Doketik Kristoloji ve Kur’an
Yıl: 2022 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 441 - 471 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.26650/iuitd.2022.1028480 İndeks Tarihi: 20-08-2022
Doketik Kristoloji ve Kur’an
Öz: Bu çalışma doketik kristolojiyi ve özellikle İsa Mesih’in çarmıha gerilme hadisesi konusundaki Hıristiyanlığın temel dogmatik inancına doketik yaklaşımı ele almaktadır. Ayrıca bu çalışma Müslümanlar arasında doketik kristolojiye paralel bir yaklaşım olduğuna dair Hıristiyan yazarların iddialarını tartışmakta ve Kur’an’da bir çeşit doketik yaklaşım olduğu tezini eleştirmektedir. Söz konusu Kur’an ayetlerinde çarmıh hadisesinde, bir başkasının mucizevi şekilde Hz. İsa’ya benzetilerek onun yerine çarmıha gerildiğine dair bir ifadenin bulunmadığı, ancak Yahudiler arasında onu öldürdüklerine ve astıklarına dair sadece zanna dayalı kanaatin tamamıyla yanlış olduğunun ifade edildiği bu çalışmanın ana tezidir. Ayrıca Yahudi geleneğinde Hz. Meryem’e atılan iftira ile Hz. İsa’nın ölümü konusundaki iddianın esas olarak Talmud geleneğine dayandığı da tartışılmaktadır. Ayrıca bu çalışmada, söz konusu ayetlerle ilgili Kur’an’daki klasik tefsir yorumlarının esas olarak israiliyat olarak adlandırılan Hıristiyan ve Yahudi geleneğiyle ilişkili olduğuna dair bir tartışma yürütülmektedir.
Anahtar Kelime: Docetic Christology and the Qur’an
Öz: This study address docetic Christology in general and the docetic approach to the main Christian dogmatic belief on the crucifixion of Jesus Christ in particular. It also discusses the claim of Christian writers that an approach among the Muslims is parallel to docetic Christology and criticizes the thesis that the Qur’an exhibits a form of docetic approach. The main argument of the study is that no discussion on Qur’anic verses state that no individual that miraculously resembles Jesus was crucified. Instead, this study intends to elucidate that the claim of the Jews, who supposedly hanged Jesus, was categorically wrong, because this is the only wrong belief based on a presumption. The study also discussed that the slander on Mary and the claim regarding the death of Jesus in Jewish tradition were mainly based on the tradition of Talmud. Moreover, the study highlights a debate that points out that the exegesis of the classical commentaries on the Qur’an regarding the verses in question is mainly related to the Christian and Jewish traditions or the so-called isrâiliyât.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Baş, B., “Monoteist Bir Hıristiyanlık Yorumu: Aryüsçülük Mezhebi”, Divan, 2000/2.
- Brashler, J., R.A. Bullard (tr.), “Apocalypse of Peter”, The Nag Hammadi Library in English, J.M. Robinson (ed.), Leiden. Brill 1978.
- Bruce, F.F., The Defence of the Gospel in the New Testament, revised edition, Leicester: Inter-Varsity Press 1977.
- Bullard, R.A., J.A. Gibbons (tr.), “The Second Treatise of the Great Seth”, The Nag Hammadi Library in English, J.M. Robinson (ed.), Leiden. Brill 1978.
- Cassels, W.R., The Gospel According to Peter, London: Longsman 1894.
- Chadwick, H., The Early Church, Penguin Books 1973.
- Clement of Alexandria, Stromata, https://www.newadvent.org/fathers/02103.htm.
- Demir, M., M.E. Özafşar, “Vehb b. Münebbih”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 42, 2012.
- Döner, E., Tefsirde İsrailiyyât’ın Kaynak ve Bilgi Değeri, Ankara: Ankara Okulu Yayınları 2015.
- Elliott, J.K., The Apocryphal New Testament, Oxford University Press 1993.
- Epstein, I. (ed.), The Babylonian Talmud, London: The Soncino Press 1935.
- Eusebius, Church History, http://www.newadvent.org/fathers/250102.htm.
