Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi

ZIRHLIOĞLU, Gürol; ŞEKER, Betül Dilara

Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi

Betül Dilara ŞEKER, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Van, Türkiye)

Gürol ZIRHLIOĞLU (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Van, Türkiye)

Polis Bilimleri Dergisi

0 0

Yıl: 2009 Cilt: 11 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1 - 26 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi

Öz:

Bu çalısmada Van Emniyet Müdürlüğünde çalısan polislerin tükenmislik, is doyumu ve yasam doyum düzeylerinin belirlenmesi, bunlar aralarındaki iliskiler ortaya konulması amaçlanmıstır. Aynı zamanda bu kavramlara etki eden bazı demografik değiskenler de saptanmaya çalısılmıstır. Bu amaçla 1121’i bay, 93’ü bayan olmak üzere toplam 1214 polis memur ve amir katılımcıya Maslach Tükenmislik Ölçeği, Yasam Doyum Ölçeği ve Minnesota Đs Doyum ölçekleri uygulanmıstır. Katılımcıların yas, eğitim durumu, medeni durum, esinin çalısma durumu, meslekte çalısma süresi, üslerce yazılı olarak takdir edilme, çalısılan birim, mesleği seçme nedenleri, çalısma sartlarını yeterli bulma, değistirme imkânı olsa mesleğini değistirme gibi değiskenlerle uygulanan ölçekler ve tükenmisliğin üç boyutu (duygusal tükenmislik, duyarsızlasma ve kisisel basarı duygusu), is doyumu ve yasam doyumu arasındaki iliski düzeylerini incelemek için tek yönlü varyans analizi uygulanmıstır. Elde edilen bulgular; uygulanan ölçeklerin farklı demografik değiskenlere göre farklılastığını ve yasam doyumu, tükenmislik alt boyutları ile is doyumu arasında iliskinin bulunduğunu göstermistir. Buna göre, yasam doyumu yüksek olan katılımcıların yasam doyumu düsük olanlara göre daha az duygusal tükenmislik, duyarsızlasma, kisisel basarı duygusunda azalması yasadıkları saptanmıstır. Ayrıca çalısmada yasam doyumu ile is doyumu arasında da anlamlı bir iliski ortaya konmustur. Yasam doyumu yüksek katılımcıların islerinde de daha doyumlu oldukları gözlenmistir.

