Yıl: 2010 Cilt: 0 Sayı: 140 Sayfa Aralığı: 57 - 73 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi

Öz:
Bu çalışmada daha önce ölçülen Türkiye rejyonal gravite verileri kullanılmış ve jeoloji-tektonik-yükseklik ilişkilerini incelemek amacı ile Türkiye'nin izostazik haritası, serbest hava anomali haritası, Bouguer anomali haritaları elde edilmiş, yükseklik ile karşılaştırmaları yapılmıştır. Dünyanın kabuk kalınlığı için, T=32-0.08g bağıntısı kullanılmıştır. En iyi ilişki, +0.65 katsayısı ile Bouguer anomalisinden elde edilmiş, ilişki fonksiyonu Y=-72E+7.77 olarak bulunmuştur. Türkiye'nin kabuk kalınlığı, en sığ 31.4 km ve en derin 50 km olarak kestirilmiştir. Bunun yanı sıra, Türkiye'nin tektonik birlikleri incelenerek bölgeler arasındaki ilişki eşitlikleri hesaplanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Jeoloji

-

Öz:
During this work, the regional gravity data acquired earlier were used and in order to investigate the relations between geology - tectonics and elevation, isostatic map of Turkey, free air anomaly map and Bouguer anomaly maps were obtained, and comparisons with respect to elevations were carried out. For the thickness of the earth crust T 0 32 - 0.08g relation was used. The best relation was obtained from Bouguer anomaly with +0.65 coefficient; the relation function was obtained as Y = - 72E + 7.77. Thickness of the crust of Turkey is estimated to be 31.4 km where it is the shallowest and 50 km where it is deepest.
Anahtar Kelime:

Konular: Jeoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akçığ, Z., Pınar, R., Türkelli, N., Gürbüz C., Pamukçu, O. A., Özyalın, Ş.,Demirbaş, Ş. ve Tosun S., 2005. Doğu Anadolu bölgesindeki yapısal sorunların gravite ve manyetik yöntemlerle araştırılması Tübitak Raporu Proje No: 101Y124.
  • Aydın, Y., 1974. Etude petrographique et géochimique de la partie centrale du Massif d'Istranca (Turquie). Thése de Docteur Ingénieur, Univ. Nancy, 1, 131pp.
  • Bekler, T., Gürbüz, Kalafat, D., ve Toksöz N., 2005. Anadolu'da Kontrollü Sismik Kaynak Kullanarak Kabuk Yapısı Araştırmaları, Deprem Sempozyumu Kocaeli.
  • Blakely R.J., 1995. Potential Theory in Gravity & Magnetic Aplications. Cambridge University Press.461 pp.
  • Bingöl, E., Akyürek, B. ve Korkmazer, B., 1973. Biga Yarımadası'nın jeolojisi ve Karakaya Formasyonu'nun bazı özellikleri. Cumhuriyetin 50. yılı Yerbilimleri kongresi, 17-19 Aralık 1973, Tebliðler, MTA., Ankara, 70-76.
  • Dewey, J.F., Hempton, M.R., Kidd, W.S.F., Şaroğlu, F. ve Şengör, A.M.C., 1986. Shortening of continental lithosphere: the neotectonics of eastern Anatolia-a young collision zone. In: Covard, M.P. and Ries, A.C., (eds.), Collision Tectonics. Geol. Soc. London Spec. Publ., 19,3-36
  • Duru, M., Pehlivan, Ş., Şentürk, Y., Yavaş, F. ve Kar, H., 2004. New results on the lithostratigraphy of the Kazdağı Masif in NW Turkey, TUBİTAK, Turkish Journal of Earth Sciences,13/2, 177- 186.
  • Dürr, S., Altherr, R., Keller, J., Okrusch, M. ve Seidel, E., 1978. The Median Aegean crystalline belt: Stratigraphy, structure, metamorphism, magmatism. In: Cloos, H., Roeder, Schmidt, K.,(eds), Alps, Apenines, Hellenides. Stuttgart: E. Schweizbart'sche Verlag, 455-477.
  • Erdoğan, B., Altıner, D., Güngör, T. ve Özer, S., 1990. Karaburun Yarımadasınýı stratigrafisi. Maden Tetkik ve Arama Dergisi. 111, 1-21. (Foreign Edition: Stratigraphy of Karaburun peninsula. Bull. Min. Res. Exp., 111, 1-20).
