Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi

BAŞTUĞ, Gülsüm; AKANDERE, Mehibe; ACAR, Meryem

Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi

Mehibe AKANDERE, (Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye)

Meryem ACAR, (Boş)

Gülsüm BAŞTUĞ (Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye)

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

37 2

Yıl: 2009 Cilt: 0 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 23 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi

Öz:

Bu araştırma zihinsel, fiziksel ve zihinsel - fiziksel engelli çocuğa sahip olan anne-babaların umutsuzluk ve yaşam doyum düzeylerinin belirlenebilmesi amacıyla yapılmıştır. Engelli çocuğa sahip anne-babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeyleri; çocuğa ait cinsiyet, yaş, özür grubu ve özel eğitim aldıkları süre ile anne-babalara ait yaş, cinsiyet, eğitim ve gelir durumları gibi değişkenlere göre karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini her üç engel grubundan toplam 300 anne ve baba oluşturmaktadır. Örnekleme alınan anne ve babalara Aile Bilgi Formu ile birlikte, Beck Umutsuzluk Ölçeği ve Yaşam Doyum Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde t testi ve One – Way ANOVA, Tamhane, Ki-kare testleri kullanılmıştır. Sonuç olarak; zihinsel, fiziksel, zihinsel-fiziksel engelli çocuğa sahip anne- babaların umutsuzluk ve yaşam doyum düzeyleri ile yaş, eğitim, gelir düzeyi, engeli çocuğun cinsiyeti arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Özürlü çocukların eğitim ve tedavilerinin yapılabileceği kurumların yaygınlaştırılması ve erken dönemlerde anne-babalara, aile eğitimi, bireysel danışmanlık hizmetlerinin verilmesinin ailelerin belirsizlik ve yalnızlık duygularını azaltacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abramson LY, Metalsky Gl, Alloy LB. (1989) Hopelessness and depression: Athory.
Acar FT. (2001) Duygusal Zeka Yeteneklerinin Göreve Yönelik ve İnsana Yönelik Liderlik Davranışları İle İlişkisi: Banka Şube Müdürleri Üzerine Bir Alan Araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tez, İ.Ü., Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Akıncı A. (1991) Öğretilebilir Düzeyde Zihinsel Özürlü Çocukların Annelerinin ve Öğretmenlerinin Eğitim Hedefleri ile İlgili Düşüncelerinin Araştırılması. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi. H.Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Akıncı A. (1999) Özürlü Çocuğa Sahip Anne, Babaların Umutsuzluk Düzeylerinin Belirlenmesi. H.Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktara Tezi, Ankara.
Akkök F. (1989) Özürlü Bir Çocuğa Sahip Anne Babaların Kaygı ve Endişe Düzeyi Ölçme Aracının Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Psikoloji Dergisi, (23): 26-38.
Anderson E. (1993) Depression and Axiety in Families with A Mentally Handicapped Child. International Journal of Rehabilition Research, 16: 165-169.
Beck AT.(1974) Weissman A, Lester D, Trexler L. The Measurement of Pessimism: The Hopelessness Scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42 (6): 861-865.
Beck AT. Weissman A, Lester D, Trexler L. (1963) The Measurement of Pessimism: The Hopelessness Scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology.
Beckman PJ. (1983) Influence of Selected Child Characteristics on Stress in Families of Handicapped İnfants. American Journal of Mental Deficiency, 88 (2): 150-156.
Budak S. (2000) Psikoloji Sözcüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Costa PT, McCrae RR.(1980) Journal of Personality and Social Psychology, 38, 668-678.
Darıca N, Pişkin Ü, Gümüşçü Ş. (1994) Otizim ve Otistik Çocuklar. Ankara: Basım Grafik.
Diener E. (1985) Psychological Bulletin, Subjective Well Being. 95 (3), 542-575.
Dilbaz N, Seber G. (1993) Umutsuzluk kavramı: Depresyon ve intiharda önemi. Ankara: Kriz Dergisi sayı: 1 (3).
Doğru S S., Arslan E. (2008) Engelli Çocuğu Olan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyi İle Durumluk Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması, S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı.19, s.543.
Durak A. (1994) Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31): 1-11.
Floyd FJ, Gailaugher EM. (1997) Parentai Stress, Çare Demands -and Use of Support Services for School Problems, 46: 359-371.
Flynt SW, Wood TA. (1989) Sress and Coping of Mothers of Children with Moderate Mental Retardation. American Journal on Mental Retardation 94 (3): 278-283.
Frey KS, Greenberg MT, Feweli R. (1989) Stress and Coping Among Parents of Handicapped Chiidren: A Multidirnensional Approach. American Journal on Mental Retardation, 94: 240-249.
Gargiulo R. (1985) VVorking with Parents of Exceptional Children: A Guİde for Professionals Houghton Miffin Company, Boston.
Haveman M, Gottlieb Rene R, Heller T. (1997) Differences in Service Needs, Time Demand and Caregiving Burden Among Parents of Persons with Mental Retardation Across The Life Cycle. Family Relations, 46: 417-425.
Hodapp RM, Dykens EM, Masino I.L. (1997) Families of Children with Prader Syndrome: Stress Support and Reiations to Child Characteristic. Journal of Autism and Developmental Disorders 44-15.
Karasar, N. (1998) Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayınevi, 79-81.
Kimpton D. A. (1990) Special Child in the Family. Sheldon Press, London.
Köker S. (1991) Normal ve Sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Mc Cubbin MA. (1989) Family Stress and Family Strengts: A Comprasion of Single and Two-Parent Families with Handicapped Children. Research in Nursing and Health, 12: 101-110.
Naidoo RM. (1984) Counseling Parents with Handicapped Children. Projective Psychology 29 (1): 13- 17.
Neurgarten B, L, Havinghurt R, J, Tobin S. (1961) Journal of Gerontology. The measurement of life satisfaction. 16, 134-143.
Öner N. (1996) Türkiye'de Kullanılan Psikolojik Testler. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları No: 584.
Palmer, B. Donaldson, C. Stough, C. (2002) Emotional Intelligence and Life Satisfaction. Personality and Individual Difference, 33, (1091-1100).
Quine L, Pahl J. (1991) ,Stress and Coping in Mothers Carİng for A Child with Severe Learning Difficulties: A, Test of Lazarys Trnscation Model of Coping. Journal of Communitiy and Applied Socia! Psychology 1: 57 70.
Rimmerman A, Duvdevany I. (1995) Coping Resources of Mothers of Integrated Pre-Schoo!ers wit Developmental Disabilities. The British Journal of Developmental Disabilities 115 (1): No 90.
Ross AO. (1975) Family Probiems. The Exceptional Child: A Functional Approach Ed R Smith and I Neisvvorth. NewYork, Mc Graw Hill
Sanders JL, Morgan SB. (1997) Family Stress and Adjustment As Perceived By Parents of Children with Autism or Down Syndrome Implications for Intervention. Child&Family Behavior Therapy 19(4): 15-32
Sayar K, Güzelhan Y, Solmaz M, Özer OA, Öztürk M, Acar B, Arıkan M (2000) Anger Attacks İn Depressed Turkish Outpatiens Anmuals Of Clinical Psychiatry, 12(4).
Seltzer MM, Krauss MW, Tsunematsu N. (1993) Adaults with Down Syndrome and Their Aging Mothers. Diagnostic Group Differences. American Journal on Mental Retardation, 97 (5) 196-505.
Selçukoğlu Z. (2001) Araştırma Görevlilerinde tükenmişlik düzeyi ile yalnızlık düzeyi ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Konya: Yayımlanmamış Y. L. T. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Stein, J. S, Book H. E. (2003) EQ Duygusal Zekâ ve Başarının Sırrı. İstanbul: Özgür Yayınları
Terzi Ş. (2005) Öznel İyi Olmaya İlişkin Psikolojik Dayanıklılık Modeli. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Vallerand RJ. Conner PB, Blans MR. (1989) International Agıng And Human Development Life Satisfaction Of Elderly 24, 4, 277- 283.
Veenhoven, R. (1996) The Study of Life Saticfaction, İn: W. E. Saris, R. Veenhoven, A. C. Scherpenzel, B. Butting (Eds). A Comparative Study Of Saticfaction With Life in Europe P. P. 11-48. Eötvös Universty Press.
Wilton K, Renault J. (1986) Stress Level in Families with lntellectually Handicapped Preschool Children. Journal of Mentally Deficiency Research 30: 163-169.

