Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü
Yıl: 2022 Cilt: 33 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 97 - 112 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33417/tsh.931055 İndeks Tarihi: 22-08-2022
Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü
Öz: Bu araştırmanın amacı, beliren yetişkinlerin kabul edilme ve dışlanma aidiyet duygusunun, kişilerarası ilişkilerde manipülasyonlar üzerindeki yordayıcı gücünü sınamaktır. Araştırmaya 398 kadın, 307 erkek olmak üzere toplam 705 beliren yetişkin katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi formunun yanı sıra Genel Aidiyet Ölçeği ile İnsan İlişkilerinde Manipülasyon Ölçeği kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla yapılan pearson moment çarpım korelasyon katsayısı sonucunda, kabul edilme duygusu ile ilişkilerde manipülatif tutum ve davranışlar arasında negatif yönde anlamlı ilişki elde edilirken; dışlanma ile manipülasyon arasında pozitif yönde doğrusal ilişki tespit edilmiştir. Kabul edilme ve dışlanma aidiyet duygusunun, ilişkilerdeki manipülasyon üzerindeki yordayıcı gücünü sınamak üzere, yapısal eşitlik modelinden yararlanılmıştır. Geliştirilen model ve analizlerden elde edilen bulgular, aidiyetin oluşmasında etkili olan kabul edilme ve dışlanma değişkenlerinin, beliren yetişkin bireylerin ilişkilerinde sergiledikleri manipülatif tutum ve davranışları üzerinde anlamlı şekilde yordayıcı güce sahip olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime: Manipulations in Emerging Adults’ Interpersonal Relationships: Power of Sense of Belonging
Öz: The main purpose of the study is to examine the predictive power of acceptance and exclusion sense of belonging on the manipulations exhibited in interpersonal relationships among emerging adults. A total of 705 subjects, 398 women, and 307 men participated in this research. In addition to the Personal Information Form, the General Belongingness Scale and the Manipulation Scale in Interpersonal Relationships were used to collect the data utilized in this study. As a result of the Pearson correlation analysis, while there were significant negative relationships between the feeling of acceptance and manipulative attitudes and behaviours in relationships; a positive linear relationship between exclusion and manipulation was found. The Structural Equation Model (SEM) was used to analyse the predictive power of acceptance and exclusion variables in the sense of belonging on manipulation in relationships. The findings show that both variables related to acceptance and exclusion sense of belonging have significant predictive power on the manipulative attitudes and behaviours of emerging adults in their relationships.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksaray, S. (2011). Siber zorbalık. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (2), 405-432.
- Alptekin, D. (2011). Toplumsal aidiyet ve gençlik: Üniversite gençliğinin aidiyeti üzerine sosyolojik bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Alptekin, D. (2011). Toplumsal aidiyet ve gençlik: Üniversite gençliğinin aidiyeti üzerine sosyolojik bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Arnett, J. J. (2007). Emerging adulthood: What is it, and what is it goodfor? Child Development Perspectives, 1(2), 68- 73.
- Arntz, A., Jakob, G. (2013). Schema therapy in practice an introductory guide to the schema mode approach. Wiley-Blackwell Publications.
- Arslan, G. (2015). Psikolojik istismar, psikolojik sağlamlık, sosyal bağlılık ve aidiyet duygusu arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (36), 47-58.
- Aşık, N. A. (2018). Aidiyet duygusu ve nomofobi ilişkisi: Turizm öğrencileri üzerinde bir araştırma. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 7(2), 24-42.
- Atak, H. ve Çok, F. (2010). İnsan yaşamında yeni bir dönem: Beliren yetişkinlik. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17(1), 39-50.
- Austin, E. J., Farrelly, D., Black, C. ve Moore, H. (2007). Emotional intelligence, Machiavellianism and emotional manipulation: Does EI have a dark side?. Personality and Individual Differences, 43 (1), 179-189.
- Bagozzi, R. P. ve Fornell, C. (1982). Theoretical concepts, measurements, and meaning. A Second Generation of Multivariate Analysis, 2, 5-23.
- Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş amos uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitabevi.
- Bayramoğlu, E. (2019). Ölümlülük manipülasyonunun, bağlanma türlerinin ve karanlık üçlü kişilik özelliklerinin risk alma davranışına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Beck, T. A. (2008). Bilişsel terapi ve duygusal bozukluklar. (2. Baskı). İstanbul: Litera Yayıncılık.
- Bowlby, J. (1980). Attachment and loss. (Cilt 1-3). New York: Basic Books
- Braiker, H. B. (2004). Who is pulling your strings. How to break the cycle of manipulation. New York: McGraw-Hill Education
- Bursten, B. (1972). The manipulative personality. Archives of General Psychiatry, 26(4), 318-321.
- Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak-Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (18. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Chapaux-Morelli, P. ve Couderc, P. (2018). İkili ilişkilerde duygusal manipülasyon. (Çev: Işık Ergüden). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Cockshaw, W. D., Shochet, I. M. ve Obst, P. L. (2013). General belongingness, workplace belongingness, and depressive symptoms. Journal of Community ve Applied Social Psychology, 23(3), 240-251.
- Çağırkan, B. (2019). Çok kültürlü toplumsal yapılarda değişen aidiyet algıları: Yeni toplumlar, yeni aidiyetler. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 558-573.
- DeWall, C. N., Deckman, T., Pond, R. S., Jr., ve Bonser, I. (2011). Belongingness as a core personality trait: How social exclusion influences social functioning and personality expression. Journal of Personality, 79(6), 979-1012.
- Dursun, Y. ve Kocagöz, E. (2010). Yapısal eşitlik modellemesi ve regresyon: Karşılaştırmalı bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (35), 1-17.
- Duru, E. (2015). Genel Aidiyet Ölçeğinin psikometrik özellikleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5 (44), 37-47.
- Ercan, H. (2011). İlişkisel-bireyci-toplulukçu benlik ölçeği’nin psikometrik özellikleri ve uyarlama çalışması. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, 13(21), 37-45.
- Ercan, H. (2013). Genç yetişkinlerde benlik kurgusu üzerine bir çalışma. Journal of World of Turks, 5(2), 157-178.
- Erikson, E. H. (1980). Identity and life cycle. New York: W. W. Norton&Company,Inc
- Eşici, H., ve Özbay, Y. (2020). Beliren yetişkinlikte romantik ilişki kalitesi ile bağlanma ilişkisinde psikolojik ihtiyaçlar ve zedelenmiş otonominin aracı etkisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(26), 267-288.
- Grieve, R., ve Mahar, D. (2010). The emotional manipulation–psychopathy nexus: Relationships with emotional intelligence, alexithymia and ethical position. Personality and Individual Differences, 48(8), 945-950.
- Hill, L. H. (2006). Sense of belonging as connectedness, American Indian worldview, and mental health. Archives of Psychiatric Nursing, 20 (5), 210–216.
- Hofer, P. (1989). The role of manipulation in the antisocial personality. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 33(2), 91-101.
- Hofstede, G. (2001). Culture’s consequences. (Second Edition). Beverly Hills: Sage Publication. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2010.00695.x
- Hyde, J., ve Grieve, R. (2018). The dark side of emotion at work: Emotional manipulation in everyday and work place contexts. Personality and Individual Differences, 129, 108-113.
- İmamoğlu, E. O. (2003). Individuation and relatedness: Not: Opposing but distinct and complementary. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 129 (4), 367-402.
- İmamoğlu, E. O., Günaydın, G., ve Selçuk, E. (2011). Özgün benliğin yordayıcıları olarak kendileşme ve ilişkililik: Cinsiyetin ve kültürel yönelimlerin ötesinde. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 27-48.
- Janoff-Bulman, R. (2010). Shattered assumptions. USA: The Free Press. Kağıtçıbaşı, Ç. (1997). Individualism and collectivism. Handbook of Cross-Cultural Psychology, 3, 1-49.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Kültürel psikoloji: Kültür bağlamında insan ve aile. İstanbul: Evrim Yayınları.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (2001). Development of self and competence in cultural context. (Second Edition). Wassenaar: NIAS.
- Koyuncu. O. (2009). Bireyci ve toplulukçu kültürün yönetim üzerine etkileri: yönetici adayları üzerinde bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Malone, G.P., Pillow, D. R. ve Osman, A. (2012). The General Belongingness Scale (GBS): Assessing achieved belongingness. Personality and Individual Differences, 52, 311–316.
- Maslow, A. H. (1987). Motivation and personality (Third Edition.). Harper & Row Publishers.
- Nelson, D. A., ve Crick, N. R. (2002). Parental psychological control: Implications for childhood physical and relational aggression. Washington: American Psychological Association.
- Oktuğ, Z. (2017). Psikolojik güçlendirme algısı ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide bireyciliktoplulukçuluk eğilimlerinin biçimlendirici rolü. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 245-266.
- Özdemir, N. ve Turan, S. (2018). Okul müdürlerinin manipülatif davranışları ile öğretmenlerin özerklik algıları ve bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiler. KEFAD, 19(2), 1727-1744.
- Rafaeli, E., Bernstein, D. P., ve Young, J. (2011). The CBT distinctive features series. Schema therapy: Distinctive features. New York, NY, US: Routledge/Taylor & Francis Group.
- Saygılı, G. (2014). Erken döneme ilişkin gelişimsel etmenler ile psikolojik iyilik hali arasındaki ilişkide erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolünün incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Yargı Yayınevi.
- Şahin, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin kendini gizlemeleri ile ebeveyn kabul red düzeyleri, çocukluk deneyimleri ve zamana yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Şahin, N. H., Çeri, Ö., Düzgün, G., Ergün, H., Karslı, E., Koç, V., Örflü, P. ve Uzun, C. (2007). Kişilerarası Tarz Ölçeği. Ankara: Yayımlanmamış Çalışma.
- Thimm, J. C. (2010). Personality and early maladaptive schemas: A five-factor model perspective. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 41, 373-380. doi: 10.1016/j.jbtep.2010.03.009
- Tökel, M.N. (2019). İkizlerde algılanan ebeveynlik biçimlerinin erken dönem uyumsuz şema yapılanmasında ve felaketleştiren bilişler üzerindeki etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Tuhanioğlu, S. ve Gizir, A.C. (2019). Aidiyet hissi ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. HAYEF Eğitim Dergisi, 16(1), 1-18.
- Yıldırım, A. (1997). Gender role influences on Turkish adolescents self identity. Adolescence, 32(125), 217-31.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Yılmaz, H. ve Büyükcebecı̇, A. (2019). Aidiyet ile mental iyi oluş arasındaki ilişkide çocukluk dönemi mutluluk ve huzur anılarının aracı rolü. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1) , 203- 228.
- Yılmaz, H. (2018). İnsan ilişkilerinde manipülasyon ölçeği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 449-467.
- Young, J. E., Klosko, J. S., ve Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. New York, NY, US: Guilford Press.
| APA | ERDEN ÇINAR S, YAZICI SARIKAYA S, Tekiner B (2022). Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü. , 97 - 112. 10.33417/tsh.931055 |
| Chicago | ERDEN ÇINAR SEVAL,YAZICI SARIKAYA Serenay,Tekiner Burcu Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü. (2022): 97 - 112. 10.33417/tsh.931055 |
| MLA | ERDEN ÇINAR SEVAL,YAZICI SARIKAYA Serenay,Tekiner Burcu Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü. , 2022, ss.97 - 112. 10.33417/tsh.931055 |
| AMA | ERDEN ÇINAR S,YAZICI SARIKAYA S,Tekiner B Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü. . 2022; 97 - 112. 10.33417/tsh.931055 |
| Vancouver | ERDEN ÇINAR S,YAZICI SARIKAYA S,Tekiner B Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü. . 2022; 97 - 112. 10.33417/tsh.931055 |
| IEEE | ERDEN ÇINAR S,YAZICI SARIKAYA S,Tekiner B "Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü." , ss.97 - 112, 2022. 10.33417/tsh.931055 |
| ISNAD | ERDEN ÇINAR, SEVAL vd. "Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü". (2022), 97-112. https://doi.org/10.33417/tsh.931055 |
| APA | ERDEN ÇINAR S, YAZICI SARIKAYA S, Tekiner B (2022). Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33(1), 97 - 112. 10.33417/tsh.931055 |
| Chicago | ERDEN ÇINAR SEVAL,YAZICI SARIKAYA Serenay,Tekiner Burcu Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü. Toplum ve Sosyal Hizmet 33, no.1 (2022): 97 - 112. 10.33417/tsh.931055 |
| MLA | ERDEN ÇINAR SEVAL,YAZICI SARIKAYA Serenay,Tekiner Burcu Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü. Toplum ve Sosyal Hizmet, vol.33, no.1, 2022, ss.97 - 112. 10.33417/tsh.931055 |
| AMA | ERDEN ÇINAR S,YAZICI SARIKAYA S,Tekiner B Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2022; 33(1): 97 - 112. 10.33417/tsh.931055 |
| Vancouver | ERDEN ÇINAR S,YAZICI SARIKAYA S,Tekiner B Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2022; 33(1): 97 - 112. 10.33417/tsh.931055 |
| IEEE | ERDEN ÇINAR S,YAZICI SARIKAYA S,Tekiner B "Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü." Toplum ve Sosyal Hizmet, 33, ss.97 - 112, 2022. 10.33417/tsh.931055 |
| ISNAD | ERDEN ÇINAR, SEVAL vd. "Beliren Yetişkin İlişkilerindeki Manipülasyonlarda Aidiyet Hissinin Gücü". Toplum ve Sosyal Hizmet 33/1 (2022), 97-112. https://doi.org/10.33417/tsh.931055 |