Anahtar Kelime: iş tatmini duygusal tükenmiş lik Van emniyet müdürlükleri yaşam doyumu Türkiye maslach tükenmişlik envanteri işle ilgili tükenmişlik polis memurları duyarsızlaşma demografik etkenler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksu, G.; Acuner, A.M. ve Tabak, R.S., (2002), “Sağlık Bakanlığı Merkez ve Tasra Teskilatı Yöneticilerinin Đs Doyumuna Yönelik Bir Arastırma (Ankara Örneği)”, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, Cilt 55,Sayı, 4, ss. 271-282.
Akbaba, S., (2004), Psikolojik Sağlığı Koruyucu Rehberlik ve Psikolojik Danısma, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Ataklı, A.; Dikmentas E. ve Altınısık S., (2004), “Üniversite Hastanelerinde Çalısan Yönetici ve Klinik Sekreterlerinin Đs Doyumu”, Hacettepe Sağlık Đdaresi Dergisi, Cilt 6, Sayı. 2, ss. 157-166.
Batıgün, A. D. ve Sahin, N. H., (2006), iş Stresi ve Sağlık Psikolojisi Arastırmaları Đçin Đki Ölçek: A-Tipi Kisilik ve Đs Doyumu, Türk Psikiyatri Dergisi; Cilt 17, Sayı. 1, ss.32-45.
Bender, K.A.; Donohue, S.M. ve Heywood, J.S., (2005), “Job Satisfaction and Gender Segregation”, Oxford Economic Papers, Vol.57, pp. 479-496.
Bilge, F., Akman, Y. ve Kelecioğlu, H., (2007), “Öğretim Elemanlarının iş Doyumlarının incelenmesi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:32, ss. 32-41.
Brief, A. P., (1998), Attitudes in and Around Organizations, Thousand Oaks, CA: Sage.
Bodur, S. ve Güler, S., (1996), “Sağlık Yöneticilerinin iş Doyumu”, Genel Tıp Dergisi, Cilt: 7, Sayı:1, ss. 12-4.
Burke, R. J., (1989), “Career Stages, Satisfaction and Well Being, Among Police Officers”, Psychological Reports, Vol, 65, No.1, pp. 3-12.
Cerrah, Đ. ve Semiz, E., (2000), Yirmi Birinci Yüzyılda Polis Temel Sorunlar- Çağdas Yaklasımlar, Ankara: Sibel Matbaası.
Cox, T.; Kuk, G. ve Leiter, M. P., (1993), “Burnout, Health, Work Stress and Organizational Healtiness”, in W. B. Schaufeli, C. Maslach & T. Marek, (Eds.), Professional Burnout: Recent Developments in Theory and Research. Washington: Taylor and Francis.
Çam, O., (1992), Tükenmislik Envanterinin Geçerlik ve Güvenirliğinin Arastırılması, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalısmaları, Ankara, Hacettepe Üniversitesi.
Çalışkur, A., (2008), Tükenmişlik Sendromu, www.maltepe.edu.tr/05_haber/reh_sempozyum/aysem_caliskur.doc, (Erisim tarihi: 18.10.2008).
Çarıkçı, H., (2004), “Hizmet işletmelerinde Çalısan Kamu ve Özel Sektör Personelinin Đs Tatmininin Karsılastırılması”, Amme Đdaresi Dergisi, Cilt.37, Sayı, 4, ss.83-95.
Çetinkanat, C., ( 2000), Örgütlerde Güdülenme ve iş Doyumu, istanbul: Anı Yayıncılık.
Demirtas, H. ve Günes, H., (2002), Eğitim Yönetimi ve Denetimi Sözlüğü, Ankara: Anı Yayıncılık.
Diener, E., (2000), “Subjective Well-Being: The Science of Happiness and a Proposal for a National Index”, American Psychologist, Vol.55, No.1, pp. 34-43.
Diener, E., Emmons, R.A.; Larsen R.J. ve Griffin, S., (1985), “The Satisfaction with Life Scale”, Journal of Personality Assessment, Vol.49, pp.71-75.
De Vaus, D. ve McAllister, I., (1991), “Gender and Work Orientation: Values and Satisfaction in Western Europe”, Work and Occupations, Vol.18, No.1, pp.72-93.
Dikmen, A.A., (1995), “iş Doyumu ve Yasam Doyumu ilişkisi”, Ankara Üniversitesi, S.B.F. Dergisi, Cilt.50, Sayı.3–4, ss 115–140.
Ergin, C., (1992), “Doktor ve Hemsirelerde Tükenmislik ve Maslach Tükenmislik Envanterinin Uyarlanması”, 7. Psikoloji Kongre Kitabı, Ankara: Psikologlar Derneği Yayınları.
Erdil, O.; Keskin H.; Đmamoglu S.Z. ve Erat S., (2004), “Yönetim Tarzı ve Çalısma Kosulları, Arkadaslık Ortamı ve Takdir Edilme Duygusu ile iş Tatmini Arasındaki Đliskiler: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama”, Doğus Üniversitesi Dergisi, Cilt.5, Sayı.1, ss.17-26.
Erdwins, C. J.; Buffardi, L. C.; Casper, W. J. ve O'Brien, A. S., (2001), “The Relationship of Women's Role Strain to Social Support, Role Satisfaction, and Self-effıcancy”, Family Relations, Vol.50, No.3, pp. 230-238.
Freudenberger, N.J., (1974), “Staff Bumout”, Journal of Social Issue, Vol.30, pp. 159-165.
Güven, A. ve Yalçınkaya Akyüz, M., (2002), “Okul Yöneticilerinde Kaygı-iş Doyumu Đliskisinin Đncelenmesi”, Eğitim Arastırmaları, Cilt. 7, ss.178-188.
Karlıdağ R., Ünal S., Yoloğlu S., (2000), “Hekimlerde iş Doyumu ve Tükenmislik Düzeyi”, Türk Psikiyatri Dergisi, Cilt:11, Sayı:1, ss.49- 57.
Keser, A., (2003), Çalısmanın Anlamı, Đnsan Yasamındaki Yeri ve Yasam Doyumu Üzerine Bir Uygulama, Yayınlanmamıs Doktora Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalısma Ekonomisi Anabilim Dalı.
Keser A., (2005), “Đs Doyumu ve Yasam Doyumu Đliskisi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama”, Çalısma ve Toplum, Cilt:4, ss. 77-96.
Kılıç, B.; Ergör, A.; Gürpınar, E. ve Demiral, Y., (2004), “Sağlık Ocaklarında Çalısan Personelin Đs Doyumu”, Sağlık ve Toplum, Cilt:14, Sayı: 2, ss.12-21.
Leiter, M. P. ve Maslach, C., (1988), “The Impact Of Interpersonal Environment On Burnout And Organizational Commitment”, Journal of Organizational Behavior, Vol:9, pp.197-308.
Lin, F.; StJohn, W. ve McVeigh, C., (2008), “Burnout Among Hospital Nurses in China”, Journal of Nursing Management, Vol:17, No:3, pp. 294-301
