İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü

Derya DENİZ, (Boş)
Pınar ÜNSAL (İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, İstanbul, Türkiye)
İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi
6 0
Yıl: 2010 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 9 - 22 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü

Öz:
Bu anket çalışmasının amacı çalışanların nevrotiklik ve dışadönüklük kişilik özellikleri ile cinsiyetlerinin örgüt ortamında yıldırmaya maruz kalma algıları üzerinde bir etkisi olup olmadığını saptamaktır. Çalışmanın ilk aşamasında 22 maddelik bir İşyerinde Yıldırma Ölçeği geliştirilmiştir. İkinci aşamada bir kamu kuruluşunda çalışan 113 çalışana bu ölçek ile birlikte dışadönüklük, nevrotiklik ve demografik soruları içeren bir soru formu uygulamıştır. Araştırmanın sonuçları çalışanların işyerinde yıldırmaya uğradıkları yönündeki algılarında nevrotik kişilik yapılarının etkili olduğu hipotezini doğrulamış ancak dışadönüklüğü düşük olanlar ile kadınların işyerinde daha fazla yıldırmaya uğrayacakları yönündeki hipotezler desteklenmemiştir.
Anahtar Kelime:

-

Öz:
The aim of this survey study is to investigate the effect of neuroticism and extraversion personality factors and sex of the employees on the perception of mobbing. In the first stage of the study, a mobbing scale consisting of 22 items was developed. In the second stage, 113 employees of a public institution were administered scales measuring extraversion, neuroticism along with the mobbing scale. The results of the study support the hypothesis that high level of neuroticism is a predictor of mobbing perception. However, the hypotheses that low level of extraversion and being female would predict higher level mobbing are not supported.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akgeyik, T., Güngör, M., & Usen, S. (2007). Individual and organizational consequences of mobbing in the workplace: case of banking sector in Turkey (a survey). Journal of Academy of Business and Economics, 7, 150-157.
  • Almeida, D. M., & Kessler, R. C. (1998). Everyday stressors and gender differences in daily distress. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 670–680.
  • Amirkhan, J. H., Risinger, R. T., & Swickert, R. J. (1995). Extraversion: A ‘‘hidden’’
  • personality factor in coping? Journal of Personality, 63, 189–212.
  • Aquino, K. (2000). Structural and Individual Determinants of Workplace Victimization: The Effects of Hierarchical Status and Conflict Management Style, Journal of Management, 2:2, 171-193.
  • Asunakutlu T., & Safran, B. (2006). Örgütlerde Yıldırma Uygulamaları (Mobbing) Ve Çatışma Arasındaki İlişki. Selçuk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11, 111-129.
  • Atiker, E. (1997). Amerikan Pragmatizmi ve Güncel Yaşam Dünyası, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Dergisi, 3, 29-35.
  • Aycan, Z., Kanungo, R. N., Mendonca, M., Yu, K., Deller, J., Stahl, G., & Khursid, A. (2000). Impact of culture on human resource management practices: A ten country comparison. Applied Psychology: An International Review, 49, 192-221.
  • Bardavid, M. (2006). Nevrotiklik Ve Dışadönüklük Kişilik Yapılarının Stresi Değerlendirme Biçimi, Stresle Başa çıkma Yaklaşımları Algılanan Stres ve İş Doyumu Üzerinde Olan Etkisinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Barneveld, K., & Jowett, R. (2005). Violence, Harassment and Bullying at Work: How Does the Australian Rail Industry Compare and What Can Be Done? Journal of Public Transportation, 8, 117-134.
  • Bayrak Kök, S. (2006). İş yaşamında psiko-şiddet sarmalı olarak yıldırma olgusu ve nedenleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:16, 433- 448.
  • Bebekoğlu, G., & Wasti, A. (2002). Çalışan kadınlara yönelik cinsiyet temelli düşmanca davranışların sebepleri ve sonuçları üzerine bir araştırma. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2, 215-238.
  • Breslau, N., Davis, G. C., & Andreski, P. (1995). Risk factors for PTSD-related traumatic events: A prospective analysis. American Joumal of Psychiatry, 152, 529-535.
  • Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
  • Bukspan, E. (2004). Bullying At Work In France, British Journal of Guidance & Counselling, 32, 397–406.
  • Canlı, E. (2001). Finans-Bankacılık Sektöründe Yaşanan Çatışma Yoğunluğu ve Çatışmalarla Başa Çıkma Tarzları, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Cantez, E. (1984). Türkiye’de Kullanılan Bazı Testlerin Uygulamalarından Elde Edilen Sonuçlar: Eysenck Şahsiyet Testi İle Değerlerin Tetkiki Testi. Tecrübi Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 14, 53-62.
  • Cemaloğlu, N. (2007). Örgütlerin Kaçınılmaz Sorunu: Yıldırma. Bilig, 42, 111-126. Costa, P. T., Jr., & McCrae, R. R. (1990). Personality: Another "hidden factor" in stress research. Psychological Inquiry, 1, 22-24.
  • Costa, P. T., Jr., & McCrae, R. R. (1995). Primary traits of Eysenck_s P–E–N system: three-and-five factor solutions. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 308–317.
  • Cowie, H., Naylor , P., Rivers, I., Smith, P.K.., & Pereira, B. (2002). Measuring Workplace Bullying. Aggression and Violent Behavior, 7, .33-51.
  • Coyne, I., Seigne, E., & Randall, P. (2000). Predicting Workplace Victim Status From Personality. European Journal of Work and Organizational Psychology, 9, 335– 349.
  • Davenport, N., Schwartz, R.D., & Elliot, G.P. (2003). Mobbing, İşyerinde Duygusal Taciz. Çev.Osman Cem Önertoy, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Djurkovic, N., McCormack, D., & Casimir, G. (2006). Neuroticism and the psychosomatic model of workplace bullying. Journal of Managerial Psychology, 21, 73-88.
  • Einarsen, S. (2000). Harassment And Bullying At Work: A Review of the Scandinavian Approach. Aggression and Violent Behavior, 5, 379-401.
  • Einarsen, S., Raknes, B. I., & Matthiesen, S. M. (1994). Bullying and harassment at work and their relationships to work environment quality—An exploratory study. The European Work and Organizational Psychologist,4, 381–401.
  • Eriksen, W., & Einarsen, S. (2004). Gender minority as a risk factor of exposure to bullying at work: The case of male assistant nurses. European Journal of Work and Organizational Psychology, 13, 473-492.
  • Felson, R.B. (1992). “Kick’em when they’re down”: Explanations of the relationships between stress and interpersonal aggression and violence. The Sociological Quarterly, 33, 1–16.
  • Fischer, B. S., & Gunnison, E. (2001). Violence in the workplace: Gender Similarity and Differences. Journal of Criminal Justice, 29, 145-155
  • Gallagher, D. J. (1990). Extraversion, Neurotisim and Appraisal of Stressful Academic Events. Journal of Personality and Individual Differences, 11, 1053-1057.
  • Gandolfo, R. (1995). MMPI-2 profiles of worker’s compensation claimants who present with complaints of harassment. Journal of Clinical Psychology, 51, 711– 715.
  • Gunthert, K. C., Cohen, L. H., & Armeli, S. (1999). The role of neuroticism in daily stress and coping. Journal of Personality and Social Psychology, 77, 1087–1100.
  • Hofstede, G. (1991). Culture and Organizations: Software of the Mind. London: McGraw Hill.
  • Headey, B., & Wearing, A. (1989). Personality, life events, and subjective well-being:
  • Toward a dynamic equilibrium model. Joumal of Personality and Social Psychology,57, 731-739.
  • Jarreta, B.M., Garcia-Campayo, J., Gascon, S., & Bolea, M. (2004). Medico-legal implications of mobbing. A false accusation of psychological harrassment at the workplace. Forensic Science International, 146, Supplement 1, S17- S18.
  • Jennifer, D., Cowie, H., & Ananiadou, K. (2003). Perceptions and Experience of Workplace Bullying in Five Different Working Population. Aggressive Behaviour, 29, 489-496.