- el-Feyruzabadi, Mecduddin Muhammed ibn Yakub, Tenviru’l-Mikbâs min Tefsiri İbn Abbâs, Beyrut: Darul Kütübul İlmiyye 2014.
- Goldstein, R., G.G. Stroumsa, “The Greek and Jewish Orgins of Docetism: A New Proposal”, Zeitschrift für Antikes Christentum, 10/3, 2007.
- Grant, R.M., “Gnostic Origins and Basilidians of Irenaeus”, Vigiliae Christianae, 13/2, 1959.
- Gündüz, Ş., Pavlus: Hıristiyanlığın Mimarı, yeni baskı, İstanbul: MilelNihal 2019.
- Gündüz, Ş., “Sinoplu Marcionun Gnostik Teolojisi”, Hoşgörü Yılı ve İnanç Turizminde Göller Bölgesi Sempozyumu, 07-08 Eylül 2000 Isparta Bildiriler Kitabı, Isparta: SDÜ Basımevi 2001.
- Hippolytus, Refutation to All Heresies, http://www.newadvent.org/fathers/050107.htm (copyright © 2000 by Kevin Knight)..
- Hoyland, R. G., Seeing Islam as Others Saw it: A Survey and Evaluation of Christian, Jewish and Zoroastrian Writings on Early Islam, Princeton: The Darwin Press 1997.
- İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, Beyrut: Darul Kitabil Arabi 2015.
- İbn Sa’d, Tabakât, tr. M.K. Yılmaz, c. 1, İstanbul: Siyer Yayınları 2014.
- Irenaeus, Adversus Haereses, http://www.ccel.org/fathers2/ANF-01/anf01-57.htm#P6151_1380339
- Khorchide M., K. Von Stosch, The Other Prophet: Jesus in the Qur’an, tr. S. Pare, London: Gingko 2019.
- Küng, H., Islam: Past, Present and Future, tr. J. Bowden, Oxford: Oneworld 2007. Lawson, T., The Crucifixion and The Qur’an: A Study in History of Muslim Thought, Oxford: Oneworld Publications 2009.
- Massey, G., The Historical Jesus and Mythical Christ, London (t.y.).
- McGiffert, A.C., “The Gospel of Peter”, American Society of Church History, 6, 1894.
- Meerson, M., P. Schafer, (ed. & tr.), Toledot Yeshu: The Life Story of Jesus, Tübingen: Mohr Siebec 2014.
- Mevorach, I., E. College, “Qur’an, Crucifixion, and Talmud: A New Reading of Q4:157-58”, Journal of Religion & Society, 19, 2017.
- Mushagalusa, T. B., John of Damascus and Heresiology: A Basis for Understanding Modern Heresy, Thesis for the degree of Doctor of Theology, University of South Africa, April 2008.
- Newman, H.I., “The Death of Jesus in the Toledot Yeshu Literature”, Journal of Theological Studies, 50, 1999.
- Omar, I.A., (ed.), A Muslim View of Christianity: Essays on Dialogue by Mahmoud Ayoub, New York: Orbis Books 2007.
- Origen, Against Celsus, http://www.newadvent.org/fathers/0416.htm.
- Papandrea, J.L., The Earliest Christologies: Five Images of Christ in the Postapostolic Age, InterVarsity Press 2016.
- Quispel, G., Gnostic Studies I, İstanbul: Nederlands Historisch-Archaelogisch Instituut 1974.
- Reynolds, G. S., “On the Presentation of Christinity in the Qur’an and the Many Aspects of Qur’anic Rhetoric”, Al-Bayan – Journal of Qur’an and Hadith Studies, 12, 2014.
- Schadler, P., John of Damascus and Islam: Christian Heresiology and the Intellectual Background to Earliest Christian-Muslim Relations, Leiden: Brill 2018.
- Schafer, P., Jesus in the Talmud, Princeton University Press 2007.
- Schafer, P., “Abogard’s and Amulo’s Toledot Yeshu”, P. Schafer, M. Meerson, Y. Deutsch (ed.), Toledot Yeshu (“The Life Story of Jesus”) Revisited, Tübingen: Mohr Siebeck 2011.
