Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları

Sultan ESER, (İzmir İl Sağlık Müdürlüğü, İzmir, Türkiye)
Gül SAATLI, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)
Erhan ESER, (Celal Bayar Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Manisa, Türkiye)
Hakan BAYDUR, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)
Caner FİDANER (İzmir İl Sağlık Müdürlüğü, İzmir, Türkiye)
Türk Psikiyatri Dergisi
171 21
Yıl: 2010 Cilt: 21 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 37 - 48 Metin Dili: Diğer İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları

Öz:
Amaç: Bu çalışmanın amacı, WHOQOL?un yaşlılara yönelik modülü olan WHOQOL-OLD?un Türkçe sürümünün güvenirlik ve geçerliğini test etmektir.Gereç ve Yöntem: D.S.Ö. Yaşam Kalitesi Yaşlı modülü (WHOQOL-OLD) yaşlı topluma yönelik epidemiyolojik araştırmalar ile klinik müdahale çalışmalarında, WHOQOL?a ek olarak kullanılmak üzere Türkiye?nin de içinde bulunduğu çok merkezli bir proje ile geliştirilmiştir. WHOQOL-OLD modülü, altı boyut (Özerklik, Geçmiş Bugün Gelecek Faaliyetleri, Sosyal katılım, Ölüm ve ölmek ve Yakınlık) içinde, 24 sorudan oluşmaktadır. Bu çalışma, Manisa merkez ilçede yaşayan 65 ve üstü 527 yaşlıdan oluşan bir örneklem üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada kullanılan paralel ölçekler WHOQOL-BREF ve Yaşlı Depresyon Ölçeği (GDS)?dir. Güvenirlik analizi iç tutarlığının hesaplanmasını (Cronbach alfa) ve soru analizini içermektedir. Geçerlik analizleri, iç ve dış geçerlik testlerinden oluşmaktadır. Yapısal geçerlik testi olarak, her soru için birleşim (convergent) ve ayrışım (divergent) geçerlik analizleri ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Kriter geçerliğinin değerlendirilmesi için çoklu doğrusal regresyon analizi ve bilinen gruplar geçerliliği (t testi ve etki büyüklüğü) kullanılmıştır. Analizlerde SPSS 11.0 sürümü ve Lisrel 8.5 sürümü kullanılmıştır.Bulgular: Ankete katılanların ortalama yaşı 71.06 ± 5.20 (minimum 65?maksimum 96), olup % 54.5?i kadındır, % 60.5?i sağlığının bozuk olduğunu belirtmiştir. Ölçeğin toplam puan ortalaması 56.02±11.86?dır. Boyut puanlarının tümünde ve genel puanda gözlenen tavan ve taban etkisi, kabul edilebilir düzeydedir (<%5). Genel ölçek yapısı için Cronbach Alfa değeri 0.85 olarak elde edilmiş, Özerklik dışında boyutların tümünde alfa 0.7?nin üzerindedir. Ölçek başarısı, gerek ölçeğin geneli, gerekse boyutlar için son derece tatmin edici düzeydedir. Yapısal geçerliğin ölçütleri olarak: WHOQOL-OLD boyut puanlarının WHOQOL-BREF ve GDS üzerindeki benzerliği (convergence) ve farklılığı (divergence) yeterlidir; doğrulayıcı faktör analizi, çok yüksek Karşılaştırmalı Uyum İndeksi (CFI) değerleri ile tatmin edici bir yapının varlığını ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

The reliability and validity of the Turkish version of the world health organization quality of life instrument-older adults module (WHOQOL-Old)

