SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ

Fatma MANSUR, (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Ankara, Türkiye)
Özlem GEDİK (Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Afyonkarahisar, Türkiye)
Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
7 3
Yıl: 2022 Cilt: 0 Sayı: 61 Sayfa Aralığı: 17 - 42 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18070/erciyesiibd.962995 İndeks Tarihi: 09-08-2022

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ

Öz:
Küreselleşme, teknoloji, ekoloji, iklim değişikliği, kirlilik, yeşil… Benzer kavramları artırmak mümkünken bu haliyle bile günümüzde adından sıklıkla söz ettiren sürdürülebilirlik kavramı akıllara gelmiş olmalı. Kurumların çevresel çabalarını iş yapma stratejilerine entegre ederek değişimi başlatan sürdürülebilirlik, kimi zaman yeşil hastane, kimi zaman sıfır atık, kimi zaman da yeşil davranışlar ile sağlık kurumlarında kendine yer bulmaktadır. Burada önemli olan soru değişimi kimin başlatacağıdır. Yanıt olarak değişimin farkında olan ve yönünü yaşanabilir bir düzene çevirme özeliğine sahip proaktif kişiler verilebilir. Proaktif kişilik, Sosyal Öğrenme Kuramı gereğince bireyin kendi doğasında var olan bir kişilik özelliği olarak belirmektedir. Bunun ise çalışmanın hareket noktasını oluşturan sürdürülebilir çevre yanlısı davranışlar ile kesiştiği düşünülmektedir. Sürdürülebilir bir bakış açısının ele alındığı bu çalışmada, sağlık çalışanlarının proaktif kişilik özelliğinin yeşil örgütsel davranışa etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya dâhil olan sağlık çalışanı sayısı 390’dır. Yeşil örgütsel davranış boyutlarını çevresel duyarlılık, çevresel katılım, ekonomik duyarlılık, yeşil satın alma ve teknolojik duyarlılık oluşturmuştur. Araştırmanın sonucunda proaktif kişiliğin yeşil örgütsel davranış ve boyutları üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Proaktif kişilik yeşil satın alma teknolojik duyarlılık ekonomik duyarlılık sürdürülebilirlik yeşil örgütsel davranış çevresel duyarlılık çevresel katılım

THE EFFECT OF PROACTIVE PERSONALITY TRAITS OF HEALTH PROFESSIONALS ON GREEN ORGANIZATIONAL BEHAVIOR

Öz:
Globalization, technology, ecology, climate change, pollution, green... While it is possible to increase similar concepts, the concept of sustainability, which is frequently mentioned today, must have come to mind. Sustainability that initiates change by integrating the environmental efforts of organizations into their business strategies, sometimes green hospital, sometimes zero waste, sometimes it finds its place in health institutions with green behaviors. The important question is who will initiate the change. In response, proactive people who are aware of the change and have the ability to turn their direction to a livable order can be given. Proactive personality appears as an inherent personality trait of the individual in accordance with the Social Learning Theory. It is thought that this intersects with the sustainable pro-environmental behaviors that constitute the starting point of the study. In this study, in which a sustainable perspective is discussed, the effect of the proactive personality trait of healthcare workers on green organizational behavior has been tried to be determined, and has 390 participants. Environmental sensitivity, environmental participation, economic sensitivity, green purchasing and technological sensitivity are the dimensions of green organizational behavior. As a result of the research, it was concluded that proactive personality has a positive effect on green organizational behavior and its dimensions.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abid, G., Arya, B., Arshad, A., Ahmed, S., & Farooqi, S. (2021). Positive personality traits and self-leadership in sustainable organizations: Mediating influence of thriving and moderating role of proactive personality. Sustainable Production and Consumption, 25, 299-311.
  • Ahmad, S. (2015). Green human resource management: Policies and practices. Cogent Business & Management, 2(1), 1-13.
