Yıl: 2009 Cilt: 0 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 121 - 141 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama

Öz:
Yapılan çalışmalarda algılanan marka kişiliğinin satınalma davranışını olumlu etkileyebileceği vurgulanmaktadır. O halde; teorik olarak bir markayı kullanan ve kullanmayan tüketiciler arasında marka kişiliği algılarında fark olması gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle; marka kişiliği markayı tercih etmeyen tüketicilerde, markayı tercih edenlere göre daha olumsuz algılanıyor olmalıdır. Çalışmanın temel amacı bu farklılığı ortaya çıkarmak ve buna bağlı olarak, olumlu marka kişiliği algısı ile marka tercihi arasındaki olası ilişkiyi gösterebilmektir. Çalışmanın bir diğer amacı ise; Türkiye’de farklı sektörlerde marka kişiliği ölçümünde kullanılan boyutların, hijyenik ped sektörüne uygulanabilirliğinin ortaya çıkarılmasıdır. Bu bağlamda çalışmada, keşifsel ve betimleyici yöntemle, hem kalitatif hem de kantitatif bir araştırma yürütülmüştür. Bu amaçlar çerçevesinde Türkiye’de söz konusu sektörün üçte ikisinden fazlasını oluşturan üç marka temelinde, markaları kullanan ve kullanmayan 397 bayanla Istanbul ili içinde yüz yüze anket yapılarak marka kişiliğine ilişkin algı farkları ölçülmüştür. Bulgular, üç markaya ait marka kişiliği algılarında, markayı kullananlar ve kullanmayanlar arasında pozitif, anlamlı farklılıklar olduğunu ortaya koymuş ve marka kişiliği ile marka tercihi arasındaki olası ilişkinin varlığı gösterilmiştir. Bir diğer bulgu, Türkiye’de farklı sektörlerde marka kişiliği ölçülmesinde kullanılan boyutların hijyenik ped sektöründe farklılaştığıdır. Bu sonuçlar doğrultusunda işletmelere markalarını kullanmayan tüketicileri potansiyel müşteri olarak görüp, bu grubun marka kişiliği algısını markalarını kullanan tüketicilerin algılarına yaklaştırmaya yönelik iletişim stratejileri geliştirmeleri önerilmektedir. Çalışmanın, bir takım kısıtlarına rağmen, sonuçları işletmelere iletişim odaklı stratejilerin geliştirilmesi aşamasında değerli ipuçları vermektedir.
Anahtar Kelime:

-

Öz:
The first objective of this study is to expose the differences of brand personality perceptions between user and non-user groups of particular brands. The second aim is to apply the existing Brand Personality Scale in the Turkish sanitary towel sector and test it empirically. By using both qualitative as well as quantitative research methods, we analyzed the perception of brand personalities between the users and non users of three brands, representing over 60 per cent of the total market. In the first step, we tested the existing adjectives of Brand Personality Scale in this sector, by using focus groups consisting of 21 women (in three focus groups) Next, we analyzed the perception of brand personalities by interviewing 397 women in Istanbul by means of a standardized questionnaire. According to the analysis, we found out significant and positive differences about the perceptions of brand personalities between user and non-user groups. Furthermore, the results provide evidence, that brand personality dimensions can vary in the sanitary towel sector. In this regard, it is suggested, that the companies should consider the non-user groups as potential customers and develop their communication strategies to diminish the perception-gap between users and non-users.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AAKER, D. (1996). Building Strong Brands, NewYork:Free Press.
  • AAKER, J. (1997). “Dimensions of Brand Personality”, Journal of Marketing Research, 34-3:347-356.
  • AAKER, J.; BENET-MARTINEZ, V. ve GAROLERA, J. (2001). “Consumption Symbols as Carriers of Culture: A study of Japanese and Spanish Brand Personality Constructs”, Journal of Personality and Social Psychology, 81-3:492-508.
  • AKSOY, L. ve ÖZSOMER, A. (2007). “Türkiye'de Marka Kişiliği Oluşturan Boyutlar”, 12. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, Sakarya Üniversitesi, 1-14.
  • ALT, M. ve GRIGGS, S. (1988). “Can a brand be cheeky?”, Marketing Inteligence and Planning, 4-6: 9-16.
  • BATRA, R. ve LEHMANN, D. R. ve SİNGH, D. (1993). “The Brand Personality Component of Brand Goodwill: Some Antecedents and Consequences”, içinde: Aaker, D. A. ve Biel, A. L. (Edt.), Brand Equity and Advertising, Advertising’s Role in Building Strong Brands, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.: 83-96.
  • BAUMGARTH, C. (2007). Markenpolitik: Markenwirkungen–Markenführung–Markencontrolling, Wiesbaden:Gabler Verlag.