Öz:
Purpose: To determine the psychometric properties of the Turkish version of the World Health Organization Quality of Life Instrument-Older Adults Module (WHOQOL-Old).Methods: The Turkish version of the WHOQOL-OLD was administered to 527 older (> 65 years) adults living in urban, suburban, and rural areas of Manisa Province, Turkey. The WHOQOL-OLD module consists of 24 items assigned to 6 facets (sen­­­­­­sory abilities, autonomy, past, present and future activities, so­cial participation, death and dying, and intimacy) and is a supplementary module of WHOQOL-BREF. The WHOQOL-BREF and GDS-30 were also administered to the participants. A confirmatory approach was used during reliability and validity analysis. SPSS v.10.0 and LISREL v.8.54 were used for analysis.Results: Mean age of the participants was 71.06 ± 5.20 years and the overall WHOQOL-OLD score was 56.02 ± 11.86. In all, 54.5% of the participants were female and 60.5% reported to be in poor health. Both ceiling and floor effects of the WHOQOL-OLD were satisfactory (< 0.05%). Alpha values for the facets and overall scale (range: 0.68-0.88) (> 0.70), and item total correlations and overall scale success were satisfactory. As a measure of the construct validity of the scale, confirmatory factor analysis showed very high CFI values (range: 0.936-0.999) for each of the domains. Convergence of WHOQOL-OLD facet scores on WHOQOL-BREF domains and WHOQOL-OLD were very fine in general.Conclusions: The psychometric properties of the Turkish version of the WHOQOL-OLD were acceptable, indicating that the scale is reliable and valid for use with older Turkish adults (> 65 years).
Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alatlı A (2001) Viva LaMuerte. Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
  • Borg C, Hallberg IR, Blomqvist K ve ark. (2006) Life satisfaction among older people (65+) with reduced self-care capacity: the relationship to social, health and financial aspects. J Clinical Nursing, 15(5):607-18.
  • Borglin G, Jakobsson U, Edberg AK ve ark. (2006) Older people in Sweden with various degrees of present quality of life: their health, social support, everyday activities and sense of coherence. Health and Social Care in the Community, 14(2):136?146.
  • Brody EM, Lawton PM (1988) Physical Self-Maintenance Scale (PSMS). Original observer-rated version. Psychophachology Buletin, 24(4):793-4.
  • Browne JP, Boyle CA, McGee HM ve ark. (1994) Individual quality of life in the healthy elderly. Quality of Life Research, 3:235?244.
  • Bullinger M, Power MJ, Aaronson NK ve ark. (1996) Creating and evaluating cross-cultural instruments. In: Spilker B (ed). Quality of Life and Pharmacoeconomics in Clinical Trials. Hagerstown MD: Lippincott-Raven.
  • Cohen J (1988) Statistical Power Analysis for the Behavioural Sciences. New York: Erlbaum.
  • Constança P, Fonseca AM, Ignácio M ve ark. (2003) Psychosocial profile of rural and urban elders in Portugal. European Psychologist, 8(3): 160-167.
  • Dragomirecká E, Bartonová J, Eisemann M ve ark. (2008) Demographic and psychosocial correlates of quality of life in the elderly from a cross-cultural perspective. Clin Psychol Psychother, 15(3):193-204.
  • Dreer LE, McGwin G, Jr Scilley K ve ark. (2007) Development of a nursing home vision-targeted health-related quality of life questionnaire for older adults. Aging Mental Health, 11(6):722-33.
  • Efklides A, Kalaitzidou M, Chankin G ve ark. (2003) Subjective quality of life in old age in Greece: The effect of demographic factors, emotional state and adaptation to aging. European Psychologist, 8(3): 178-191.
  • Ertan T, Eker E, Şar V ve ark. (1997) Geriatrik depresyon ölçeğinin Türk yaşlı nüfusunda geçerlilik ve güvenilirliği. Nöropsikiyatri Arşivi, 34:62-71.
  • Eser E, Eser SY, Özyurt BC ve ark. (2005) Perception of quality of life by a sample of Turkish older adults: WHOQOL-OLD project Turkish focus group results. Turkish Journal of Geriatrics, 8(4): 169-183.
  • Eser E, Fidaner H, Fidaner C ve ark. (1999) WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF?in psikometrik özellikleri. 3P Dergisi, (Ek)7 23-41.
  • Farquhar M, Bowling A (1993) Functional ability of very elderly people. Nursing Standard, 8(7):31?36.
  • Fitzpatrick R, Davey C, Buxton MJ ve ark. (1998) Evaluating patient-based outcome measures for use in clinical trials. Health Technology Assessment, 2(14):1-74.
  • Fleck MP, Chachamovich E, Trentini C ve ark. (2006) Development and validation of the Portuguese version of the WHOQOL-OLD module. Rev Saúde Pública, 40(5):785-91.
  • Halvorsrud L, Kalfoss M (2008) Reliability and validity of the Norwegian WHOQOL-OLD module Scand J Caring Sci, 22: 292?305.
  • Harwood RH, Rogers A, Dickinson ve ark. (1994) Measuring handicap: the London Handicap Scale.a new outcome measure for chronic disease. Quality of Health Care, 3(1),11-6.
  • Haywood KL, Garratt AM, Fitzpatrick R ve ark. (2005) Quality of life in older people: A structured review of generic self-assessed health instruments. Quality of Life Research, 14, 1651?1668.
  • Hellström Y, Persson G, Hallberg IR ve ark. (2004) Quality of life and symptoms among older people living at home. J Advanced Nursing, 48(6):584-93.
  • Lawton MP, Brody EM (1969) Assessment of older people: Self-maintaining and instrumental activities of daily living. Gerontologist, 9:179-186.
  • Lawton MP (1975) The Philadelphia Geriatric Center Morale Scale: a revision. J Gerontology, 30(1),85-9.