  • Kardam, F., & Toksöz, G. (2004). Genderbased discrimination at work in Turkey: A cross-sectoral overview. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 59, 151-172.
  • Kaukiainen, A., Salmivalli, C., Björkqvist, K., Osterman, K., Lahtinen, A., Kostamo, A., Lagerspetz, K. (2001). Overt and Covert Aggression in Work Settings in Relation to the Subjective Well- Being of Employees. Aggressive Behavior, 27, 360- 371
  • Kırel, Ç. (2007). Örgütlerde Mobbing Yönetiminde Destekleyici Ve Risk Azaltıcı Öneriler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 317-334
  • Levin, I., & Stokes, J.P. (1986). An examination of the relation of individual difference variables to loneliness. Joumal of Personality, 54, 717-733.
  • Lewis, S. E. (2006). Recognation of Workplace Bullying: A Qualitative Study of Women Targets in the Public Sector. Journal of Community and Applied Social Psychology, 16, 119- 135.
  • Lewis, S. E., & Orford, J. (2005). Women’s Experiences of Workplace Bullying: Changes In Social Relationships. Journal of Community and Applied Social Psychology,15, 29-47.
  • Leymann, H. (1990). Mobbing and Psychological Terror at Workplaces, Violence and Victims, 5, 119-126.
  • Leymann, H. (1996). The Content And Development of Mobbing at Work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5, 165 -184
  • Magnus, K., Diener, E., Fujita, F., & Pavot, W. (1993). Extraversion and neuroticism as predictors of objective life events: a longitudinal analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 65, 1046–1053.
  • Maltby, J., Wood, A.M.., Day, L., Kon, T. W. H.., Colley, A., & Linley, P.A. (2008). Personality pedictors of levels of forgiveness two and a half years after the transgression. Journal of Research in Personality, 42, 1088-1094.
  • Matthiesen, S. B., & Einarsen, S. (2004). Psychriatic Distress and Symptoms of Post Travmatic Stres Disorder Among Victims of Bullying at Work. British Journal of Guidance & Counselling, 32, 335- 356.
  • Mayo, P. R. (1989). A further study of the personality- congruent recall effect. Personality and Individual Differences, 10, 247–252.
  • Matud, M.P. ( 2004). Gender differences in stress and coping styles. Personality and Individual Differences, 37, 1401–1415.
  • McCrae, R.R., & Costa, P.T., Jr. (1987). Validation of a five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 81-90.
  • McDonough, P., & Walters, W. (2001). Gender and health: reassessing patterns and explanations. Social Science & Medicine, 52, 547–559.
  • Mikkelsen, E. G., & Einarsen, S. (2001). Bullying In Danish Work-Life: Prevalance and Health Correlates. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10, 393- 413.
  • Mikkelsen, E. G., & Einarsen, S. (2002). Relationships between exposure to bullying at work and psychological and psycosomatic health complaints: The role of state negative affectivity and generalized selfefficacay. Scandinavian Journal of Psychology, 43, 397- 405.
  • Neuman, J.H., & Baron, R.A. (1998). Workplace Violance and Workplace Aggression: Evidence Concerning Spesific Forms, Potential Causes and Preffered Targets. Journal of Management, 24, 391- 419.
  • Ormel, J., & Wohlfarth, T. (1991). How neuroticism, long-term difficulties, and life situation change influence psychological distress: A longitudinal model. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 744-755.
  • Özen, S. (2007). İşyerinde Psikolojik Şiddet ve Nedenleri. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9, 1-24.
  • Palaz, S., Özkan, S., Sarı, N., Göze, F., Şahin, N., & Akkurt, Ö. (2008). İş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbıng) Davranışları Üzerine Bir Araştırma; Bandırma Örneği. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10, 41-58.
  • Ptacek, J. T., Smith, R. E., & Zanas, J. (1992). Gender, appraisal, and coping: A longitudinal analysis. Journal of Personality, 60, 747–770.
