Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 98 Sayfa Aralığı: 49 - 74 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-10-2021
Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi
Öz: Mirza Feteli Ahundzade modern bir milliyetçi olmamasına rağmenAzerbaycan’daki milli hareketin oluşmasında önemli bir rol oynamıştır.Miroslav Hroch’un küçük milletlerle alakalı tezleri Ahundzade’nin millihareketteki rolünü daha anlaşılır kılmaktadır. Miroslav Hroch küçükmilletlerin uluslaşma sürecini milliyetçilik yerine milli hareketler kavramıüzerinden tanımlamaktadır. Böylece uluslaşmanın farklı süreçlerineişaret etmekle birlikte milli hareketleri Üç Evre’ye ayırmaktadır.Hroch’un modeline göre küçük milletler uluslaşma süreçlerini A, B veC evrelerini geçerek tamamlamaktadırlar. A Evresi’nde yerel dilin keşfi,B Evresi’nde milli canlanış, C Evresi’nde ise hareketin kitleselleşmesigerçekleşmektedir. Bu tasnife göre Mirza Feteli Ahundzade, düşünceve eylemleriyle Çarlık Azerbaycanı’nın uluslaşmasının (1850-1920) AEvresi’nde yer almaktadır. Ahundzade halk dilinde eserler kaleme almakta;ayrıca dili halkın eğitimi ve ilerleme için araç olarak kullanmaktadır. Buçalışmada, Ahundzade’nin halk dilinde yazmasının ve yaptığı gelenekeleştirisinin milli bilincin oluşmasına katkısı tartışılacaktır.
Anahtar Kelime: Evaluation of the Formation of the Idea of Nation for Ahundzade within the Framework of Miroslav Hroch’s Approach
Öz: Although Mirza Feteli Ahundzade is not a modern nationalist, he played an important role in the formation of the national movement in Azerbaijan. Miroslav Hroch’s theses about small nations make Ahundzade’s role in the national movement more understandable. Miroslav Hroch explained the nation-building process of “small nations” through the concept of “national movements” rather than “nationalism” and divided them into three phases. Hroch stressed that “small nations” completed their nation-building process through the “A”, “B”, “C” phases. In the first phase (A) they discovered their local/national language, phase (B) caused national agitation, and in the last phase (C) national movements got massification. According to this classification, Akhundzade will be considered within the first phase (A) of nation-building process of Tsarist Azerbaijan (1850-1920). Ahundzade writes works in folk language and he also uses language as a tool for public education and development. In this study, Akhundzade will be investigated in the context of his writings in folk language and its influence on the formation of national consciousness
Anahtar Kelime: Рассмотрение идеи нации у Ахунзаде в контексте подходов Мирослава Гроха
Öz: Мирза Фатали Ахундзаде не является современным националистом, однако он сыграл важную роль в формировании национального движения в Азербайджане. Роль Ахундзаде в национальном движении становится более понятной в контексте тезисов Мирослава Гроха о малых народах. Мирослав Грох объяснил процесс национального строительства «малых народов» через концепцию «национальных движений», а не «национализма», и разделил их на три фазы. Грох утверждал, что у «малых народов» процесс национального строительства проходит через стадии, которые он обозначил как А, В и С. На первом этапе (A) они обнаруживают свой местный / национальный язык, на этапе (B) возникает национальная агитация, а на последнем этапе (C) национальные движения становятся массовыми. В этой классификации Ахундзаде будет рассматриваться в рамках первой фазы (А) процесса национального строительства в период царизма в Азербайджане (1850-1920). Ахунзаде писал на родном языке и использовал этот язык для просвещения людей. В данной работе Ахундзаде будет исследован в контексте его работ на языке коренного народов и его влияния на формирование национального самосознания.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahundzade, Mirza Fetali. Eserleri I. Haz. Hamid Memmedzade, Doğu-Batı, 2005.
- Ahundzade, Mirza Fetali. Eserleri II. Haz. Hamid Memmedzade, Doğu-Batı, 2005.
- Ahundzade, Mirza Fetali. Eserleri III. Haz. Hamid Memmedzade, Doğu-Batı, 2005.
- Ahundzade, Mirza Fetali. Seçilmiş Eserleri. Kitap Kulubü, 2014.
- Altstadt, Audrey L. “Azerbaijani Turks’ Response to Russian Conquest.” Studies in Comparative Communism, vol. 19, no. 3/4, 1986, ss. 267-286.
- Anderson, Benedict. Hayali Cemaatler. Çev. İskender Savaşır, Metis Yayınları, 2017.
- Baykara , Hüseyin. Azerbaycan İstiklak Mücadelesi Tarihi. Azerbaycan Halk Yayın, 1975.
- Bayat, Ali Haydar. Ali Bey Hüseyinzade. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayını, 1998.