- Schoeps, Hans-Joachim, Jewish Christianity: Functional Disputes in the Early Church, tr. D.R.A. Hare, Philadelphia: Fortress Press 1969.
- Shah, M., “The Crucifixion and the Qur’an: A Study in the History of Muslim Thought”, (Book Review), Journal of Qur’anic Studies, 12 (1-2), 2010.
- Shahid, I., Z. Sönmez, “İslam ve Doğu Hıristiyanları: Mekke Miladi 610-622”, Dini Araştırmalar, c. 20, sayı: 51, 2017.
- et-, Ebu Cafer Muhammed ibn Cerir, Camiu’l-Beyan an Te’vîli Ay’il-Kur’an, (Tahkik: Ahmed Abdurrazık el-Bekri ve diğerleri), Kahire: Darusselam 2015.
- Tertullian, Against All Heresies, vi, https://ccel.org/ccel/s/schaff/anf03/cache/anf03.pdf
- Tertullian, De Spectaculis, https://ccel.org/ccel/s/schaff/anf03/cache/anf03.pdf Watt, W.M., Bell’s Introduction to the Qur’an, Edinburgh University Press 1970.
- Williams, R., Arius: Heresy and Tradition, revised edition, Willian B. Eerdmans Publishing Company 2002.
- Wilson, B.E., The Embodied God: Seeing the Divine in Luke – Acts and the Early Church, Oxford University Press 2021.
- Wisse F., (tr.), “The Letter of Peter to Philip”, The Nag Hammadi Library in English, J.M. Robinson (ed.), Leiden. Brill 1978.
- Yamauchi, E.M., “The Crucifixion and Docetic Christology”, Concordia Theological Quarterly, 46/1, 1982.
- Zamahşeri, el-Keşşâf, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu 2017.
- Zebidi, M.H., Tefsir ve Hadiste İsrailiyyât, tr. E. Yıldırım, İstanbul: Rağbet 2007.
| APA | GÜNDÜZ Ş (2022). Doketik Kristoloji ve Kur’an. , 441 - 471. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| Chicago | GÜNDÜZ Şinasi Doketik Kristoloji ve Kur’an. (2022): 441 - 471. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| MLA | GÜNDÜZ Şinasi Doketik Kristoloji ve Kur’an. , 2022, ss.441 - 471. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| AMA | GÜNDÜZ Ş Doketik Kristoloji ve Kur’an. . 2022; 441 - 471. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| Vancouver | GÜNDÜZ Ş Doketik Kristoloji ve Kur’an. . 2022; 441 - 471. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| IEEE | GÜNDÜZ Ş "Doketik Kristoloji ve Kur’an." , ss.441 - 471, 2022. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| ISNAD | GÜNDÜZ, Şinasi. "Doketik Kristoloji ve Kur’an". (2022), 441-471. https://doi.org/10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| APA | GÜNDÜZ Ş (2022). Doketik Kristoloji ve Kur’an. İslam Tetkikleri Dergisi, 12(1), 441 - 471. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| Chicago | GÜNDÜZ Şinasi Doketik Kristoloji ve Kur’an. İslam Tetkikleri Dergisi 12, no.1 (2022): 441 - 471. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| MLA | GÜNDÜZ Şinasi Doketik Kristoloji ve Kur’an. İslam Tetkikleri Dergisi, vol.12, no.1, 2022, ss.441 - 471. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| AMA | GÜNDÜZ Ş Doketik Kristoloji ve Kur’an. İslam Tetkikleri Dergisi. 2022; 12(1): 441 - 471. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| Vancouver | GÜNDÜZ Ş Doketik Kristoloji ve Kur’an. İslam Tetkikleri Dergisi. 2022; 12(1): 441 - 471. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| IEEE | GÜNDÜZ Ş "Doketik Kristoloji ve Kur’an." İslam Tetkikleri Dergisi, 12, ss.441 - 471, 2022. 10.26650/iuitd.2022.1028480 |
| ISNAD | GÜNDÜZ, Şinasi. "Doketik Kristoloji ve Kur’an". İslam Tetkikleri Dergisi 12/1 (2022), 441-471. https://doi.org/10.26650/iuitd.2022.1028480 |