  • Rim, Y. (1987). A comparative study of two taxonomies of coping, personality, and sex. Personality and bidividual Differences, 8, 521-526
  • Ruiz-Caballero, J. A., & Bermudez, J. (1995). Neuroticism, mood, and retrieval of negative personal memories. Journal of General Psychology, 122, 29–35.
  • Solmuş, T. (2005). İş Yaşamında Travmalar: Cinsel Taciz ve Duygusal Zorbalık/Taciz(Mobbing). Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7, 1-14.
  • Somer, O. (1998). Türkçe’de kişlik özelliği tanımlayan sıfatların yapısı ve beş faktör modeli. Türk Psikoloji Dergisi, 13, 17-32.
  • Somer, O., & Goldberg, L.R. (1999). The structure of Turkish trait-descriptive adjectives. Journal of Personality and Social Psychology, 76, 431-450.
  • Tınaz, P., Bayram, F., & Ergin, H. (2008). Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde Psikolojik Taciz (mobbing). İstanbul: Beta.
  • Torun, A. (2004). İşyerinde zorbalık. Öneri Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 183-190.
  • Turney, L. (2003), Mental Health and Workplace Bullying: The Role of Power, Professions and ‘On The Job’ Training”. Australian e-Journal for the Advancement of Mental Health, 2, 1-9
  • Tutar, H. (2004). İşyerinde Psikolojik Şiddet. Ankara: Platin Yayınları.
  • Uzunçarşılı, Ü., & Yoloğlu, N. (2007). Mobbing/ İşyerinde Duygusal Taciz: Ulusal ve Uluslarası Boyutu İle Çatışma Yüklü Bir İletişim Biçimi, Öneri Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 1-8
  • Vartia, M., & Hyyti, J. (2002). Gender Differences in Workplace Bullying Among Prison Officers. European Journal of Work and Organizational Psychology, 11, 113– 126.
  • Watson, D. & Clark, L.A. (1984). Negative affectivity: The disposition to experience aversive emotional states. Psychological Bulletin, 96, 465-490.
  • Watson, D., & Hubbard, B. (1996). Adaptational style and dispositional structure: coping in the context of the five-factor model. Journal of Personality, 64, 737-774.
  • Yazan, Ümid Meriç (1997), Türkiye’de Kadın ve Sosyo-Ekonomik Analizi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, 3:4, s.191-203
  • Yılmaz, A., Ergun Özler, D., & Mercan, N. (2008). Mobbing Ve Örgüt İklimi İle İlişkisine Yönelik Ampirik Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 334- 357.
  • Zapf, D., & Gross, C. (2001). Conflict Escalation and Coping with Workplace Bullying: A Replication and Extension. European Journal Of Work And Organizational Psychology, 10, 497 – 522
APA DENİZ D, ÜNSAL P (2010). İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. , 9 - 22.
Chicago DENİZ DERYA,ÜNSAL Pınar İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. (2010): 9 - 22.
MLA DENİZ DERYA,ÜNSAL Pınar İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. , 2010, ss.9 - 22.
AMA DENİZ D,ÜNSAL P İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. . 2010; 9 - 22.
Vancouver DENİZ D,ÜNSAL P İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. . 2010; 9 - 22.
IEEE DENİZ D,ÜNSAL P "İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü." , ss.9 - 22, 2010.
ISNAD DENİZ, DERYA - ÜNSAL, Pınar. "İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü". (2010), 9-22.
APA DENİZ D, ÜNSAL P (2010). İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 12(1), 9 - 22.
Chicago DENİZ DERYA,ÜNSAL Pınar İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 12, no.1 (2010): 9 - 22.
MLA DENİZ DERYA,ÜNSAL Pınar İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, vol.12, no.1, 2010, ss.9 - 22.
AMA DENİZ D,ÜNSAL P İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 2010; 12(1): 9 - 22.
Vancouver DENİZ D,ÜNSAL P İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 2010; 12(1): 9 - 22.
IEEE DENİZ D,ÜNSAL P "İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü." İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 12, ss.9 - 22, 2010.
ISNAD DENİZ, DERYA - ÜNSAL, Pınar. "İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü". İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 12/1 (2010), 9-22.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 15:7

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları