33, 2008.
ISNAD SOYGÜT, Gonca vd. "Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme". (2008), 17-33.
APA SOYGÜT G, Cakir Z, KARAOSMANOĞLU A (2008). Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. Türk Psikoloji Yazıları, 11(22), 17 - 33.
Chicago SOYGÜT Gonca,Cakir Zehra,KARAOSMANOĞLU Alp Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. Türk Psikoloji Yazıları 11, no.22 (2008): 17 - 33.
MLA SOYGÜT Gonca,Cakir Zehra,KARAOSMANOĞLU Alp Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. Türk Psikoloji Yazıları, vol.11, no.22, 2008, ss.17 - 33.
AMA SOYGÜT G,Cakir Z,KARAOSMANOĞLU A Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. Türk Psikoloji Yazıları. 2008; 11(22): 17 - 33.
Vancouver SOYGÜT G,Cakir Z,KARAOSMANOĞLU A Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. Türk Psikoloji Yazıları. 2008; 11(22): 17 - 33.
IEEE SOYGÜT G,Cakir Z,KARAOSMANOĞLU A "Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme." Türk Psikoloji Yazıları, 11, ss.17 - 33, 2008.
ISNAD SOYGÜT, Gonca vd. "Ebeveynlik biçimlerinin değerlendirilmesi : Young ebeveynlik ölçeği'nin psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme". Türk Psikoloji Yazıları 11/22 (2008), 17-33.