Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu

GÜRSOY, Ayla Akkaş; NURAL, NESRİN; BAYRAK, Nalan; HİNDİSTAN, Sevilay

Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu

Nesrin NURAL, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon Sağlık Yüksek Okulu, Trabzon, Türkiye)

Sevilay HİNDİSTAN, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon Sağlık Yüksek Okulu, Trabzon, Türkiye)

Ayla Akkaş GÜRSOY, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon Sağlık Yüksek Okulu, Trabzon, Türkiye)

Nalan BAYRAK (Çatak Erdoğdu Sağlık Ocağı, Trabzon, Türkiye)

TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni

7 3

Yıl: 2009 Cilt: 8 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 297 - 306 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu

Öz:

AMAÇ: Çalışma bir sağlık ocağına başvuran Tip 2 Diabetes Mellitus (DM) tanısı olan hastaların epidemiyolojik özelliklerini ve prognozu belirlemek üzere gerçekleştirildi. YÖNTEM: Trabzon Erdoğdu Sağlık Ocağı Çatak Sağlık Birimi’nde, Nisan-Mayıs-Haziran 2008 tarihlerinde yapılan çalışma, tanımlayıcı ve kesitsel bir alan araştırmasıdır. Sağlık Ocağına başvuran tip 2 DM tanısı olan ve kontrol amacıyla gelen (55 kişi) hastaların tamamı araştırmaya dâhil edildi. Araştırma grubundaki bireylerin tümüne çalışmanın amaçları anlatılıp, sözlü onayları alındı. Veri toplama aracı olarak, sosyodemografik özellikler, risk faktörleri, kan şekeri tanı kriterleri, beden kitle indeksi, kronik komplikasyonlar ve ayak muayenesini içeren diyabet takip formu kullanıldı. Diyabet takip formu, Erdoğan ve Nahcivan (1999) tarafından yapılandırılan diyabet risk tanılama formu geliştirilerek oluşturuldu. Elde edilen veriler, sayı ve yüzde dağılımları, ortalama, ki kare testi, korelasyon ve varyans analizi kullanılarak değerlendirildi. BULGULAR: Hastaların %85,5’i kadın olup; yaş ortalamaları 59,4±10,7 yıldır. Ortalama tanı yaşı 53,2±12,5, diyabet yılı 6,6±6,6 yıldır. Hastaların %45,5’i obez, %12,7’si morbit obezdir ve %54,5’inin ailesinde diyabet öyküsü bulunmaktadır. Hastaların %56,3’ünün kan glukozu 140 mg/dl ve %54,5’inin HbA1c düzeyi %7 ve üzerindeydi. Lipid parametreleri değerlendirildiğinde; hastaların %52,7’sinde HDL kolesterol (E<35,K<45) tedavi hedefinden düşük, %76,4’ünde LDL kolesterol 100mg/dl ve %49,1’inde total kolesterol 200 mg/dl üzerindedir. Hastaların diyabet yılı ile HbA1c arasında pozitif ilişki bulundu (r=0.291, p=0.031). Kronik komplikasyon olarak, hastaların %56,9’unda hipertansiyon (HT), %25,9’unda koroner arter hastalığı (KAH), %8.6’sında nöropati ve %1,7’sinde retinopati olduğu bulundu. Ayak muayenesinde 47 hastanın (%85,5) ayağına ilişkin bir ya da birden fazla pozitif bulgu ya da yakınma belirlendi. SONUÇ: Sağlık ocağına başvuran tip 2 DM tanısı ile takip edilen hastaların önemli bir kısmında metabolik kontrol sağlanamamıştır. Bu nedenle, hastaların diyabeti kontrol altına alınıncaya kadar diyabetin akut ve kronik komplikasyonları hakkında bireylerin sosyo-ekonomik ve kültürel yaşantısı da göz önüne alınarak gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Endokrinoloji ve Metabolizma Genel ve Dahili Tıp Üroloji ve Nefroloji Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Pediatri

Epidemiologic features and prognosis of patients who was diagnosed having type 2 diabetes mellitus and applied to a community health center

Öz:

