Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi

TOPALOĞLU, Bengi; avşar, aysun; AKBAŞ, Seher; ELLİ, Murat

Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi

Aysun AVŞAR, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Pedodonti Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Seher AKBAŞ, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji Bilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Murat ELLİ, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji Bilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Bengi TOPALOĞLU (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Pedodonti Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Ondokuz Mayıs Üniv. Diş Hekimliği Derg.

13 1

Yıl: 2009 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 3 - 7 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi

Öz:

Amaç: Bu çalışmada, antineoplastik tedavileri I tamamlanan pediatrik onkoloji hastalarının post- l travmatik stres bozukluğunun, dental kaygı üzerine j etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. S Birey ve Yöntem: Çalışmaya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Pediatrik Onkoloji Bölümü'nde antineoplastik tedavisi j tamamlanmış, yaşları 9-13 arasında değişen 47 çocuk ve j ebeveyni ile Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti Anabilim Dalı'na ilk kez başvuran ve sistemik rahatsızlığı olmayan aynı yaş grubundaki 47 çocuk ve ebeveyni dahil edildi. Post-travmatik stres bozukluğu, travma sonrası stres tepki ölçeği ile değerlendirilirken, dental kaygının belirlenmesinde, Corah'ın Dental Ankiseyete Skalası kullanıldı. Veriler, istatistiksel olarak vary ons analizi, Student-t testi, regresyon analizi, sperman korelasyonu ile değerlendirildi. Bulgular: Pediatrik onkoloji hastalarında, dental kaygının kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu bulundu (p<0.01). Çocukluk çağı kanserinin teşhis yaşı ile travma sonrası stres bozukluğu (r=0,721, p= 0,0006) ve dental kaygı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulundu (r=0,574, p= 0,0003). Her iki grupta da cinsiyetlere göre dental kaygı skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmazken, çocuklar ve ebeveynlerin dental kaygı skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu. Sonuç: Antineoplastik tedavisi tamamlanmış pediatrik onkoloji hastalarında, dental kaygının azaltılması amacıyla çocuk ruh sağlığı uzmanları ile işbirliğine gidilmesinin faydalı olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelime: Tıbbi onkoloji Dental anksiyete Pediatrik diş hekimliği Çocuk Stres bozuklukları, travma sonrası

Konular: Diş Hekimliği Pediatri

The effect of post-traumatic stress disorder on dental anxiety of pediatric oncology patient

Öz:

Aim: The aim of this study is to assessment the effect of post-traumatic stress disorder on dental anxiety of the pediatric oncology patients who completed their antineoplastic treatment. Subjects and Methods: Forty-seven children aged 9-13 years who have completed their antineoplastic treatment at Ondokuz Mayı s University, Department of Pediatric Oncology and their parents formed the study group. 47 healthy children and their parents of the same age and gender and social background were included study as a control group. While Post-Traumatic Stress Disorder was measured using Postiraumatic Stress Disorder Reaction Index, the Corah Dental Anxiety Scale was used to measure the dental anxiety. Variance analysis, Student t- test, regression analysis and spearman correlation was used for statistical analysis. Results: Dental anxiety of pediatric oncology patients was found higher when compared to that of the control group (p<0.01). The relationship between the pediatric cancer diagnosis age, Post-Traumatic Stress Disorder (r=0,721, p= 0.0006) and dental anxiety were found statistically significant. (r=0,574, p= 0.0003). Dental anxiety was found similar between genders in all groups. Both study and control group, there was a correlation between dental anxiety of children and their parents. Conclusion: As a result we conclude that, collaboration with a children psychotherapist is suggested to reduce the dental anxiety of the paediatric oncology patients who completed their antineoplastic treatment and are suffering from high stress levels after trauma.