Luthans, F., (1992). Organizational Behavior. 6 th Ed. McGraw Hill.
Magnus, K.; Diener, E.; Fujita, F. ve Pavot, W., (1993), “Extraversion and Neuroticism As Predictors of Objective Life Events: A longitudinal analysis”, Journal of Personality and Social Psychology, Vol:65, pp.1046-1053.
Maslach, C., (1982), “Understanding Burnout: Definitional Issues in Analyzing a Complex Phenomenon”, in W.S. Paine (Ed.), Job Stress and Burnout: Research, Theory, and Intervention Perspectives, Beverly Hills, CA:Sage Publications,
Maslach, C. ve Goldberg, J., (1998), “Prevention of Burnout: New Perspectives”, Applied and Preventive Psychology, 7, pp. 63-74.
Maslach, C. ve Jackson, S.E., (1981), “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal of Occupational Behavior, Vol: 2, pp. 99–113.
Maslach, C. ve Leiter, M.P., (1997), The Truth About Burnout, San Francisco: Jose-Bass Publishers.
Maslach, C. ve Jackson, S.E., (1986), Maslach Burnout Inventory; CA:Press Palo Alto.
Maslach, G. ve Schaufeli, W. B., (1993), “Historical and Conceptual Development of Burnout”, in W. B. Schaufeli, C. Maslach, & T. Marek, (Eds.), Professional burnout: Recent developments in theory and research. Washington: Taylor and Francis.
Maslach C.; Schaufeli, W.B. and Leiter M.P., (2001), “Job Burnout”, Annual Review of Psychology 2001, pp.397-422.
Maraşlı, M., (2003), Lise Öğretmenlerinin Bazı Özelliklerine ve Öğrenilmis Güçlülük Düzeylerine Göre Tükenmislik Düzeyleri, Yayınlanmamıs Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi,.
Murat M., (2003), “Emniyet Görevlilerinin Tükenmislik Durumları”, Polis Bilimleri Dergisi, Cilt:5 Sayı:2.
Oran, B.N., (1989), A Study on Job Satisfaction of a Group of Academical Staff in Marmara University, Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Đstanbul: Marmara Üniversitesi,.
Özgüven, H. D.ve Haran, S., (2000), Tükenme, Kriz ve Krize Müdahale, Ankara:Ankara Üniversitesi Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Arastırma Merkezi Yayınları.
Pines, A. M. ve Keinan, G., (2005), “Stress and Burnout: The Significant Difference”, Personality and Individual Differences, Vol: 39, pp.625- 635.
Piyal, B. ve Dolunay, A.B., (2003), “Öğretmenlerde Bazı Mesleki Özellikler ve Tükenmislik”, Kriz Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 1, ss.35-48.
Ross, R. R.; Altmaier, E. M. ve Russell, D. W., (1989), “Job stress, social support and burnout among counseling center staff”, Journal of Counseling Psychology, Vol:36, No:4, pp.464-470.
Schaufeli, W. B.; Maslach, C.; Marek, T., (1993), Professional Burnout: Recent Developments In Theory and Research, Washington, DC:Taylor & Francis.
Schultz, D. P. ve Schlultz, S. E., (1990), Psychology and Industry Today, Newyork:Macmillan Publishing Company.
Schwab, R. L.; Jackson, S. J. ve Schuler, R. S., (1985), “Toward An Understanding of the Burnout Phenomen”, Journal Of Applied Psychology,Vol: 71, No:4, pp.630-640.
Sertçe, S., (2002), Kamu Kuruluslarında Yöneticilerin Đs Doyumu Üzerine Bir Arastırma (Đzmir Emniyet Teskilatı Örneği), Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Đzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Ekonomi ve Endüstri Đliskiler Ana Bilim Dalı.
Sevimli, F.; Đscan, Ö.F., (2005), “Bireysel ve Đs Ortamına Ait Etkenler Açısından Đs Doyumu”, Ege Akademik Bakıs – Ekonomi, Đsletme, Uluslar arası Đliskiler ve Siyaset Bilimleri Dergisi; Cilt:5, ss.1-2
Siu, O.L., (2002), “Experience Before and Throughout The Nursing Career, Predictors of Job Satisfaction and Absenteeism in Two Samples of Hong-Kong Nurses”, Journal of Advanced Nursing, Vol:40, No:2, pp. 218-229.
Sparks, S.; Corcoran, K.; Nabors, L. ve Hovanitz, C., (2005), “Subjective Well-Being and Job Satisfaction in Nurses”, Journal of Applied Social Psychology, Vol:35, No:5, pp.922-938.
Sung-Mook, H; Giannakopoulos E., (1994), “The Relationship of Satisfaction with Life to Personality Characteristics”, Journal of Psychology Interdisciplinary and Applied, Vol:128, No:5, pp. 547 .
Şahin, A., (2003), “Yöneticilerin Đs Tatmini ve Memnuniyeti”, Selçuk Üniversitesi Đktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomi Arastırmalar Dergisi, Cilt:1, Sayı:5, ss.137-157.
Şeker, G., (2009), Polisin Kent Güvenlik Uygulaması ve Yönetim Modeli, Yayınlanmamıs Doktora Tezi, Đzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı.
Telman, N. ve Ünsal, P., (2004), Çalısan Memnuniyeti, İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Tütüncü, Ö.ve Çiçek, O., (2000), “Đs Doyumunun Ölçülmesi: İzmir İl Sınırlarında Faaliyet Gösteren Seyahat Acenteleri Üzerine Bir Đnceleme”, Anatolia Turizm Arastırmaları Dergisi, Cilt:11, ss.124–126.
Yetim,Ü., (1991), Kisisel Projelerin Organizasyonu Açısından Yasam Doyumu, Yayınlanmamıs Doktora Tezi, Đzmir: Ege Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldırım, F., (1996), Banka Çalısanlarında İş Doyumu ve Algılanan Rol Çatısması Đle Tükenmislik Arasındaki İliski, Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Watson, R.; Deary, I.; Thompson, D. ve Li, G., (2008), “A Study of Stress and Burnout in Nursing Students in Hong Kong: A Questionnaire Survey”, International Journal of Nursing Studies, Vol:45, No:10, pp. 1534-1542.