  • BAUMGARTH, C.ve HANSJOSTEN, U. (2002). „Messansätze für freche Marken“, Marketingjournal, 4: 42-47.
  • BAYRAM, N. (2004). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi, Istanbul:Beta.
  • BEREKOVEN, L. ve ECKERT, W. ve ELLENRİEDER, P. (2001). Marktforschung: Methodische Grundlagen und Praktische Anwendung, Wiesbaden:Gabler Verlag.
  • EKİNCİ, Y. ve RILEY, M. (2003). “An investigation of self-concept: actual and ideal self congruence compared in the context of service evaluation”, Journal of Retailing and Consumer Services, 10-4: 201-214.
  • FOURNIER, S. M. (1998). “Consumers and their brands: Developing relationship theory in consumer research”. Journal of Consumer Research, 24-4: 343–363.
  • FOURNİER, S. M. (2001). “Markenbeziehungen – Konsumenten und ihre Marken”, içinde: Esch, F. R. (Edt.), Moderne Markenführung-Innovative Ansätze-Praktische Umsetzungen, Wiesbaden:Gabler:135-163.
  • GEGEZ, E. (2007). Pazarlama Araştırmaları, İstanbul:Beta.
  • HECKER, A.; HÖLSCHER, A. ve HUPP, O. (2003). “Der Charakter der Marke, Messung der Markenpersönlichkeit: Das „Brand Personality Gameboard“”. Markenartikel, 4, Online Version: http://www.mckinsey.de/_downloads/kompetenz/cig/cig_uebergreifend/2003/Markenartikel_Charakter_der_Marke_Teil2_0403.pdf (Erişim: Haziran 2008).
  • HERRMANN, A. ve BRAUNSTEİN, C. ve HUBER, F. (2000). „Gestaltung der Markenpersönlichkeit mittels der Means End-Theorie“, içinde: Esch, F. R. (Edt.). Marktforschung, Wiesbaden:Gabler: 103-134.
  • HIERONIMUS, F. (2004). Persönlichkeitsorientiertes Markenmanagement. Eine Empirische Untersuchung Zur Messung, Wahrnehmung und Wirkung der Markenpersönlichkeit, Frankfurt aM.: Lang Verlag.
  • KILIAN, K. (2004). „Determinanten der Markenpersönlichkeit. Ansatzpunkte zur empirischen Erforschung von die Markenpersönlichkeit prägende Einflussfaktoren“, Online Version: http://www.markenlexikon.com/d_texte/markendeterminanten_kilian_2004.pdf (Erişim: Haziran 2008)
  • KNAPP, E. D. (2002). Marka Aklı, (çeviren: Akartuna, A. T.), Istanbul:MediaCat.
  • KUŞAKÇIOĞLU, A. (2003). Marka Kimliği, Kurum Kimliği ve Aralarındaki Bağlantı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • MÄDER, R. (2005). Messung und Steuerung von Markenpersönlichkeit. Entwicklung eines Messinstruments und Anwendung in der Werbung mit prominenten Testimonials, Wiesbaden:Deutscher Universitätsverlag.
  • MEFFERT, H. ve BURMANN, C. ve KOERS, M. (2005). “Theoretisches Grundkonzept der identitätsbasierten Markenführung“, içinde: Meffert, H., Burman, C., Koers, M. (Edt.), Markenmanagement. Identitätsorientierte Markenführung und praktische Umsetzung, Wiesbaden:Gabler: 37-72.
  • MEFFERT, H. ve TWARDAWA, W. ve WILDNER, R. (2000). „Aktuelle Trends im Verbraucherverhalten – Chancen und Risiken für den Markenartikel“, Arbeitspapier Nr:137 der wissenschaftlichen Gesellschaft für Marketing und Unternehmensführung e.V., Münster.
  • NILSSON, K. ve BONDE, S. (1999). Consumer Perception of Brand Personality a Quantitative Approach, Bachelor’s Thesis Luleå Tekniska Universitet, Slovenia.
  • OMD Media Bericht (2008).
  • PHAU, I. ve KONG, C. L. (2001). “Brand personality and consumer selfexpression: Single or dual carriageway?”, Journal of Brand Management, 8-6: 428-444.
  • PLUMMER, J. T. (1984). “How personality makes a difference”, Journal of Advertising Research, 24-6: 27–31.
  • PLUMMER, J.T. (1985). “Brand personality: a strategic concept for multinational advertising”, AMA Winter Marketing Educators Conference, Phoenix, 36-52.
  • ROJAS-MÈNDEZ, J. I. ve ERENCHUN-PODLECH, I. ve SILVA-OLAVE, E. S. (2004). “The Ford Brand Personality in Chile”, Corporate Reputation Review, 7-3: 232-251.
