TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR

KARA, MUSTAFA

TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR

Mustafa KARA (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü, Samsun, Türkiye)

Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

11 0

Yıl: 2020 Cilt: 18 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 71 - 90 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-09-2022

TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR

Öz:

Bu makalede “Teklîf ve Tahammül Kavramları Ekseninde Bakara Sûresi 286. Âyetin Muhtevasına Yönelik Bazı Mülahazalar” konusu işlenmektedir. Makalenin temel prob- lemi, “Bakara sûresi 286. âyette ‘Allah hiç kimseye taşıyamayacağı bir yük yüklemez’ buyrulduğu halde, aynı âyette ‘Ey Rabbimiz! Bizden öncekilere yüklediğin gibi bize de ağır bir yük yükleme! Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmediği şeyleri yükleme!’ şeklinde dua edilmesinin gerekçesi ne olabilir?” sorusudur. Makalenin amacı, çalışmanın temel problemini oluşturan soruya cevap bulmaktır. Araştırmanın temel hipotezi, Kur’ân’da bir âyeti incelerken, o âyeti hem siyâk-sibâk ilişkisi içerisinde ve -varsa- sebeb-i nüzûl rivayetleri ile birlikte değerlendirmek hem de bağlantılı olduğu başka âyetlerle beraber yorumlamak gerektiğidir. Bu hipotez, ilgili âyetin tüm yönleriyle açıklığa kavuşturul- masının önemini de ortaya koymaktadır. Makalenin kapsamı, Bakara sûresi 286. âyetle sınırlı tutulmaktadır. Araştırmanın yöntemi, literatür taramasına dayanmaktadır. Bu doğrultuda, başta Kur’ân âyetleri ve Hz. Peygamber’in (s) hadisleri olmak üzere, Bakara sûresi 286. âyetle ilgili tefsir külliyatında yer alan bilgiler ve yapılan diğer çalışmalar sentezlenerek değerlendirilmektedir. Makale, Giriş kısmını takip eden üç alt başlıktan meydana gelmektedir. Bu alt başlıklar şunlardır: i. Kavramsal Çerçeve. ii. Bakara Sûresi 286. Âyetin Tahlili. iii. Makalenin Temel Sorusunun Tartışılması. Makalenin temel problemi doğrultusunda, âyetin ilk cümlesindeki “Allah hiç kimseye taşıyamayacağı bir yük yüklemez” ifadesinin teklîf, devamındaki “Ey Rabbimiz! Bizden öncekilere yüklediğin gibi bize de ağır bir yük yükleme! Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmediği şeyleri yükleme!” duasının ise tahammül türünden sorumluluklar içerdiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelime: Tefsir Kur’ân İlimleri Bakara 286. Âyet Teklîf Tahammül

Some Considerations on the Content of the 286th Verse of Sūrat of Baqara in the Context of Offer and Endurance

Öz:

In this article, the subject of “Some Considerations on the Content of the Verse 286. Sūrat of Baqara in the Context of Offer and Endurance” is discussed. The main problem of the article is that, in Sūrat al-Baqara, 286, the verse says, “O our God! Do not load a heavy load on us as you have installed before! O our God! What could be the reason for praying to us that we are not able to afford him? “ It is the question. The purpose of the article is to find the answer to the question that is the main problem of the study. The basic hypothesis of the research is that while examining a verse in the Qur’an, it is necessary to evaluate that verse both in the relationship between siyâk-sibâk and con- formity, and if any, with the narrations of the reason for the descent. This hypothesis also reveals the importance of clarifying all aspects of the relevant verse. The scope of the article is limited to verse 286 of Sūrat al-Baqara. The method of the research is based on the literature review. Accordingly, the information and other studies in the com- mentary on the 286th verse of the Sūrat al-Baqara verse, especially the Qur’an verses and the hadiths of the Prophet Mohammad are synthesized and evaluated. The article consists of three subtitles that follow the Introduction. These subheadings are: i. Concep- tual Framework. ii. The Analysis of Verse 286 of al-Baqara. iii. Discussion of the Main Question of the Article. In line with the main problem of the article, the proposal of the phrase “Allah does not bear a burden that no one can carry to anyone” in the first sentence of the verse is followed by the words “O our God! Do not load a heavy load on us as you have installed before! O our God! Don’t upload to us things we can’t afford!” it is concluded that his prayer includes responsibilities of endurance.