  • Low G, Molzahn AE (2007) Predictors of quality of life in old age: a cross-validation study. Research in Nursing Health, 30(2),141-50.
  • Lucas CR (2007) International perspective on quality of life in older adults. The WHOQOL OLD Project. Vertex, 18(72),130-7.
  • McArdle R, Chisolm TH, Abrams HB ve ark. (2005) The WHO-DAS II: measuring outcomes of hearing aid intervention for adults. Trends Amplif, 9(3):127-43.
  • Molzahn AE, Gail L (2007) Predictors of Quality of Life in Old Age: A Cross-Validation Study. Research in Nursing & Health, 30, 141?150.
  • Mulrow CD, Aguilar C, Endicott JE ve ark. (1990) Quality-of-life changes and hearing impairment. A randomized trial. Ann Intern Med, 1: 113(3):188-94.
  • Norosis MJ (2002) SPSS 11.0 guide to data analysis, Upper Saddle River, New Jersey: Prentice Hall.
  • Nunnally JC, Bernstein IR (1994) Psychometric Theory 3rd edition. McCraw-Hill. New York.
  • Paskulin LM, Molzahn A (2007) Quality of life of older adults in Canada and Brazil. West. J. Nursing Research, 29(1):10-26.
  • Pinquart M, Sörensen S (2000) Influences of socioeconomic status, social network, and competence on subjective well-being in later life: A meta-analysis. Psychology and Aging, 15(2):187-224.
  • Power M, Quinn K, Schmidt S ve ark. (2005) Development of the WHOQOL-Old module. Quality of Life Research, 14:2197?2214.
  • Robinson JG, Molzahn AE (2007) Sexuality and Quality of life. Journal of Gerontological Nursing, 33(3):19-27.
  • Scientific Software International (2009) Lisrel for Windows 8.5 http://www.ssicentral.com/lisrel/downloads.html. Ulaşım tarihi 20.Nisan 2009.
  • Skevington SM, Lotfy M, O?Connell KA ve ark. (2004) The World Health Organization?s WHOQOL-BREF quality of life assessment: Psychometric properties and results of the international field trial A Report from the WHOQOL Group. Quality of Life Research, 13, 299?310.
  • Streiner DL, Norman GR (2003) Health Measurement Scales. A Practical Guide to their Development and Use.3rd ed. Oxford Medical Publications. Inc.
  • The WHOQOL Group (1994) The Development of the World Health Organisation quality of life assessment instrument (the WHOQOL). In: Orley J.Kuyken W. Eds. Quality of Life Assessment: International Perspectives Heidelberg: Springer Verlag; 41-57.
  • The WHOQOL Group (1995) The World Health Organization Quality of Life assessment (WHOQOL): position paper from the World Health Organization.? Special Issue on Health-Related Quality of Life: what is it and how should we measure it? Social Science and Medicine, 41,1403-1409.
  • The WHOQOL Group (1998a) The World Health Organization Quality of Life Assessment (WHOQOL): Development and general psychometric properties. Social Science & Medicine, 46:1569?1585.
  • The WHOQOL Group (1998b) Development of the World Health Organization WHOQOL-BREF quality of life assessment. Psychol. Medicine, 28:551?558.
  • Ware JE, Haris WJ, Gandek B ve ark. (1997) MAP-R for Windows: Multitrait/Multi-item Analysis Program?Revised User?s Guide. Boston.MA: Health Assessment Lab.
  • World Health Organization (1998) Ageing and Health Programme. Growing Older.Staying Well. (WHO/HPR/AHE/98.2) Geneve.
  • World Health Organization (2007) http:// www. who.int /ageing/ primary_health_care /en /index.html. 5 Aralık 2007.
  • Yesavage JA, Brink TL, Rose TL ve ark. (1983) Development and validation of geriatric depression screening scale: a preliminary report. J Psychiatr Res, 17:37-49. 44
APA ESER S, SAATLI G, ESER E, Baydur H, FİDANER C (2010). Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. , 37 - 48.
Chicago ESER Sultan,SAATLI Gül,ESER Erhan,Baydur Hakan,FİDANER Caner Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. (2010): 37 - 48.
MLA ESER Sultan,SAATLI Gül,ESER Erhan,Baydur Hakan,FİDANER Caner Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. , 2010, ss.37 - 48.
AMA ESER S,SAATLI G,ESER E,Baydur H,FİDANER C Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. . 2010; 37 - 48.
Vancouver ESER S,SAATLI G,ESER E,Baydur H,FİDANER C Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. . 2010; 37 - 48.
IEEE ESER S,SAATLI G,ESER E,Baydur H,FİDANER C "Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları." , ss.37 - 48, 2010.
ISNAD ESER, Sultan vd. "Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları". (2010), 37-48.
APA ESER S, SAATLI G, ESER E, Baydur H, FİDANER C (2010). Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(1), 37 - 48.
Chicago ESER Sultan,SAATLI Gül,ESER Erhan,Baydur Hakan,FİDANER Caner Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. Türk Psikiyatri Dergisi 21, no.1 (2010): 37 - 48.
MLA ESER Sultan,SAATLI Gül,ESER Erhan,Baydur Hakan,FİDANER Caner Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.21, no.1, 2010, ss.37 - 48.
AMA ESER S,SAATLI G,ESER E,Baydur H,FİDANER C Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. Türk Psikiyatri Dergisi. 2010; 21(1): 37 - 48.
Vancouver ESER S,SAATLI G,ESER E,Baydur H,FİDANER C Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. Türk Psikiyatri Dergisi. 2010; 21(1): 37 - 48.
IEEE ESER S,SAATLI G,ESER E,Baydur H,FİDANER C "Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları." Türk Psikiyatri Dergisi, 21, ss.37 - 48, 2010.
ISNAD ESER, Sultan vd. "Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülü WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması Türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları". Türk Psikiyatri Dergisi 21/1 (2010), 37-48.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 15:0

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları