Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Yetim, Unsal; GÜLER, MELTEM

Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Meltem GÜLER, (Mersin E Tipi Ceza İnfaz Kurumu, Mersin, Türkiye)

Ünsal YETİM (Mersin Üniversitesi, Mersin, Türkiye)

Türk Psikoloji Yazıları

43 9

Yıl: 2008 Cilt: 11 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 34 - 46 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Öz:

Bu çalışmanın amacı, Ebeveyn Rolüne İlişkin Kendilik Algısı Ölçeği'nin (ERKA; Self Perception of Parental Role - SPPR) Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. MacPhee, Benson ve Bullock (1986) tarafın¬dan geliştirilen ölçek, ebeveyn bilişlerini konu alan çalışmalarda en fazla kullanılan ölçme araçlarından biridir. Çalışma, Mersin ili sınırları içinde yaşayan, ikinci kuşak annelerden ve onların anneleri olup çalışmada anneanne adı ile anılacak birinci kuşak annelerden oluşan toplam 300 kişilik örneklem yardımıyla yapılmıştır. ERKA Ölçeğinin yapı geçerliğini sınamak amacıyla varimaks eksen döndürme yöntemi kullanılarak faktör analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda, ERKA Ölçeği Türkçe uyarlamasından bazı maddeler atılarak orijinal dört faktörlü yapıya uyum sağlanmış ve bu yapıya dayalı olarak güvenirlik ve geçerlik değerleri elde edilmiştir. Ölçeğin güvenirliğini sınamak için iç tutarlık katsayısı ve test-tekrar test korelasyonu hesaplanmıştır. Ölçüt bağıntılı geçerliğini sınamak için ise ölçeğin Yaşam Yönelimi Testi (YYT) ile korelasyonuna bakılmıştır. YYT ölçeğinin ERKA Ölçeği'nin yeterlilik alt ölçeği ile .64, rol doyumu ölçeği ile .30 ve rol dengelemesi alt ölçeği ile .29 düzeyinde ilişkili olduğu bulunmuştur. Elde edilen bulgular kültürel bağlamda tartışılmıştır.

Anahtar Kelime: psikometrik ölçek faktör yapısı geçerlik psikometrik ölçek uyarlama güvenirlik annelik ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı yaşam yönelimi testi iç tutarlılık katsayısı türkçeye uyarlama kendilik algısı

Konular: Psikoloji

Self perception of parental role ( SPPR ) scale : Validity and reliability study

Öz:

The purpose of the present study was to investigate reliability and validity of the Turkish version of the Self-Perception of Parental Scale (SPPR). The scale, developed by MacPhee, Benson ve Bullock (1986), has been most frequently used as a measurement device in studies of parental cognitions. The study was made with the help of total 300 samples of second generation mothers living in the city of Mersin and their first generation mothers whom named as grandmothers within the study. To determine the construct validity of SPPR, factor analysis was conducted by using principal component analysis with varimax rotation. According to the result of the factor analysis, some items were discarded to accord the Turkish version of SPPR scale to the original four factors structure; and depending on this structure, reliability and validity values were obtained. Internal consistency and test-retest reliability were used to determine the reliability of the scale. The correlation between the scale and the Life Orientation Test was calculated to investigate criterion validity. A relation was found between Life Orientation Test and competence .64, role satisfaction .30 and role balance .29 subscales of SPPR. The findings were discussed in cultural context.

Anahtar Kelime: self-perception of parental role life orientation test internal consistency coefficient turkish adaptation self perception psychometric scale factor structure validity psychometric scale adaptation reliability motherhood

