Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz

YILDIRIM, Cuma; ÇOBAN, Sacit; GÜLOĞLU, Cahfer; Aldemir, Mustafa; AL, Behçet

Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz

Behçet AL, (Gaziantep Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı,Gaziantep, Türkiye)

Cuma YILDIRIM, (Gaziantep Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı,Gaziantep, Türkiye)

Sacit ÇOBAN, (Gaziantep Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, Gaziantep, Türkiye)

Mustafa ALDEMİR, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Cahfer GÜLOĞLU (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi

14 1

Yıl: 2009 Cilt: 15 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 599 - 606 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz

Öz:

AMAÇ Diyarbakır bölgesinde meydana gelen alev ve haşlanma yanıklarında mortalite üzerine etkili olan faktörler araştırıldı. GEREÇ VE YÖNTEM Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Kliniği?ne Ocak 2001 ile Mayıs 2005 yılları arasında haşlanma ve alev yanıkları nedeni başvuran 816 hastanın verileri geriye dönük olarak incelendi. Hastalar yaşayanlar ve ölenler olmak üzere iki gruba ayrıldı. Hastalarda cinsiyet, yaş, yanma şekilleri, yanık dereceleri ve yanık yüzdeleri, yanık bölgeleri, başvuru süreleri, yatış süreleri, gelişen komplikasyonlar ve yapılan girişimler değerlendirildi. BULGULAR Başvuran hastaların %43,5?i kadın, %57,5?i erkek idi; 658 hasta altı yaşın altındaydı. Yanıkların %70,5?i ihmal sonucu meydana gelmişti. Yanıkların %76,5?i haşlanma, %23,5?i de aleve bağlı meydana gelmişti. Ölen hastaların 39?u on yaşın altında idi. Tüm hastalarda yaş ortalaması 9,32 idi. Tüm hastaların ortalama yatış süresi 10,37 gün idi. En sık gelişen komplikasyon yara enfeksiyonu idi. Genel olarak mortalite oranı %6,1 idi. SONUÇ On beş günden uzun yatan hastalarda (p=0,030), intihar nedeni ile yananlarda (p=0,002), yanık yerine tedavi niyeti ile ayakkabı boyasını kullananlarda (p=0,000), >%40 ikinci derece yanığı olanlarda (p=0,000), >%20 üçüncü derece yanığı olanlarda (p=0,000), akut solunum yetersizliği gelişenlerde, kompartman sendromun gelişenlerde, hipoalbünemi ve sepsis gelişenlerde (p=0,000) mortalite daha yüksekti.

Anahtar Kelime: Enfeksiyon Acil servis, hastane Yatış süresi Yanıklar Türkiye Hastaneye yatırma

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Anestezi Acil Tıp Geriatri ve Gerontoloji Enfeksiyon Hastalıkları Yoğun Bakım, Tıp

Mortality factors in flame and scalds burns: Our experience in 816 patients

Öz:

BACKGROUND Our aim was to evaluate the effective factors on mortality in flame and scald burns in the Diyarbakır region. METHODS The data of 816 patients who applied to the Dicle University Emergency Department between January 2001 and May 2005 with flame and scald burns were investigated retrospectively. The patients were separated into two groups as alive or deceased. Gender, age, burns shapes, burn degrees and rates, burn regions, admission periods, hospitalization times, complications, and the treatments were analyzed. RESULTS 43.5% of the patients were female and 57.5% were male. Six hundred fifty-eight patients were under 6 years old. 70.5% of burns occurred as a result of negligence; 76.5% occurred due to scald and 23.5% due to flame. In cases of death, 39 patients were under 10 years old. The mean age was 9.32 years. The average hospitalization period was 10.37 days. The most common complication was wound infection. The mortality rate was 6.1%. CONCLUSION The mortality rate was higher among patients who were hospitalized longer than 15 days (p=0.030); whose burns were due to suicide attempt (p=0.002); who used shoe paint on the burn wounds instead of treatment (p=0.000); who had more than 40% second-degree burns (p=0.000) or more than 20% third-degree burns (p=0.000); and among those with acute respiratory failure, compartment syndrome, hypoalbuminemia, and sepsis (p=0.000).

Anahtar Kelime: Burns Turkey Hospitalization Infection Emergency Service, Hospital Length of Stay

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Anestezi Acil Tıp Geriatri ve Gerontoloji Enfeksiyon Hastalıkları Yoğun Bakım, Tıp