  • Ahmed, M., Guo, Q., Qureshi, M.A., Raza, S.A., Khan, K.A., & Salam, J. (2021). Do green HR practices enhance green motivation and proactive environmental management maturity in hotel industry?. International Journal of Hospitality Management, 94.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma yöntemleri SPSS Uygulamalı, 7. Basım, Adapazarı, Sakarya Kitabevi.
  • Amrutha, V.N., & Geetha, S.N. (2021). Linking organizational green training and voluntary workplace green behavior: Mediating role of green supporting climate and employees’ green satisfaction. Journal of Cleaner Production, 290, 1-12.
  • Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52(1), 1-26.
  • Bateman, T.S., & Crant, J.M. (1993). The proactive component of organizational behavior: a measure and correlates. Journal of organizational behavior, 14, 103-118.
  • Caracuel, J.A., Torres, N.E.H., & Correa, J.A.A. (2012). Does international experience help firms to be green? A knowledge-based view of how international experience and organisational learning influence proactive environmental strategies. International Business Review, 21(5), 847-861.
  • Dai, J., Cantor, D.E., & Montabon, F.L. (2017). Examining corporate environmental proactivity and operational performance: A strategy- structure-capabilities-performance perspective within a green context. International Journal of Production Economics, 193, 272-280.
  • Erbaşı, A. (2019). Yeşil örgütsel davranış ölçeği: bir ölçek geliştirme çalışması. Istanbul Management Journal, 86, 1-23.
  • Erbaşı, A., & Özalp Ö. (2016). The effect of environmental passion and green organizational behavior on organisational commitment. Eurasian Business & Economics Journal, 2, 297-306.
  • Ergen, A., Bozkurt, F., & Giray, C. (2016). Activism: A strong predictor of proactive environmentally friendly buying behavior in Turkey. International Journal of Research In Business and Social Science, 3, 130-142.
  • Eroymak, S., İzgüden, D., & Erdem, R. (2018). Çalışanların yeşil davranışının kavramsal çerçevede incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 961-971.
  • Gedik, Ö. (2020). Endüstri 4.0’ın teknoloji kabul modeli çerçevesinde sağlık sektörüne yansımaları: Bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Govindarajulu, N., & Daily, B.F. (2004). Motivating employees for environmental improvement. Industrial Management Data Systems, 104, 364-372.
  • Grant, A.M., & Ashford, S.J. (2008). The dynamics of proactivity at work. Research in Organizational Behavior, 28, 3-34.
  • Guerci, M., & Pedrini, M. (2014). The consensus between Italian HR and sustainability managers on HR management for sustainability-driven change – towards a 'strong' HR management system. International Journal of Human Resource Management, 25(13), 1787-1814.
  • Guerci, M., Longoni, A., & Luzzini, D. (2016). Translating stakeholder pressures into environmental performance – the mediating role of green HRM practices. The International Journal of Human Resource Management, 27(2), 262-289.
  • Holmner, A., Rocklöv, J., Nawi, Ng., & Nilsson M. (2012). Climate change and e-Health: a promising strategy for health sector mitigation and adaptation. Global Health Action, 5, 1-9.
  • Jerónimo, H.M., Henriques, P.L., Lacerda, T.C., Silva, F.P., & Vieira, P.R. (2020). Going green and sustainable: The influence of green HR practices on the organizational rationale for sustainability. Journal of Business Research, 112, 413-421.
  • Kılıç, S. (2016). Cronbach’ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47-48.
  • Kuşat, N. (2012). Sürdürülebilir işletmeler için kurumsal sürdürülebilirlik ve içsel unsurları. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 227-242.
  • Li, W.D., Fay, D., Frese, M., Harms, P.D., & Gao, X.Y. (2014). Reciprocal relationship between proactive personality and work characteristics. A latent change score approach. Journal of Applied Psychology, 99(5), 948–965.
  • Liu, Y., Zhu, Q., & Seuring, S. (2017). Linking capabilities to green operations strategies: The moderating role of corporate environmental proactivity. International Journal of Production Economics, 187, 182-195.
  • Loi, R., Liu, Y., Lam, L.W., & Xu, A.J. (2016). Buffering emotional job demands: The interplay between proactive personality and team potency. Journal of Vocational Behavior, 95-96, 128-137.
  • Lülfs, R., & Hahn, R. (2014). Sustainable behavior in the business sphere: Acomprehensive overview of the explanatory power of psychologicalmodels. Organization and Environment, 27(1), 43-64.
  • Mansur, F., & Korkmaz, S. (2020). Sağlık hizmeti kullanıcılarının yeşil hastane farkındalık düzeylerini belirlemeye yönelik bir çalışma. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 827-850.
  • Mo, Z., & Liu, M. (2019). Proactive personality and employee workplace green behavior: Applying theory of planned behavior.
  • Morelli, J. (2011). Environmental sustainability: A definition for environmental professionals. Journal of Environmental Sustainability, 1(1), 1-9.
  • Neneh, B.N. (2019). From entrepreneurial intentions to behavior: The role of anticipated regret and proactive personality. Journal of Vocational Behavior, 112, 311-324.
  • Norton, T.A., Parker, S. L., Zacher, H., & Ashkanasy, N.M. (2015). Employeegreen behavior: A theoretical framework, multilevel review, and futureresearch agenda. Organization & Environment, 28(1), 103- 125.
  • Ocak, E.A. (2021). Plastik Kirliliği. Bilim ve Teknik Dergisi, 54(639), 24-39.
  • Paille, P., & Raineri, N. (2015). Linking perceived corporate environmental policies and employees’ eco-initiatives: the influence of perceived organizational support and psychological contract breach. Journal of Business Research, 68(11), 2404-2411.
  • Patterson, J., Schulz, K., Vervoort, J., van der Hel, S., Widerberg, O., Adler, C., Hurlbert, M., Anderton, K., Sethi, M., & Barau, A. (2017). Exploring the governance and politics of transformations towards sustainability. Environmental Innovation and Societal Transitions, 24, 1-16.
  • Pinhoa, C., Franco, M., & Mendes, L. (2020). Exploring the conditions of success in e-libraries in the higher education context through the lens of the social learning theory. Information & Management, 57(4), 1-11.
  • Pinzone, M., Guerci, M., Lettieri, E., & Huisingh, D. (2019). Effects of ‘green’ training on pro-environmental behaviors and job satisfaction: Evidence from the Italian healthcare sector. Journal of Cleaner Production, 226, 221-232.
  • Pinzone, M., Guerci, M., Lettieri, E., & Redman, T. (2016). Progressing in the change journey towards sustainability in healthcare: the role of ‘Green’ HRM, Journal of Cleaner Production, 122, 201-211.
  • Pluess, M. (2015). Individual differences in environmental sensitivity, Child Development Perspectives, 9(3), 138–143.
  • Sambasivan, M., Bah, S.M., & Ann, H.J. (2013). Making the case for operating “Green”: impact of environmental proactivity on multiple performance outcomes of Malaysian firms, Journal of Cleaner Production, 42, 69-82.
  • Scholza, G., & Methne, N. (2020). A social learning and transition perspective on a climate change project in South Africa. Environmental Innovation and Societal Transitions, 34, 322-335.
  • Seibert, S.E., Crant, J.M., & Kraimer, M.L. (1999). Proactive Personality and Career Success, Journal of Applied Psychology, 84(3), 416-427.
  • Singh, S.K., & El-Kassar, A.N. (2019). Role of big data analytics in developing sustainable capabilities. Journal of Cleaner Production, 213, 1264-1273.
  • Su, L., & Swanson, S.R. (2019). Perveived corporate social responsibility’s impact on the well-being and supportive green behaviors of hotel employees: The mediating role of the employee-corporate relationship, Tourism Management, 72, 437-450.
  • Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics (sixth ed.) Pearson, Boston.
  • Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
  • Teng, H.Y., & Chen, C.Y. (2019). Proactive personality and job crafting in the tourism industry: Does job resourcefulness matter?, Journal of Hospitality and Tourism Management, 41, 110-116.
  • Tidball, K.G., & Aktipis, A. (2018). Feedback enhances greening during disaster recovery: A model of social and ecological processes in neighborhood scale investment, Urban Forestry & Urban Greening, 34, 269-280.
  • Unsworth, K.L., Davis, M.C., Russell, S.V., & Bretter, C. (2021). Employee green behaviour: How organizations can help the environment, Current Opinion in Psychology, 42, 1-6.
  • Van Mierlo, B., & Beers, P.J. (2018). Understanding and governing learning in sustainability transitions: a review. Environmental Innovation and Societal Transitions, 34, 255-269.
  • Vanwalleghem, D., & Mirowska, A. (2020). The investor that could and would: The effect of proactive personality on sustainable investment choice, Journal of Behavioral and Experimental Finance, 26, 1-5.
  • Wang, H., Guo, T., & Tang, Q. (2021). The effect of national culture on corporate green proactivity, Journal of Business Research, 131, 140- 150.
  • Wiernik, B. M., Dilchert, S., & Ones, D. S. (2016). Age and employee green behaviors: A metaanalysis, Frontiers in psychology, 7, 1-15.
  • Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay
  • Yildiz, H. (2016). Sürdürülebilirlik bağlamında sağlık sektöründe inovatif uygulamalar: Yeşil hastaneler. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(13), 323-340.
  • Yolcu, İ.U., & Çakmak, A.F. (2017). Proaktif kişilik ile proaktif çalışma davranışı ilişkisi üzerinde psikolojik güçlendirmenin etkisi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(2), 72-438.
  • Young, W., Davis, M., McNeill, I.M., Malhotra, B., Russell, S., Unsworth, K., & Clegg, C.W. (2015). Changing behaviour: Successful environmentalprogrammes in the workplace. Business Strategy and the Environment, 24(8), 689-703.
APA Mansur F, gedik ö (2022). SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ. , 17 - 42. 10.18070/erciyesiibd.962995
Chicago Mansur Fatma,gedik özlem SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ. (2022): 17 - 42. 10.18070/erciyesiibd.962995
MLA Mansur Fatma,gedik özlem SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ. , 2022, ss.17 - 42. 10.18070/erciyesiibd.962995
AMA Mansur F,gedik ö SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ. . 2022; 17 - 42. 10.18070/erciyesiibd.962995
Vancouver Mansur F,gedik ö SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ. . 2022; 17 - 42. 10.18070/erciyesiibd.962995
IEEE Mansur F,gedik ö "SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ." , ss.17 - 42, 2022. 10.18070/erciyesiibd.962995
ISNAD Mansur, Fatma - gedik, özlem. "SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ". (2022), 17-42. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.962995
APA Mansur F, gedik ö (2022). SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(61), 17 - 42. 10.18070/erciyesiibd.962995
Chicago Mansur Fatma,gedik özlem SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 0, no.61 (2022): 17 - 42. 10.18070/erciyesiibd.962995
MLA Mansur Fatma,gedik özlem SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.0, no.61, 2022, ss.17 - 42. 10.18070/erciyesiibd.962995
AMA Mansur F,gedik ö SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022; 0(61): 17 - 42. 10.18070/erciyesiibd.962995
Vancouver Mansur F,gedik ö SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022; 0(61): 17 - 42. 10.18070/erciyesiibd.962995
IEEE Mansur F,gedik ö "SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ." Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0, ss.17 - 42, 2022. 10.18070/erciyesiibd.962995
ISNAD Mansur, Fatma - gedik, özlem. "SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİĞİNİN YEŞİL ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA ETKİSİ". Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 61 (2022), 17-42. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.962995
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 2:6

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları