Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi

KARA, Özcan; KILIÇ, Dilek; Sağlam, Rabia

Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi

Dilek KILIÇ, (Atatürk Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, Erzurum, Türkiye)

Rabia SAĞLAM, (Erzincan Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Erzincan, Türkiye)

Özcan KARA (Atatürk Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, Erzurum, Türkiye)

Meme Sağlığı Dergisi

33 11

Yıl: 2009 Cilt: 5 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 195 - 199 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi

Öz:

Giriş ve Amaç: Meme kanseri kadınlarda en sık görülen hastalıklardan birisidir. Araştırmalar meme kanseri konusunda gençlerin bilgi düzeylerinin düşük olduğunu, kendi kendine meme muayenesi (KKMM) inançlarının ve uygulamalarının yeterli olmadığını göstermektedir. Araştırma kız yurdunda kalan üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Materyal-Metot: Araştırma, 2007 yılında Atatürk Üniversitesinde kız yurdunda kalan öğrencilerden evreni bilinen örnekleme yöntemi ile seçilen 200 öğrenciye yapılmıştır. Veri toplama formu olarak; tanımlayıcı form ve Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılmıştır.Bulgular: Araştırma kapsamındaki öğrencilerin %13'ünün ailesinde ve akrabalarında meme kanseri öyküsü olduğu, %33.5'inin meme kanseri bilgisinin olduğu, %33.5'inin KKMM bilgisi olmasına karşın düzenli KKMM yapan öğrencilerin düşük oranda (%19.5) olduğu belirlenmiştir. Meme kanseri konusunda bilgisi olan öğrencilerin KKMM öz-etkililik algıları meme kanseri konusunda bilgisi olmayan öğrencilere göre anlamlı olarak daha yüksek, KKMM engelleri ise daha düşük bulunmuştur. Ailesinde meme kanseri olan öğrencilerin duyarlılık, önemlilik ve öz-etkililik algıları anlamlı olarak yüksek bulunmuştur.Sonuç: Öğrencilerin meme kanseri farkındalıklarını etkileyen faktörler olarak, meme kanseri bilgisi, ailesinde meme kanseri öyküsü ve sağlık inançları etkili faktörler olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelime: Meme neoplazmları Sağlık davranışı Farkında olma Öğrenciler Genç erişkin Formlar

