TY - JOUR TI - Investigation of some biochemical parameters and mineral substance during pregnancy and postpartum period in Awasi ewes AB - Bu çalışmada, İvesi koyunlarında gebeliğin 21, 120 ve 145. günleri ile doğum sonrası 7 ve 14. günlerde serum kimyası ve mineral madde düzeyleri üzerine reprodüktif durumun olası etkilerininin ortaya konulması amaçlandı. Tam kan profili 20 sağlıklı gebe İvesi koyununda tespit edildi. Serum üre, total bilirubin, direkt bilirubin, total protein, albumin, alanin transaminaz (ALT) ve kreatin kinaz (CK) düzeyleri gebelerde, serum glukoz, kreatinin, alkalin fosfataz (ALP), P ve Ca düzeyleri ise laktasyonda daha yüksekti. Ne gebelik ne de laktasyon AST, LDH, Fe ve Mg düzeylerini etkilemedi. En düşük (P<0.001) serum glukoz düzeyleri doğum sonrası 7 ve 14. günlerle karşılaştırıldığında gebeliğin 21,120 ve 145. günlerinde tespit edildi. Gebeliğin özellikle 120. gününde total bilirubin ve direkt bilirubin düzeyleri artarken (P<0.01) kan total protein düzeyleri azaldı (P<0.01). Serum üre (P<0.001) ve ALT (P<0.05) düzeyleri doğum sonrası 7 ve 14. günlerle ve gebeliğin diğer dönemleri ile karşılaştırıldığında gebeliğin 21. gününde arttı. İstatistiki açıdan en yüksek serum CK (P<0.01) ve albumin (P<0.001) düzeyleri gebeliğin 145. gününde, en yüksek serum ALP (P<0.05) ve kreatinin (P<0.001) düzeyleri ise doğum sonrası 14. günde saptandı. İstatistiksel öneme sahip olmamasına rağmen en yüksek LDH konsantrasyonu laktasyon peryodunda tespit edildi. Serum Ca düzeyleri doğum öncesine göre doğum sonrası 14. günde istatistiksel olarak daha yüksek (P< 0.001) bulundu. En yüksek Mg düzeyleri doğum sonrası 14. günde belirlendi. Serum P düzeyleri gebeliğin 120. gününde daha düşük, doğum sonrası 14. günde daha yüksekti. Serum Fe düzeylerinde gebelik esnasında postpartum 7 ve 14. günlere kıyasla istatistiksel olarak önemsiz ancak kademeli bir artış tespit edildi. Sonuç olarak, aynı şartlar altında beslenen koyunlarda serum glukoz, kreatinin, üre, total bilirubin, direk bilirubin, total protein, albumin, ALT, CK, ALP, Ca ve P düzeylerinin gebelik dönemi ve doğuma bağlı olarak değiştiği ve serum kimyası ile element durumunun doğru yorumlanabilmesi için bu durumun göz önünde bulundurulması gerektiği kanaatine varıldı. AU - İÇEN, Hasan AU - ZONTURLU, Abuzer Kaffar AU - GÜRGÖZE, Sema Yaralıoğlu AU - ÖZYURTLU, Nihat PY - 2009 JO - Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi VL - 15 IS - 6 SN - 1300-6045 SP - 957 EP - 963 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/94893 ER -