Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi

KARGIN, Tevhide; BAFRA TİKE, Leyla

Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi

Leyla BAFRA TİKE, (MEB Esentepe İlköğretim Okulu, İstanbul, Türkiye)

Tevhide KARGIN (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Ankara, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

107 0

Yıl: 2009 Cilt: 9 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1933 - 1972 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi

Öz:

Bu araştırmada sınıf öğretmenlerinin, rehber öğretmenlerin ve rehberlik araştırma merkezi (RAM) çalışanlarının Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) hazırlama sürecine ilişkin tutumları ile bu süreçte yaşadıkları güçlüklerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, Ankara ilinin çeşitli ilçelerinde görev yapan 201 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların % 24,4 (51 kişi)'ü erkek, % 75,6 (150 kişi)'sı kadın; % 31,32'si 20-30 yaş aralığında, % 46,3'ü 31-40 yaş aralığında ve % 22,4'ü 41 yaş ve üstünde yer almaktadır. Katılımcıların % 42,3'ü sınıf öğretmeni, % 53,7'si rehber öğretmen, % 4,0'ü "diğer" seçeneğini işaretleyen sosyal hizmet uzmanlarından ve özel eğitim öğretmenlerinden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen ve geçerlik güvenirlik çalışması yapılan "BEP Hazırlama Sürecine Yönelik Tutumlarını Belirleme Ölçeği" ile "BEP Hazırlama Sürecinde Karşılaşılan Güçlükleri Belirleme Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, sınıf öğretmenlerinin, rehber öğretmenlerin ve RAM çalışanlarının BEP hazırlama sürecine yönelik tutumları, cinsiyet ve hizmet içi eğitim süresi değişkenlerine göre farklılaşmazken yaş, sınıf öğretmeni, rehber öğretmen ve rehberlik ve araştırma merkezi çalışanı olma, çalışılan kurum, BEP geliştirilmesine yönelik daha önce hizmet içi eğitime katılıp katılmama ile BEP hazırlama sürecine katılıp katılmama durumlarına göre farklılaştığı görülmüştür. Bu bulguların yönüne baktığımızda, 41 yaş ve üzerindeki öğretmenlerin BEP hazırlama sürecine yönelik tutumlarının diğer yaş grubundaki öğretmenlerden daha olumlu olduğu, RAM çalışanlarının tutumlarının, sınıf öğretmenlerinin ve rehber öğretmenlerin tutumlarından daha olumsuz olduğu ve hizmet içi eğitim programlarına katılan öğretmenlerin tutumlarının katılmayanlara göre daha olumsuz olduğu araştırmanın bulguları arasındadır. Araştırma grubunun BEP hazırlama sürecinde yaşadıkları güçlüklere ilişkin bulgulara bakıldığında ise cinsiyetin öğretmenlerin karşılaşabildikleri güçlükler üzerinde anlamlı farklılığa yol açmadığı, buna karşın diğer değişkenlerin karşılaşılacak güçlükler üzerinde anlamlı bir farklılığa yol açtığı görülmüştür. Bu bulguların yönünü belirleyen analizlerin sonuçlarına baktığımızda ilk olarak, 41 yaş ve üzerinde olan öğretmenlerin BEP hazırlama sürecinde daha fazla güçlük yaşadıkları belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin BEP hazırlamaya ilişkin tutumlarının daha olumlu olduğu, buna karşın BEP hazırlama sürecinde rehber öğretmenler ve RAM çalışanlarına göre daha fazla güçlük yaşadıkları araştırmadan elde edilen diğer bir bulgudur. RAM'da çalışanların okulda çalışanlara göre, hizmet içi eğitim programlarına katılan katılımcıların katılmayanlara göre, daha uzun süreli hizmet içi eğitim programına katılanların kısa süreli programlara katılanlara göre, BEP hazırlama sürecine katılan öğretmenlerin katılmayan öğretmenlere göre daha az güçlük yaşadıkları araştırmadan elde edilen diğer bulgular arasındadır.

Anahtar Kelime: özel eğitim öğretmenleri program hazırlayıcıları görüş ilk öğretim öğretmenleri okul psikologları Ankara sınıf öğretmenleri bireyselleştirilmiş eğitim programı (bep) rehberlik araştırma merkezleri rehber öğretmen rehberlik araştırma merkezi çalışanları tutumlar

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Investigating the attitudes of elementary school techers, school psychologists and guidance research center personnel on the process of preparing the individualized educational program and challenges faced during the related process

Öz:

This study aims to analyze the attitudes of elementary school teachers, school psychologists and guidance research center personnel regarding developing an individualized educational program (IEP) process as well as challenges faced during the related process, according to several variables. The study included 201 participants who were working in several districts of Ankara province. The Attitudes towards IEP Development Process Scale and the Challenges during the IEP Development Process Scale were used in this study. The scales were developed and the validity and reliability of them have been investigated by the researchers. Results have shown that, with the exception of age variable, attitudes with respect to the IEP development process and challenges faced varied according to the post as an elementary school teacher, school psychologist or guidance research center personnel as well as to variables such as the institution the participants worked in, previous involvement in in-service training and previous participation in IEP development. While terms of in-service training sessions did not lead to a significant difference in attitudes, it proved to be a variable causing significant differences in terms of the challenges faced. Findings regarding attitude differences across the variables revealed that gender [t(201) = .29; p < .07] and participation in in-service training programs [t(78) = 1.83; p < .07] did not lead to a significant difference on attitudes whereas age [F(2-198) =7.67; p < .01], occupational status [F(2-198) = 8.72, ; p < .01], type of institution [t(199) = 3.43; p < .01], participation in in-service training on IEP development [t(199) = 4.05; p < .00] and involvement in the IEP development process [t(197) = 2.93; p < .01] led to significant differences. Findings regarding challenges faced across the variables revealed that gender did not lead to a signifi cant difference on attitudes [t(201) = .07; p > .09], whereas age [F(2-198) =3.78; p < .05], occupational status [F(2-198) = 19.78; p < .05], type of institution [t(199) = 4.98; p < .01], participation in in-service training on IEP development [t(199) = 6.32; p < .001], term of in-service training programs [t(78) = 2.26; p < .05] and involvement in the IEP development process [t(199) = 4.46; p < .01] led to significant differences.