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) TC Sağlık Bakanlığı, Kadınlarda en çok görülen on kanser türü, Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, 2004 Yılı Türkiye Kanser İstatistikleri http:// www.saglikgov.tr.Ulaşım tarihi: 06 Şubat 2009.
2) Eti-Aslan F ve Gürkan A. Kadınlarda meme kanseri risk düzeyi. Meme Sağlığı Dergisi 2007; 3:63-68.
3) Yarbrough SS, Braden CJ. Utility of health belief model as a guide for explaining or predicting breast cancer screening behaviors. Journal of Advanced Nursing. 2001;33: 677-688. (PMID:11298205).
4) İğci A, Asoğlu O. Meme Kanserinin Erken Tanısında Tarama Yöntemleri. İçinde: Meme Kanseri (Ed: Topuz E, Aydıner A, Dinçer M) İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri, 2003:113-123.
5) Aydın İ. Üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgileri ve uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;7:26-34.
6) Aygin D, Uludağ C, Şahin S. Gençlerin Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayanesi Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi 2004;7:1-6.
7) Beydağ(Taşcı) KD, Karaoğlan H. Kendi Kendine Meme Muayenesi Eğitiminin Öğrencilerin Bilgi ve Tutumlarına Etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007;6:106-111
8) Jirojwong S. Health beliefs, perceived self-efficacy, and breast self –examination among Thai migrants in Brisbane. Journal of Advanced Nursing 2003;41:241-249. (PMID:12581112).
9) Lostao L, Joiner T, Pettit JW, Chorot P, Sandin B. Health beliefs and illness attitudes as predictors of breast cancer screening attendance. European Journal of Public Health 2001;11:274-279. (PMID:11582606).
10) Nahcivan Ö N, Seçginli S. Meme Kanserinde Erken tanıya yönelik tutum ve davranışlar: Rehber olarak sağlık inanç modelinin kullanımı. C.Ü.Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2003; 7:33-38.
11) Gözüm S. Aydın I. Validation Evidence For Turkish Adaptation Of Champion's Health Belief Model Scales. Cancer Nurs. 2004;27:491-498. (PMID:15632789).
12) Akkuş Y, Çiçe EK, Şahan S, Ülger F. Bir Kız Yurdunda Kalan Üniversite Öğrencilerinin Kendi kendine Meme Muayanesi Konusunda Bilgi ve Uygulamaları. IV.Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi.5-6 Mayıs 2005 Ordu, Kök Yayıncılık.
13) Dewal L. Testicular and breast self-examination knowledge and practices of certified athletic trainers and the secondary prevention of such cancers in intercollegiate student-athletes. American Journal of Health Studies 2006;21:28-35.
14) Zehra Gölbaşı, Zeynep Kutlar, Hacer Akdeniz. Öğrenci hemşireler tarafından bir halk eğitim merkezinde verilen eğitimin kadınların meme kanseri/kendi kendine meme muayenesine yönelik bilgi ve uygulamalarına etkisi. Meme Sağlığı Dergisi 2007; 3:53-57.
15) Daley CM. Colege student's knowledge of risk and screening recommendations for breast, cervical, and testicular cancers. Journal of Cancer Education 2007;22:86-90. (PMID:17605621).
16) Durvasula RS, Regan PC, Ureno O, Howell L. Frequency of cervical and breast cancer screening rates in a multi-ethnic female college sample. Psychological Reports 2006;99:418-420. (PMID:17153810).
17) Özbay C, Gök Özer F, Taşçı KD. Hemşirelik Öğrencilerinin Meme Kanseri Hakkında Bilgi Düzeyleri ve Kendi kendine Meme Muayanesi uygulama durumlarının Belirlenmesi. IV.Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi. 5-6 Mayıs 2005 Ordu, Kök Yayıncılık.
18) Devine SK, Frank DI. Nurses self performing and teaching others breast self-examination: implications for advanced practice nurses. Clin. Excell Nurse Pract. 2000;4:216-223. (PMID:11261082).
19) Powe BD, Underwood S, Canales M, Finnie R. Perceptions about breast cancer among college students: Implications for nursing education. Journal of Nursing Education 2005;44:257-265. (PMID:16021802).

APA	KILIÇ D, Sağlam R, KARA Ö (2009). Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. , 195 - 199.
Chicago	KILIÇ Dilek,Sağlam Rabia,KARA Özcan Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. (2009): 195 - 199.
MLA	KILIÇ Dilek,Sağlam Rabia,KARA Özcan Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. , 2009, ss.195 - 199.
AMA	KILIÇ D,Sağlam R,KARA Ö Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. . 2009; 195 - 199.
Vancouver	KILIÇ D,Sağlam R,KARA Ö Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. . 2009; 195 - 199.
IEEE	KILIÇ D,Sağlam R,KARA Ö "Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi." , ss.195 - 199, 2009.
ISNAD	KILIÇ, Dilek vd. "Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi". (2009), 195-199.

APA	KILIÇ D, Sağlam R, KARA Ö (2009). Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi, 5(4), 195 - 199.
Chicago	KILIÇ Dilek,Sağlam Rabia,KARA Özcan Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi 5, no.4 (2009): 195 - 199.
MLA	KILIÇ Dilek,Sağlam Rabia,KARA Özcan Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi, vol.5, no.4, 2009, ss.195 - 199.
AMA	KILIÇ D,Sağlam R,KARA Ö Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi. 2009; 5(4): 195 - 199.
Vancouver	KILIÇ D,Sağlam R,KARA Ö Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi. 2009; 5(4): 195 - 199.
IEEE	KILIÇ D,Sağlam R,KARA Ö "Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi." Meme Sağlığı Dergisi, 5, ss.195 - 199, 2009.
ISNAD	KILIÇ, Dilek vd. "Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi". Meme Sağlığı Dergisi 5/4 (2009), 195-199.