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aydın, G. ve Tezer, E. (1991). İyimserlik, sağlık sorunları ve akademik başarı ilişkisi. Psikoloji Dergisi, 7 (26), 2-9.
Balcı, A. (2000). Kadın kavramı ve kadının toplumsal yaşamdaki yeri: Meta/orik bir araştırma. A Century of Women in Turkey: Uluslarası Sempozyum, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
Barnett, R. C. (2004). Women and multiple roles: Myths and reality. HarvardReview ofPsychiatry, 3, 159-165.
Belsky, J. (1984). The determinants of parenting: A process model. Child Development, 55, 83-96.
Bornstein, M. H., Haynes, M. O., Azuma, H., Galperin, C, Maital, S., Ogino M. ve diğer. (1998). A cross-national study of self evaluations and attributions in parenting: Argentina, Belgium, France, Israel, Italy, Japan and United States. Developmental Psychology, 34 (4), 662- 676.
Bornstein, M. H., Hendricks, C, Hahn, C, Haynes, M. O., Painter, K. ve Tamis- LeMonda, C. S. (2003). Contributors to self-perceived competence, satisfaction, investment and role balance in maternal parenting: A multivariate ecological analysis. Parenting: Science and Practice, 3 (4), 285-326.
Bornstein, M. H. ve Cote, L., R. (2004). Mothers' parenting cognitions in cultures of origin, acculturating cultures of destination. Child Development, 75 (1), 221-235.
Bornstein, M. H. ve Putnick, D. L. (2007). Chronological age, cognitions, and practices in European American mothers: A multivariate study of parenting. Developmental Psychology, 43 (4), 850-864
Cathell, R. B. ve Baggaley, A. R. (1960). The salient variable similarity index for factormatching. British Journnal of Statistics in Psychology, 13, 33-46.
Corwyn, R. F. ve Bradley, R. H. (1999). Determinants of paternal and maternal investment in children. Infant Mental Health Journal, 20 (3), 238-256
Johnston C. ve Mash, J. E. (1989). A measure of parenting satisfaction and efficacy. Journal of Clinical Child Psychology, 18(2), 167-175.
Greenberger, E. ve Goldberg, W., A. (1989). Work, parenting and the socialization of children. Developmental Psychology, 25, 22-35.
Ishenger-Tallman, M., Passley, K. ve Buehler, C. (1993). Developing a middle-range theory of father involvement postdivorce. Journal of Family Issues, 14, 550-571.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1984). Aile içi etkileşim ve ilişkileri bir aile değişim modeli önerisi. T. Erder, (Ed.), Türkiye'de ailenin değişimi: Toplumbilimsel incelemeler içinde (135). Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayını.
Kandiyoti, D. (1979). Kadınlarda psiko sosyal değişim kuşaklararasında bir karşılaştırma. N. Abadan-Unat, (Ed.), Türk toplumunda kadın içinde (329-358), Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayını, Ankara.
Lerner J. V. ve Galambos N., L. (1985). Maternal role satisfaction, mother-child interaction, child temperament: A process model. Developmental Psychology, 21, 1157- 1164.
MacPhee D., Benson, J. B. ve Bullock D. (1986). Influences on maternal self-perceptions. Paper presented at the Fifth Biennial International Conference on Infant Studies in Los Angles.
MacPhee, D., Fritz, J. ve Miler-Heyl, J. (1996). Ethnic variations in personal social networks and parenting. Child Development, 67, 3278-3295.
Markus, H. (1983). Self-knowledge: An expended view. Journal of Personality, 51, 543-565.
Mead, G. H. (1934). Mind, self, and society. Chicago University. Chicago Press.
Montigny, F. ve Lacharite, C. (2005). Perceived parental efficacy: Concept analysis, nursing theory and concept develepment or analysis. Journal of Advanced Nursing, 49 (4), 387-396.
Mouton, P. Y. ve Tuma, J. M. (1988). Stres, locus of control and role satisfaction, in clinic and control mothers. Journal of Clinical Child Psychology, 17, 217-224.
Neale, M. N. ve Liebert, R. M. (1980). Science and behavior:An introduction to methods of research. London: Prentice-Hall International, Inc.
Perry-Jenkins, M., Repetti, R. L., ve Crouter, A. C. (2000). Work and family in the 1990s. Journal of Marriage and the Family, 62,981-998.
Smith, E. R.Ve Mackie, D. M. (1990). Social Psychology Worth Pub., 114-115.
Sümer, S. (1998). Modern kadınlar, çatışan talepler, farklı çözümler. A. İlyasoğlu ve N. Akgökçe, (Ed.), Yerli bir feminizme doğru içinde (107-126). Sel Yayıncılık.
Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPPS ile veri analizi (2. baskı). Ankara: Nobel Basımevi.
Teti D. M. ve Candelaria M. A. (2002).Parenting competence. M. H. Bornstein, (Ed.), Handbook of parenting (4. baskı) içinde (149-180). Lawrence Erlbaum Associates Press.

APA	GÜLER M, Yetim U (2008). Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 34 - 46.
Chicago	GÜLER MELTEM,Yetim Unsal Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması. (2008): 34 - 46.
MLA	GÜLER MELTEM,Yetim Unsal Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 2008, ss.34 - 46.
AMA	GÜLER M,Yetim U Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2008; 34 - 46.
Vancouver	GÜLER M,Yetim U Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2008; 34 - 46.
IEEE	GÜLER M,Yetim U "Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması." , ss.34 - 46, 2008.
ISNAD	GÜLER, MELTEM - Yetim, Unsal. "Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması". (2008), 34-46.

APA	GÜLER M, Yetim U (2008). Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 11(22), 34 - 46.
Chicago	GÜLER MELTEM,Yetim Unsal Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları 11, no.22 (2008): 34 - 46.
MLA	GÜLER MELTEM,Yetim Unsal Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, vol.11, no.22, 2008, ss.34 - 46.
AMA	GÜLER M,Yetim U Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları. 2008; 11(22): 34 - 46.
Vancouver	GÜLER M,Yetim U Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları. 2008; 11(22): 34 - 46.
IEEE	GÜLER M,Yetim U "Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması." Türk Psikoloji Yazıları, 11, ss.34 - 46, 2008.
ISNAD	GÜLER, MELTEM - Yetim, Unsal. "Ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı ölçeği : Geçerlik ve güvenirlik çalışması". Türk Psikoloji Yazıları 11/22 (2008), 34-46.