Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi
Yıl: 2022 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 63 - 71 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.56615/tkbd.2022.08 İndeks Tarihi: 28-02-2023
Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi
Öz: Amaç: Bu çalışmada, laboratuvarımız preanalitik süreç performansının altı sigma metodolojisi ile değerlendirilmesi ve hastane personeline verilen eğitimin etkisinin araştırılması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Geriye dönük olarak hastane bilgi sistemi üzerinden on üç aylık dönemin (2020- 2021 Mart ayları arası) biyokimya, hormon, hemogram, kan gazı, HbA1c, koagülasyon ve idrar numunelerinin kabul ve red verileri geriye dönük olarak incelendi. Reddedilen uygunsuz örnekler red nedenlerine göre sınıflandırılarak, her bir kategori için toplam numune red oranı, nedenlerine göre numune red oranı ve altı sigma değerleri hesaplandı. Bulgular: Çalışma döneminde, toplam numune sayısı 372876, reddedilen numune sayısı 2673 ve sigma düzeyi 4.0 olarak hesaplandı. Eğitim öncesi on aylık dönem için sigma düzeyi 4.0, eğitim sonrası üç aylık dönem için ise 4.1 olarak hesaplandı. Yapılan pareto analizi ile red nedenlerinin ilk üçünün sırasıyla pıhtı, hemoliz ve yetersiz numune olduğu saptandı. Eğitim sonrası ve öncesi dönem karşılaştırılmasında; yetersiz numuneye bağlı red sayısı ve yüzdesinde anlamlı azalma (sırasıyla, p<0.05, p<0.01) ve sigma değerinde anlamlı artış tespit edildi (p<0.01). Diğer red nedenlerindeki değişim istatistiksel açıdan anlamlı değildi (p>0.05). Sonuç: Çalışmamız ülkemizde Covid-19 pandemisinin ortaya çıktığı ilk dönem ve sonrasına ait verileri içermektedir. Bu dönemde, toplam numune sayısında azalma meydana gelmiştir. Bu dönemde personel hareketliliği fazla olması nedeniyle yeterli sayıda personele eğitim verilememiştir. Bu durumum yetersiz numuneye bağlı red nedeni dışındaki faktörlerin istenen düzeye ulaşmamasının bir diğer sebebi olabileceğini düşünmekteyiz.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Gajjar M, Patel A, Jain S. Monitoring of quality indicators in pre analytical phase of testing in the clinical biochemistry laboratory of a tertiary care hospital attached with Government Medical College. IOSRJDMS. 2016;15(7):62-8.
- 2. Hammerling JA. A review of medical errors in laboratory diagnostics and where we are today. Lab Med. Volume 43, Issue 2, February 2012, Pages 41– 44.
- 3. Coşkun A, Ünsal İ, Serteser M, Inal T. Six sigma as a quality management tool: Evaluation of performance in laboratory medicine. In: Coskun A, ed. Quality management and six sigma, 1. London, United Kingdom, IntechOpen, 2010 [Online]. Available from: https://www.intechopen.com /books/3668
- 4. Dağlıoğlu G, Öztürk ÖG, İnal TC. Klinik laboratuvarda kalite yönetimi: altı sigma prosedürünün uygulanması. Cukurova Med J 2019;44 (Suppl 1): 272-280.
- 5. Plebani M, Sciacovelli L, Aita A, Padoan A, Chiozza ML. Quality indicators to detect pre-analytical errors in laboratory testing. Clin Chim Acta. 2014;432:44-8.
- 6. Carlson RO, Amirahmadi F, Hernandez JS. A primer on the cost of quality for improvement of laboratory and pathology specimen processes. Am J Clin Pathol 2012;138(3):347-354.
- 7. Aslan D, Sert S, Aybek H, Yılmaztürk G. Klinik laboratuvarlarda toplam laboratuvar performansının değerlendirilmesi: normalize OPSpec grafikleri, altı sigma ve hasta test sonuçları. Türk Biyokimya Dergisi 2005; 30(4); 296- 305.
- 8. Nevalainen D, Berte L, Kraft C, Morgan T. Evaluating laboratory performance on quality indicators with the six sigma scale. Arch Pathol Lab Med 2000; 124: 516-519.
- 9. Romero A, Cobos A, Gómez J, Muñoz M. Role of training activities for the reduction of preanalytical errors in laboratory samples from primary care. Clin Chim Acta 2012;413(1- 2):166–169.
- 10. Ekinci A. Laboratuvarımızın preanalitik numune red analizi ve eğitimin etkisi. Van Tıp Derg 26(1): 79-84, 2019.
- 11. Öz L, Kocer D, Buldu S, Karakükcü Ç. Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi Klinik Biyokimya Laboratuvarında Pre-preanalitik Hataların Analizi. Türk Klinik Biyokimya Derg 2016; 14(1): 6-11.
- 12. Lay IS, Pınar A, Akbıyık F. Classification of reasons for rejection of biological specimens based on prepreanalytical processes to identify quality indicators at a university hospital clinical laboratory in Turkey. Clin Biochem 2014;47(12):1002-1005.
