Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi

ÇAM, Mahire Olcay; SAKA, Şenay; BABACAN GÜMÜŞ, AYSUN

Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi

Mahire Olcay ÇAM, (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, İzmir, Türkiye)

Şenay SAKA, (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, İzmir, Türkiye)

Aysun Babacan GÜMÜŞ (Onsekiz Mart Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Çanakkale, Türkiye)

Meme Sağlığı Dergisi

14 2

Yıl: 2009 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 73 - 81 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi

Öz:

Amaç: Fiziksel, psikolojik ve sosyal değişkenler meme kanseri tanısına uyumu etkilemektedir. Bu çalışma meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır.Hastalar ve Yöntem: Araştırma, Temmuz-Eylül 2007 tarihleri arasında Bursa Ali Osman Sönmez Hastanesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini meme kanseri tanısı konan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 91 hasta oluşturmuştur. Veriler Tanıtıcı Bilgi Formu ve Psikososyal Uyum-Öz Bildirim Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde dağılımı, ANOVA, t test ve Duncan testi kullanılmıştır.Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 51.91±10.91'dır. Hastaların %26.3'nün psikososyal uyumu "yi" %40.7'inin "rta" %33'nün "kötü"düzeyde bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, çocuk sayısı, aile tipi, eğitim durumu, meslek, gelir durumu, hastalık tanı süresi ve hastalığın yaşam üzerindeki etkileri, hastaların uyumunu etkileyen faktörler olarak saptanmıştır. Buna göre tek çocuğu olan, yalnız yaşayan, gelir düzeyi yetersiz olan, hastalık nedeniyle yaşamı olumsuz olarak etkilenen ve yeni tanı konmuş hastaların psikososyal uyumu daha kötü düzeyde, eğitim düzeyi yüksek ve emekli olan hastaların ise psikososyal uyumu daha iyi düzeyde bulunmuştur.Sonuç: Bu çalışmanın sonuçları meme kanserli hastaların psikososyal uyumunda sosyodemografik ve tıbbi özelliklerin etkili olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelime: Meme neoplazmları Yaş dağılımı Uyum, psikolojik Formlar

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Onkoloji Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik Psikoloji Psikiyatri

İnvestigation of factors affecting psychosocial adjustment of patients with breast cancer

Öz:

Purpose: Physical, psychological and social variables influences psychosocial adjustment to breast cancer diagnosis. This study was carried out to determine the factors that aff ect the psychosocial adjustment of patients with breast cancer.Patients and Methods: The study was carried out in Bursa Ali Osman Sönmez Oncology Hospital between June and September 2007. The sample of the study was composed of 91 patients with breast cancer who accepted to participate to the study. Data were collected by Introductory Information Form and Psychosocial Adjustment to the Illness Scale - Self-Report. Data were evaluated using percentage distribution, ANOVA, t test and Duncan test.Results: The mean age of patients was 51.91±10.91. It was found out that level of psychosocial adjustment of 26.3% of the patients was "ood" level of psychosocial adjustment of 40.7% of them was "air"and level of psychosocial adjustment of 33% of them was "oor" According to these findings, child number, family type, education level, occupation, income level, time of illness and effects on the life of illness were found to have an eff ect on patients!adjustment. Patients'psychosocial adjustment having single child, living alone, having insuf- ficient income, to be aff ected as negative in your life because of the illness and newly diagnosed were found low level. Otherwise patients'psychosocial adjustment having high education level and retired were found high level.Conclusion: The results of this study showed that sociodemographic and medical factors were eff ective on psychosocial adjustment of patients with breast cancer.

Anahtar Kelime: Age Distribution Adaptation, Psychological Forms Breast Neoplasms