- Bennigsen, Alexandre, Lemercier-Quelquejay, Chantal. Step’te Ezan Sesleri. Çev. Nezih Uzel, Kent Basımevi, 1981.
- Calhoun, Craig. Nationalism. University of Minnesota Press, 1997.
- Cevizci, Ahmet. Onyedinci Yüzyıl Felsefesi. Ezgi Kitabevi, 2002.
- d’Holbach , Baron. “Doğa Sistemi” Batı’ya Yön Veren Metinler, ed. Alev Alatlı, Kapadokya MYO, 2010, ss. 1013-1020.
- Hroch, Miroslav. “National Self-Determination from a Historical Perspective.” Canadian Slavonic Papers , vol. 37, no ¾, 1995, ss. 283-299.
- Hroch, Miroslav. Avrupa’da Milli Uyanış. Çev. Ayşe Özdemir, İletişim Yayınları, 2011.
- Hroch, Miroslav. “From ethnic group toward the modern nation: The Czech case.” Nations and Nationalism, vol. 10, no. ½, 2004, ss. 95-107.
- Hüseyinov, Hüseyin. Azerbaycan’da XIX. Asır İctimai ve Felsefi Fikir Tarihinden. Haz. Y. Rustamov vd., Doğu-Batı, 2007.
- Kant, Immanuel. Seçilmiş Yazılar. Çev. ve Haz. Nejat Bozkurt, Sentez, 2015.
- Kedouire, Elie. Avrupada Milliyetçilik. Çev. Haluk Timurtaş, MEB, 1971.
- Kia, Mehrdad. “Mirza Fath Ali Akhundzade and Coll for Modernization of the İslamic World.” Middle Eastern Studies, vol. 31, no. 3, 1995, ss. 422-448.
- Resulzade, Mehmet Emin. Kafkasya Türkleri . Haz. Yavuz Akpınar vd., Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı, 1993.
- Rüstemli, Naile. “M.F. Ahundzade’nin Arap Alfabesinin Islahıyla İlgili Yeni Alfabe Layıhası.” Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, vol. 16, no. 3, 2016, ss. 161-187.
- Schulz, Nils Hinnerk. “Sprache als Werkzeug im nationbuilding: Die sprachnationalistischen Bewegungen Norwegens und Kataloniens in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts”, Zeitschrift für Katalanistik, no. 24, 2011, ss. 257–292.
- Seibert, Sebastian. “Review of Die historische Nationalismusforschung im geteilten Europa 1945-1989: Politische Kontexte, institutionelle Bedingungen, intellektuelle Transfers.Tagung zu Ehren von Miroslav Hroch.” H-Soz-u-Kult, 27.03.2008–28.03.2008, https://www.hsozkult.de/conferencereport/id/ tagungsberichte-2133.
- Smith, Anthony David. Nationalism in the Twientieth Century. Martin Robertson, 1979. Sözer, Önay. Felsefe’nin ABC’si. Kabalcı, 1998.
- Swietochowski, Tadeusz. Müslüman Cemaatten Ulusal Kimliğe Rus Azerbaycanı 1905-1920. Çev. Nuray Mert, Bağlam Yayınları, 1988.
- Taylor, Charles. Seküler Çağ. Çev. Dost Körpe, Türkiye İş Bankası, 2014.
- Taylor, Charles. Çokkültürcülük. Çev. Yurdanur Salman, Haz. Amy Gutmann, Yapı Kredi Yayınları, 2014.
| APA | Valiyev O, Bezci B (2021). Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. , 49 - 74. |
| Chicago | Valiyev Orkhan,Bezci Bünyamin Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. (2021): 49 - 74. |
| MLA | Valiyev Orkhan,Bezci Bünyamin Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. , 2021, ss.49 - 74. |
| AMA | Valiyev O,Bezci B Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. . 2021; 49 - 74. |
| Vancouver | Valiyev O,Bezci B Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. . 2021; 49 - 74. |
| IEEE | Valiyev O,Bezci B "Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi." , ss.49 - 74, 2021. |
| ISNAD | Valiyev, Orkhan - Bezci, Bünyamin. "Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi". (2021), 49-74. |
| APA | Valiyev O, Bezci B (2021). Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0(98), 49 - 74. |
| Chicago | Valiyev Orkhan,Bezci Bünyamin Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.98 (2021): 49 - 74. |
| MLA | Valiyev Orkhan,Bezci Bünyamin Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.98, 2021, ss.49 - 74. |
| AMA | Valiyev O,Bezci B Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 0(98): 49 - 74. |
| Vancouver | Valiyev O,Bezci B Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 0(98): 49 - 74. |
| IEEE | Valiyev O,Bezci B "Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi." Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.49 - 74, 2021. |
| ISNAD | Valiyev, Orkhan - Bezci, Bünyamin. "Ahundzade’de Millet Fikrinin Oluşumunun Miroslav Hroch’un Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi". Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 98 (2021), 49-74. |