APA	AKANDERE M, ACAR M, BAŞTUĞ G (2009). Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi. , 23 - 32.
Chicago	AKANDERE Mehibe,ACAR Meryem,BAŞTUĞ Gülsüm Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi. (2009): 23 - 32.
MLA	AKANDERE Mehibe,ACAR Meryem,BAŞTUĞ Gülsüm Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi. , 2009, ss.23 - 32.
AMA	AKANDERE M,ACAR M,BAŞTUĞ G Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi. . 2009; 23 - 32.
Vancouver	AKANDERE M,ACAR M,BAŞTUĞ G Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi. . 2009; 23 - 32.
IEEE	AKANDERE M,ACAR M,BAŞTUĞ G "Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi." , ss.23 - 32, 2009.
ISNAD	AKANDERE, Mehibe vd. "Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi". (2009), 23-32.

APA	AKANDERE M, ACAR M, BAŞTUĞ G (2009). Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(22), 23 - 32.
Chicago	AKANDERE Mehibe,ACAR Meryem,BAŞTUĞ Gülsüm Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.22 (2009): 23 - 32.
MLA	AKANDERE Mehibe,ACAR Meryem,BAŞTUĞ Gülsüm Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.22, 2009, ss.23 - 32.
AMA	AKANDERE M,ACAR M,BAŞTUĞ G Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2009; 0(22): 23 - 32.
Vancouver	AKANDERE M,ACAR M,BAŞTUĞ G Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2009; 0(22): 23 - 32.
IEEE	AKANDERE M,ACAR M,BAŞTUĞ G "Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.23 - 32, 2009.
ISNAD	AKANDERE, Mehibe vd. "Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin İncelenmesi". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22 (2009), 23-32.