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Mındıkoğlu AN. Yanıklar ve tedavileri. Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Dersleri I. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basımevi ve Film Merkezi; 1993.
2. Selmanpakoğlu N. Yanıklar ve tedavileri. Ankara: Gülhane Askeri Tıp Akademisi Basımevi; 1998.
3. Yıldırım İ, Çetinkale O, Şenyuva C, Müftüoğlu T. Son on beş yıllık Cerrahpaşa verilerindeki yanık olguların retrospektif değerlendirilmesi ve yanık tedavisindeki ülkemiz gerçekleri. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dergisi 1992;23:119-25.
4. Çetinkale O. Yanık yarasında tedavi. “Yara Bakım ve Tedavi Kursu” kitabı. İstanbul: 2000. s. 161-74.
5. Towsend Jr. CM. Burns. Chapter 18. Text Book of Surgery. 16th ed. Philadelphia: W.B. Saunders Company; 2002. p. 184-94.
6. Latha B, Babu M. The involvement of free radicals in burn injury: a review. Burns 2001;27:309-17.
7. Çetinkale O. Yanıklara ilk yaklaşım. Acil Hekimlik, İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Komisyonu, Yayın No: 3, Ed: Prof. Dr. Ertuğrul Göksoy, 1997:255-68.
8. Demling RH. Fluid replacement in burned patients. Surg Clin North Am 1987;67:15-30.
9. Herndon DN, Rutan RL, Rutan TC. Management of the pediatric patient with burns. J Burn Care Rehabil 1993;14:3-8.
10. Hinder F, Traber D. Pathophysiology of the systemic infammatory response syndrome. Chapter 19. Total Burn Care. In: Hemdon DN, editor. London: W.B. Saunders Company; 1996. p. 207-13.
11. Moran K, Munster AM. Alterations of the host defense mechanism in burned patients. Surg Clin North Am 1987;67:47-56.
12. Çetinkale O, Çaşkurlu H, Ayan F, Şenyuva C, Pusane A Bağışıklık sisteminde yanıktan sonra oluşan baskı ile infeksiyona karşı direncin azalması arasındaki ilişkinin araştırılması. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dergisi 1992:23;369-74.
13. Arıncı A. Yanıklar ve tedavileri. Nobel Tıp Kitapevleri; İstanbul: 2002.
14. Cetinkale O, Belce A, Konukoglu D, Senyuva C, Gumustas MK, Tas T. Evaluation of lipid peroxidation and total antioxidant status in plasma of rats following thermal injury. Burns 1997;23:114-6.
15. Cetinkale O, Senel O, Bulan R. The effect of antioxidant therapy on cell-mediated immunity following burn injury in an animal model. Burns 1999;25:113-8.
16. Çetinkale O, Ayan F, Şenyuva C, Farahmend M, Pusane A. Terrnal yaralanmanın hücresel immun cevap üzerine etkilerinin sıçan modelinde in vivo yöntemlerle araştırılması. Yeni Symposium 1994:32;107-14.
17. Yowler CJ, Fratianne RB. Current status of burn resuscitation. Clin Plast Surg 2000;27:1-10.
18. Çetinkale O, Anğ Ö, Bilgiç L. Şenyuva C, Pusane A. Yanık eskarının erken eksizyonu ve greftlemenin barsakta oluşan Bakteriyel translokasyon üzerine etkisinin deneysel olarak araştırılması. Çağdaş Cerrahi Dergisi 1992:6;35-41.
19. Anğ Ö, Çetinkale O, Şenyuva C. Termal yaralanmadan sonra bağırsakta oluşan bakteriyel translokasyonun yanık sepsisindeki rolü. (Deneysel Çalışma) İnfeksiyon Dergisi 1991:5;1-5.
20. Bilgiç L, Çetinkale O. Yanık travmasının barsakta oluşturduğu morfolojik değişikliklerin bir memeli örneğinde deneysel olarak incelenmesi. Türk Patoloji Dergisi 1996:12;80–5.
21. Al B, Güloğlu MN, Okur H, Öztürk H, Kara İH, Aldemir M. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde haşlanma ve alev yanıklarının epidemiyolojik özellikleri. Tıp Araştırma Dergisi 2005;3:14–21.
22. Kobayashi K, Ikeda H, Higuchi R, Nozaki M, Yamamoto Y, Urabe M, et al. Epidemiological and outcome characteristics of major burns in Tokyo. Burns 2005;31 Suppl 1:S3-S11.
23. Han TH, Kim JH, Yang MS, Han KW, Han SH, Jung JA, et al. A retrospective analysis of 19,157 burns patients: 18-year experience from Hallym Burn Center in Seoul, Korea. Burns 2005;31:465-70.
24. Günay K, Taviloğlu K, Eskioğlu E, Ertekin C. A study of epidemiology and mortality in burn patients. Turkish Journal of Travma and Emergency Surgery 1995;2:205-8.
25. Tung KY, Chen ML, Wang HJ, Chen GS, Peck M, Yang J, et al. A seven-year epidemiology study of 12,381 admitted burn patients in Taiwan--using the Internet registration system of the Childhood Burn Foundation. Burns 2005;31 Suppl 1:S12-7.
26. Pruitt BA, Mason AD. Epidemiological, demographic and outcome characteristics of burn injury In: Herndon DN, editor. Total Burn Care. London: Saunders; 1996. p. 5-15.
27. Vidal-Trecan G, Tcherny-Lessenot S, Grossin C, Devaux S, Pages M, Laguerre J, et al. Differences between burns in rural and in urban areas: implications for prevention. Burns 2000;26:351-8.
28. Vico P, Papillon J. Factors involved in burn mortality: a multivariate statistical approach based on discriminant analysis. Burns 1992;18:212-5.
29. Ryan CM, Schoenfeld DA, Thorpe WP, Sheridan RL, Cassem EH, Tompkins RG. Objective estimates of the probability of death from burn injuries. N Engl J Med 1998;338:362-6.
30. Barrow RE, Spies M, Barrow LN, Herndon DN. Infuence of demographics and inhalation injury on burn mortality in children. Burns 2004;30:72-7.
31. Muller MJ, Pegg SP, Rule MR. Determinants of death following burn injury. Br J Surg 2001;88:583-7.
32. O’Keefe GE, Hunt JL, Purdue GF. An evaluation of risk factors for mortality after burn trauma and the identifcation of gender-dependent differences in outcomes. J Am Coll Surg 2001;192:153-60.
33. Lari AR, Alaghehbandan R, Nikui R. Epidemiological study of 3341 burns patients during three years in Tehran, Iran. Burns 2000;26:49-53.
34. Soltani K, Zand R, Mirghasemi A. Epidemiology and mortality of burns in Tehran, Iran. Burns 1998;24:325-8.
35. Kurtoŭlu M, Alimoğlu O, Ertekin C, Güloğlu R, Taviloğlu K. Evaluation of severe burns managed in intensive care unit. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2003;9:34-6.
36. De-Souza DA, Marchesan WG, Greene LJ. Epidemiological data and mortality rate of patients hospitalized with burns in Brazil. Burns 1998;24:433-8.
37. Carini L, Grippaudo FR, Bartolini A. Epidemiology of burns at the Italian Red Cross Hospital in Baghdad. Burns 2005;31:687-91.
38. Maghsoudi H, Garadagi A, Jafary GA, Azarmir G, Aali N, Karimian B, et al. Women victims of self-inficted burns in Tabriz, Iran. Burns 2004;30:217-20.
39. Laloë V. Epidemiology and mortality of burns in a general hospital of Eastern Sri Lanka. Burns 2002;28:778-81.
40. Panjeshahin MR, Lari AR, Talei A, Shamsnia J, Alaghehbandan R. Epidemiology and mortality of burns in the South West of Iran. Burns 2001;27:219-26.
41. Waller AE, Marshall SW, Langley JD. Adult thermal injuries in New Zealand resulting in death and hospitalization. Burns 1998;24:245-51.