Anahtar Kelime: Tafsir Quranic Sciences Baqara 286th Verse Offer Endurance

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Kur’ân-ı Kerîm.‘Abdülbâkî, Muhammed Fuâd. el-Mu‘cemu’l-müfehras li elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 2001.
Abdulcebbar, Kadı. Şerhu’l-usûli’l-hamse. thk. Abdulkerim Osman. Ka- hire: Mektebetü Vehbe, 2006.
Ahmed b. Hanbel, Ebû ‘Abdillâh Ahmed b. Muhammed. el-Müsned. 20 Cilt. Beyrut: ‘Alemu’l-Kütüb, 1998.
Âlûsî, Ebu’l-Fadl Mahmûd. Rûḥu’l-me‘ânî fî tefsîri’l-Ḳur’âni’l-‘aẓîm ve’s-seb‘ı’l-mesânî. 30 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1985.
Bayram, İbrahim. “Teklîf-i Mâ Lâ Yutâk’ Risalesi Bağlamında İsmail Konevî’nin Teklif Anlayışı”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47 (Aralık 2019): 137-179.
Buhârî, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. el-Câmi‘u’s-sahîh. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Erkâm, ts.
Cürcânî, Ebi’l-Hasen ‘Ali b. Muhammed b. ‘Ali el-Huseynî es-Seyyidü’ş-Şerîf. et-Ta‘rîfât. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘Ilmiyye, 2000.
Cüveynî, İmâmu’l-Harameyn Ebu’l-Meâlî Rüknüddîn ‘Abdülmelik b. ‘Abdullâh b. Yûsuf. Akîdetü’n-nizâmiyye fî erkâni’l-İslâmiyye. thk. Muhammed Zahid Kevserî. Kahire: Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Turâs, 1992.
Çetiner, Bedreddin. Fâtiha’dan Nâs’a Esbâb-ı Nüzûl -Kur’ân Âyetlerinin İniş Sebepleri-. 2 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2013.
Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed. el-Mustaṣfâ. 2 Cilt. Bulak: y.y., 1322h.
Isfehânî, Ebu’l-Kâsım Huseyn b. Muhammed Râğıb. Müfradâtü elfâzi’l-Kur’ân. Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 2011.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd. es-Sünen. 5 Cilt. Dı- maşk: Dâru’r-Risâleti’l-‘Alemiyye, 2010.
İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemalüddîn Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-‘Arab. 6 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî, ts.
Konevî, İsmail b. Muhammed. Teklîf-i mâ lâ yutâk. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Yazma Eserler, nr. 297.413 KON 297.413 KON 1, 11b.
Kozalı, Abdurrahim. “İslâm Hukukunda Yükümlülüğün Şartı Olarak “Güç Yetirme (Kudret)” Sorununa Ehl-i Sünnet Usûlcülerinin Yaklaşımları -İslâm Düşüncesinde Tanrı’nın Mutlak Kudreti ile Doğmanın Makuliyeti Arasındaki Dengeye Bir Örnek-”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 18/1 (2006), 247-265.
Müslim, Ebu’l-Huseyn Müslim b. el-Haccâc. Sahîhu Müslim. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘Ilmiyye, 1992.
Okuyan, Mehmet. Çok Anlamlılık Bağlamında Kur’ân Sözlüğü. 3. Baskı. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2015.
Râzî, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. Ömer Fahreddîn. Mefâtîḥu’l-ġayb. 33 Cilt. Beyrut: y.y., ts.
Semerkandî, Nasr b. Muhammed Tefsîru Ebi’l-Leys: Baḥru’l-‘ulûm. 3 Cilt. Beyrut: y.y., 1996.
Sinanoğlu, Mustafa. “Teklif”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 40/385-387. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
Süt, Abdulnasır. “İlahi Teklifin Ahlakî ve Kelamî Arka Planı: Teklîf-i Mâ Lâ Yutâk Örneği”. Mukaddime 6/2 (2015), 283-308.
Şa‘bân, Zekiyyüddîn. Uṣûlü’l-fıḳhi’l-İslâmî. Beyrut: y.y., 1971.
Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmi‘u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Ḳur’ân. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1988.
Tehânevî, Muhammed A‘lâ b. ‘Ali b. Muhammed Hamîd. Keşşâfü ıstılâhâti’l-fünûn ve’l-‘ulûm. nşr. Lutfi ‘Abdülbedi‘ vd. 2 Cilt. Ka- hire: y.y., 1963.
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. el-Câmi‘u’s-sahîh. 5 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmiyye, ts.
Zemahşerî, Ebu’l-Kāsım Cârullah Mahmûd b. Ömer b. Muhammed. Esâsu’l-belâğa. Beyrut: Dâru Beyrût, 1992.
Zemahşerî, Ebu’l-Kāsım Cârullah Mahmûd b. Ömer b. Muhammed. el-Keşşâf ‘an ḥaḳāıḳı’t-tenzîl ve ‘uyûni’l-eḳāvîl fî vucûhi’t-te’vîl. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘Ilmiyye, 1995.
Zerkeşî, Bedreddin. el-Baḥru’l-muḥîṭ. nşr. Abdülkādir Abdullah el-Ânî. 2 Cilt. Kuveyt: y.y., 1992.

APA	KARA M (2020). TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR. , 71 - 90.
Chicago	KARA MUSTAFA TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR. (2020): 71 - 90.
MLA	KARA MUSTAFA TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR. , 2020, ss.71 - 90.
AMA	KARA M TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR. . 2020; 71 - 90.
Vancouver	KARA M TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR. . 2020; 71 - 90.
IEEE	KARA M "TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR." , ss.71 - 90, 2020.
ISNAD	KARA, MUSTAFA. "TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR". (2020), 71-90.

APA	KARA M (2020). TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(18), 71 - 90.
Chicago	KARA MUSTAFA TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18, no.18 (2020): 71 - 90.
MLA	KARA MUSTAFA TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.18, no.18, 2020, ss.71 - 90.
AMA	KARA M TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 18(18): 71 - 90.
Vancouver	KARA M TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 18(18): 71 - 90.
IEEE	KARA M "TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR." Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18, ss.71 - 90, 2020.
ISNAD	KARA, MUSTAFA. "TEKLÎF VE TAHAMMÜL KAVRAMLARI EKSENİNDE BAKARA SÛRESİ 286. ÂYETİN MUHTEVASINA YÖNELİK BAZI MÜLAHAZALAR". Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/18 (2020), 71-90.