Anahtar Kelime: Child Stress Disorders, Post-Traumatic Medical Oncology Dental Anxiety Pediatric Dentistry

Konular: Diş Hekimliği Pediatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Erden G, Kılıç EZ, Uslu Rİ, Kerimoğlu E. Çocuklar için travma sonrası stres tepki ölçeği: Türkçe geçerlilik, güvenilirlilik ön çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 1999; 63:143-9.
2.Walker AM, Harris G, Baker A, Kelly D, Houghton J Post-traumatic stress responses following liver transplantation in older children. Journal of Child Psychology andPsychiatry 1999; 40:363-74.
3.Kazak AE, Alderfer M, P^ourke MT, Simms S, Streisand R, Grossman JR. Posttraumatic stress disorder (PTSD) and posttraumatic stress symptoms (PTSS) in families of adolescent childhood cancer survivors. J Pediatric Psychology 2004; 29:211-9.
4.Landolt MA, Vollrath M, Ribi K, Gnehm HE, Sennhauser FH. Incidence and associations of parental and child posttraumatic stress symptoms in pediatric patients. Journal of Child Psychology and Psychiatry 2003; 44:1199-207.
5.Landolt MA, Ribi K, Laimbacher J, Vollrath M, Gnehm HE, Sennhauser FH. Posttraumatic stress disorder in parents of children with newly diagnosed type 1 diabetes Journal of Pediatric Psychology 2002; 27:647-52.
6.Stoppelbein L, Greening L. Brief report: the risk of posttraumatic stress disorder in mothers of children diagnosed with pediatric cancer and type I diabetes. Journal of Pediatric Psychology 2007;32:223-9.
7.Manne SL, Du Hamel K, Gallelli K, Sorgen K, Redd WH. Posttraumatic stress disorder among mothers of pediatric cancer survivors: diagnosis, comorbidity, and utility of the PTSD checklist as a screening instrument. Journal of Pediatric Psychology 1998; 23:357-66.
8.Brown RT, Madan-Swain A, Lambert R. Posttraumatic stress symptoms in adolescent survivors of childhood cancer and their mothers. Journal of Trauma Stress 2003; 16:3 09-18.
9.Pelcovitz D, Goldenberg B, Kaplan S, Weinblatt M, Mandel F, Meyers B, Vinciguerra V. Posttraumatic stress disorder in mothers of pediatric cancer survivors. Psychosomatics 1996; 37:116-26.
10.Nir Y. Posttraumatic stress disorder in children with cancer. In: S. Eth & R. Pynoos (Eds.). Posttraumatic stress disorder in children. Washington, DC: American Psychiatric Press 1985,pl21-32.
ll.Stuber, M, Kazak, A, Meeske K, & Barakat, L. Is posttraumatic stress a viable model for understanding responses to childhood cancer? Child and Adolescent Psychiatry Clinics of North America 1998; 7:169-82.
12.Peretz B, Efrat PJ. Dental anxiety among young adolescent patients in Israel. International Journal ofPaediatric Dentistry 2000; 10:126-32.
13.Peretz B, Nazarian Y, Bimstein E. Dental anxiety in a students 'paediatric dental clinic: children, parents and students. International Journal of Paediatric Dentistry 2004; 14:192-8.
14.Shaw O. Dental anxiety in children. British Dental Journal 1975; 139:134-9.
15.Kazak A, Barakat L, Meeske K, Christakis D, Meadows A, Casey R, Penati B, Stuber M. Posttraumatic stress, family functioning, and social support in survivors of childhood leukemia and their mothers and fathers. Journal of Consulting and Clinical Psychology 1997; 65: 120-9.
16.Butler R W, Rizzi L P, Handwerger B A. Brief report: The assessment of posttraumatic stress disorder in pediatric cancer patients and survivors. Journal of Pediatric Psychology 1996; 21:499-504.
17.Klinberg G, Hwang CCR Children's dental fear pictures test (CDFP): A projective test for the assessment of child dental fear. Journal of Dentistry for Children 1994; Mar-Apr :89-96.
18.Sarı Ş, Tunç EŞ, Bilgin Z. Çocuklarda dental kaygının farklı test yöntemleri ile değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2002; 29:127-35.
19.Keys J. Detecting and trading dental phobic children. Part 1: Detection. Journal of Dentistry for Children 1978; 4:40 4.
20.Keys J, Fields M, Korboot P. Detecting and trating dental phobic children. Part II: Treatment. Journal of Dentistry for Children 1978; 4:45 9.
21.Lazzetti M,Cirla G,Panigada GF. L'ansia nel paziente pedodontico:indagine nelle scuole.In: Vitale MC, Casaschi P, Folio R.The use of a new projective psyhological test to evaluate the approach of the dentist towards young patients. Italy Journal ofPaediatric Dentistry 1999;4:181-9.
22. Corkey B, Freeman R.Predictors of dental anxiety in six-year-old children: Findings from a pilot study. Journal of Dentistry for Children 1994;July-Aug:267-70.
23.Öztaş N, Tulunoğlu Ö, Uluçam S. Çocuklarda diş hekimi korkusunu değerlendirmede yeni bir projektif test: çocukların diş hekimi korkusu resimli testi. Pedodonti Klinik Dergisi 1996; 3:1249.
24.Humphris G, Morrison T, Lindsay S. The modified dental anxiety scale: Validation and United Kingdom Normns. Community Dental Health 1995; 12:143-50.
25.Toledano M, Osario R, Aguilera FS, Pegalajar J. Children's dental anxiety: infuence of personality and intelligence factors. International Journal of Paediatric Dentistry 1995; 5:23-8.
26.Alvesalo I, Murtomaa H, Milgrom P, Honkanen A, Karjalainen M, Tay K. The dental fear survey schedule: a study with Finnish children. International Journal of Paediatric Dentistry 1993;3:193-8.
27.Kleinknecht RA, Klepac RK, Alexander LD. Origins and characteristics of fear of dentistry. Journal of American Dental Association 1973; 86: 842-8.
28.Kayalıbay H, Ataç A,Çehreli Z. 0 13 Yaş grubu çocukların ilk muayene sırasındaki davranışlarının Frankl Endeksine göre değerlendirilmesi. Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 1994;18:65-8.