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Onkoloji Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik Psikoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Özkan S. Psikiyatrik ve psikososyal açıdan kanser. 5. Ulusal Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi 1998-1999 Kongre Kitabı, İstanbul, 140-153.
2) Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Kadınlarda en çok görülen on kanser türü, 1999. http://www.saglik.gov.tr/extras/istatistikler/ apk2001/092.htm Erişim Tarihi: 17.07.2007
3) Yılmaz MR. Meme kanserinin epidemiyolojisi ve etiyolojisi. (Ed: Üstün EE), Meme kanseri, Ayın Kitabı'nda. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı, Yayın Bürosu, İzmir, 2002.
4) Spiegel D. Psychosocial aspects of breast cancer treatment. Seminars in Oncology 1997; 24(1)(Suppl 1):36-47. (PMID: 9045314)
5) Taleghani F, Parsa Yekta Z, Nasrabadi AN. Coping with breast cancer in newly diagnosed Iranian women. Journal of Advanced Nursing 2006; 54(3):265-73.
6) Hoskins CN, Haber J. Adjusting to Breast Cancer. American Journal of Nursing 2000; 100(4):26-33.
7) Rustoen T, Begnum S. Quality of life in women with breast cancer. Cancer Nursing 2000; 23(6):416-421.
8) Ferrell BR, Grant M, Funk B, Otis-Green S, Garcia N. Quality of life in breast cancer: Part I. physical and social well-being. Cancer Nursing 1997; 20(6):398-408.
9) Ferrell BR, Grant M, Funk B, Otis-Green S, Garcia N. Quality of life in breast cancer: Part II. psychological and spiritual well-being. Cancer Nursing 1998; 21(1):1-9.
10) Holmberg SK, Scott LL, Alexy W, Fife BL. Relations issues of women with breast cancer. Cancer Nursing 2001; 24(1):53-60.
11) Landmark BT, Strandmark M, Wahl AK. Living with diagnosed breast cancer - The meaning of existentiel issues. Cancer Nursing 2001; 24(3):220-226.
12) Landmark BT, Wahl A. Living with newly diagnosed breast cancer: a qualitative study of 10 women with newly diagnosed breast cancer, Journal of Advanced Nursing 2002; 40(1):12-121.
13) Wang X, Cosby LG, Harris MG, Liu T. Major concerns and needs of breast cancer patients. Cancer Nursing 1999; 22(2):157-163.
14) Hordern A. Intimacy an sexuality for the women with breast cancer. Cancer Nursing 2000; 23(3):230-236.
15) Bez Y, Göçen E, Kuşçu MK, Önen P, Nurmedov S, Mayadağlı A. Mastektomi sonrası beden algısının depresyon, anksiyete ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. 40. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Program ve Özet Bildirileri Kitabı, 28 Eylül-3 Ekim 2004, İzmir.
16) Keller M. Psychosocial care of breast cancer patients. Anticancer Research 1998; 18(3C):2257-2259.
17) Soygür H, Özalp E, Cankurtaran E, Işık U, Turhan L. Alagöl H, Altınok M. Meme kanseri hastalarında uygulanan tedavinin türü psikiyatrik tanı dağılımını etkiliyor mu? 40. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Program ve Özet Bildirileri Kitabı, 28 Eylül-3 Ekim 2004, İzmir.
18) Özkan S. Psikiyatrik Tıp: Konsültasyon -Liyezon Psikiyatrisi. Roche Müstahzarları Sanayi A.Ş., İstanbul, 1993.
19) Birol L. Hemşirelik Süreci. Genişletilmiş 5. Baskı, İzmir, 2002.
20) Beck CM, Rawlins RP, Williams SR. Mental Health -Psychiatric Nursing. A Holistic Life -Cycle Approach. First Edition, The C.Y. Mosby Company, S.T. Louis Toronto, 1994.
21) Kaçmaz N. Fiziksel hastalığa uyum güçlüğü yaşayan hastalarda konsültasyon liyezon psikiyatrisi hemşireliği modeli geliştirme çalışması. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2003,
22) Özgüven HD, Tuncer HT. Uyum Bozukluğu. Kriz Dergisi 1997; 5(2):87-94
23) Adaylar M. Kronik hastalığı olan bireylerin hastalıktaki tutum, adaptasyon, algı ve öz-bakım yönelimleri. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Doktora tezi, İstanbul, 1995
24) Irvine D, Brown B, Crooks D, Roberts J, Browne G. Psychosocial adjustment in women with breast cancer. Cancer 1991; 67:1097- 1117.
25) Özkan S, Turgay M. Mastektomi olgularında psikiyatrik morbidite, psikososyal uyum ve kanser, organ kaybı psikopatoloji ilişkisi. Nöropsikiyatri Arşivi 1992; 29(4):207-215.
26) Yavaş G, Yılmaz TU, Yüksel O. Meme kanserli hastaların hastalık süresi ve evrelerine göre yaşam kalitesi ve başa çıkma stilleri. VIII. Ulusal Meme Hastalıkları Kongresi, Kongre Özet Kitabı, 21-24 Eylül 2005, İstanbul, 293.
27) Derogatis LR. The psychosocial adjustment to illness scale (PAIS). Journal of Psychosomatic Research 1986; 30(1):77-91.
28) Babacan Gümüş A. Meme kanserli hastalarda emosyonel destek odaklı hemşirelik girişimlerinin psikososyal uyuma etkisinin değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir, 2007.
29) Şener Ş, Günel N, Akçalı Z, Şenol S, Koçkar Aİ. Meme kanserinin ruhsal ve sosyal etkileri üzerine bir çalışma. Klinik Psikiyatri 1999; 2:254-260.
30) Çifçi G, Alcı R, Demirel S, Özdemir A, Özalp F, Demiralp M, Görgülü S, Öztürk E, Tufan T. Sosyal destek algısı, meme kanserli hastalarda yaşam kalitesi üzerine etkili midir? (Erken dönem sonuçlarımız). Meme Sağlığı Dergisi 2007; 3(ek sayı):55.
31) Fadıloğlu Ç, Akyol AD. Meme kanseri olan kadınlarda hastalığa uyumda kullandıkları başa çıkma stratejilerinin değerlendirilmesi. Ulusal Kadın Çalışmaları Toplantısı, E Ü. Kadın Sorunları Araştırma Uygulama Merkezi ve Ege Üniversitesi Kadın Araştırmaları Derneği Yayını, 1998.
32) Goodwin PJ, Enis M, Bordeleau LJ, Pritchard KI, Trudeau ME, Koo J, Hood N. Health-related quality of life and psychosocial status in breast cancer prognosis: analysis of multiple variables. Journal of Clinical Oncology 2004; 22(20):4184-4192.
33) Butler L, Downe-Wamboldt B, Melanson P, Coulter L, Keefe J, Singleton J. Bell D. Prevalence, correlates, and costs of patients with poor adjustment to mixed cancers. Cancer Nursing 2006; 29(1):9-16.
34) Arora NK, Rutten LJF, Gustafson DH, Moser R, Hawkins RP. Perceived helpfulness and impact of social support provided by family, friends, and health care providers to women newly diagnosed with breast cancer. Psycho-Oncology 2007; 16:474-86.
35) Dirksen SR. Predicting well-being among breast cancer survivors. Journal of Advanced Nursing 2000; 32(4):937-943.
36) Nosarti C, Roberts JV, Crayford T, McKenzie K, David AS. Early psychological adjustment in breast cancer patients. A prospective study. Journal of Psychosomatic Research 2002; 53(6):1125-1130.
37) Avis NE, Crawford S, Manuel J. Psychosocial problems among younger women with breast cancer. Psycho-Oncology 2004; 13:295-08.
38) Özkan S. Hastalıklara psikolojik tepkiler. 5. Ulusal Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi 1998-1999 Kongre Kitabı, İstanbul.
39) Önen Sertöz Ö, Elbi Mete H, Noyan A, Alper M, Kapkaç M. Meme kanserinde ameliyat tipinin beden algısı, cinsel işlevler, benlik saygısı ve eş uyumuna etkileri: kontrollü bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15(4):264-275.