  • Erkan, Y., 1975. Orta Anadolu Masifi'nin güneybatısında (Kýrþehir bölgesinde) etkili rejyonal metamorfizmanýn petrolojik incelenmesi. Doçentlik tezi, H.Ü. Yerbilimleri Enst., Ankara, 147.
  • Gökten, Y.E., 1986. Paleocene carbonate turbidites of the Şarkışla region, Turkey - Their significance in an orogenic basin. Sedimentary Geology, 49, 143-165.
  • Göncüoðlu, M.C., 1981. Niðde Masifi'nin jeolojisi. 35. Türkiye Jeoloji Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara, İç Anadolu'nun jeolojisi Simpozyumu, 16-19.
  • Görür, N., 1987. Earth Science Problems Along The First Turkish Geotraverse. Tübitak, Basic Sciences Research Group And Research Institute For Basic Sciences, Earth Sciences Department, Gebze, Kocaeli, Turkey, 5-33.
  • ,1988. Timing Of Opening Of The Black Sea Basin. Tectonophysics, 14, 247-262.
  • , 1991. Aptian-Albian Palaeogeography of Neo- Tethyan Domain. Palaeogeo., Palaeoclm., Palaeoec., 871, 267-288.
  • ,Şengör, A.M.C., Akkök, R. ve Yılmaz, Y., 1983. Pontidler'de Neo-Tetis'in Kuzey Kolunun Açılmasına Iliþkin Sedimentolojik Veriler. T.J.K. Bülteni, 26/1, 11-20
  • ve Okay, A.İ., 1996. A fore-arc origin for the Thrace Basin, NW Turkey. Geol. Rundsch, 85, 662-668.
  • Kasar, S. ve Okay, A. İ., 1992. Silivri-Kıyıköy-İstanbul Boğazı arasındaki alanın jeolojisi. TPAO Raporu, No: 3119, 79s.
  • Ketin, İ., 1966. Anadolu'nun tektonik birlikleri. MTA Dergisi, 66, 20-34, Ankara.
  • Koçyiğit, A., Altıner, D., Farinacci, A., Nicosia, U. ve Conti, M.A.,1991. Late Triassic - Aptian Evolution Of The Sakarya Divergent Margin: Implications For The Opening History of The Northern Neo-Tethys, In North-Western Ana- tolia, Turkey. In: Farinacci, A., Et Al., (Eds.), Geology And Paleontology of Western Pontides, Turkey; Jurassic - Early Cretaceous Stratigraphy, Tectonics And Paleogeographic Evolution. Cnr - Tubitak Project, 81-100.
  • Koçyiğit, A. ve Özacar, A. A., 2003. Extensional neotectonic regime through the NE edge of the Outer Isparta Angle, SW Turkey: New field and seismic data, Turkish J. Earth Sci., 12,67-90.
  • Konak, N., 2003. Menderes Masifi'nin güneydoğusundaki naplı yapılar. 56.Türkiye Jeoloji Kurultayý, Bildiri Özleri, 304-306.
  • Kozur, H.W., ve Göncüoğlu, M.C., 1999. Differences in the geological evolution of the Istanbul and Zonguldak terranes, northern Turkey. In: Talent, J., Khan,F., Mawson, R. (Eds.), IGCP 421: Mid - Palaeozoic bioevent / biogeography patterns in relation to crustal dynamics. North Ryde (Macquarie University Printery), Peshawar, Pakistan, pp. 16-18.
  • Kwang, S. C., Kumar, G.V.R. ve Kim K. Y., 1999. Qualitative interpretation of Bouguer anomaly in the southern part of the Korean peninsula. Geosciences Journal Vol. 3, No. 1, p. 49-54.
  • Maden, N., Gelişli, K., Bektaş, O. ve Eyüboğlu, Y., 2005. Anadolu'da Kabuk Yapısı ve Tektonik Yapı ile İlişkisi II. Mühendislik Bilimleri Genç Araştırmacılar Kongresi MBGAK 2005 İstanbul 17-19 Kasım 2005.