- 13. Clinical Laboratory Standards Institute. Procedures for the handling and processing of blood specimens for common laboratory tests. CLSI H18-A4 document. Wayne, PA: Clinical Laboratory Standards Institute; 2010. Clinical Laboratory Standards Institute. Collection, Transport, and Processing of Blood Specimens for Testing Plasma- Based Coagulation Assays and Molecular Hemostasis Assays. CLSI H21-A5 document. Wayne, PA: Clinical Laboratory Standards Institute; 2008.
- 14. Plebani M, Ceriotti F, Messeri G, Ottomano C, Pansini N, Bonini P. Laboratory network of excellence: enhancing patient safety and service effectiveness. Clin Chem Lab Med 2006; 44:150-160.
- 15. Lippi G, Bassi A, Brocco G, Montagnana M, Salvagno GL, Guidi GC. Preanalytic error tracking in a laboratory medicine department: results of a 1-year experience. Clin Chem 2006;52:1442-1443.
- 16. Karacan, D, Doruk, Ö. G, Doğan, Y, & Tuncel, P. Pnömatik tüp taşıma sisteminin hemoliz üzerine etkisi: klinik olarak anlamlı mı? Türk Klinik Biyokimya Dergisi, 2020. 18(2), 85-91.
- 17. Stark A, Jones BA, Chapman D, Well K, Krajenta R, Meier FA, et al. Clinical laboratory specimen rejection association with the site of patient care and patients’ characteristics: findings from a single health care organization. Arch Pathol Lab Med 2007;131(4):588-592
- 18. Güvenç Y. Poliklinik, Servis ve Acil Kanlarında Numune Red Analizi: Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar. Türk Klinik Biyokimya Dergisi 2017; 15(3): 119- 128.
- 19. Frater JL, Anderson J. The impact of biosafety enhancement on stat laboratory quality metrics: Lessons from the COVID-19 pandemic. Clin Chim Acta. 2021; 512:58-62.
- 20. Ongen-Ipek B, Sitar ME, Karadeniz A. Adaptation of Clinical Laboratories to COVID 19 Pandemic: Changes in Test Panels, Overcoming Problems and Preparation Suggestions for Future Pandemics Adaptation of Clinical Laboratories to COVID 19 Pandemic. Clin Lab. 2020;66.
- 21. Mukhopadhyay T, Subramanian A, Pandey S, Madaan N, Trikha A, Malhotra R. The rise in preanalytical errors during COVID-19 pandemic. Biochem Med (Zagreb). 2021 Jun 15;31(2):02071.
APA | Noyan T, ÜNER A, esmedere eren s, cihan m (2022). Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi. , 63 - 71. 10.56615/tkbd.2022.08 |
Chicago | Noyan Tevfik,ÜNER ABDULLAH,esmedere eren sevim,cihan murat Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi. (2022): 63 - 71. 10.56615/tkbd.2022.08 |
MLA | Noyan Tevfik,ÜNER ABDULLAH,esmedere eren sevim,cihan murat Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi. , 2022, ss.63 - 71. 10.56615/tkbd.2022.08 |
AMA | Noyan T,ÜNER A,esmedere eren s,cihan m Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi. . 2022; 63 - 71. 10.56615/tkbd.2022.08 |
Vancouver | Noyan T,ÜNER A,esmedere eren s,cihan m Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi. . 2022; 63 - 71. 10.56615/tkbd.2022.08 |
IEEE | Noyan T,ÜNER A,esmedere eren s,cihan m "Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi." , ss.63 - 71, 2022. 10.56615/tkbd.2022.08 |
ISNAD | Noyan, Tevfik vd. "Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi". (2022), 63-71. https://doi.org/10.56615/tkbd.2022.08 |
APA | Noyan T, ÜNER A, esmedere eren s, cihan m (2022). Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi, 20(1), 63 - 71. 10.56615/tkbd.2022.08 |
Chicago | Noyan Tevfik,ÜNER ABDULLAH,esmedere eren sevim,cihan murat Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi 20, no.1 (2022): 63 - 71. 10.56615/tkbd.2022.08 |
MLA | Noyan Tevfik,ÜNER ABDULLAH,esmedere eren sevim,cihan murat Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi, vol.20, no.1, 2022, ss.63 - 71. 10.56615/tkbd.2022.08 |
AMA | Noyan T,ÜNER A,esmedere eren s,cihan m Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi. 2022; 20(1): 63 - 71. 10.56615/tkbd.2022.08 |
Vancouver | Noyan T,ÜNER A,esmedere eren s,cihan m Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi. 2022; 20(1): 63 - 71. 10.56615/tkbd.2022.08 |
IEEE | Noyan T,ÜNER A,esmedere eren s,cihan m "Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi." Türk Klinik Biyokimya Dergisi, 20, ss.63 - 71, 2022. 10.56615/tkbd.2022.08 |
ISNAD | Noyan, Tevfik vd. "Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi". Türk Klinik Biyokimya Dergisi 20/1 (2022), 63-71. https://doi.org/10.56615/tkbd.2022.08 |