APA	ÇAM M, SAKA Ş, BABACAN GÜMÜŞ A (2009). Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. , 73 - 81.
Chicago	ÇAM Mahire Olcay,SAKA Şenay,BABACAN GÜMÜŞ AYSUN Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. (2009): 73 - 81.
MLA	ÇAM Mahire Olcay,SAKA Şenay,BABACAN GÜMÜŞ AYSUN Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. , 2009, ss.73 - 81.
AMA	ÇAM M,SAKA Ş,BABACAN GÜMÜŞ A Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. . 2009; 73 - 81.
Vancouver	ÇAM M,SAKA Ş,BABACAN GÜMÜŞ A Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. . 2009; 73 - 81.
IEEE	ÇAM M,SAKA Ş,BABACAN GÜMÜŞ A "Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi." , ss.73 - 81, 2009.
ISNAD	ÇAM, Mahire Olcay vd. "Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi". (2009), 73-81.

APA	ÇAM M, SAKA Ş, BABACAN GÜMÜŞ A (2009). Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi, 5(2), 73 - 81.
Chicago	ÇAM Mahire Olcay,SAKA Şenay,BABACAN GÜMÜŞ AYSUN Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi 5, no.2 (2009): 73 - 81.
MLA	ÇAM Mahire Olcay,SAKA Şenay,BABACAN GÜMÜŞ AYSUN Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi, vol.5, no.2, 2009, ss.73 - 81.
AMA	ÇAM M,SAKA Ş,BABACAN GÜMÜŞ A Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi. 2009; 5(2): 73 - 81.
Vancouver	ÇAM M,SAKA Ş,BABACAN GÜMÜŞ A Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi. 2009; 5(2): 73 - 81.
IEEE	ÇAM M,SAKA Ş,BABACAN GÜMÜŞ A "Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi." Meme Sağlığı Dergisi, 5, ss.73 - 81, 2009.
ISNAD	ÇAM, Mahire Olcay vd. "Meme kanserli hastaların psikososyal uyumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi". Meme Sağlığı Dergisi 5/2 (2009), 73-81.