Türk Edebiyatı'nda nasihat
Yıl: 2010 Cilt: 17 Sayı: 44 Sayfa Aralığı: 183 - 209 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türk Edebiyatı'nda nasihat
Öz: Nasihat konusu hiç şüphesiz pek çok şair ve yazar tarafından sözlü veya yazılı edebiyatımızın başlangıcından itibaren en çok işlenen konular arasındadır. Bu açıdan bakıldığında yazılan bir mısrada bile nasihate rastlamak mümkündür. Biz konunun genişliği itibariyle araştırmamızı yedi başlık altında vermeyi uygun gördük. Buna göre nasihatin kutsal kitaplar, Hz. Peygamber, vasiyet, siyaset, hikmet, atasözü ve deyim, son olarak babanın evladına öğüdü ile olan ilişkisini vermeye çalıştık.
Anahtar Kelime: Advice in Turkish literature
Öz: There is no suspicion that the theme of advice from the start of our oral and written literature is processed by the most of poets and writers. Viewed from this angle, it is possible that we can see the advice written in even one verse. We think that it is possible that we give our subject under the seven headlines because of the ampleness of our subject. Accordingly, advice’s relation with the Bibles, The Prophet (Muhammad), testament, politics, wisdom, proverbs and idioms and at the end the father’s admonition to his son have tried to give.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abdülhamid el-Kâtib, Doğunun Hükümdarı, Siyâset Teorisinin Kayıp Halkası, trc. Güldane Gündüzöz-Soner Gündüzöz, Antik Dünya Klâsikleri, İstanbul 2007.
- Abdürrezzak Ebu Bekir b. Hemmam es-San‘ânî, Musannef, nşr. Habîbu’r-Rahman el-A‘zamî, Beyrut, tsz.
- ADALIOĞLU, Hasan Hüseyin ‚Siyâsetnâme‛, DİA, İstanbul 2004, c. XXXVII, s. 304-306.
- Ahmed b. Hanbel, Müsned, Çağrı Yay., İstanbul 1992.
- Ahmed-i Yesevî, Divan-ı Hikmet (Seçmeler), haz. Kemal Eraslan, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1993.
- AKKUŞ, Metin, Klâsik Türk Şiirinin Anlam Dünyası, Fenomen Yay., 2. Baskı, Erzurum 2007.
- ALTINÖZ, Yavuz, Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig’i ve Nizamü’l-Mülk’ün Siyâset-nâmesi Işığında Türk Hakimiyet Anlayışı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Fırat Ünv., SBE İslâm Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, 2005.
- ARAT, Reşid Rahmeti, Atebetü’l-Hakayık, Türk Dil Kurumu Yay., İstanbul 1951.
- BATİSLAM, H. Dilek, ‚Nedim’in Şiirlerindeki Atasözleri ve Deyimler‛, Türkoloji Araştırmaları 1997, Fuat Özdemir Anısı, Ç.Ü. Basımevi, (Şubat 1997), s. 107-125.
- BİLKAN, Ali Fuat, Nâbî; Hayatı, Sanatı, Eserleri, Akçağ Yay., 2. Baskı, Ankara 2007.
- BİLMEN, Ömer Nasuhi, Kur’an-ı Kerim’in Türkçe Meâli Âlisi ve Tefsiri, c. I-VIII, Bilmen Yay., İstanbul.
- BOLTABOYEV, Hamidulla, ‚Divanü Lugati’t-Türk’teki Manzum Parçaların Edebî Sınıflandırması‛, Özbek Türkçesinden aktaran: Aziz Merhan, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, c. XCVI, sy. 683 (2008), s. 573-576.
- BUHARÎ, Sahîh, Çağrı Yay., İstanbul 1992.
- CERRAHOĞLU, İsmail, Kur’ân-ı Kerim’den Öğütler, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., Ankara 1991.
- ÇAĞBAYIR, Yaşar, Ötüken Türkçe Sözlük, c. I-V, Ankara 2007.
- ÇAĞRICI, Mustafa, ‚Nasihat‛, DİA, İstanbul 2004, c. XXXII, s. 408-409.
- ÇAMALAN, Ahmet, Osmanlı Siyâset-nâmelerine Göre Sonun Başlangıcı, Sebepler ve Çözüm Önerileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Ünv., SBE Tarih (Yeniçağ Tarihi) Anabilim Dalı, Ankara 2006.
- ÇAVUŞOĞLU, Mehmed, Yahyâ Bey, Dîvan, İstanbul Üniversitesi Ed. Fak. Yay., İstanbul 1977.
- ÇETİN, Kamile, ‚Hikemî Şiirin Temsilcilerinden İbrahim Raşid Divanında Atasözleri ve Deyimler‛, Süleyman Demirel Ünv., Fen Edebiyat Fak., Türk Dili ve Ed. Sempozyumu, 23-26 Ekim 2007, Isparta 2008, s. 179-189.
- DEMİR, Şehmus, Mitoloji Kur’an Kıssaları ve Tarihî Gerçeklik, Beyan Yay., İstanbul 2003.
- DURDU, Mustafa, Türk Edebiyatı’nda Nasihat (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Ünv., SBE Türk İslâm Edebiyatı, Konya 2008.
- Ebu Davud, Sünen, Çağrı Yay., İstanbul 1992.
- Edib Ahmed bin Mahmud Yüknekî, Günümüz Diliyle Atabetü’l-Hakâyık: Gerçeklerin Eşiği, haz. Yaşar Çağbayır, Ötüken Yay., İstanbul 2009.
- ERENOĞLU, Dilek, ‚Güvâhî’den Günümüze Atasözleri ve Deyimler‛, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, vol. 2/4 (Fall 2007), s. 1150-1167.
- ERTEM, Rekin, Yahyâ Divanı, Akçağ Yay., Ankara 1995.
- Ey Oğul, Meşhur Babalardan Evlâtlara Öğütler, çev. İbrahim Yılmaz, Karakutu Yay., İstanbul 2000.
- Feridüddin-i Attar, Pendnâme (Öğüt Kitabı), çev. M. Nuri Gencosman, Millî Eğitim Basımevi, 4. Baskı, İstanbul 1968.
- GÖNEN, Sinan, ‚Manzum Atasözü Kavramı Üzerine Değerlendirmeler‛, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi, sy. 16 (2006), s. 249-258.
- GÜZEL, Abdurrahman, Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı, Akçağ Yay., 2. Baskı, Ankara 2004.
- HENGİRMEN, Mehmet, Güvâhî, Pend-nâme, Öğütler ve Atasözleri, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1990.
- İmam Gazâlî, Ey Oğul! (Eyyühe’l-Veled), Bedir Yay., İstanbul, tsz.
- İSEN, Mustafa, Ötelerden Bir Ses, Akçağ Yay., Ankara 1997.
- KARAALİOĞLU, Seyit Kemal, Türkçe ve Edebiyat Sözlüğü, Okat Yay., 2. Baskı, İstanbul 1967.
- Kâşgarlı Mahmud, Divânü Lugâti’t-Türk, çev. Seçkin Erdi ve Serap Tuğba Yurteser, Kabalcı Yay., İstanbul 2005.
- KAYA, Bayram Ali, ‚Azmî-zâde Hâletî Dîvânı’nda Atasözleri ve Deyimler‛, Türk Dünyası Araştırmaları, sy. 118 (1999), s. 149-168.
- KILINÇ, Aziz, ‚Vasiyet-nâmelerde Dikkat Çekilen Bir Konu: İlim‛, I. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Sempozyumu, 23-26 Ekim, Isparta 2007, s. 1-10.
- KILINÇ, Aziz‚ Alevî Bektaşi Geleneğinde Vasiyet ve Buyruk Üzerine‛, Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, sy. 45 (Ocak-Şubat-Mart 2008), s. 83-92.
- KORKMAZ, Zeynep, ‚Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati't Türk‛, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 1995, c. I, s. 254-260.
- KÖKSAL, M. Asım, İslâm Tarihi, Şamil Yayınevi, c. XVII, İstanbul, tsz.
- KÖSE, Hızır Murat ‚Siyâset‛, DİA, İstanbul 2004, c. XXXVII, s. 294-299.
- Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir, c. I-V, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., Ankara 2007.
- Kutsal Kitap Eski ve Yeni Antlaşma (Tevrat, Zebur, İncil), Yeni Yaşam Yay., İstanbul 2001.
- LEVEND, Agâh Sırrı, ‚Siyâset-nameler‛, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1962, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 1963, s. 167-194.
- MACİT, Muhsin, Nedim Divanı, Akçağ Yay., Ankara 1997.
- MENGİ, Mine, Divan Şiirinde Hikemî Tarzın Büyük Temsilcisi Nâbî, Atatürk Kültür Merkezi Yay., Ankara 1991.
- MERMER, Ahmet v.dğr., Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatına Giriş, Akçağ Yay., Ankara 2007.
- Mustafa Zaifî, Gülşen-i Mülûk (Siyâset-nâme), haz. Vedat Ali Tok, Kayseri 2004.
- MÜSLİM, Sahîh, Çağrı Yay., İstanbul 1992.
- ‚Nasihat‛, Rehber Ansiklopedisi, Türkiye Gaz., İstanbul, tsz., c. V, s. 119.
- ‚Nasihatnâme‛, Meydan-Larousse, Meydan Yay., İstanbul 1972, c. IX, s. 237.
- ‚Nasihatnâme‛, Yeni Türk Ansiklopedisi, Ötüken Yay., İstanbul 1985, c. VII, s. 2599.
- ‚Nasihatnâme‛, Büyük Larousse, Gelişim Yay., İstanbul 1986, c. XIV, s. 8548.
- Nizâmü’l-Mülk, Siyâset-nâme, haz. Mehmet Altay Köymen, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara 1999
- ÖZBEK, Süleyman, ‚Siyâsetnâme Özellikleri Açısından Râhatü’s-Sudûr’un Değerlendirmesi‛, Sosyal Bilimler Dergisi, c. IX, sy. 2, Ankara 2007, s. 147-162.
- PALA, İskender, ‚Nasihatnâme‛, DİA, İstanbul 2004, c. XXXII, s. 409-410.
- PARRINDER, Geoffery, Dünya Dinlerinde Cinsel Ahlâk, çev. Niran Elçi, Say Yay., İstanbul 2003.
- ‚Pend-nâmeler‛, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Dergâh Yay., İstanbul 1990, c. VII, s. 241.
- PÜSKÜLLÜOĞLU, Ali, Türkçe Sözlük, Yapı Kredi Yay., İstanbul 1995.
- SARAÇBAŞI, M. Ertuğrul ve MİNNETOĞLU, İbrahim, Örnekli ve Açıklamalı Türk Atasözleri Sözlüğü, Bilge Kültür Sanat, İstanbul 2002.
- SAVRAN, Ömer, ‚Neşâtî Divanı’nda Söz Kalıpları‛, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, vol. 2/4 (Fall 2007), s. 1329-1337.
- ŞAHİN, Mustafa, Sirâcu’l-Mülûk, Siyâset-nâme, Ahkâmü’s-Sultaniyye ve Kutadgu Bilig’e Göre Hükümdar Dışındaki Üst Düzey Devlet Görevlilerinin Karşılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Osman Paşa Ünv., SBE Tarih Anabilim Dalı, Tokat 2007.
- ŞENER, H. İbrahim ve YILDIZ, Alim, Türk İslâm Edebiyatı, Rağbet Yay., İstanbul 2003.
- TANBOĞA, Songül, Birgivî’nin ‘Vasiyet-nâme’ Adlı Eseri Üzerine Bir Gramer, Metin ve İndeks Çalışması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Niğde Ünv., SBE Türk Dili ve Ed., 2006.
- TANERİ, Aydın, Türk Devlet Geleneği, Dün-Bugün, Töre Devlet Yay., Ankara 1981.
- TEKTAŞ, Musa, ‚Babanın Dilinden‛, Somuncu Baba, sy. 65 (Mart 2006), s. 26-30.
- TOKER, Mustafa, ‚Gülhanî; Darbü’l-Mesel Adlı Eseri ve Eserde Geçen Türkçe Atasözleri‛, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, sy. 20, Konya 2006, s. 59-79.
- TULUM, Mertol ve TANYERİ, M. Ali, Nev’î, Divan, İstanbul Üniversitesi Ed. Fak. Yay., İstanbul 1977.
- UĞUR, Ahmet, Osmanlı Siyâset-nâmeleri, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul 2001.
- ÜNAL, Vehbi, Peygamberimizin Veda Hutbesi, Rağbet Yay., İstanbul 2006.
- YENİTERZİ, Emine, ‚Eski Türk Edebiyatında Konuşma Adabına Dair Öğütler‛, Bilgi Yolu, yıl: 6, sy. 9 (Aralık 2006), s. 15-18.
- YENİTERZİ, Emine, ‚Ahmed-i Dâî’nin Vasiyyet-i Nûşirevân Adlı Mesnevisi‛, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, sy. 19, (Bahar 2006), s. 1-25.
- YILDIRIM, Nimet, ‚Fars Öğüt Edebiyatı‛, Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, yıl: V, sy. 16 (Kış 2005), s. 51-72.
- YILMAZ, Coşkun, ‚Siyâsetnâme‛, DİA, İstanbul 2004, c. XXXVII, s. 306-308.
- Yusuf Has Hâcib, Kutadgu Bilig, haz. Hayati Develi, Alkım Yay., İstanbul 2006.
| APA | Keleş R (2010). Türk Edebiyatı'nda nasihat. , 183 - 209. |
| Chicago | Keleş Reyhan Türk Edebiyatı'nda nasihat. (2010): 183 - 209. |
| MLA | Keleş Reyhan Türk Edebiyatı'nda nasihat. , 2010, ss.183 - 209. |
| AMA | Keleş R Türk Edebiyatı'nda nasihat. . 2010; 183 - 209. |
| Vancouver | Keleş R Türk Edebiyatı'nda nasihat. . 2010; 183 - 209. |
| IEEE | Keleş R "Türk Edebiyatı'nda nasihat." , ss.183 - 209, 2010. |
| ISNAD | Keleş, Reyhan. "Türk Edebiyatı'nda nasihat". (2010), 183-209. |
| APA | Keleş R (2010). Türk Edebiyatı'nda nasihat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 17(44), 183 - 209. |
| Chicago | Keleş Reyhan Türk Edebiyatı'nda nasihat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 17, no.44 (2010): 183 - 209. |
| MLA | Keleş Reyhan Türk Edebiyatı'nda nasihat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, vol.17, no.44, 2010, ss.183 - 209. |
| AMA | Keleş R Türk Edebiyatı'nda nasihat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2010; 17(44): 183 - 209. |
| Vancouver | Keleş R Türk Edebiyatı'nda nasihat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2010; 17(44): 183 - 209. |
| IEEE | Keleş R "Türk Edebiyatı'nda nasihat." Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 17, ss.183 - 209, 2010. |
| ISNAD | Keleş, Reyhan. "Türk Edebiyatı'nda nasihat". Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 17/44 (2010), 183-209. |