APA	ŞEKER B, ZIRHLIOĞLU G (2009). Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. , 1 - 26.
Chicago	ŞEKER Betül Dilara,ZIRHLIOĞLU Gürol Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. (2009): 1 - 26.
MLA	ŞEKER Betül Dilara,ZIRHLIOĞLU Gürol Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. , 2009, ss.1 - 26.
AMA	ŞEKER B,ZIRHLIOĞLU G Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. . 2009; 1 - 26.
Vancouver	ŞEKER B,ZIRHLIOĞLU G Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. . 2009; 1 - 26.
IEEE	ŞEKER B,ZIRHLIOĞLU G "Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi." , ss.1 - 26, 2009.
ISNAD	ŞEKER, Betül Dilara - ZIRHLIOĞLU, Gürol. "Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi". (2009), 1-26.

APA	ŞEKER B, ZIRHLIOĞLU G (2009). Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 11(4), 1 - 26.
Chicago	ŞEKER Betül Dilara,ZIRHLIOĞLU Gürol Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. Polis Bilimleri Dergisi 11, no.4 (2009): 1 - 26.
MLA	ŞEKER Betül Dilara,ZIRHLIOĞLU Gürol Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. Polis Bilimleri Dergisi, vol.11, no.4, 2009, ss.1 - 26.
AMA	ŞEKER B,ZIRHLIOĞLU G Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. Polis Bilimleri Dergisi. 2009; 11(4): 1 - 26.
Vancouver	ŞEKER B,ZIRHLIOĞLU G Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. Polis Bilimleri Dergisi. 2009; 11(4): 1 - 26.
IEEE	ŞEKER B,ZIRHLIOĞLU G "Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi." Polis Bilimleri Dergisi, 11, ss.1 - 26, 2009.
ISNAD	ŞEKER, Betül Dilara - ZIRHLIOĞLU, Gürol. "Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam dokumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi". Polis Bilimleri Dergisi 11/4 (2009), 1-26.