APA	avşar a, AKBAŞ S, ELLİ M, TOPALOĞLU B (2009). Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi. , 3 - 7.
Chicago	avşar aysun,AKBAŞ Seher,ELLİ Murat,TOPALOĞLU Bengi Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi. (2009): 3 - 7.
MLA	avşar aysun,AKBAŞ Seher,ELLİ Murat,TOPALOĞLU Bengi Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi. , 2009, ss.3 - 7.
AMA	avşar a,AKBAŞ S,ELLİ M,TOPALOĞLU B Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi. . 2009; 3 - 7.
Vancouver	avşar a,AKBAŞ S,ELLİ M,TOPALOĞLU B Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi. . 2009; 3 - 7.
IEEE	avşar a,AKBAŞ S,ELLİ M,TOPALOĞLU B "Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi." , ss.3 - 7, 2009.
ISNAD	avşar, aysun vd. "Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi". (2009), 3-7.

APA	avşar a, AKBAŞ S, ELLİ M, TOPALOĞLU B (2009). Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniv. Diş Hekimliği Derg., 10(1), 3 - 7.
Chicago	avşar aysun,AKBAŞ Seher,ELLİ Murat,TOPALOĞLU Bengi Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniv. Diş Hekimliği Derg. 10, no.1 (2009): 3 - 7.
MLA	avşar aysun,AKBAŞ Seher,ELLİ Murat,TOPALOĞLU Bengi Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniv. Diş Hekimliği Derg., vol.10, no.1, 2009, ss.3 - 7.
AMA	avşar a,AKBAŞ S,ELLİ M,TOPALOĞLU B Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniv. Diş Hekimliği Derg.. 2009; 10(1): 3 - 7.
Vancouver	avşar a,AKBAŞ S,ELLİ M,TOPALOĞLU B Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniv. Diş Hekimliği Derg.. 2009; 10(1): 3 - 7.
IEEE	avşar a,AKBAŞ S,ELLİ M,TOPALOĞLU B "Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi." Ondokuz Mayıs Üniv. Diş Hekimliği Derg., 10, ss.3 - 7, 2009.
ISNAD	avşar, aysun vd. "Pediatrik onkoloji hastalarının Post-travmatik stres bozukluğunun dental kaygı üzerine etkisi". Ondokuz Mayıs Üniv. Diş Hekimliği Derg. 10/1 (2009), 3-7.