APA	AL B, YILDIRIM C, ÇOBAN S, Aldemir M, GÜLOĞLU C (2009). Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz. , 599 - 606.
Chicago	AL Behçet,YILDIRIM Cuma,ÇOBAN Sacit,Aldemir Mustafa,GÜLOĞLU Cahfer Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz. (2009): 599 - 606.
MLA	AL Behçet,YILDIRIM Cuma,ÇOBAN Sacit,Aldemir Mustafa,GÜLOĞLU Cahfer Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz. , 2009, ss.599 - 606.
AMA	AL B,YILDIRIM C,ÇOBAN S,Aldemir M,GÜLOĞLU C Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz. . 2009; 599 - 606.
Vancouver	AL B,YILDIRIM C,ÇOBAN S,Aldemir M,GÜLOĞLU C Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz. . 2009; 599 - 606.
IEEE	AL B,YILDIRIM C,ÇOBAN S,Aldemir M,GÜLOĞLU C "Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz." , ss.599 - 606, 2009.
ISNAD	AL, Behçet vd. "Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz". (2009), 599-606.

APA	AL B, YILDIRIM C, ÇOBAN S, Aldemir M, GÜLOĞLU C (2009). Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi, 15(6), 599 - 606.
Chicago	AL Behçet,YILDIRIM Cuma,ÇOBAN Sacit,Aldemir Mustafa,GÜLOĞLU Cahfer Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi 15, no.6 (2009): 599 - 606.
MLA	AL Behçet,YILDIRIM Cuma,ÇOBAN Sacit,Aldemir Mustafa,GÜLOĞLU Cahfer Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi, vol.15, no.6, 2009, ss.599 - 606.
AMA	AL B,YILDIRIM C,ÇOBAN S,Aldemir M,GÜLOĞLU C Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi. 2009; 15(6): 599 - 606.
Vancouver	AL B,YILDIRIM C,ÇOBAN S,Aldemir M,GÜLOĞLU C Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi. 2009; 15(6): 599 - 606.
IEEE	AL B,YILDIRIM C,ÇOBAN S,Aldemir M,GÜLOĞLU C "Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz." Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi, 15, ss.599 - 606, 2009.
ISNAD	AL, Behçet vd. "Alev ve haşlanma yanıklarında mortalitede etkili faktörler: 816 hastada deneyimlerimiz". Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi 15/6 (2009), 599-606.