  • ŞAHİN, Ç. (2006). Tüketicilerin Markalı Ürünlere Yönelik Olumlu Tutum ve Davranış Geliştirmelerinde Marka Kişiliğinin Rolüne İlişkin Bir Araştırma, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Trabzon.
  • SCHMITT, B. H. (2003). Customer Experience Management: A Revolutionary Approach to Connecting With Your Customers, New York:Wiley&Sons.
  • SEN, S. (2002). “It’s all about personality”, Businessline Internet Edition, http://www.blonnet.com/catalyst/2002/04/25/stories/2002042500120400.htm, 2009.
  • SIGUAW, J.A.; MATILLA, A. ve AUSTIN, J. R (1999). “The Brand Personality scale: An application for restaurants”, Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 40-3: 48–55.
  • SIRGY, J. M. (1982). ”Self-Concept in Consumer Behaviour: A critical Review”, Journal of Consumer Research, December: 287-300.
  • SUNG, Y. ve TINKHAM, S. F. (2005). “Brand Personality Structures in the United States and Korea: Common and Culture-Specific Factors”, Journal of Consumer Psychology, 15-4: 334-350.
  • SUPPHELLEN, M. ve GRØNHAUG, K. (2003). “Building Foreign Brand Personalities in Russia: The Moderating Effect of Consumer Ethnocentrism”, International Journal of Advertising, 22-2: 203-26.
  • WALLER, G.ve SÜSS, D. ve BIRCHER, M. (2006). „Die Markenpersönlichkeit als psychologischer Faktor der Markenwirkung“, Forschungsbericht zur Projektphase 2005/06, Zürich.
  • WEİS, M. ve HUBER, F. (2000). Der Wert der Markenpersönlichkeit. Das Phänomen der strategischen Positionierung von Marken, Wiesbaden:Gabler.
  • ZEDNIK, A.; STREBINGER, A. (2005). “Marken-Modelle in der Praxis. Darstellung Analyse und Kritische Würdigung”, içinde: Werbe-und Markenforschung, Schweiger, G. (Edt.), Wiesbaden:DUV: 91-92.
  • ZET NIELSEN Binde Retail Report 2008.
  • İnternet Kaynakları
  • http://www.bvm.org/user/dokumente/kongress/huberts.pdf Erişim: 11/06/2008
  • http://www.pmrg.org/Portals/0/pdf-pps/september07/GfKV2.pdf Erişim: 10/08/2008
  • http://www.research360.com/techniques.html Erişim: 07/09/2008
  • http://www.sfxbrown.com/Lecture_7_Qualitative_ I.ppt Erişim: 07/07/2008
  • www.stratejikfocus.com/images/doc/markalasma.pdf Erişim: 15/03/2009
APA SCHNEIDER KELEMCİ G, BODUR KELEBEK C (2009). Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama. , 121 - 141.
Chicago SCHNEIDER KELEMCİ Gülpınar,BODUR KELEBEK Cansel Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama. (2009): 121 - 141.
MLA SCHNEIDER KELEMCİ Gülpınar,BODUR KELEBEK Cansel Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama. , 2009, ss.121 - 141.
AMA SCHNEIDER KELEMCİ G,BODUR KELEBEK C Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama. . 2009; 121 - 141.
Vancouver SCHNEIDER KELEMCİ G,BODUR KELEBEK C Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama. . 2009; 121 - 141.
IEEE SCHNEIDER KELEMCİ G,BODUR KELEBEK C "Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama." , ss.121 - 141, 2009.
ISNAD SCHNEIDER KELEMCİ, Gülpınar - BODUR KELEBEK, Cansel. "Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama". (2009), 121-141.
APA SCHNEIDER KELEMCİ G, BODUR KELEBEK C (2009). Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(24), 121 - 141.
Chicago SCHNEIDER KELEMCİ Gülpınar,BODUR KELEBEK Cansel Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.24 (2009): 121 - 141.
MLA SCHNEIDER KELEMCİ Gülpınar,BODUR KELEBEK Cansel Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.24, 2009, ss.121 - 141.
AMA SCHNEIDER KELEMCİ G,BODUR KELEBEK C Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2009; 0(24): 121 - 141.
Vancouver SCHNEIDER KELEMCİ G,BODUR KELEBEK C Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2009; 0(24): 121 - 141.
IEEE SCHNEIDER KELEMCİ G,BODUR KELEBEK C "Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama." Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.121 - 141, 2009.
ISNAD SCHNEIDER KELEMCİ, Gülpınar - BODUR KELEBEK, Cansel. "Tüketicilerde marka kişiliği algısı ile marka tercihine ilişkin bir analiz: Hijyenik ürünler sektöründe bir uygulama". Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 24 (2009), 121-141.