AIM: The study was designed to investigate the prognosis and the epidemiologic features of people who was diagnosed having type 2 DM and Applied to the Community Health Center. METHOD: This study which was carried out at Çatak Health Branch of Trabzon Erdoğdu Health Center in April, May, and June in 2008 is a descriptive and cross-sectional field study. All of the patients with Type 2 DM diagnosis who came to the Health Center for routine control (55 people) were involved in the study. The aim of the study was explained to each participant in the study and their oral consent was taken. As the data collection instrument, diabetes surveillance form which includes of socio-demographic features, risk factors, blood sugar diagnosis criteria, body mass index, chronic complications and foot examination was used. Diabetes surveillance form was shaped by modifying the diabetes diagnosis form which was structured by Erdoğan and Nahcivan (1999). The data obtained were evaluated through number and percentage distribution, mean, chi square test, correlation and variant analyses techniques. RESULTS: Age mean of the patients was 59.4±10.7 and 85.5% of them was female. Average diagnosis age was 53.2±12.5, average diabetes year was 6,6±6,6. 45.5% of the patients were obese, 12.7% of them morbid obese and diabetes history in the family was about 54.5%. It was found that 56.3% patients had blood glucose level was 140 mg/dl and 54.5% of the patients’ HbA1c level were higher than 7%. When lipid parameter levels of the patients were examined, it was seen that HDL cholesterol level was (E<35,K<45) for 52.7% of the patients and that was lower than the target treatment level; LDL cholesterol level was 100mg/dl for 76.4%; and total cholesterol level was higher than 200 mg/dl 49.1% of the patients. A statistically significant positive correlation was found between diabetes year of the patients and HbA1c level (r=0.291, p=0.031). 8.6 had % neuropathy, 1.7% of them had retinopathy, 25.9% had coronary heart disease, and 56.9% had hypertension as chronic complication. In foot examination, it was found that 85.5% of them had one of or all of the foot problems or complaint. CONCLUSİON: The metabolic control couldn’t be provided in a significant part of the patients diagnosed having type 2 DM in the area of Health Center. For this reason, necessary arrangement should be done about acute and chronic complications of diabetes also taking into consideration individuals’ socio-economic and cultural lifestyles until bringing patients’ diabetes under control.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Endokrinoloji ve Metabolizma Genel ve Dahili Tıp Üroloji ve Nefroloji Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Pediatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Wild S, Sicree R, Roglic G, King H, Gren A.Global prevalence of diabetes.Diabet Care. 2004; 27(5): 1047-1051.
2. Onat A, Hergenç G, Uyarel H, Can G, Özhan H. Prevalence, incidence, predictors and outcome of type 2 diabetes in Turkey. Anadolu Kardiyoloji Dergisi. 2006; 6: 314-21.
3. Satman I, Yılmaz T, Şengül A, ve ark. Population- based study of diabetes and risk characteristics in Turkey. results of the Turkish diabetes epidemiology study (TURDEP). Diabetes Care. 2002; 25(9): 1551-6.
4. Albright A. The puplic health approach to diabetes. AJN, Amercan Journal of Nursing. 2007; 107(6): 39-42.
5. Peeples M, Seley JJ. Diabetes care: the need for change. AJN; American Journal of Nursing. 2007; 107(6): 13-19.
6. Skyler JS. Effects of glicemic control on diabetes complications and on the prevention of diabetes. Clinical Diabetes. 2004; 22(4): 162-166.
7. Johnson EL, BrosseauCD, Soule M, Kolberg J. Treatment of diabetes in long-term care facilities: a primary care approach. Clinical Diabetes. 2008; 26(4): 152-156. 8. Cameron B L. Making diabetes management routine. How often do you and your patients screen for complications? AJN, Amerikan journal of Nursing. 2002; 102(2):26
9. Nesto R. LDL cholesterol lowering in type 2 diabetes: What is the optimum approach? Clinical Diabetes. 2008; 26(1): 8-13.
10. Beacham T, Williams PR, Askew J, Schenk L, May M. Insulin management: a guide for the home health nurse. Home Healthcare Nurse. 2008; 26(7): 421–428
11. Erdoğan S, Nahcivan NÖ. İnsüline bağımlı olmayan diyabetes mellitus (NIDDM) risk faktörlerinin belirlenmesi. Hemşirelik Forumu. 1999; 2(2): 47-51.
12. Süleymanoğlu Mermer G, Bayık A. Damlacık köyünde tip II DM prevalansının belirlenmesi ve DM’lu hastalara uygulanan diabet eğitimi programının değerlendirilmesi. 8. Halk Sağlığı Kongresi Kongre Kitabı II. Diyarbakır. Dicle Üniversitesi Basımevi, 2002.
13. Çalışkan N, Aslan D, Mehmetoğlu H Ç, Alper Z, Uncu Y. Diyabet açısından bazı risk faktörleri: Marmara adası sağlık tarama sonuçları. Türk Aile Hekimliği Dergisi. 2007; 11(2): 75-79.
14. Wild SH, Byrne CD. Risk factors for diabetes and coronary heart disease. BMJ. 2006; 333: 1009-1011.
15. Fradkin J. Diabetes clinical trials: what is new at NIDDK? Clinical Dİabetes. 2004; 22(3): 109-111.
16. Yumuk VD. National prevalence of obesity, prevalence of obesity in Turkey (TEKHARF). Obesity Reviews. 2005; 6: 9-10.
17. Yalçın BM, Şahin EM, Yalçın E. Prevalence and epidermiological risk factors of obesity in Turkey. Middle East journal of Family Medicine. 2004; 6(6): 1-11.
18. Açık Y, Bulut HY, Gülbayrak C, Ardıcoğlu Ö, İlhan N. Effectiveness of a diabetes education and intervention program on blood glucose control for patients with type 2 diabetes in a Turkish community southeast Asian. J Trop Med Public Health. 2004; 35(4): 1012-1018.
19. Ousman Y, Sharne M. The irrefutable importance of glisemic control. Clinical Dİabetes. 2001; 19(2): 71-72.
20. Delamater AM. Clinical use of hemoglobin A1c to improve diabetes management. Diabetes Care. 2006; 24(1): 6-8.
21. Woods A, Moshang J. Lowering the risks of diabetes, hypertension, and heart disease. Nursing. 2005; 35(2) :4-8.
22. Çurgunlu A, Tezcan V. Tip 2 Diabetes mellitus ve koroner arter hastalığı. Diyabet Bilimi. 2004; 2(3): 134-139.
23. Oto A. Diyabet ve koroner arter hastalığı: Gelişen dünyanın korkunç ilişkisi. Türk Kardiyovasküler Tip E-Journal. 2007; www.turkkardiyovaskulertip e-dergisi.com
24. Fowler M. Microvascular and makrovascular complications of diabetes. Clinical Diabetes. 2008; 26(2): 77-81.
25. Ardıç C. Diyabet polikliniğinde izlenen hastalarda kardiyovasküler mortalite ve morbidite oranlarinin risk faktörleri ile ilişkisinin değerlendirilmesi. T.C. Sağlık Bakanlığı Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği. Uzmanlık Tezi. İstanbul. 2006
26. American Diabetes Association (ADA). Standarts of medical care in diabetes. Diabetes Care. 2005; 28: 4-36.
27. Özkan Y, Çolak R, Koca SS, Dağ S, Kan EK, Sırma N. Diyabet ve hiperlipidemi: tedavide ne kadar başarılıyız? Fırat University journal of Health Sciences (Medicine). 2008; 22(2): 97-100.
28. Kültürsay H. Koroner arter hastalarında yüksek risk kavramı. Anadol Kardiyol Dergisi. 2002; 2: 61-64.
29. Sieggreen MY. Step up car efor diabetic foot. Nursing Management. 2006; 37(6): 26-31.
30. Güner A. Diyabet hastalarının diyabetik ayakla ilgili bilgi ve tutumlarının irdelenmesi ve HA1c’n diyabetik ayakla ilişkisi. T.C. Sağlık Bakanlığı Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği. Uzmanlık Tezi. İstanbul. 2005.
31. Boulton AJM. Management of diabetic peripheral neuropaty. Clical Diabetes. 2005; 23(1): 9-15.
32. Taş A, Bayraktar MZ, Erdem Ü, Sobacı G, Uçar M. Diyabetik hastalarda retinopati sıklığı ve risk faktörleri. Gülhane Tıp Dergisi. 2005; 47(3): 164-174.