  • Novotn , O., Zahradník, J. ve Tselentis, G-A., 2001. Northwestern Turkey Earthquakes and the Crustal Structure Inferred from Surface Waves Observed in Western Greece. Bulletin of the Seismological Society of America; August 2001; v. 91; no. 4; p. 875-879.
  • Okay, A.İ., 1984. Distribution ve characteristics of the north-west Turkish blueschists. In: Dixon, J.F. and Robertson, A.H.F. (eds.), The Geological Evolution of the Eastern Mediterranean. Geol. Soc. London, Spec. Publ., 17, 297-308.
  • Okay, A.İ., 1986, High pressure/low temperature metamorphic rocks of Turkey. Geol. Soc. Amer. Mem., 164, 333-348.
  • ,1989. Tectonic Units And Structures In The Pontides, Northern Turkey. In: Şengör, A.M.C. (Ed.), Tectonic Evolution Of The Tethyan Region. Nato Asi Series, Kluwer Academic Publishers, 109-116.
  • ,Şengör, A.M.C. ve Görür, N., 1994. Kinematic history of the opening of the Black Sea and its effect on the surrounding regions. Geology, 22, 267-270.
  • ve Görür, N., 1995. Batı Karadeniz ve Trakya havzalarının kökenleri arasında zaman ve mekan ilişkisi. Trakya Havzası Jeolojisi Simpozyumu, Bildiri Özleri, TPAO - Ozan Sungurlu Bilim, Eðitim ve Yardım Vakfı, 9-10.
  • , Satır, M.,Maluski, H., Siyako, M., Monie, P., Metzger, R. ve Akyüz, S., 1996. Paleo-And Neo-Tethyan Events In Northwestern Turkey: Geological and Geochronological Constraints. In: Yin, A. And Harrison, T.M. (Eds), The Tectonic Evolution Of Asia. Cambridge Univ. Press., 420-441.
  • ve Tüysüz, O., 1999. Tethyan Sutures Of Northern Turkey. In: Durand, B., Jolivet, L., Horvath, F., Seranne, M. (Eds.), Mediterranean Basins: Tertiary Extension Within The Alpine Orogen. Geological Society Of London Special Publication, 156, 475-515.
  • , Satır, M., Tüysüz, O., Akyüz, S. ve Chen, F., 2001. The tectonics of the Strandja Massif; late Variscan and mid-Mesozoic deformation andmetamorphism in the northern Aegean. International Journal of Earth Sciences 90 (2), 217-233.
  • Özelçi, F., 1973. Doðu Akdeniz Bölgesi Gravite Anomalileri MTA Dergisi, Sayı 80 Sayfa 54-89 MTA Genel Müdürlüðü Ankara-Türkiye
  • Özgül, N., 1976. Torosların Bazı Temel Jeoloji Özellikleri. TJK Bülteni, 19/1, 65-78.
  • Özgül, N., 1984. Stratigraphy And Tectonic Evolution Of The Central Taurides. In: Tekeli, O. And Göncüoğlu, M.C. (Eds), Geology Of The Taurus Belt. Int. Symp. Proc., MTA, Ankara, 77-90.
  • Perinçek, D., 1980. Arabistan kıtası kuzeyindeki tektonik evrimin kıta üzerinde çökelen istifteki etkileri. Türkiye 5. Pet. Kong., Jeoloji-Jeofizik Bildirileri, 77-94.
  • ,Duran, O., Bozdoğan, N. ve Çoruh, T., 1991. Stratigraphy and paleogeographical evolution of the autochthonous sedimentary rocks in the SE Turkey. Ozan Sungurlu Semp. Bildirileri, Kasım 1991, Ozan Sungurlu Bilim, Eğitim ve Yardım Vakfı, 274-305.
  • Qureshy, M. N., 1970. Relation of gravity to elevation, geology and tectonics in India. Proceedings of the second symposium on upper manle project 28-31 December 1970, Hyderabad
  • Seymen, İ., 1982. Kaman dolayında Kırşehir Masifi'nin jeolojisi. Doçentlik Tezi, İTÜ Maden Fak., 164s.
  • Simpson, Robert W., Jachens, Robert C. ve Blakely, Richard J., 1983. Airyroot: A Fortran Program for Calculating the Gravitational Attraction of an Airy Isostatic Root Out to 166.7 KM: U.S.G.S. Open-File Report 83-883, 66 p.
  • , , ve Saltus, Richard W., 1986. A New Isostatic Residual Gravity Map of the Conterminous United States With a Discussion on the Significance of Isostatic Residual Anomalies: JGR, 91, 8348-8372.
  • Şengör, A. M. C., 1985. Türkiye'nin Tektonik Tarihinin Yapısal Sınıflaması. Ketin Simpozyumu, TJK, Ankara, 37-61.
  • Şengör, A. M. C. ve Yılmaz, Y., 1981. Tethyan Evolution Of Turkey: A Plate Tectonic Approach. Tectonophysics, 75, 181-241.
  • , ve Sungurlu, O., 1984. Tectonics Of The Mediterranean Cimmerides: Nature And Evolution Of The Western Termination Of Paleo-Tethys. In: Dixon, J.F. And Robertson, A.H.F. (Eds.), The Geological Evolution Of The Eastern Mediterranean. Geol. Soc. London, Spec. Publ., 17, 117-152.
  • ve Natal'in, B., 1996. Palaeotectonics of Asia: Fragments of a synthesis. In: Yin, A. and Harrison, M. (eds), The tectonic evolution of Asia. Rubey Colloquium, Cambridge University Press, Cambridge, 486-640.
  • Tüysüz,. O.,1993. Karadeniz'den Orta Anadolu'ya bir jeotravers; Kuzey Neo-Tetisin Tektonik Evrimi, Türkiye Petrol Jeologları Derneği Bülteni, 5, 1-33.
  • Ustaömer, T. ve Robertson, A.H.F., 2005. Tectonic evolution of the Intra-Pontides suture zone in the Armutlu Peninsula, NW Turkey; reply. Tectonophysics 405 (1-4), 223-231.
  • Yılmaz Y., Genç, Ş. C., Yiğitbaş, E., Bozcu, M. ve Yılmaz, K., 1994. Kuzeybatı Anadolu'da Geç Kretase Yaşlı Kıta Kenarının Jeolojik Evrimi; Türkiye 10. Pet. Kong. ve Sergisi, Bildiriler, Jeoloji, 37-55.
  • , , , ,ve ,1995. Geological Evolution Of The Late Mesozoic Continental Margin Of Northwestern Anatolia. Tectonophyscics, 243, 155-171.
  • Woollard, G.P., 1959. Crustal Structure from Gravity and Seismic Measurements, J. Geophys. Res., 64 (10), 1524-1544.
APA ARSLAN S, AKIN U, ALACA A (2010). Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi. , 57 - 73.
Chicago ARSLAN Selim,AKIN Uğur,ALACA Atakan Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi. (2010): 57 - 73.
MLA ARSLAN Selim,AKIN Uğur,ALACA Atakan Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi. , 2010, ss.57 - 73.
AMA ARSLAN S,AKIN U,ALACA A Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi. . 2010; 57 - 73.
Vancouver ARSLAN S,AKIN U,ALACA A Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi. . 2010; 57 - 73.
IEEE ARSLAN S,AKIN U,ALACA A "Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi." , ss.57 - 73, 2010.
ISNAD ARSLAN, Selim vd. "Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi". (2010), 57-73.
APA ARSLAN S, AKIN U, ALACA A (2010). Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 0(140), 57 - 73.
Chicago ARSLAN Selim,AKIN Uğur,ALACA Atakan Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi. Maden Tetkik ve Arama Dergisi 0, no.140 (2010): 57 - 73.
MLA ARSLAN Selim,AKIN Uğur,ALACA Atakan Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, vol.0, no.140, 2010, ss.57 - 73.
AMA ARSLAN S,AKIN U,ALACA A Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi. Maden Tetkik ve Arama Dergisi. 2010; 0(140): 57 - 73.
Vancouver ARSLAN S,AKIN U,ALACA A Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi. Maden Tetkik ve Arama Dergisi. 2010; 0(140): 57 - 73.
IEEE ARSLAN S,AKIN U,ALACA A "Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi." Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 0, ss.57 - 73, 2010.
ISNAD ARSLAN, Selim vd. "Gravite verileri ile Türkiye'nin kabuk yapısının incelenmesi". Maden Tetkik ve Arama Dergisi 140 (2010), 57-73.