Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi

AKBULUT, OMER; Bayram, Bahri

Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi

Bahri BAYRAM, (Erzincan Üniversitesi, Kelkit Aydın Doğan Meslek Yüksek Okulu, Gümüşhane, Türkiye)

Ömer AKBULUT (Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Hayvansal Üretim

9 1

Yıl: 2009 Cilt: 50 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 33 - 40 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi

Öz:

Bu çalışmada, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Çiftliği’nde yetiştirilen Esmer ve Siyah Alaca dişi sığırlarda ağırlık-yaş değişimini açıklayacak en iyi büyüme eğrisi modelinin tespiti amaçlanmıştır. Bu amaçla, 1987-1998 yılları arasında doğan ve doğumdan-48 aylık yaşa kadar 6 aylık periyotlarla ağırlıkları tam olan 123 Esmer ve 56 Siyah Alaca olmak üzere toplam 179 dişi sığırın bireysel ağırlıkları, 2 doğrusal ve 5 doğrusal olmayan modelle analiz edilmiştir. En iyi modelin seçiminde, modellerden elde edilen belirleme katsayısı ($R^2$) ve hata kareler ortalaması (HKO) istatistikleri kullanılmıştır. Brody, Bertalanffy, Logistik, Gompertz ve Richards modellerine ait $R^2$ değerleri sırasıyla 96.06±0.14, 95.99±0.22, 95.12±0.17, 95.96±0.15 ve 96.53±0.13 olmuştur. Aynı modellerin HKO değerleri sırasıyla 983±34.05, 981±37.70, 1217±42.29, 1011±37.83 ve 960±39.44 bulunmuştur. Kuadratik ve kübik doğrusal modellerin $R^2$ değerleri 94.85±0.24 ve 96.50±0.14, HKO değerleri sırasıyla 1042 ±61.22 ve 871±42.40 bulunmuştur. $R^2$ ve HKO istatistiklerine modellerin etkisi önemli (P<0.01) bulunmuştur. Duncan çoklu karşılaştırma testi sonucuna göre, ağırlık-yaş değişimini en iyi Richards modeli açıklamıştır. Richards modeline ait A, B, k ve m parametreleri Esmerlerde sırasıyla 504±6.89 kg, 0.6674±0.0263, 0.0573±0.0019/ay ve 3.8±0.4, Siyah Alacalarda ise 492±6.97 kg, 0.7708±0.0341,0.0537±0.0031/ay ve 3.5±0.9 tahminlenmiştir.

Anahtar Kelime: matematiksel modeller sığır ırkları Siyah Alaca(sığır ırkı) ergin doğrusal olmayan modeller doğrusal modeller istatistiksel analizler yaş büyüme oranı Amerikan Esmer Irkı canlı ağırlık büyüme eğrisi

Konular: Ziraat Mühendisliği

Analysis of growth curve in Brown Swiss and Holstein Friesian cattle using linear and non-linear models

Öz:

This study was carried out to determine the best fitting model to weight-age data of Brown Swiss and Holstein Friesian female cattle born between 1987 and 1998 and reared in the Agriculture Faculty Farm of Atatürk University. For this purpose, individual weight-age data of 123 Brown Swiss and 56 Holstein Friesian cows collected every six month from birth to 48 month age were analyzed using 2 linear and 5 non-linear models. Coefficient determination ($R^2$) and mean residual square (MRS) were used to select the best model. Coefficient of determination ($R^2$) of Brody, Bertalanffy, Logistic, Gomperz and Richards models were 96.06 ± 0.14, 95.99 ± 0.22, 95.12 ± 0.17, 95.96 ± 0.15 and 96.53 ± 0.13, respectively. Mean residual square (MRS) for the same models were 983 ± 34.05, 981 ± 37.70, 1217 ± 42.29, 1011 ± 37.83 and 960 ± 39.44, respectively. Coefficients of determinations ($R^2$) of Quadratic and Cubic were 94.85 ± 0.24 and 96.50 ± 0.14, and Mean residual square (MRS) were 1042±61.22 and 871±42.40, respectively. The effect of model on $R^2$ and MRS were significant (P<0.01). According to Duncan multiple test, the Richards model gave the best fit to growth curves of both breeds. A, B, k and m parameters of Richards model were 504 ± 6.89 kg, 0.6674 ± 0.0263, 0.0573 ± 0.0019/month and 3.8 ± 0.4 for Brown Swiss and, 492 ± 6.97 kg, 0.7708 ± 0.0341, 0.0537 ± 0.0031/month and 3.5 ± 0.9 for Holstein Friesian, respectively.

Anahtar Kelime: adults non-linear models linear models statistical analysis age growth rate American Brown Swiss liveweight growth curve mathematical models cattle breeds Friesian

Konular: Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbaş, Y. 1995. Büyüme eğrisi modellerinin karşılaştırılması. Hayvansal Üretim 36: 73-81.
Akbaş, Y., Taşkın, T., Demirören E. 1999. Farklı modellerin Kıvırcık ve Dağlıç erkek kuzularının büyüme eğrilerine uyumunun karşılaştırılması. Turk J. Vet. and Anim. Sci. 23(ek sayı 3): 537-544.
Akbaş, Y., Akbulut, Ö., Tüzemen, N. 2001. Growth of Holstein in high altitude of Turkey. Indian J. Animal. Sci. 71(5): 476-479.
Akbulut, Ö. 1999. Esmer ve Siyah Alaca düvelerin sert iklim şartlarında büyüme analizleri. Turk J. Vet. Anim. Sci. 23 (ek sayı 1): 131-137
Akbulut, Ö., Bayram, B., Yanar, M. 2001. Yarı entansif şartlarda yetiştirilen Esmer ve Siyah Alaca buzağıların doğum ağırlığına ait fenotipik ve genotipik parametre tahminleri. Lalahan Hay. Arşt. Derg. 41(2): 11-20.
Behr, V., Hornick, J. L., Cabaraux, J. F., Alvarez, A., Istasse, L. 2001. Growth patterns of Belgian Blue replacement heifers and growing males in commercial farms. Lives. Prod. Sci. 71: 121-130.
Beltran, J. J., Butts, W. T., Olson, T. A., Koger, M. 1992. Growth patterns of two lines af Angus cattle selected using predicted growth parameters. J. Anim. Sci. 70: 734-741.
Bethard, G. L. 1997. A microcomputer simulation to evaluate management strategies for rearing dairy replacement. Doctor of philosophy in animal science (dairy), April 18, 1997, Blacksburg, Virginia.
Brown, J. E., Brown, C. J., Butts, W. T. 1972. A discussion of the genetic aspects of weight, mature weight and rate of maturing ın Hereford and Angus cattle. J. Anim. Sci. 34(4): 525-537.
Brown., J. E., Fitzhugh, H. A., Cartwright, T. C. 1976. A comparison of nonlinear models for describing weight-age relationships in cattle. J. Anim. Sci. 42(4): 810-818.
DeNise, R. S. K., Brinks, J. S. 1985. Genetic and environmental aspects of the growth curve parameters in beef cows. J. Anim. Sci. 61(6): 1431- 1440.
Efe, E.1990. Büyüme eğrileri. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 1990. Goonewardene, L. A., Berg, R. T., Hardin, R. T.1981. A study growth of beef cattle. Can. J. Anim. Sci. 61: 1041-1048.
Jenkins, T. G., Kaps, M., Cundiff, L. V., Ferrel, C. L. 1991. Evaluation of between-and within-breed variation in measures of weight-age relationships. J. Anim. Sci. 69: 3118-3128.
Kocabaş, Z., Kesici, T., Eliçin, A. 1997. Akkaraman, İvesi x Akkaraman ve Malya x Akkaraman kuzularında büyüme eğrisi. Turk. J. Vet. and Anim. Sci. 21: 267-275.
Koenen, E. P. C., Groen, A. F. 1996. Genetic analysis of growth patterns of Black and White dairy heifers. J. Dairy Sci. 79: 495-501.
Krieter, J., Junge, W., Kalm, E. 1987. Comparison of different growth functions in dairy cattle. 38th Annual Meeting of European Association for Animal Production. Lisbon, Portugal, 27. september- 1. October, 1987.
Lopez de Torre, G., Rankin, B. J. 1978. Factors affecting growth curve parameters of Hereford and Brangus cows. J. Anim. Sci. 46(3): 604-613
Menchaca, M. A., Chase, C. C., Olson, T. A., Hammond, A. C. 1996. Evaluation of growth curves of Brahman cattle of various frame sizes. J. Anim. Sci. 74: 2140-2151
Nadarajah, K., Marlowe, T. J., Noter, D. R. 1984. Growth patterns of Angus, Charolais, Charolais x Angus and Holstein x Angus cows from birth to maturity. J. Anim. Sci. 59(4): 957-966.
Owens, F. N., Dubeski P., Hanson, C. F. 1993. Factors that alter growth and development of ruminants. J. Anim. Sci. 71(11): 3138-3150.
Perotto, D., Cue, R. I., Lee A. J. 1992. Comparison of nonlinear functions for describing the growth curve oh three genotypes of dairy cattle. Can. J. Anim. Sci. 72: 773-782.
Perotto, D., Castanho, M. J. D., da Rocha, J. L., Pinto, J. M. 1997. Description of growth curves of female Guzera, Gir, Holstein x Guzera, and Holstein x Gir cattle. J. Brazilian Soc. Anim. Sci. 26(2): 283-288.
Trenkle, A., Marple, D. N. 1983. Growth and development of meat animals. J. Anim. Sci. 57(supplement 2): 273-282.
Wada, Y., Sasaki, Y., Mukai, F., Matsumoto, Y. 1983. Describing weight-age data in Japanese Black females with nonlinear growth models. Jpn. J. Zootechi. Sci. 54(1): 46-51.

APA	Bayram B, AKBULUT O (2009). Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi. , 33 - 40.
Chicago	Bayram Bahri,AKBULUT OMER Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi. (2009): 33 - 40.
MLA	Bayram Bahri,AKBULUT OMER Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi. , 2009, ss.33 - 40.
AMA	Bayram B,AKBULUT O Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi. . 2009; 33 - 40.
Vancouver	Bayram B,AKBULUT O Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi. . 2009; 33 - 40.
IEEE	Bayram B,AKBULUT O "Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi." , ss.33 - 40, 2009.
ISNAD	Bayram, Bahri - AKBULUT, OMER. "Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi". (2009), 33-40.

APA	Bayram B, AKBULUT O (2009). Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi. Hayvansal Üretim, 50(2), 33 - 40.
Chicago	Bayram Bahri,AKBULUT OMER Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi. Hayvansal Üretim 50, no.2 (2009): 33 - 40.
MLA	Bayram Bahri,AKBULUT OMER Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi. Hayvansal Üretim, vol.50, no.2, 2009, ss.33 - 40.
AMA	Bayram B,AKBULUT O Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi. Hayvansal Üretim. 2009; 50(2): 33 - 40.
Vancouver	Bayram B,AKBULUT O Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi. Hayvansal Üretim. 2009; 50(2): 33 - 40.
IEEE	Bayram B,AKBULUT O "Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi." Hayvansal Üretim, 50, ss.33 - 40, 2009.
ISNAD	Bayram, Bahri - AKBULUT, OMER. "Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda büyüme eğrilerinin doğrusal ve doğrusal olmayan modellerle analizi". Hayvansal Üretim 50/2 (2009), 33-40.