APA	NURAL N, HİNDİSTAN S, GÜRSOY A, BAYRAK N (2009). Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu. , 297 - 306.
Chicago	NURAL NESRİN,HİNDİSTAN Sevilay,GÜRSOY Ayla Akkaş,BAYRAK Nalan Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu. (2009): 297 - 306.
MLA	NURAL NESRİN,HİNDİSTAN Sevilay,GÜRSOY Ayla Akkaş,BAYRAK Nalan Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu. , 2009, ss.297 - 306.
AMA	NURAL N,HİNDİSTAN S,GÜRSOY A,BAYRAK N Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu. . 2009; 297 - 306.
Vancouver	NURAL N,HİNDİSTAN S,GÜRSOY A,BAYRAK N Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu. . 2009; 297 - 306.
IEEE	NURAL N,HİNDİSTAN S,GÜRSOY A,BAYRAK N "Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu." , ss.297 - 306, 2009.
ISNAD	NURAL, NESRİN vd. "Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu". (2009), 297-306.

APA	NURAL N, HİNDİSTAN S, GÜRSOY A, BAYRAK N (2009). Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 8(4), 297 - 306.
Chicago	NURAL NESRİN,HİNDİSTAN Sevilay,GÜRSOY Ayla Akkaş,BAYRAK Nalan Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 8, no.4 (2009): 297 - 306.
MLA	NURAL NESRİN,HİNDİSTAN Sevilay,GÜRSOY Ayla Akkaş,BAYRAK Nalan Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.8, no.4, 2009, ss.297 - 306.
AMA	NURAL N,HİNDİSTAN S,GÜRSOY A,BAYRAK N Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2009; 8(4): 297 - 306.
Vancouver	NURAL N,HİNDİSTAN S,GÜRSOY A,BAYRAK N Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2009; 8(4): 297 - 306.
IEEE	NURAL N,HİNDİSTAN S,GÜRSOY A,BAYRAK N "Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 8, ss.297 - 306, 2009.
ISNAD	NURAL, NESRİN vd. "Bir sağlık ocağına başvuran tip 2 diabetes mellitus tanılı hastaların epidemiyolojik özellikleri ve prognozu". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 8/4 (2009), 297-306.