Anahtar Kelime: classroom teachers individualized education curriculum (iec) guidance research centers guidance teacher guidance research center personnel attitudes special education teachers curriculum designers opinion elementary school teachers school psychologists Ankara

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Akçamete, G. (2002). Rehberlik araştırma merkezi elemanlarının özel eğitim yönetme-ligine ilişkin beceri ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış araştırma raporu, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Akçamete, G. ve Kargın, T. (1994). Hizmet içi eğitim programının öğretmenlerin işitme engelli çocuklara yönelik tutumlarına etkisi. Özel Eğitim Dergisi, 1(4), 13-19.
Altman, M. B. (1981). Studies of artitutes toward the handicapped: The need for a new direction. Social Problem, 28(3), 321-337.
Fiscus, E. ve Mandell, C. (1997). Bireyselleştirilmiş eğitim programının geliştirilmesi (çev. G. Akçamete, H. Gunayer ve E. Tekin). Ankara: Özkan Matbaacılık
Glass, R. M., & Meckler, R. S. (1972). Preparing elementary teachers to instruct middly handicapped children in regular classrooms: A Summer Workshop. Excepti- onalChildren, 3,152-156.
Griffin, S. M., Minke, K. M., Bear, G., & Demmer, S. A. (1996). Teacher experiences with inclusive classrooms; implications for special education reform. The Journal of Special Education, 30,152-186.
Küçüker, S., Kargın, T. ve Akçamete, G. (2002). Rehberlik ve araştırma merkezi elemanlarının özel eğitim hizmetleri yönetmeliğine ilişkin görüşlerinin ve yeterlilik algılarının geliştirilmesi. Educational Sciences and Practice, 1(1), 101-113.
Lytle, R., & Bordin, J. (2001). Enhancing the IEP team, strategies for parents and professionals. Teaching Exceptional Children, 33(5), 40-44.
Mccomas, K., & LaFlamme, M. (1996). Barriers and facilitates to inclusive education. Exceptional Children, 69(4), 99-107.
Millî Eğitim Bakanlığı (1997). Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Karar sayısı KHK/573. Resmî Gazete, 23911.
Millî Eğitim Bakanlığı (2000). Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Menlove, R., Hudson, P., & Suter, D. (2001). A field of IEP dreams increasing general education teacher participation in the IEP Development Process. Teaching ExceptionalChildren, 33(5), 28-33.
Olson, L. (1998). The new basic in school to work. Educational Leadership, 55(6), 50-54.
T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (2005). Rehabilitasyon Alanında Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlan Raporu. Ankara: Başbakanlık Basımevi.
Rees, L. M., Spreen, O., & Harnadek, M. (1991). Do attitudes towards persons with handicaps really shift over time? Comparison between 1975 and 1988. Mental Re-tardation, 29(2), 81-86.
Scruggs, T. E., &, Mastropieri, M. A. (1996). Teacher perceptions of mainstreaming/ inclusion 1958-1995: A research synthesis. Exceptional Children, 63(1), 59-74.
Sucuoğlu, B. ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları: Yaklaşımlar, yöntemler, teknikler. Ankara: Morpa Kültür Yayınları.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tod, J., Casrle, F., & Blamires, M. (1996). Implementing effective practice. London: David Fulton.
Yates, J. R. (1973). Model for preparing regular classroom teachers for "mainstreaming". Exceptional Children, 40,471-472.

APA	BAFRA TİKE L, KARGIN T (2009). Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. , 1933 - 1972.
Chicago	BAFRA TİKE Leyla,KARGIN Tevhide Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. (2009): 1933 - 1972.
MLA	BAFRA TİKE Leyla,KARGIN Tevhide Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. , 2009, ss.1933 - 1972.
AMA	BAFRA TİKE L,KARGIN T Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. . 2009; 1933 - 1972.
Vancouver	BAFRA TİKE L,KARGIN T Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. . 2009; 1933 - 1972.
IEEE	BAFRA TİKE L,KARGIN T "Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi." , ss.1933 - 1972, 2009.
ISNAD	BAFRA TİKE, Leyla - KARGIN, Tevhide. "Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi". (2009), 1933-1972.

APA	BAFRA TİKE L, KARGIN T (2009). Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(4), 1933 - 1972.
Chicago	BAFRA TİKE Leyla,KARGIN Tevhide Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 9, no.4 (2009): 1933 - 1972.
MLA	BAFRA TİKE Leyla,KARGIN Tevhide Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.9, no.4, 2009, ss.1933 - 1972.
AMA	BAFRA TİKE L,KARGIN T Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2009; 9(4): 1933 - 1972.
Vancouver	BAFRA TİKE L,KARGIN T Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2009; 9(4): 1933 - 1972.
IEEE	BAFRA TİKE L,KARGIN T "Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9, ss.1933 - 1972, 2009.
ISNAD	BAFRA TİKE, Leyla - KARGIN, Tevhide. "Sınıf öğretmenleri, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezi çalışanlarının bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 9/4 (2009), 1933-1972.